Deyimler ve Atasözleri Soruları

20. Bir gün Nuruosmaniye'de bir yazar arkada- şımla karşılaştım. "Ne o beyim, romancılığa mi başladın?" dedi. Şaka etmediğini sesin- den, bakışından anlamıştım. Demek benim takma adla yazmama bir şey demiyordu da kendi adımı kullanarak yazmamı sayıyor- du. Roman, romancıların alanıydı. Bir ozan buraya burnunu sokamazdı. Bu parçada boş bırakılan yere asağıdaki deyimlerden hangisi getirilmelidir? Al kendi borusunu çalmak B) başına dert açmak 6) iş çıkarmak D) çizmeden yukarı çıkmak Ey kendi göbeğini kendi kesmek (2012 - YG

ez 4. Bizim, gelenekle yerleşmiş bir atalar sözü anlayışımız vardır. (II) Bu atasözleri uzun bir gözlem ve deneme sonucu olduğundan atasözlerinin bazılarında doğrudan doğruya bir öğüt verilir. (III) Bazılarındaysa sosyal olayların oluşumu yansız bir şekilde aktarılır. (IV) Atasözlerinin bir kısmı çift yargılıdır ve genellikle de bu yargılar birbirine karşıt olur. (V) İçeriği ne olursa olsun atasözlerinde genelde söz ve anlam sanatlarıyla örülmüş bir söyleyiş görülür. (VI) Bu kadar sık duyulmasına rağmen tazeliklerini yitirmeyen bu atasözlerinin bir kısmı ise sanatlı anlatımdan tamamen uzaktır. 1 Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A) II. cümle: Ayağını yorganına göre uzat. B) II. cümle: Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer. C) V. cümle: Varsa pulun, herkes kulun; yoksa pulun, dardır yolun. D) V. cümle: Güvenme dostuna, saman doldurur postuna. L EY VI. cümle: Köpekle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdir. Niñor cayfaya geciniz.

e - V 6. Bir konu üzerinde inceleme yapmadan, rastgele söz söylemek, “kafadan atmak”; bir durum karşısında öfke eri eli lenmek, "kafasının tası atmak" deyimleriyle ifade edilir. II Anlayışları, tutum ve davranışları birbirine uygun arka- daşlara "kafa dengi” denir. Bir kimsenin gereği gibi III düşünme yeteneğine sahip olmadığını belirtmek için "kafası durmak", bir durumda boyun eğmeyip karşı IV gelindiğini ifade etmek için de "kafa tutmak” deyimleri V kullanılır. dan irler iste- ettim; Bu parçadaki altı çizili deyimlerden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) 1 B) 11 D) IV E) V buldu, C) III

DEYİMLER 1 ÖRNEK SORU Türkçede "kulak” sözcüğüyle ilgili pek çok deyim vardır: Örne- ğin kulağı delik deyimi bir kişiye bir fikri aşılamaya çalışmak, 2 1 Aşa yaz kulağına küpe olmak deyimi başa gelen olaylardan ders almak, II kulağına çalınmak deyimi başkalarının konuşması sırasında söy- 1. lenenleri duymak, kulak kabartmak deyimi belli etmeden dinle- IV meye çalışmak, kulak vermek deyimi ilgi ve merakla dinlemek V anlamına gelir. Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi, yanlış açık- lanmıştır? alda A) BY II EV Chill Dh nevamatele

13. 1. Bir deli kuyuya taş atar, kırk akıllı çıkaramazmış. II. Akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş. III. Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun. IV. Herkes aklını pazara çıkarmış, yine kendi aklını almış. V. Akıllı düşününceye kadar deli, çocuğunu everir. Numaralanmış atasözleri anlamca ikişerli eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi dışta kalır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

ve Ana Düşünce 17. Köpek balıkları insan olsaydı, denizin dibinde küçük balıklar için sağlam sandıklar yaptırır, sandıkların içine bitkisel olsun hayvansal olsun, her çeşit yiyecek koyar- lardı. Sandıklarda her zaman taze su bulunmasına dikkat ederler, her türlü sağlık tedbirlerini alırlardı. Örneğin bir balığın kanadı yaralansa, balığın vaktinden önce köpek balıklarının elinden çıkmaması için onun yarasını hemen sararlardı. Küçük balıkların üzülmemesi için ara sıra büyük su eğlenceleri düzenlerlerdi. Çünkü neşeli balıkların eti, üzüntülü balıkların etine göre daha tatlı olur. Büyük sandık- ların içinde okullar da bulunurdu elbet. Küçük balıklar bu okullarda, köpek balıklarının boğazından nasıl geçileceğini öğrenirlerdi. Örneğin, bir kenarda tembel tembel yatan köpek balıklarının nerede bulunduğunu öğrenmek için coğrafya dersine ihtiyaçları olacaktı. Şüphesiz en önemli konu, küçük balıkların ahlak yönünden eğitilmesi sayılırdı. Bu parçadaki düşünceyi en iyi açıklayan atasözü aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Mermer iyi taştan, iyilik iki baştan olur. B) İyilik eden, iyilik bulur. C) Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez. D) Iyiliğe iyilik olsaydı, koca öküze bıçak olmazdı. E) İyilik yap, denize at, balık bilmezse, Halik bilir. A B C( DE

