Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar Soruları
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar13. İnsan sadece felsefe tarihi okuyarak felsefe yapmış olmaz.
Felsefe tarihi okumak ayrı şeydir, felsefe yapmak ayrı şey-
dir. Okullarda, kitaplarda öğretilen şey felsefe tarihidir, fel-
sefe değil. Descartes bunu dedi, Hegel şöyle yaptı, şu şu-
nu dedi gibi şeyleri bilmek felsefe tarihini bilmek demek de-
ğildir. Oysa felsefe iki gerçekten üçüncüsünü çıkarabilmek-`
tir. Descartes'in "Düşünüyorum, o hâlde varım." şözünü ez-
berlediğimizde.değil, bundan yeni bir şey çıkardığımızda fel-
sefe yapmış oluruz. Nasıl ki her konservatuvar mezunu mü-
zisyen, her güzel sanatlar okuyan ressam, her matematik li-
sansı yapan matematikçi değilse, her felsefe tarihi okuyan da
felsefe yapmış olmaz.
w
Bu parça, felsefe yapmada aşağıdakilerden hangisinin
önemini vurgulamaktadır?
A) Objektif düşünmenin
B) Analitik düşünmenin
C) Sentezci düşünmenin
D) Bilimsel düşünmenin
E) Eleştirel düşünmenin
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan FarklılıklarSöz Öbeklerinde Anlam
1. Bazı sesler vardır ve bunlar zamanın dağdağasına,
telaşına karışmadan, sandıktan çıkar; söylenir; birkaç
kişinin gönül kapısını aralar; sonra da bu çağın
yeniliğini sezip yeniden sandığına girer.
altını çizdiğim söz öbekleri ne anlama
geliyor?
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar6.
Dilimizde kullanılan atasözleri genel bir kural, bir ha-
yat dersi içerir. Bunlardan bazıları sosyal olayların
nasıl olageldiklerini, bazıları doğa olaylarının nasıl
oluştuğunu, bazıları yanlış davranışlarımızın sonuç-
larını, bazıları âdet ve gelenekleri, bazıları da inanç
sistemini açıklar.
Aşağıdaki atasözlerinin hangisi bu parçada veri-
len altı çizili açıklamalardan herhangi birine ör-
nek oluşturmaz?
A) Taşıma suyla değirmen dönmez.
B) Kız beşikte, çeyiz sandıkta.
C) Ananın bahtı kızına geçer.
D) Öfke ile kalkan zararla
oturur.
Aurur.
E) Kork nisanın beşinden, öküzü ayırır eşinden.
PALME
YAYINEVİ
1
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan FarklılıklarIC 3.
Nefsi terbiye etmek; mutasavvıflara göre onu bazen aç,
susuz bırakmak, heveslerden uzaklaştırmak ile mümkün
olur. Tasavvufun prensiplerinden olan az yemek, az
uyumak hatta bazen halkın arasından çıkıp uzlete
çekilmek de yine nefis terbiyesi ile ilgili yöntemlerdendir.
Burada gerçek mutluluğun, huzurun elde edilmesi;
sınırsız bir şekilde haz prensibine göre yaşamakla değil
bilakis bunların azaltılması, dizginlenmesi ve bazen terki
ile ilişkilendirilmiştir. İlginçtir ki psikolojideki erdem odaklı
mutluluk teorilerinden bazıları da benzer şekilde, hazların
sınırsız yaşanmasının mutluluk değil bilakis bir boşluk ve
huzursuzluk hâli ortaya çıkaracağından bahsetmiştir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
A) Nefis terbiyesi kişinin kanaatkâr olmasını sağlayacağı
için var olanla mutlu olmak daha da kolaylaşacaktır.
B) Kişi, elinde olanın kıymetini onu kaybettiği zaman
anlar ancak artık iş işten geçmiştir.
C) Mutasavvıflar, yaşam ve düşünce tarzlarıyla
psikolojiye kaynaklık etmişlerdir.
D) Herkesin mutlu olabileceği bir toplum yaratmak için
insanlara haz alacakları yaşamlar sunmak
gerekmektedir.
KKK
MKZ
E) Tasavvuf anlayışında bir insanı mutlu eden; elde
D
km
bulunanın çokluğu değil, azlığıdır.
7
T
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan FarklılıklarEndüstride kullanılan pek çok üründe, ağır metaller -alümin-
yum, krom, kurşun, nikel, civa, çinko... ve zararlı kimyasallar
bulunur. Bu kimyasallar havaya, toprağa ve suya karışabilir.
