Divan Şiiri Özellikleri Soruları

8. İran (Fars) edebiyatının divan edebiyatına kazan- dırdığı nazım şekilleri aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A Kaside- gazel B) Mesnevi- rubai C) Kit'a- müstezat D) Terkibibent - terciibent EŞarkı - tuyuğ Tark

4. 16. yüzyılda yaşamıştır. Divan edebiyatının ünlü mesnevi şairlerindendir. Gazel ve kaside nazım biçimiyle de başarılı eserler vermiştir. Divan şiirinin yerlileşmesinde önemli katkıları olmuştur. Hamse sahibidir. Şah u Geda (Şah ve Dilenci), şairin ünlü mesnevilerinden biridir. Bu parçada bazı özellikleri verilen divan şairi aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Nedim B) Ali Şir Nevai C) Şeyh Galip D) Nef'i E) Taşlıcalı Yahya

3. I. Söz sanatlarına sıklıkla başvurulur. II. İçerikten çok biçim önemlidir. III. Şiirlerde yarım kafiye kullanılır. nov IV. Şairler medrese eğitimi almış kişilerdir. V. Şiirlerde konu bütünlüğüne önem verilir. Numaralanmış yargılardan hangileri divan şiirinin özel- likleri arasında yer almaz? A) I. ve III. D) II. ve III. B) II. ve IV. C) III. ve V. E) III. ve IV.

8. Gazeller konularına göre çeşitli isimlerle tanımlanır: Aşka ilişkin olanlara ----, yaşama boş verme, yaşamdan zevk alma gibi konuları işleyenlere ----, öğretici nitelikte olanlara kadınların özelliklerini anlatanlara ----, denir. ---- Bu metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) âşıkane - rindane - hâkimane - şuhâne B) terbi - tahmis - teslis - şuhâne C) şuhâne - rindane - hâkimane - âşıkane D) âşıkane - şuhâne - rindane - hâkimane E) âşıkane - hakimane - şuhane - rindane

2. Bâk D) |||- |- || EU-I-1 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Gülşehri'nin Mantık'ut-Tayr ve Felekname adli eserleri mesnevi tarzında yazılmış eserlerdir. 1 B) Garipnâme, Âşık Paşa'nın didaktik nitelikteki on iki bin beyitlik mesnevi türündeki eseridir. C) Tuyuğları ile bilinen Kadı Burhanettin hem devlet yöne- ticisi hem de divan sanatçısıdır. D) Divan edebiyatının son büyük şairi sayılan Şeyh Gâlip, Hüsnü Aşk adlı eseri kaleme almıştır. E) Didaktik şiirleri ve hikemî tarzı ile bilinen Şeyhî, öğretici nitelikteki Hayrabad'ın sahibidir. yapitlandır; Pendnáme adlı eser D) Siyer: Hz. Peygamb verilen addır, Veysî' daki örneklerdendir E Siyasetname: Devl ilgili bilgi veren yap eserdir. Test No 9613 1 2 3 A 8 9 10

9. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: I. Aşkun belâsı yoh diyüben aşka düşme kim Kim âşık oldi kim didi aşkun belâsı yoh II. Yârun gelür hemîşe cefâsı Nesîmîye Sen sanma kim Nesîmîye yârun atâsı yoh III. Gerçek hadîs imiş bu ki hûbun vefâsı yoh Kim sevdi hûbi kim didi hûbun cefâsı yoh Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden han- gisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - III - II D) III - | - || B) ||- |- ||| 3 E) W-11-1 C) 11-111 - 1

OŞ Özel- i kul- ir dili tolo- , SO- Net 5. EDEBİYAT 13. yüzyıldan başlayıp 19. yüzyıla kadar devam eder. Bu edebiyat Fuzûlî, Bâkî, Nef'î, Nâbî, Nedîm ile zirve döne- mini yaşadı; Şeyh Gâlip ile son büyük ustasını yetiştirdi. Orat LKYT13EDE22-021 Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Klasik Türk edebiyatı Saray edebiyatı B) Yüksek zümre edebiyatı D) Divan edebiyatı E) Mistik Türk edebiyatı

Aşağ dek P TEST 21 8. T Divan Şiiri - III Aşağıdaki bilgilerden hangisi parantez içindeki sanat- çıyla ilişkili değildir? A) Azeri şivesiyle lirik tarzda gazeller, tuyuğlar yazmış olan şair; tasavvufî şiirler yazmış ve tasavvufla ilgi görüşle- rinden dolayı öldürülmüştür. (Nesimi) B) İran şairi Nizami'nin Hüsrev ü Şirin adlı mesnevisini Türk- çeye çevirmiş, bu çeviri Türkçedeki en iyi Hüsrev û Şi- rin hikâyesi olarak bilinmektedir. (Şeyh Gâlip) C) Divan şiirine millî zevkleri ve deyimleri katmış; XV. asrın sade dil kullanan aydınları içinde, zarif ve tabii bir şehir halkı Türkçesiyle şiirler söyleyen şairdir. (Necatî Bey) D) Şiirlerinde yerli renklere, özentisizliğe, sade dil ve yalın anlatıma rastlanması, onun divan şiirinin yerlileşmesine katkısı olduğunu gösterir; hamse sahibidir, Şah ü Geda, Yusuf u Züleyha, Gencine-i Râz bazı mesnevileridir. (Taşlıcalı Yahya) E) Yusuf u Züleyha yazıldığı dönemin din ve fikir hayatını yansıtması ve mesnevi tarzının Anadolu'daki ilk örnek- lerinden olması bakımından edebî yönden olduğu ka- dar Eski Anadolu Türkçesinin kuruluş dönemine ait eser- lerden biri olarak dil bakımından da oldukça önemlidir. (Şeyyad Hamza) TEST 22 11. C r

(1) Terkibibentler, bentlerden oluşan bölümlerin birleşmesiy- le meydana gelir. (II) Her bölüm beş ile on beş arasında de- ğişen beyitlerden kurulur. (III) Yaşamdan şikâyet, toplumsal eleştiri, felsefi düşünceler konu edilir. (IV) Her bölümü bent ve kavuştak denen iki parçadan oluşur. (V) Bâkî'nin yanı sı- ra, Bağdatlı Ruhî ve Ziya Paşa bu şeklin en güzel örnekle- rini vermiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bil- gi yanlışlığı vardır?

