Deyimler ve Atasözleri Soruları

Toplumda bilginin fonksiyonel olarak kullanılmasını içeren ve farklı açılardan "bilgi" ve "bilme" unsurunun önemine vurgu yapan çok sayıda atasözü mevcuttur. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu açıklamaya örnek gösterilemez? A) Herkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmaz. B) Yarım hekim candan yarım hoca dinden eder. C) Varsa hünerin, her yerde vardır yerin. D) Altının kadrini sarraf bilir. ✓ O E) Ak akçe kara gün içindir.

55. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi mecaz anlam içer- mez? A) Az ateş, çok odunu yakar. B) Meyveli ağacı taşlarlar. C) Paça islanmadan balık tutulmaz. D) Deniz kenarından rüzgâr eksik olmaz. E) Hayırlı komşu, hayırsız akrabadan yeğdir. I neden elenir? 44

10. Yabancı dilde yazılmış bir şiiri Türkçeye çevirmek isteyen bir çevirmenin her şeyden önce, o şiiri yazan şairle gerçek- te veya edebi sahada düşüp kalkmış olması gerekir. Bu cümlede altı çizili deyim ile anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Farklı yönlerinin bulunması B) Benzer duygular yaşamış olması C) Aynı toplumda yetişmesi D) Yüz yüze görüşmüş olması E) Aynı kalitede olması

bry yayınları 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim anlamına uy- gun kullanılmamıştır? (x) A Yan masada konuşulanlara kulak asıyor, ne konuş- tuklarını anlamaya çalışıyordu. Ödeme günü gelip çattığında ne yapacağını düşün, ona göre alışveriş yap. Ok yaydan çıktı artık, bundan sonra olacaklardan he- pimiz sorumluyuz. D) Hiç ummadığı bir anda arkadaşlarını kapıda görünce dünyalar onun oldu. Her şeyi tadında bırakmak lazım, bu akşamlık bu ka- dar oyun yeter.

SINAVI 03 B B 7. Atasözleri, zamanla mecazlı bir anlam kazanarak sözlü gelenek içinde kuşaktan kuşağa aktarılan ve belli bir kavramı ön plana çıkaran kalıplaşmış ifadelerdir. Söz gelimi (1) "Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt düz ovada yolunu şaşırır." atasözünde "imkânsızlık", (II) "Toprağı işleyen ekmeği dişler." atasözünde "emek verme", (III) "Ağır kazan geç kaynar." atasözünde "tutumluluk", (IV) "Tuz, ekmek hakkını bilmeyen kör olur." atasözü "nankörlük", (V) "Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur." atasözünde "örnek alma" ön plana çıkarılmaktadır. Bu parçadaki numaralanmış atasözlerinden hangisi birlikte verildiği kavramla ilişkilendirilemez? An B). ayx Paler Bur DYN EXV

6. Atasözleri, kullanan halkın deneyimlerinden yola çıkarak söylenen, nasihat içeren sözlerdir. Dilden dile aktarılarak günümüze ulaşmışlardır. gun . "Rüzgâr esmeyince yaprak oynamaz." sözü, meydana be that gelmiş hiçbir olay nedensiz değildir. II. "Cambaz ipte, balık dipte gerek." sözü ile kişi, uzman- lığının gereği ne ise onu yapmalıdır ifade edilir. (605) III. "Deliden al uslu haberi.” sözü, akıl sağlığı yerinde ol- mayanlardan her zaman doğru haberler alınır. odge IV. "Çabalama ile çarık yırtılır." sözü, olmayacak işi zorla yapmaya çalışan zarara uğrar. (IV) V. "Lokma çiğnemeden yutulmaz." sözü, bir işin iyi so- nuçlanması için gereken ehemmiyet ve çalışma gös- terilmelidir. Yukarıdaki numaralanmış atasözlerinden hangisinin açıklaması yanlış verilmiştir? (8 A) I B) II C) III D) IV E) V *** P B 00 C)