Suya karışan ağır metaller suda yaşayan canlılara ve sağlık-
li olmak için yediğimiz balıklara geçer. Çeşitli amaçlarla kul-
landığımız kimyasallar, insan sağlığı kadar çevre sağlığını
da olumsuz etkiler. Tarımda kullanılan ilaçların ve gübrelerin
bitkiler tarafından kullanılmayan kısmı, bitki ve canlılara zarar
verir. Ancak kimyasal maddeler tamamen zararlıdır yanılgısı-
na da düşmemek gerekir. Eksikliğinde veya yokluğunda hem
canlı organizmalar hem de çevrede pek çok olumsuz etkisini
göreceğimiz doğal kimyasallar da vardır.
Bu parçadan hareketle kimyasal maddelerle ilgili olarak
1. Endüstriyel üretim için engel teşkil ettikleri
II. Hava, toprak ve suya geçebildikleri
III Tarımda kullanılmalarının engellenmesi gerektiği
(V. Bir kısmının insan ve çevre için gerekli olduğu
V. Çevre sağlığına zarar verdikleri
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) I yell
BI ve III
D) III ve V
C) II ve IV
D) Karşılaştırma
E) Sebep-sonuç ilişkisi kurulmuş cümle
süpervizör
2. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Amaç-sonuç ilişkisi kurulmuş cümle
B) Örnekleme
C-Nesnellik
dak
Voc
luk
kan
gia
B
iç
n
232
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar7.
Bir dilin bilinen bir zamanda birbirinden uzak bölgeler-
PARERING BINSFRAMLEROUT
ring
INGINERI TERTEN
de, çeşitli nedenlerle, ses, söz dizimi ve söz varlığı ba-
kımından değişikliğe uğramış biçimine ne ad verilir?
A) Lehçe
BUATORIA
D) Argo
B) Şive
E) Jargon
C) Ağız
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan FarklılıklarC. Aşağıdaki tablolarda boş bırakılan yerlere uygun nazım birimlerini yazınız.
Neler çeker bu gönül söylesem şikâyet olur
Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı?
Felekler yandı ahımdan muradım şem'i yanmaz mı?
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar2. Aşağıdakilerden hangisi Altay dillerinin özellikle-
rinden değildir?
thevibe
A) Kelimelerin cinsiyeti yoktur.
met
B) Sifatlar isimlerden önce gelir.
C) Yapım ve çekim ekleri sözcük kökünü değiştirir.
D) Fiil yönünden oldukça zengin bir dildir.
E) Ses uyumlarının olduğu bir dildir.
4D Serisi Ⓡ
6. Di
al
A)
C
7. As
hi
A)
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar9. Sınıf
10 (1) Durum (kesit) hikâyesi, ys in veya insan davranışlarının
bir kesitini veren hikâyelerdir ) Hikâyeni merkezi olay değil,
etayın çevresindeki durum ve duygularding skiller fazla ide-
alize edilmez, mekân tasvirlerine ağırlık
Bir girişe
ihtiyaç duyulmadan doğrudan durum (kesit) anlatılır, sonuç bö-
lümüne de genellikle yer verilmez. M. Bu tür hikayelerin edebi-
yatımızdaki ilk örneklerini, Değirmen adlı yapıtında Sabahattin
Ali vermiştir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi
yanlışı vardır?
A) I
LEHT
DHV
E)
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar7 1. Yapılan işin niteliğini anlamak için bu işi, toplum
vicdanında mihenge vurmak gerekir.
II. Gelecek henüz tecrübe edilmemiş bir zaman
kesitidir, demekle yetinmişti.
TEST-1
III. Sıcaktan bunalmıştı, pencereyi açmak için
yerinden kalkmaya çalıştı.
"Değerini anlamak, gerekli niteliği taşıyıp
taşımadığını bulmak için bir insanı, bir nesneyi
veya bir düşünceyi sınamak, denemek" anlamında
bir söz numaralanmış cümlelerin hangilerinde
kullanılmıştır?
A) Yalnız I
D) I ve II
B) Yalnız II
C) Yalnız III
E) I, II ve III910
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklarbe
4. Aşağıdaki ikili dizelerin hangisinde," ölmek"
sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Gökten inmez hiçbir şey... Bütün yerde taşar
Kendi ahlakıyla bir millet ölür yahut yaşar.
B) Ömrü oldukça yürür hep yolcu
Varmadan menzile bir yerde ölür.
