Divan Şiiri Özellikleri Soruları

TÜRKÇE (T. DİLİ VE ED.) TESTİ 17. Hudâvendâ şükür olsun tapuna Ki niyyet dutmışam varam kapuna Dilerem hazretünden sağlık ola Ki takat getüribilem bu yola Yüzüm sürem senün görklü evüne Yürüyem ıssı kumlarda sevüne Gönüldüm ölür isem dönüşüm yok Tapuna şükr iderem aç eğer tok Günâhlarum benüm hadden aşupdur Denizlerden biter olup taşupdur Za'if kullar günâhı işler olur Kavi Allâh anı bağışlar olur Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Nazım şekli mesnevidir. ✔ B) Nazım türü münacattır. C) Beyit nazım birimi kullanılmıştır D) Mahlas bulunmaktadır. E) Divan şiiri örneğidir. ✔ yer alan birleşik sözcüklerden han-

1. Gazel ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgiler- den hangisi yanlıstır? A) İlk beytine matla, son beytine/makta denir, B) Beyit sayısı 5-15 arasında değişir. C) En güzel beytine beytü'l gazel ya da şah- beyit denir. D) Beyitleri arasında konu birliği bulunma şartı yoktur. E) Matla beytinde, şairin mahlas adı verilen tak- ma adı yer alır. T Makta M

2. Kaside ile ilgili olarak aşağıda verilen bil- gilerden hangisi yanlıştır? A) Beyitlerle yazılan bir nazım biçimidir B) Şairin mahlasının bulunduğu beyte, taçbeyit adı verilir C) En az 33, en çok 99 beyit olup beyit sayısı 33'ten az olan kasideler de vardır. D) Uyak düzeni aa, bb, cc... biçimindedir. E) Fahriye, kaside içinde şairin kendini övdüğü bölümdür. 6.

A Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler-1 12. Şair: - Fuzuli'nin arada bazı manzum parçalarının da yer aldığı, Türkçe yazdığı ve Hz. Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilişini anlattığı eserini okuduğumda çok duygulanmıştım. A PALME YAYINEVİ Eleştirmen: Peki, Fuzuli'nin bu eserinin haricinde beğendiğiniz ve sizi etkileyen eserlerini sorabilir miyim? 13. 2. gün: Yevmü'l-is Zikredilen günde F yüzünden öte tara buyurdu. 3. gün: Yevmü's Kütahya sahrası Beylerbeyisi Kas Pâdişâh'a karşı külliyen azeble mezkûr vâki' a 4. gün: Yevm Kütahya'da o cümle beyler dahi gelüp m 5. gün: Yev Rumeli beyl Cuma gün Altuntaş sa konakdır. Cumarte Ağcaözü iskelesin Şair: - Fuzûli'nin kendisine şöhreti sağlayan ve Türk edebiyatının klasik dönemde yazılmış en güzel aşk hikâyesinin anlatıldığı eserini çok beğeniyorum. Bunun yanında afyonla şarabın karşılaştırılıp şarabın üstün tutulduğu 440 beyitlik alegorik mesnevisi de etkileyici. Eleştirmen: Bahsettiğiniz aşk hikâyesi beni de çok etkiledi. Bunun yanında kuşak çatışmasını ele alan ancak üstünde fazla durulmayan bir eserinden de söz etmek yerinde olacaktır. Fuzuli, Farsça yazdığı bu eserinde bir baba mm ile oğlunun tartışmalarını aktarırken kendi dünya görüşünü de anlatmaya çalışmıştır. denco Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Şair, Fuzûli'nin en az iki mesnevisini ve bir mensur eserini okumuştur. B) Hem şairin hem eleştirmenin beğendiği aşk hikâyesi, Yusuf u Züleyha'dır. C) Eleştirmene göre Rind ü Zahid'de Fuzûli, kendi dünya görüşünü anlatmıştır. D) Fuzuli, Türkçe ve Farsça eserlere imza atarak en az iki dil bildiğini göstermiştir. E) Şair, Fuzûli'nin Hadikatü's-Süeda adlı eserini okuduğunda çok duygulanmıştır. PALME YAYINEVİ İçerik ö metin t A) Per B) Su O Se D) R E) K

plat ninatam inys sbor Gül yüzünde göreli zülf-i semensây gönül Kuru sevdaya yiler bîser ü bîpay gönül Demedim ben sana dolaşma ana hây gönül Vay gönül vay bu gönül vay gönül ey vây gönül O O Örnek Motin

en el- es- er- 6. 1. Aydınlı Visali II. Nabi 7 Türki-i Basit hikemi şiir gazel rubai kaside III. Fuzuli IV. Âşık Paşa V. Ahmet Paşa Numaralanmış şairlerden hangisi, karşısındaki kav- ramla ilişkilendirilemez? A) I B) II C) III D) IV E) V de vor

