Destan Soruları

milan 8. Asur kaynaklarında Maduva, Herodot'ta Madyes, Iran ve islam kaynaklarında Efrasyab adlarıyla anılmaktadır. Orhun Yazıtlarında Dokuz Oğuzlar arasında yapılan yuğ merasiminde adından ve kahramanlıklarından söz edilmektedir. Turfan şehrinin batısında bulunan Beze- gelik mabedinin duvarında da kahramanın kanlı resmi bulunmaktadır. Divanü Lügatit-Türk'ün yazarı Kaşgarlı Mahmut'a ve Kutadgu Bilig yazarı Yusuf Has Hacipe göre bu Türk kahramanı, İran destanı Şehname'deki büyük ve efsanevî Turan hükümdarı Efrasiyab'dır. Bu parçada söz edilen destan aşağıdakilerden han- gisine aittir? A) Sakalara B) Uygurlara C) Göktürklere D) Hunlara E) Kirgizlara

Divane eyledin arda nem kaldı b Bu metinlerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinde van- Jis bir değerlendirme yapılmıştır? A) Her ikisi de alındıkları şiirin birinci dörtlüğüdün B) Bitinci metin bir varsağıdan, ikinci metin ise bir koşma- dan alınmıştır. C) Her iki dörtlükte de redife yer verilmiştir. D) Her ikisinde de zengin uyak kullanılmıştır. E) İkisinde de yalın, açık ve imgesiz bir anlatım söz konusu- dur. 2. (1) Halk şiirinde en uzun nazım biçimi destandır. (II) Kimi destanlarda dörtlük sayısı 100'ü geçer. (W Destanlar, genel- likle hece ölçüsünün on birli kalıbıyla yazılır; sekizli kalıpla yazılan destanlar da vardır. (IV) Âşık tarzı halk şiiri nazım şekillerinden olan destanlarda mahlas bulunmaz. (V) Âşık edebiyatı sanatçılarından Kayıkçı Kul Mustafa, Levnî gibi sanatçılar bu nazım şekliyle eser vermiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlısı vardır? B) II C) III DY IV EXT XVIII. yüzyılın en önemli âşıklarındandır. Edirneli olan âşığın asıl adı Abdülcelil Çelebi'dir. Âşıklığının yanı sıra ressamlığı, minyatür ustalığı ve hattatlığı ile de dikkati çekmektedir. Ata- Tarsozu Destanı ve Selanik-İstanbul yolculuğunu konu alan Tekerleme'si, türünde ilk örnekler olması bakımından önem- lidir. Edirne'den İstanbul'a göç eden sanatçı, 1733 yılında burada vefat etmiştir. Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakiler- den hangisidir? A Kore

A A A 8 . 6. . Tanrı'nın erkek bir kurt şeklinde yere inip hakanın kızı ile evlenmesi Kutlu Dağ adlı kayanın taşlara bölünerek Çin'e taşınması Kahramanın doğduktan sonra çiğ et ve çorba istemesi, kırk gün içinde büyüyüp yürümesi O Bir kurdun kolları ve bacakları kesilen çocuğu mağaraya götürerek yaralarını iyileştirmesi Aşağıdaki Türk destanlarından hangisi bu olaylardan biriyle eşleştirilemez? A) Göç Destani B) Türeyiş Destanı C) Bozkurt Destanı D) Şu Destani E) Oğuz kağan Destani

-2 (Tezat) varin!" 11. Oğuz kağan: "Ey oğullarım, benim gönlüm av diliyor, koca- mış olduğum için cesaretim yoktur, Gün, Ay, Yildiz! Tan yönüne sizler varin! Gök, Dağ, Deniz! Tün yönüne sizler Ondan sonra (oğulların) üçü tan (doğu) tarafına, üçü de tün (bati) tarafına vardılar. Gün, Ay, Yıldız, çok avlar, çok kuşlar avladıktan sonra yolda bir altın yay buldular. Bunu alip babalarına verdiler. Oğuz kağan sevindi, güldü, yayı "Ey büyük oğullarım, yay sizlerin olsun, yay gibi okları göğe aldılar ve babalarına verdiler. Oğuz kağan sevindi, güldü Gök. Dağ, Deniz de yolda üç gümüş ok buldular. Bunları ve okları üçe böldü. Dedi ki: "Ey küçük oğullarım, oklar sizin olsun. Yay oku attı. Sizler oklar gibi olun!" üçe böldü ve dedi ki: kadar atın!" S halk hikâyeleri (II) Bu kişiler, bade içerek doğaçlama, eşmelerine ek için bir 1,p.m.v, f) lemeye Oğuz kağan Destanı'nın günümüz Türkçesiyle verilmiş bi metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Oğuz Kağan ve oğulları Türk destanlarında yer alan ald" tipine örnektir. BL ok ve yay, Türk destanlarında sık rastlanan motifler- dendir. Erlerinin asina bir C) Oğuz kağan ve oğulları etrafında tarihi olaylar ve evrensel değerler ele alınmıştır. Avcilik, altın yay, gümüş ok gibi kavramlar dönemin zihniyet özelliklerini yansıtmaktadır. Öyküleyici anlatım unsurları ağır basmaktadır. 68 Diğer Sayfaya Geçiniz