28. Mesnevilerde aşk, kahramanlık, din, tasavvuf gibi ko- nular işlenmektedir. Divan edebiyatında Şeyhi'nin, ---- Ahmedi'nin ----, Gülşehri'nin Şeyh Galip'in adlı eserleri mesnevi şeklinde yazılmış belli başlı eserlerdir. Mesneviler, bir bakıma divan edebiyatında günümüz ro- man ve hikâyesinin yerini tutan uzun soluklu eserlerdir. CAşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada boş bıra- kılan yerlerden herhangi birine getirilemez? A) Mantıku't Tayr B) İskendername Beng ü Bade D) Harname E) Hüsnü Aşk

6 11. Gelelim zât-ı Reşid'in şerefi mebhasine Söz mü var devleti ihyâya olan meb'asine Şensin ol fahr-i cihân-ı medeniyet ki hemän Ahdini vakt-i saådet bilir ebna-yı zaman Ne aceb nâtik-ı icaz-ı hikemdir dehenin Ayet-i beyyinedir âleme her bir sühanın Biçim, içerik, tür ve dil özellikleri birlikte dü- şünülürse bu dizelerin, aşağıdakilerden han- gisine ait olduğu söylenemez? A) Fuzuli B) Abdülhak Hamit Tarhan C) Muallim Naci D) Baki E) İbrahim Şinasi

8. Mesnevi nazım biçimi ile ilgili olarak aşağıda ve- rilenlerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? A) Her beyit kendi arasında kafiyelenir, beyit sayısı bakımından herhangi bir sınırlama yoktur. B) Konularına göre destansi ve kahramanlık mes- nevileri, aşk mesnevileri, dini mesneviler, ahlaki mesneviler gibi çeşitli şekillerde adlandırılır. C) Beş mesnevi yazan şair, mahlas sahibi olarak adlandırılır; Türk edebiyatında Ali Şir Nevai, Taşlıcalı Yahya mahlas sahibi şairlerdendir. D) Savaş konuları işleyen mesnevilere gazavatna- me, bir şehrin güzelliklerini anlatan mesnevilere ise şehrengiz denilmektedir. E) Türk edebiyatında yazılan ilk mesnevi, 11. yüz- yılda Yusuf Has Hacip'in kaleme aldığı Kutadgu Bilig adlı eserdir.

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Edebiyatı ile Divan Edebiyatı'nın ortak yönlerinden bi- ridir? A) Kulak için uyak anlayışı B) Nazmın nesirden üstün tutulması C) Nazım birimi ve ölçüsü D) Batılılaşma konusunun işlenmesi E) Tabiatın konu edinmesi

8. Dâr-ı dünya deli gönlüm gibi vîrân olsa Ne cihân olsa ne cân olsa ne hicrân olsa Aşağıdakilerden hangisi içerik bakımından bu beyitle aynı doğrultudadır? A) Dimezem dahi sana âşıkam ey gül zira Sana âşıklığum izhâr edeli hâr olubam B) Cân u ten oldukça benden derd ü dâğ eksik değül Çıksa cân hâk olsa ten ne cân gerek ne ten bana C) Bâkî çemende hayli perişân imiş varak Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan D) Gerçi cânândan dil-i şeydâ için kâm isterem Sorsa cânân bilmezem kâm-ı dil-i şeydâ nedür E) Ne sende mihr ü vefâ var ne bende sabr u karar O yok bu yok ne aceb bizden ictinab etdün Soru Bankası

12 5. Kanâat eyledi Ankâ-yı Kâf'ı şöhrete vâsıl Kişi mümtaz olur âlemde elbet uzlet ettikçe Bu beyitten hareketle aşağıdaki yargıların hangising ulaşılamaz? A) İnsanın azla yetinme eğiliminde olması, onu kalabalıklar içinde yalnızlığa sürükler. B) Kafdağı'nın Anka'sını meşhur eden şey, kanaatkar olmasıdır. C) İnsan; insanlardan uzak kaldıkça, uzlete çekildikçe gereksiz ilişkilerden kendini korudukça yükselir. D) Sadelik, sade hayat, uzlet hayatı; insanın kendi kendiyle kalabildiği anlardır. E) Kafdağı'ndaki Anka, mümtaz olmak isteyen bir kişiye örnektir.

12. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde divan edebiyatındaki "maşuk kavramını karşılayan bir sözcük kullanılmamıştır? A) Ol periveş ki melâhat mülkünün sultânıdır Hükm onun hükmü dürür fermân onun fermanıdır B) Dilber oldur ki mahabbet edene kîni ola Âşık öldürmek anın sanat ü âyîni ola C) Rîze-i elmas eker her açtığı zahma o şûh Lütfu var olsun eder ihsân ihsân üstüne D) Demiş her goncaya âşıklığım râzın sabâ derler El ağzın tutmak olmaz korharam ey gül sana derler E) Bağ-ı dehrün hem hazânın hem bahârın görmüşüz Biz neşâtın da gamın da rüzgârın görmüşüz Yanlıs