8. 10. Rutine başkaldıran yazar olarak kendimin yargıcı olduğumu da itiraf ediyorum. Kılı kırk yararcasına ilmek ilmek dokuduğumu düşündüğüm metinlerimin örgülerinde zamanın çıldırtıcılığına karşı direncimin izlerini de sezebilirsiniz. Hep ölçülü ve hesaplı olmaya çalıştığım yazın yaşamımda dış etkenlere karsi olan duygulu tavrimin okuru belli bir tavrı takınmaya yönlendirme potansiyelini doğal karşılamak gerekir. K orli Bu parçada kendisinden böyle söz eden kişi, aşağıdakilerin hangisiyle nitelendirilemez? A) Özgün B) Duyarli C) Sabirli D) Hoşgörülü E) Titiz

Türkçe 4. F ta S 3. Her atasözü bir genel kural, bir ilke niteliği taşır. (1) Bazı atasözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. (II) Bazı atasözleri ise uzun gözlemlere dayanarak doğa olayları- nin gündelik yaşam üzerindeki etkilerini anlatır. (III) Tec- rübelere veya mantığa dayanarak doğrudan doğruya öğüt veren atasözleri de vardır. (IV) İki yargi taşıyan atasözle- rinde ise yargılar arasında benzetme ilgisinden ziyade iki yargının birbirini tamamladığı veya birbirine karşıt olduğu görülür. (V) Bir de genelin aksine temsilî ve mecazi anla- tima sahip olmayan atasözlerimiz vardır. C b S k k h Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıkla- malara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A (A/T. cümle: Alacak ile borç ödenmez. C B) II. cümle: Kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur. T 1. cümle: Küstüğün dağın odununu kesme. DIV. cümle: Sağlık, varlıktan yeğdir. E) V. cümle: Çoğu karar, azı zarar.

V KBA I Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi yük- lemle birlikte deyimleşmiştir? AY Seher yeli her sabah ilgit ilgit eserdi. 9) Bu sınavda bütün çocuklar sapır sapir döküldü. C) Olanları müdür beye tane tane söyledi. Güneşin kızıl gölgesi azar azar uzaklaşıyordu. Bu kalabalık mahalleye yeni yeni alışıyordu.

1. "Çıkmadık candan umut kesilmez." atasözü; karamsarlığa kapılmadan, bu iş artık olmaz demeden o işi sürdürmek, "Aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem biyik." deyimi; gücendirmek th istenilmeyen iki şeyden birini seçme durumu, "Ekmeğine kuru, ayranına duru mu dedik?" atasözü; birini incitecek, onu küçük düşürecek söz söylememek, "Atı alan Üsküdar'ı geçti." deyimi; IV fırsatın kaçtığını, yapılacak bir şey kalmadığını ifade etme, "Selam verdik, borçlu çıktık." deyimi; biraz ilgi V gösterdik, üzerimize büyük iş yüklendi anlamında kullanılır. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? AX EN B) || c/Ill D)X

X Mutluluğu küçücük bir kavanoza sığdırmak... Davide Cali'nin düşlerinden süzülüp Marco Soma'nın fırçasıy- la renklenen Bir Kavanoz Mutluluk, minik okurlarıyla birlikte tam da bu can alıcı sözün izini sürüyor. Hızla değişen dünyadaki tüketim alışkanlıklarından ve mad- diyata dayalı hazır mutluluk formüllerinden dem vuran bu düşündürücü öykü, zamansız bir evrende geçme- sine rağmen günümüz gerçekliğine ayna tutuyor. odsosan Tebino 4. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabi- lecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde var- dir? A) Kitabın en güçlü öyküsü olarak görebileceğimiz Korkunçlar; bir delinin gözünden, zihninden süzü- lerek kelimelere dökülmüştür. BY Öyküler ve öykücülerimiz, biz onları ne kadar unut- maya meyilli olsak da inatla karşımıza çıkmaya, bizlere kendilerini hatırlatmaya devam ediyorlar. od C) Edebiyat ve tıbbi bir araya getiren Kütüphanedeki lelona Beden, varoluşumuza dair soruları sormak için ne- den edebiyata başvurduğumuzu bize yeniden ha- tırlatıyor. D) Kitabın bir başka önemli yanı ise sadece yaşanti- nin değil, dil ve edebiyatın da kaydedilmiş olması- dır. E) İroni kavramına, ilk defa Aristoteles'in Etik adlı ki- tabında rastlandığından söz eden yazar, ironinin insanı olduğundan küçük gösterdiğine inanır.