Bu kitap akademik bir çalışma değildir. Hedefi yalnızca akademisyenler, hukukçular veya siyaset uzmanları da değildir. Bu kitap, ortalama okura, yani topluma ve siyase- te ara sıra da olsa kulak kabartan, yolu bir şekilde adliyeye düşen ve hukuk sisteminin nasıl çalıştığına tanık olan tüm yurttaşlara hitap ediyor. Bu parçadaki altı çizili deyimin anlamı aşağıda verilen- lerden hangisidir? A) Söylenen sözü dikkate almak B) Belli etmemeye çalışarak dinlemek C) Merak ettiği için dinlemeye çalışmak D) Dinlerken dikkatli olmak E) Bir şeyi duymazlıktan gelmek

2. İlkel insandan günümüze toplumsal yaşamın bazı kural- lar aracılığıyla düzenlendiği bilinmektedir. İnsanlar ara- sındaki gündelik ya da iş yaşamına ait ilişkiler sözlü hukuk kurallarıyla yeniden şekillenir. Utanma, hatırını bilme, söylediği lafın ardında durma mantığı toplumsal ilişkiler bağlamında kişinin bir başkasına karşı davranış- larını düzenlemesini sağlar. Bir kişinin gücenebileceğini düşündüren söz ya da davranışlar bu kurallar çerçeve- sinde düzenlenir. Bu felsefeyi yansıtan pek çok atasözü örneğini sıralamak mümkündür: Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerin- den hangisi getirilemez? A) Misafire "kalk git." demezler, atının yemini keserler. B) Gel otur demek var, geç otur demek var. C) Biri yer biri bakar, kıyamet ondan kopar. D) Çağrıldığın yere git ar eyleme, çağrılmadığın yere gidip dar eyleme. E) Malin iyisi gözünden, insanın iyisi sözünden belli olur. 3

" k 7- a- de (Deyim - Atasözü) 3. PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM işe Aşağıdakilerin hangisinde cümlede geçen deyimle ayraç içinde verilen açıklama uygun değildir? A Öğretmen "Bu hayatta huzura erebil- mek için kimsenin size yardımcı ola- cağına inanmayın, kimseye güven- meyin." dedi. (Bel bağlamak) B) Hayalim olan bu evliliği yaptım fakat otuz yıldır çekmediğim sıkıntı kalma- dı. (Burnundan fitil fitil gelmek) Kunduracı, gördüğü resmin usta- lık alanı olmayan kısımlarıyla ilgili yorum yapmaya başlayınca, ressa- min uyarısıyla karşılaştı. (Çizmeyi aşmak) D) Ders çalışıp çalışmadığını öğrenebil- mek için gizlice kapına yaklaşıp içe- riden gelen sesleri dinledim. (Kulak kesilmek) Merak ve heyecan içerisinde çocu- ğunun doğum haberini bekliyordu. (Dokuz doğurmak) D

(2008 - ÖSS) Ozanın ilk şiir kitabını bunca yıl ertelemesinin nedeni, gizlenmeyi seven bir kişiliğinin olmasın- dan çok, yazdıklarını kolay kolay beğenmeyen, kusursuzu arayan biri olmasıydı sanıyorum. Kendisinden böyle söz edilen bir sanatçı aşağı- daki deyimlerden hangisiyle nitelendirilebilir? A) iğneyle kuyu kazan BY Işi başından aşkın olan CIşine dört elle sarılan D) İşini sağlama bağlayan E) İnce eleyip sık dokuyan

dk: ........ 3. (1) Her atasözü bir genel kural, bir ilke niteliği taşır. (11) Bazı atasözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. (III) Bazı atasözleri ise uzun gözlemlere dayanarak doğa olaylarının gündelik yaşam üzerindeki etkilerini anlatır. (IV) Tecrübe- lere veya mantığa dayanarak doğrudan doğruya öğüt ve- ren atasözleri de vardır. (V) Bazı atasözleri töre ve gelenek bildirir. (VI) Bir de genelin aksine mecazi anlatıma sahip olmayan atasözlerimiz vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterile- mez? AT II. cümle: Bir elin nesi var, iki elin sesi var. B) WI. cümle: Zemheride kar yağmadan kan yağması iyi- dir. C) VI. cümle: Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. OT V. cümle: Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. FY IV. cümle: Bugünün işini yarına bırakma. 9A GATIH URO

3. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinde mecazlı bir söyleyiş yoktur? A) Açık ağız aç kalmaz. B) Ağır kazan geç kaynar. C) Baykuşun kısmeti ayağına gelir. D) Davulun sesi uzaktan hoş gelir. E) Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez. D) Yalniz III E) Yalnız IV

TÜRKÇE TEST 32. K 30. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ayraç içinde verilen deyimin anlamını içermez? \A) Bu yapıt, toplumdaki düzensizlikleri yansıtıyor. (Ay- na tutmak) B) Farkında olmayarak karşısındakine dokunacak söz- ler söyledi. (Baltayı taşa vurmak) C) Belli etmemeye çalışarak bizi dinliyordu. (Kulak ka- bartmak) D) Çok sık, düşünce ya da konu değiştirirdi. (Daldan dala konmak) İşler beklediği gibi gitmeyince zor duruma düşmüş- tü. (Dara getirmek)

20 2. Görüyor musun Milena, gayet açık konuşuyorum Fakat siz zaten zekisiniz. Gerçeği, tabii ki bütün ve mutlak gerçeği, kelimesi kelimesine söylediğimi fark etmişsinizdir. Bütün bunları anlatmadan da gelip üzerinizdeki büyüyü bozabilirim fakat bunu yapma- yacağım. Bu parçadaki altı çizili bölümün yerine; 1. dobra dobra dört başı mamur III. yarım ağızla IV. eğip bükmeden V. dallandırıp budaklandırmadan deyimlerinden hangilerinin getirilmesi anlamda değişikliğe yol açmaz? II. I ve IV B) I ve II C) Il ve IV D) Il ve V E) I ve v i v

3. (1) Atasözleri kalıplaşmış sözlerden oluştuğu için atasözünü oluşturan sözcükler yerine başka sözcükler getirilemez, sözcüklerin sıralanışında da değişiklik yapılamaz. 41) Atasözlerinin birçoğunda mecazlı bir söyleyiş vardır. (III) Atasözleri belli bir toplumun veya bütün insanlığın yaşam felsefesini yansıtır. (IV) Genellikle sözcükler benzetme, örnekleme yoluyla başka anlamlarda kullanılarak anlatıma şiirsel bir güzellik katılır. (V) Olumlu öğütlerin yanı sıra, yalnızca çıkara yönelik olumsuz öğütler veren atasözleri de vardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? Ay I. cümle: Komşunun tavuğu komşuya ördek görünür. II. cümle: Terzi kendi söküğünü dikemez. III. cümle: Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur. o . cümle: Koyun can derdinde, kasap et derdinde. El V. cümle: Devletin malı deniz, yemeyen keriz.

29. Aşağıdakilerin hangisinde, cümlede geçen deyim ayraç içinde verilen açıklama ile ilişkilendirilemez? A) Yıllarca çalışarak elde ettiklerimi anafora kaptırmaktansa ölürüm, diyor. (başkasının emeksiz ve karşılıksız olarak yararlanmasına sebep olmak) B) Hele bir kuyruğu kapana kısılmaya görsün hemen yanına gelerek senden özür dileyecektir. (çok zor duruma düş- mek) C) Ülkemizdeki kaynakları israfa kaçmadan kullanmak için tü- keticiyi bilinçlendirmeliyiz. (gereksiz yere aşırı harcamalar- da bulunmak) D) Zeytin ve zeytinyağı denince akla gelen ilk yer olan Edre- mit, zeytin kahvesiyle bir ilke imza attı. (bir konuda hiç kim- senin veya kuruluşun yapamadığı bir işi gerçekleştirmek) E) Güz güneşine rağmen köylüler, yağan yağmurdan sonra balçık denizine dönen ovaya adım atmadılar. (bir yere gir- mesine engel olmak) Diğer sayfaya geçiniz.