Divan Şiiri Özellikleri Soruları

Örnek. 7 Aşağıdaki dizelerden hangisinin ötekilerden farklı bir gele- nek içinde yazıldığı düşünülebilir? A) Arz-ı hâl etmeye câna seni tenhâ bulamam, Diva siin Seni tenhâ bulacak kendimi aslâ bulamam. gelenez B) Derd-i aşkı gayridan sorma ne bilsin çekmeyen Diva sii A-Wish WASERGEY Ânı yine âşık-ı nâlâna söylen söylesin. geles C) Beni cândan usandırdı, cefâdan yâr usanmaz mı? Res Felekler yandı âhımdan murâdım şemi yanmaz mı? gol D) İnsanlar gömülür, Hiroşimalar gömülür, düşler gömülür W BREALS SISUST Ama yaşamak gömülemez, fışkırır yıkıntıların arasından. we courth E) Bağlanıp zülfünde bozdum ahdi de peymâni da i Çeşmini gördüm unuttum derdi de dermâni da Dim -gelame

1. Döndüm daldan düşen kuru yaprağa a Seher yeli dağıt beni, kır beni Götür tozlarımı burdan uzağa Yârin çıplak ayağına sür beni Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A Hem ek hem de kelime olarak redif kullanılmıştır. B) Teşbih sanatından yararlanılmıştır. Çapraz uyak düzeniyle uyaklanmıştır. 11'li hece ölçüsü kullanılmıştır. E) Yalın bir anlatımdan uzak durulmuştur.

AYT DENEME SINAVIAT 04 15. "Diyar-1 Acem'den gelmişdür. Adı Mehdî'dür, Şems-i Bagddi'nün oglidur ki ol yirün önde gelen şairleründendür. Bir zaman namin mahlas idindi. Âhir yine Bagdadilerden birisi ile şirket-i tahallusdan kaçup mahlasın Ahdî eyledi. Tâlib-i ilm ü marifet, hoş-fehm ü hoş-kitâbet kimesnedür. Seyâhat tarîki ile Rûm'a gelüp birkaç yıl turup yine vatanına gitmişdür." Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir? A Pendname C) Menakibname B) Seyahatname D) Tezkire B E) Surname

9. Aşağıdaki yargılardan hangisi ayraç içinde verilenle ilgili değildir? FB Beş mesneviden oluşan yapıttır. (hamse) B) Divan edebiyatında en çok kullanılan nazım türüdür. (şathiye) C) Allah'ın birliğini anlatan şiirlerdir. (tevhit) L DY Uzun hikâyeleri yazmak için kullanılan nazım şeklidir. (mesnevi) EX Divan edebiyatında genellikle kullanılan nazım birimidir. (beyit) de

7. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde ayraç içinde verilen edebî sanat yoktur? A) Hiç benim gibi felekde kimse giryân olmadı Eşk-î gam ülfet edelden dîde-i Ya'kûb ile B) Gelmedi gitdi benim serv-i çemânım bâğa Neyleyem o gülü ser-mest-i mey-i nahvetdir C) Bir senin gibi bu vâdî-i melâhatde 'aceb Saçı sümbül yüzü gül gözleri âhû var mi (Telmih) (İstiare) (İstifham) D) Nasihat şöyle tursun göz göz etsen sînemi vâ'iz Bana gelmez habâbi medh etmeklikten istîfâ ber(İrsalimesel) E) Gurbet deminde gördüğümüz derd ü mihneti Yazsam netîce 'âleme dâstân olur (Mübalağa)