ir ihini manın ni nin erisi nde ne Asimilis inyecs-indon 7. Türk Kağanı Şu, genç bir hükümdardı, elinde büyük ve kuvvetli bir ordu vardı. Bu hükümdara diyorlar ki: İskender yaklaştı. Ne emredersin? Onunla savaşalım mı? Bize buyruğun nedir? Daha önce, Hucend Irmağı kıyılarına 40 kumandan gönderen Şu'nun gönlü rahattı. Bu 40 kişi kimseye görünmeden gittiklerinden ordunun bundan haberi yoktu. Bunlar, karakolda geceleyecek ve İskender'in yaklaştığını haber vereceklerdi. Hakanın gümüşten bir havuzu vardı. Bu havuzu her yere taşıtır, seferlerde bile yanında bulundururdu. Konakladığı yerlerde içine su doldurtur; suya kazlar, ördekler salar, yüzdürürdü. Kendisine "Bize buyruğun nedir, ne yapalım, savaşalım mı?" dendiği zaman o, bu havuzu göstermiş: Şu kazlara, ördeklere bakın! Nasıl suya dalıyorlar, demişti. Bu söz, orada bulunanları endişelendirdi. Sandılar ki hükümdar savaşmak veya bir yere çekilmek için hazırlıklı değildir. ugublo Ba nelvös elignari nabr Bir destandan alınan bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 16 Viev Ro Esinley (A A) Saka Türklerine ait bir destandan alınmıştır. VoviG #1 (0 B) Olaylar gözlemci anlatıcının bakış açısıyla verilmiştir. C) Diyalog anlatım tekniğinden yararlanılmıştır. D) Kahramanlar abartıdan uzak bir şekilde verilmiştir. E) Gerçek ve hayalî unsurlar iç içedir. B

5. Unite Islamiyet Öncesi TO geyik II. rüya III. yay IV. toprak Yukarıdaki mitolojik ögelerden Türk destanlarında yer alanlar hangi seçenekte birlikte verilmiştir? A) I-II B) I-II-III C) II-III D) I-II-IV E) II - IV 7. 1.

A) uzun gül görüyor "Evet; ve ker dışınd sahibi Bu söyl A) B) gos 6. (1) Tengri teg tengride bolmış Türk Bilge Kağan bu ödke olurtum. Sabimin tüketi eşidgil. Ulayu ini yigü- nüm oğlanım biriki oğuşum budunum biriye şadpit begler yiriya tarkat buyruk begler [Otuz Tatar ...] (1) Tanrı gibi gökte olmuş Türk Bilge Kağanı, bu za- manda oturdum. Sözümü tamamıyla işit. Bilhassa küçük kardeş yeğenim, oğlum, bütün soyum, mille- tim, güneydeki şadpit beyleri, kuzeydeki tarkat, buy- ruk beyleri, Otuz Tatar... (II) Tokuz Oğuz begleri buduni bu sabimin edgüti eşid katığdı tingla: İlgerü kün toğsık[k]a birigerü kün or- tusingaru kurığaru kün batsıkinga yırığaru tün or- tusingaru anda içreki budun [kop] m[ang]a k[örür). [Bunç) abudun kop itdim. (II) Dokuz Oğuz beyleri, milleti! Bu sözümü iyice işit, adamakıllı dinle: Doğuda gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece or- tasına kadar, onun içindeki millet hep bana tâbidir. Bunca milleti hep düzene soktum. KONDISYONSERİSİ Bu parça aşağıdakilerden hangisinden alınmıştır? B) Ergenekon Destanı A) Oğuz kağan Destanı D) Lygur Metinleri Crohun Yazıtları F) Alp Er Tunga Sagusu