1. metin HARNAME (...) Uğrayu geldi pir eşek någáh Sordi hâlini kıldı derd ile ah Yermürü inleyü didi iy pir Har-ı rübah bigi pür-tezvir Bâtil isteyü hakdan ayrıldum Boynuz umdum kulakdan ayrıldum Şeyhi II. metin TAHİR İLE ZÜHRE Râviyân-ı ahbar ve nâkılân-ı âsâr şöyle rivayet ederler ki: Evvel zaman içinde, memleketin birinde bir hükümdar varmış. Allah, ona devlet üstüne devlet vermiş ama dâr-ı dünyada bir evlâdı çok görmüş. Hani, başvurmadık hekim kalmamış ama hiçbiri bu derde deva bulamamış. Bundandır, bir güne bir gün yüzü gülmüyor, gözlerinin yaşı dinmiyormuş. Ne Has Bahçe'nin gülleri, ne havuz başının bülbülleri... Dünya bile gözünde değilmiş. Yine bir teselli bulursa, vezirinin yanında bulurmuş. Ve zira o da bir evlât yüzüne hasretmiş. Aşağıdaki soruları bu metinlere göre cevaplayınız. 1. I. numaralı metin hangi şiir geleneğinin özelliklerini taşı- maktadır? A) Sözlü edebiyat C) Halk edebiyatı B) Destan Dönemi D) Divan edebiyatı E) Batı edebiyatı

neğin olumlu yönlerini, bilgeliği, dürüstlüğü, çalışkanlığı temsil eden ana karakter Muvakkit Nuri Efendi'dir. Olumsuz yönlerini ise Seyit Lütfullah temsil eder. Türk modernleşmesinin temsilcisi ise Halit Ayarokdır. Hayri İrdal ise romanın hem anlaticisi hem başkahramanid Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ed A) Aylak Adam B) Sahnenin Dışındakiler C) Saatleri Ayarlama Enstitüsü D) Mahur Beste E) Huzur 20. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "fahriye" bölü- E münden alınmış olabilir? S A) Tâze cân buldi cihân irdi nebâtâta hayât Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenår (5 B) Benem zamânede ser-leşker-i sipâh-ı suhan Benem zamânede erbâb-ı nazma ser-defter C) Döşedi yine çemen nat'-ı zümürrüd-fâmin Sim-i hâm olmış iken ferş-i harîm-i gül-zâr D) Esdi nesîm-i nev-bahår açıldı güller subh dem Açsun bizüm de gönlümüz sâkî meded sun câm-ı Cem E) Erdi yine ürdibehişt, oldu hava anber-sirişt, Ålem behişt ender behişt, her gûşe bir bağ-1 irem. 9 iki gözün kör sesini çıkarm olun. Ingallall de seversiniz Bu parçada başvurulme A) iç çözür B) Toni C) Kolaj D) Geriye E) Üst kur

uşturur? 9. Bankası Mani A) A) vahdet-i vücut C) insan-ı kâmil edebiyatı nazım beginnering kopma konusuna göre türlere ayni Sevgi Özlem, sitem, aşk gibi duygulanın anlati toplumsal eleştirilerin yer aldığı taşlama ve kar konularının yer aldığı koçaklama bu türlerdendir. Bo parçadaki numaralanmış yerlerden hangisi IV V yanlışına neden olmuştur? 8. B) II Tasavvuftaki cansız her varlıkta görünmesidir. C) III Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? D) IV E) fenafillah inancı, Allah'ın evrende var olan canlı B) tecelli D) mâsiva

iştir ev 2. Aşağıdakilerin hangisi mahlas beyti değildir? A) Târîhini felekde melek yazdı Nâbîya Düşdi Kamançe hisnina nûr Muhammedî B) Lâzım olursa akla çek şu'le-i bâdeden kılıç Hâsılı bu ki Sabriyâ elde gerek silâh-ı aşk C) Gönül dest-râdetle mahabbet sâgarın tutdi Gidince Kays geçdi meclis-i aşka yirin tutdı D) İdindi vatan gülşen-i kûyunda Mesîhî Şimden girü bülbüllere ol söz mi degürdür E) Yâri agyâr ile görmekden vatanda Kâniyâ Yum gözün terk-i diyârı ihtiyâr it göz göre

8. ----; devlet yönetiminin temel ilkeleri, devlet başkanında bulunması gereken başlıca özellikler, yönetimde dikkat edilmesi veya kaçınılması gereken hususlar, devlet gö- revlilerinin tayin ve denetimleri, devlet hazinesinin idaresi, devletler arası ilişkilerde uyulması gereken kurallar, hü- kümdarın Allah'a ve halka karşı sorumlulukları, devletin ayakta kalmasının temel şartları gibi konuları ele alır. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) Gazavatnameler C) Sefaretnameler E) Velayetnameler B) Menakipname D) Siyasetnameler Diğer sayfaya geçiniz.

