Divan Şiiri Özellikleri Soruları

lik Idi- 3 13. Dünya nimetlerine, şan ve şöhrete önem vermemeyi, hayata karşı kayıtsızlığı anlatan, yaşamaktan zevk alma felsefesini işleyen gazellere adı verilmektedir. 16. yüzyılın usta şairlerinden olan Baki'nin gazelleri, bu tarzın en önemli örnekleri arasında gösterilmektedir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) âşıkane gazel C) şûhâne gazel 3) rindâne gazel D) hikemi gazel E) sofiyane gazel Diğer sayfaya geçiniz.

15. 1. Ahvâl-i cihani her zaman söyleşelim Ammâ gam-ı aşkımız nihân söyleşelim Ey vâkıf-i râz-ı aşk olan ârif-i cân Ney gibi seninle bi-zebân söyleşelim II. Dün kahkahalar yükseliyorken evinizden Bendim geçen, ey sevgili, sandalla denizden Gönlümle uzaklarda bütün bir gece sizden Bendim geçen, ey sevgili, sandalla denizden Numaralanmış bu dörtlüklerin nazım biçimleri aşa- ğıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A Rubai Şarkı B) Tuyug-Murabba C) Kita-Müstezat DTuyuğ - Şarkı E) Rubai - Murabba AYTÜD20214-3 4 17. Tanzimat re dan yazılan Cezmi'de k Rakım Efe olacağını g de ise gere alatırken - Bihruz Be ele almışt Bu parça hangisi g A) Namil B) Recai C) Nabiz D) Ahme EŞems

A A Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 14. Divan edebiyatı şairleri tarafından oldukça tutulan bu nazım biçimi, Türk edebiyat tarihinde önemli bir yeri olan bir tür olarak karşımıza çıkar. Türk edebiyatında bu kadar çok sevilmesinin ve tutulmasının nedeni her beytinin kendi arasında kafiyeli olması, konu ve beyit si- nırlamasının olmaması, aruzun kısa kalıplarıyla yazılmış olmasıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen na- zım biçiminde yazılmış eserlere örnek gösterilemez? A) İskendername Siham-ı Kaza B) Hoşn ü Aşk D) Garipname A E) Bengü Bade 16. Dize dür kon dir. kul an len ler ya B

7. 1. Hayret ey büt sûretün gördükte lâl eyler beni Sûret-i hâlüm gören sûret hayâl eyler beni Mihr salmazsan mana rahm eylemezsin bunca kim Sâye tek sevdâ-yı zülfün pây-mâl eyler beni (Fuzûlî, XVI. yüzyıl) benzerini yazmış Bûs-la'lin şöyle sfr-âb-ı zülâl eyler beni Kim gören âb-ı hayât içmiş hayâl eyler beni II. Şâ'ire söz bulmağa minnet ne amma neyleyeyim Âh kim hayret seni gördükçe lâl eyler beni Aşağıdakilerden hangisi, farklı şairlerden alınmış bu şiir parçaları arasındaki ilişkiyi en iyi ifade eder? A) Mazmun C) Lugaz B) Nazire (Nedim, XVIII. yüzyıl) D) Muamma E) Tehzil

2. EAşık Omer 16. yüzyılda nazım türü koçaklama olan şiirleriyle dikkat çekmektedir. 7. yüzyılda "Genç Osman adlı eseriyle ünlenmiştir. Destanı" (III) 17. yüzyılda hem aruz hem heceyle şiir yazan âşığın "Şairname" adlı bir eseri vardır. (IV)17. yüzyılda yaşadığı düşünülen aşı- ğın kendi adıyla bilinen bir musiki makamı vardır. Ordu şairidir. Hem aruzla hem heceyle şiirleri vardır. 18. yüzyılın en önemli âşıklarından- dır; minyatür ustası, hattat ve res- samdır. Aşağıdakilerden hangisi yukarıda bahsedilen âşıklardan biri değildir? Dadaloğlu + BY Levni + Kayıkçı Kul Mustafa + D) Âşık Ömer E Gevheri BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM HOCAM BENİM BAŞARIM B 23