C) Ölmek kaderde var bize ürküntü vermiyor
Lâkin vatandan ayrılığın istirabı zor.
D) Hiç durmadan hayat öğütür devreden bu çark
Ölmek sırayladır sıralanmakta varsa fark.
E) iflah olmaz bu derd ile ölürüm
Güzeller serdarı giysin karalar
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar8.
Nedense bazıları şiirin biçimini daha çok önemsiyor.
II. Şunu eserin kaçıncı bölümünde bulabiliriz?
III. Yalnızlık temalı şiiri hangisi yazmıştı?
IV. Sana daha önce makale metnini hazırla demiştim.
Biri bu eserin ilk baskısını bana bulabilir mi?
V.
A) I
1.
Numaralanmış cümlelerde geçen altı çizili zamirlerden
hangisinin sıfata ek getirilerek oluşturulduğu
söylenemez?
B) II
C) III
DO IV
E) V
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar2.
(1) Sanat ve edebiyatla ilgilenmeyen tek bir büyük adam ta-
nimiyorum: Sanayici, politikacı, asker, bilgin, teknisyen... (II)
Meslekleri ne olursa olsun doruklara yerleşenlerin hepsinde
de sanat ve edebiyat ilgisi gördüm (III) Büyük oldukları için
değildir bu; tam aksine bu yüzden büyük olmuşlar, hiç değil-
se, başarılarını bu ilgi kolaylaştırmıştır. (IV) Sanatın bu ba-
kımdan insanlara faydası sayılamayacak kadar çoktur. (V)
Dahası da var: Sağlam bir devlet düzeni kurmuş ve kalkın-
mış ne kadar toplum varsa hepsinin de sanat ve edebiyata
karşı geniş, yaygın, köklü bir ilgi beslediklerini gördüm. (VI)
Medeniyet tarihlerini karıştırdım, onların da en az dörtte üç-
lük bir hacim ölçüsünde sanat ve edebiyat tarihi olduğunu
gördüm.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı-
mın akışını bozmaktadır?
A) I
B) II
DUV
E) V
1
1
1
1
T
1
I
1
1
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklarpir
DENEME-1
34. Günümüzde insanlar kapasitelerinin sınırını keşfetmek
için çalışmalar yapmaya başladılar. Kişinin kendi kapa-
sitesinin altında olması kabul edilebilir bir şey değil. Tam
bu noktada devreye "can sıkıntısı" giriyor. Neden? Çünkü
hayatta en hakiki mürşit, can sıkıntısı olabilir. Kişinin ya-
pabileceği ile yaptığının arasındaki fark, ona can sıkıntısı
olarak döner. İnsanın potansiyeline ihanetinin bir göster-
gesi olan can sıkıntısı, kişiyi harekete geçirecek gelişim
sirenlerinin çalması anlamına gelir. İnsan, konfor alanını
bozmadan ilerleyemez. Konfor alanında oyalanan insan,
gelişmeye kapalıdır. Bu alanı bozan kişi, gelişmeye baş-
lar ve can sıkıntısından kurtulur.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak iste-
nen düşünceyle örtüşmektedir?
A) Potansiyelinin farkında olan insanlar, ilerlemenin ana
ölçütünü belirlemiştir.
B) Rahat bir ortamın olmaması, kişisel gelişimi olumsuz
yönde etkiler.
Sadece kişisel gelişimini tamamlayan insanlar, konfor
alanını genişletir.
D) İnsan, can sıkıntısını bir sıçrama tahtası olarak gör-
meli ve onu doğru algılamalıdır.
E) Sıkılma hissi, insanın potansiyelini kullanmaya başla-
dığının göstergesidir.
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar11.
SAYA31XFTATION
>1>N1TI¥<1MDH
Bu alfabe sistemi Türklerin kullandığı aşağıda-
ki alfabelerden hangisine ait olabilir?
A) Köktürk alfabesi
C) Arap alfabesi
B) Uygur alfabesi
D) Kiril alfabesi
E) Latin alfabesi
14.
Lise Türkçe
Dilin Kullanımından Doğan Farklılıklar22. Konuşma dili ve yazı diliyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgi-
lerden hangisi yanlıştır?
A) Konuşma dilinin kullanım sahası, yazı diline göre daha ge-
niştir.
B) Konuşma dili, samimi; yazı dili, resmîdir.
C) Yazı dilinde kurallar varken konuşma dilinde yoktur.
D) Bir ülkede bir yazı dili varken birden fazla konuşma dili ola-
bilir.
E) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili
göstermez.