Türki-i Basit hikemi şiir III. Fuzuli gazel IV. Âşık Paşa rubai V. Ahmet Paşa kaside Numaralanmış şairlerden hangisi, karşısındaki kav- ramla ilişkilendirilemez? A) I B) II 6. 1. Aydınlı Visali II. Nabi C) III D) IV E) V

• Türk edebiyatında 17. yy.da görülmüştür. Şiirde anlam derinliği önemsenmiş bunun için hayal gücünden yaralanılmıştır. İnsan ruhunun çektiği acılar dolayısıyla da tasavvuf bu tarz şiirlerin ana konusunu oluşturur. Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü, bağ- laçlarla örülü ağır bir dil kullanılmıştır. ● Türk Dili ve Edebiyatı Aşağıdaki divan şairlerinden hangisi bu anlayışla eserler yazmıştır? A) Şeyh Gâlip D) Nedim B) Bâki E) Necâti C) Mevlâna 16. Servetifünün edebiyatının şiiri denilince öncelikle aşk, ta- hiat, hüzün, derin duygu ve geniş hayâller, hayâl-hakikat tomalar hatırlanır.

Örnek 3 1. Genelde mahlas kullanılmayan şiirlerdir. II. Aruzun tek bir kalıbıyla yazılır. III. Sadece tasavvuf konusunu ele alan şiirlerdir. IV. Cumhuriyet Dönemi'nde Yahya Kemal bu türle eser ver- miştir. V. Tek dörtlükten oluşan nazım biçimidir. "Rubai" türüyle ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerin kaçı doğrudur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 ŞİİR / Divan Edebiyatı Nazım Örnek 4 Ya Rab dilimi sehv ü hatâdan sakla Endişemi tezvir ü riyâdan sakla Basdım reh-i vådi-i rubäiye kadem Ta'n-i har-i nådân-ı dü-pâdan sakla (Neft) Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdaki lenemez? A) Müstezat nazım biçimiyle yazılm B) Kafiye şeması aaba şeklindedir. C) Aruzun kısa kalıbıyla yazılmıştıc D) Redif ve tam kafiye kullanılmışt E) Tek dörtlükten oluşan bir şiirdin

123MAMBO - TAY mahlas 10. Aşağıdakilerden hangisi bir kasidenin taç beytidir? A) Ab-gündur günbed-i devvär rengi bilmezem Ya muhit olmış gözümden günbed-i dewâra su B) Urinup farkina bir tâc-i mücevher sünbül Oldi iklim-i çemen tahtına ser-ver sünbül C) Bir nazar kil Ahmed'e ey núr-i çeşm-i ka'inât Ki âb-ı lütfundan olupdur ebr gibi ter güneş D) Ey saki-i gül-çehre dili kilmağa rüşen Gel şâh-ı şüküfe gibi göster Yed-i Beyza E) Husrevâ pâreledi ceyr eli sabrum yakasın Dest-gir olsa demidür bana dâmân-ı kerem

mler-1 on oldukça tutulan bu minde önemli bir yeri r. Türk edebiyatında masının nedeni her si, konu ve beyit si- kaliplarıyla yazılmış a söz edilen na- ek gösterilemez? Aşk ame aşa- A 16. Dizeleri divan şiirinin söz ve anlam özellikleriyle örü dür. İşlediği konular genellikle din dişi olup besen konusundaki şiirler de Divan'ında önemli yer tutmaria- dir. Şiirleri gayet ahenklidir ve aruz veznini çok ustaca kullandığı görülür. Kendi çağında "sairler sultan olarak anılan büyük bir sanatçıdır. Bütün tezkireciler-ir- lerinden takdirle bahsetmişlerdir. Kendisinden sonra ge len şairlerden Ahi, Lamii, Necati ve Zati ona nazireler A azmışlardır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) Fuzuli'nin B) Ahmet Paşa'nın Baki'nin D) Şeyhi'nin E) Ali Şir Nevai'nin 17. Tanzimat romanlarının birinci dönem sanatçıları tarafın- dan yazılanlarında idealize edilmiş kişiler vardır. Cezmi'de kendi gençliğini ve kişiliğini anlatır âdeta. ---, Rakım Efendi'yi anlatırken doğru Batılılaşmanın nasıl olacağını gösterir. İkinci dönem sanatçılarının eserlerin- de ise gerçekçi kişiler vardır. ----, Dilber'i cariye olarak alatırken ---- Karabibik'i köylü olarak anlatmıştır. Bihruz Bey'i Batılılaşma sevdalısı cahil bir adam olarak ele almıştır. Bu parçada hr