Ed-sos-i A 11. Oğuz insanları; kara kaşlı, kara veya ela gözlü, açık ten- lidirler. Ellerini bağirlarına basarak selam verirler. Sevi- nince yumruk tokuşturup gülerler. Iri yarı olanları vardır. Cübbe, sanik, börk, çizme, kuşak gibi giyim türleri ve ka- dinlarda küpe, yüzük gibi takı türleri görülmektedir. Yaşli- lar sakallıdır, gençler brytklidir. Kızlar ellerine kına yakar- lar. Halk arasında "alp'lik büyük bir özelliktir. Halkın çoğu savaşçıdır. Hatta bu özellik, doğal olarak kadınlarda da gözlemlenmekte olup çoğu yerde karşımıza çıkmaktadır. Alplerin çoğu aynı zamanda ozandir ve sırtlarında kopuz- larını taşırlar Içerik özelliklerine bakılarak bu tespitlerip aşağıdaki eserlerden hangisiyle ilgili olduğu söylenebilir? are aladi AT Divanü Lügat't Türk La so B) Kutadgu Bilig et Divan-ı Hikmet D) Muhakemetül Lügateyn E) Dede Korkut Hikâyeleri söy- Rank

2. Ormanlarda büyüyen ayılarla boğuşan Birden yolunu kesen çöl parsıyla başa çıkan Akrep gözlü Er-Manas, çok iri vücutlu idi Bir kubbe yanı gibi büyük görünüşlü idi Er-Manas doğarken herkes şaşırmış idi Kanlı elini gören aklın kaçırmış idi Bir kara kan parçası sağ avucunda var idi Bir koyun bağrı kadar bir kanı tutar idi Kaşları çatık çatık göz üstü büyük idi Gözleri kızıl kızıl yüzü de gömgök idi Büyük aşık kemikli Yakup Bay'ın öz oğlu Asil doğan Er-Manas Günümüz Türkçesiyle içeriği verilen bu destan aşağı- daki Türk boylarından hangisine aittir? A) Göktürk B) Uygur C) Saka E) Hun D) Kirgiz

14. I. Köroğlu Destanı II. batuk Buğra Han Destanı III. Oğuz kağan Destanı IV. Genç Osman Destanı V. Battalgazi Destanı Numaralanmış destanlardan hangisi Türklerin doğal destanlarından biri değildir? A) C) III B) 11 EV D) IV

isi 6 Üç Şehitler Destani İstanbul Fetih Destani Bu eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Alanında ilk ürünler olmaları B) Yapay destan kabul edilmeleri C) Pastoral şiir türünde olmaları D) Kahramanlarının aynı olması E) Konularının aynı olması

D Türklerin kendini, doğayı, evreni anlama çabasının bir 8. ürünüdür 19. yy.da Radlof tarafından derlenmiştir. İçerisinde Kayra Han, Erlik gibi karakterler bulunur. Özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Edige Destanı B) Yaratılış Destani L C) Oğuz kağan Destanı D) Şu Destani E) Alp Er Tunga Destanı

pe n 4. 1. Doğal destanlarda olay örgüsü yoktur, coşku ve heyecan dile getirir. II. Yapay destanlarda oluşum aşamaları yoktur, şairler olayı III. Doğal ve yapay destanlarda olağanüstü kahramanlara yer verilmez. IV. Destanlar manzumdur, nazmin ahenk unsurlarından ya. rarlanılmıştır. Ar bi ye ya aynı dönemde kaleme alır. iç ç il Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır? A) I. ve II. B) II. ve III. C) 1. ve III. D) III. ve IV. E) I. ve IV.

9 11. ---, Anadolu'nun fethi ve bu fetihte mücadele eden kahraman- lar anlatılır. Hikâye edilen olayların tarihi gerçeklere uygunlu- ğu, kahramanlarının yaşamış Türk beyleri olması esere ayrı bir değer katmaktadır. Anadolu'nun gerçek adlarıyla bu eserde yer alması bu eserin tarihi bir kaynak olmasını sağlamıştır. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmeli- dir? UĞUR Z A) Danişmend Gazi Destanı'nda B) Dede Korkut Hikâyeleri'nde C) Cemşid ü Hurşid mesnevisinde D) İskendername adlı mesnevide E) Manas Destanı'nda 3

6. Aşağıdaki destanların hangisinin kahramanı Arap Cengâveri olmasına rağmen, Anadolu insanı ona Anadolu gazilerine uygun bir unvan vermiştir? 10. Cok zun nde - ve A) Köroğlu - Köroğlu Destani B) Battal Gazi - Battal Gazi Destanı C) Sarı Saltuk - Saltukname D) Danişment Gazi - Danişmentname E) Saltuk Buğra Han - Saltuk Buğra Han Destanı - zar leri kte - ari an

3. Aş A) C 4. 12. Hun Hükümdarı, Roma ordusunu yendikten bir y sonra tahminen 50.000 askerle tekrar Roma kapi dan Roma Prensesi ile evlendirilmek için ikna edil. sına dayanmış ve Roma'nın ileri gelenleri tarafın. miş, eylendiği Roma Prensesi tarafından zehirle. nerek áldürülmüştür. Bu parçada içeriğiyle ilgili bilgi verilen Türk des. tanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Atilla C) Ergenekon B) Şu D) Alp Er Tunga E) Oğuz Kaan