3, 4 ve 5. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Bir kadehle bizi sâki gamdan azad eyledi Şâd olsun gönlü anın gönlümü şâd eyledi (Bir kadehle bizi saki gamdan kurtulmuş eyledi, sevinçli olsun gönlü onun gönlümü sevinçli eyledi.) Bende idi bunca yıllar kaddine serv-i revân Doğrulukta kulluk ettiğiyçün âzâd eyledi (Kul idi bunca yıllar yârin boyuna salınan servi, doğrulukta kulluk ettiği için onu özgür eyledi.) 3. Yukarıda Türkçe açıklamasıyla verilen dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Arapça-Farsça sözcüklerle dil ağırlaştırılmıştır. B) Aruz ölçüsünün uzun kalıbı kullanılmıştır C) İlk beyit alındığı nazım biçiminin ilk beytidir. D) Sözcük biçiminde redif ve tam uyağa yer verilmiştir. E) Uyak düzeni "aa-xa" biçimindedir.

AYT/TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10. Ey dostlar, kulak verin söylediğime, Ne sebepten altmış üçte girdim yere? Mirác sırasında Hakk Mustafá rúhumu gördü, O nedenle altmış üçte girdim yere. Hakk Mustafa Cebrail'den eyledi suâl "Bu nasıl rüh, bedene girmeden buldu kemâl?" Gözü yaşlı, önderi halkın, bedeni hilâl; O nedenle altmış üçte girdim yere. Anadolu Türkçesine dönüştürülerek verilen bu dizeler- le ilgili aşağıdakilerden hangisi soylenemez? A) Dini-tasavvufi bir metindir. B) Ahmet Yesevi'ye aittir. C) Telmih sanatına yer verilmiştir. D) Kutadgu Bilig'den alınmıştır. E) Halk edebiyatı geleneği geleneğinden izler taşımaktadır.

10. son umut kırılmıştır kaf dağı'nın ardındaki ne selam artık ne sabah kimseler bilmez neredeler namlı masal sevdalıları evvel zaman içinde kalbur saman ölür kubbelerde uğuldar bâkî çeşmelerden akar sinan an gelir -lâ ilâhe illallah- kanuni süleyman ölür Bu dizeleri oluşturan şair ile ilgili olarak 1. Masalın "döşeme" bölümüne ait ifadelere yer vermiştir. II. "Sinan" sözcüğünü "su" yerine kullanarak tevriye sanatın- dan yararlanmıştır. III. Yazım ve imla kurallarını pek önemsememiştir. IV. Telmih sanatına yer vermiştir. V. Biçim olarak divan şiirinin sanat anlayışından yararlanmış- tır. X yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız V D) III ve IV B) I ve II E) IV ve V Q₁₁ Cyll ve V

EKİLLERİ Müstezat) 11. Kit'a ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? (21) SOR + A) En az iki beyitten oluşur. B) Çoğunlukla mahlas içermez. Beyitler arasında anlamsal bağ vardır. D) Daha çok, hayat görüşü ve felsefi düşünceler üzerinde durur. E) Kafiye düzeni gazelinkiyle benzerlik gösterir. 12. Meddâh olalı çeşm-i gazâlânına Bâkî Öğrendi gazel tarzını Rüm'un şuarâsı kending Bu beyit aşağıdakilerden hangisine özgü pitali maktadır? Johan

10. Makalat Risaletü'n-nushiyye Bu tabloda aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait bir eser verilmemiştir? A) Kaygusuz Abdal B) Eşrefoğlu Rumî C) Yunus Emre Gevhername Marifetname D) Hacı Bektaş Veli E) Erzurumlu İbrahim Hakkı

10. Aşağıdaki beyitlerden hangisi musammat gazelden alın- mıştır? kendi içinde uyaklı gazl A) Varup âşiyân-ı yâra diyelim ol gülizâra Bu çemende sen hezâra meğer âşinâ imişsin B) Aşk derdinün devâsı terk-i cân itmekdedür Terk-i cân dirler bu derdün muteber dermânına C) Kadrüni seng-i musallâda bilüp ey Bâkî Turup el bağlayalar karşuna yâran saf saf D) Terk itdi ben zaifini gitdi revân gibi Gelmek müyesser olmadı bir dahi cân gibi Ağlar bimar çeşmün fitnesinden gözlerüm Sayru hâlinden bilürsün bîhaberdür sağlar Yanıt Yayınları