Carver'in öykülerindeki insanlar, bizim gibi daha doğru- su bizden; çoğu zaman akıntıya karşı kürek çeken ve hatalarının acısını duyumsayan bireyler. Öyle olağanüs- tü kahramanlar beklenmemeli Carver'dan. Onlar sokak- ta ve hep yanı başımızdaki sıradan insanlar. O hâlde Car- ver'ı farklı kılan şey nedir? Yazarı öne çıkaran şey detay- larda saklı. Carver bu insanları ve başına gelenleri öyle bir anlatıyor ki sürekli sağımızda solumuzda duran, önü- müzden akıp giden kişilere dair körlüğümüzü silip süpü- rüyor. İnsanları bir gölge gibi izliyor ve sonra okura da izletiyor. Uzun sessizlikleri saman alevi gibi çıkışlar takip ediyor. Sıradan dünyanın, insan ve olayların tasviriyle beraber Carver, aslında bizim bu dünyayı hiç tanımadı- ğımızı nazikçe yüzümüze çarpıyor. 16. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili.de- yimlerden birinin açıklaması değildir? A) Ayıplayarak kusurunu yüzüne söylemek B) Olmayacak bir iş uğrunda boşuna çabalamak CÇabuk geçmek D) Birden parlayip arkasından hemen yatışmak ER Arkasında hiç iz bırakmadan gitmek

10. Hava “Düğüne gider zurna beğenmez, hamama gider kurna 0 beğenmez." sözü kendini beğenmiş; “Dediği dedik, çaldığı 1 düdük." sözü inatcı, "Güneş olsa kimsenin üzerine doğ- soka rüm maz." sözü cimri; "Öküzün altında buzağı arar." sözü Yol se titi "ince eleyip sik dokur." sözü şüpheci kimseler için N V E kullanılır. be Bu cümlede numaralanmış sözlerden hangileri yer değiştirirse deyimlerdeki anlam bütünlüğü sağlanmış olur? Ali ve II B) I ve III C) D) III ve IV E) grov a inter

2) Akil, akıldan üstündür. 5. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi anlamca yukarıda- ki atasözüne ters düşmektedir? A) Akıllı düşünene kadar, deli oğlunu evermiş, torunu ol- muş B) Akil yaşta değil baştadir C) Al kişiye sermayedir . D) Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır. E) Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını al- mış.

Bu testte 40 soru vardır. 3. İçinde bulunduğumuz durumu çoğu kez en iyi halk deyişleriyle anlatabiliriz. Bir işin gizli kalmış, kötü ve aksak yanıyla, kuşkulu bir durumla karşılaştığımızda altından çapanoğlu çıktı deriz. Umduğumuzu ele | geçiremediğimizde ise avucumuzu yalarız. Birine küçük II de olsa faydamız dokunduğunda bir baltaya sap olmaktan MI mutluluk duyarız. Keyifli bir haber alıp çok sevindiğimizde ağzımız kulaklarımıza varır. Çok yorulup dermansız IV kaldığımızda ise ayaklarımıza kara su iner. V Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi yanlış kullanılmıştır? A) B1 C) D) NV E) V Üzerinde çalıştığım bu kitap, ----, milyonlarca okura aynı heyecanları yaşatan ve okuma sevgisi ---- Cumhuriyet Dönemi'nin büyük yazarlarından biri olan Reşat Nuri'den, onun roman dünyasından alıyor. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- kilerden hangile

Türkçe 21. "Ayak sürümek" deyimi, verilen bir işi ağırdan almak 1 veya gönderilen yere isteği ile gitmemek; "ayağını kay- dırmak" deyimi, bir yolunu bulup birini işinden veya gö- II revinden uzaklaştırmak anlamına gelir. "Ayak diremek" III deyimi de bir düşünceyi, bir davranışı sonuna kadar sür- dürmek, kendi tutumundan şaşmamak anlamındadır. "Ayaklan üstünde durmak" deyimi, başkasının yardımı- IV na ihtiyaç duymadan güçlü bir biçimde sorunlar çözebi- lecek durumda olmak anlamına gelirken "ayaklarını yerden kesmek" deyimi ise çok sevinmek anlamındadır. V Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi yan- lış açıklanmıştır? A) I B) 11 C) III 2 IV