5. Gören düşinde bir gice mestâne gözlerin Nergis gibi humâr ile bir yılda uyanır Bu beyitte divan şiiriyle ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi yoktur? SOR A) Mazmuna yer verme + B) Arapça ve Farsça tamlama kullanma C) Aruz ölçüsünü kullanma 10 D) Söyleyiş güzelliğine önem verme E) Söz sanatlarından yararlanma of

2. Başla şimden sonra ey Nef'î duâ-yı devlete Bir duâ et kim ola hüsn-i kabûlün mazharı A) Bir gazelin matla beytidir. B Musarra beyti örneğidir. C) Bir kasidenin taç beytidir. D) Bir kasidenin makta beytidir. E) Mesneviden alınmış bir beyittir. 9 Divan şiirine ait bu beyit ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? ? AYT DENEME-3 b

I. Fütüvvetnâme II. Tezkire III. Sefaretnâme IV. Şehrengiz V. Tehzil Yukarıda numaralanmış terimlerden hangisi, karşısın- dakiyle ilişkilendirilemez? A) I. Ahilik teşkilatı Şair biyografileri Seci ve söz oyunları Bir şehrin güzellikleri Alay amaçlı nazire B) II. C) III. D) IV. E) V.

18. Aşağıda, bir gazele ait bazı beyitler karışık bir sıralama ile yer almaktadır: 1. Gâmim pinhan tutardım ben dedîler yâre kıl rüşen Desem ol bî-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı II. Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvâdır Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mi III. Kamu bimârina cânân deva-yı derd eder ihsan Niçüm kılmaz bana derman beni bimâr sanmaz mı IV. Değildim ben sana mâil sen ettin aklımı zâil Beni tan eyleyen gafîl seni görgeç utanmaz mı V. Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mı Buna göre bu gazelin matla ve makta beyitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Matla Beyti Makta Beyti A) B) C) D) E) 1 == > > IV IV > ==

(Epik şir) geç: eç! rilen (Cinas) daktik şiir) snütalil) afiye) Yılda bir kerre menâr-ı şahdan didâr gül Gösterür nite ki nûr-ı Ahmed-i Muhtar gül Oldı månend-i Medine hoş münevver gülsitân Devha-i güldür menâre pertev-i envår gül 3. Cem' idüb evrák-ı âl üstine itmiş zer-fişân Yazmış ol mecmu'aya vasf-i ruhuñ ey yâr gül 4. Da'imâ mecmû'ası düşmez elinden rûz u şeb Benzer ider ruhlaruñ vasfını istihzâr gül 2. 5. Umaram senden vefâ ey serv-i büstân-ı cemâl Gerçi gülzâr-ı cihânda virdügi yok bâr gül 6. Var iken yüzün güle meyl eylemez dil bülbüli 'Ârife bir gül yeter lâzım degül tekrâr gül (...) 17. Pâdişâh-ı dâd-ger deryâ-dil ü vâlâ-güher (3 Kim nem-i hulkından eyler sebzeler izhâr gül 18. Asumân-ı saltanat Hân Bâyezîd ol kim anun Kadri bâğında nice hurşîd gibi var gül 19. Âb-ı lütfi irmese ser-sebz olmaya çinâr Bâd-ı hulki esmese bitürmeye gül-zâr gül (...) 44. Tâc-verler üzre şâhâ şehriyâr ol şehriyâr Nice kim her nev-bahâr olur şeh-i ezhâr gül Necati'ye ait bir kasideden alınan bu dizelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) aa-ba-ca-da-ea... şeklinde uyaklanmıştır. B) İlk 6 beyit nesip bölümünden alınmıştır. C) 17, 18 ve 19. beyitler methiye bölümüne aittir. D) Kaside "Gül Kasidesi" olarak adlandırılabilir. E) Bestelenmek için yazılmıştır. A 10. 11