3. Tuyuğ nazım biçimini en çok kullanan sanatçı ve divan edebiyatına kazandıran kişi olarak bilinir. Gazel biçiminde de başarılıdır. Gazel türünde son derece içten bir anlatımı tercih eder. Divanında 600 sayfa tutan şiirleriyle ünlenmiştir. Şiirlerinde beşerî aşk, dünya zevkleri, kahramanlık asıl işle- nen konular olmakla birlikte tasavvufî düşünceler de nadiren yer alır. Şiirlerinde savaşçı özelliğinin yansımaları da görülür. Şiirlerinde mahlas da isim de kullanmaz. Azeri Türkçesi ile şiirler yazmıştır. Dili sade, açık ve anlaşılır olan sanatçı, şiir- lerinde günlük konuşma diline yer verir. Dili ustaca kullanan sanatçının oldukça geniş bir kelime hazinesine sahip olduğu görülür. Cinas sanatı başta olmak üzere edebî sanatlara düşkünlüğüyle bilinir. Doğa betimlemelerinde oldukça başa- rılıdır. Aruz ile birlikte hece veznini de kullanır. Özellikle aruz ölçüsünü Türkçeye uygulayıp divan şiirinin ortaya çıkmasına öncülük eder. Türkçeyi aruza uydurmakta güçlük çeker. Kaside nazım biçimini hiç kullanmayan birisi olarak da bilinir. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kadı Burhaneddin BY Ahmet Paşa Tas Taşlıcalı Yahya D) Bağdatlı Ruhi E) Necati Bey

E) Cezmi 11. Aşağıdaki eserlerden hangisinin açıklaması yanlıştır? A Vatan yahut Silitre: Oynanan ilk tiyatro oyunu BY İntibah: İlk edebî roman Şair Evlenmesi: İlk modern tiyatro DJ Cezmi: İlk tarihî roman Hürriyet Kasidesi: İlk kaside

yargılarından hangileri doğrudur A) Yalniz T B) Yalnız 11 D) II ve III Cvetl E, II ve III 14. Asıl adının Alaaddin Gaybi olduğu ve Alanya Be- yi'nin oğlu olduğu bilinmektedir. Eserlerinden, iyi bir tahsil gördüğü anlaşılmaktadır. Elmalı'daki Ab- dal Musa tekkesine bağlıdır. Alevi-Bektaşi halk şi- irinin kurucusu kabul edilir. Nükteli ve iğneli bir dili vardır. Hem heceyle hem de aruzla şiirler yazmış- tır. Şiirlerinden başka Budalaname, Kitab-ı Migla- te, Vücutname gibi nesir türünde yazdığı eserler de vardır. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Abdal Musa C) Kazak Abdal B) Eşrefoğlu Rumi D) Kaygusuz Abdal E) Pir Sultan Abdal

7. Divan edebiyatıyla ilgili; I. Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalarla yüklü sanatlı bir dil kullanılmıştır, II. İnsanın iç dünyasına yönelik, soyut bir edebiyattır, III. Mazmun olarak adlandırılan, kalıplaşmış ortak sözler kullanılmıştır, IV. Parça güzelliği yerine, bütün güzelliğine önem verilmiştir, V. Koşma, semai, varsağı gibi nazım biçimleri kullanılmıştır yargılarından hangileri yanlıştır? A) I ve II B) II ve III D) III ve V E) IV ve V C) II ve IV

TEST 02 7. Divan şiiri geleneğinden alınan aşağıdaki dizelerden hangisi matla beyti örneğidir? A) Yâd etme güzel gözlülerin merdüm-i çeşmin Merdüm deyip aldanma kim içtikleri kandır B) Her ebrulu güzel elinde bir hançer-i hunriz Her zülfü siyah yanında bir zehirli yılandır C) Sakın isteme sevdayı gam aşkta her an Kim istedi sevdayı gamlı aşk ziyandır D) Gökyüzünü gözetme gurur-i cemal ile Kalmaz bilirsin ey yüzü Hurşit yerde ah E) Bir dize işittim yine ey şûh-ı dil-ârâ Bir hoşça da bilmem ne demek istedi ammâ 1 11

-Bolee eloku 5. Klasik edebiyatımızda halk öyküleri ve hadis açıklamaları Vsade nesir türünde yazılmıştır. Orta nesir hemen hemen bü II. tün klasik yazarların kullandığı bir türdür. Tezkire türündeki III eserler bu türde kaleme alınmıştır. Süslü nesirde hüner IV ve marifet gösterme amaçlanmış, özellikle tarih, gezi ki- nelyos Ve tapları bu türde yazılmıştır. isimlo sized ülaüe ev shoobs2 (A Bu parçadaki bilgi yanlışlığı numaralanmış yerlerden hangilerinin değiştirilmesiyle giderilebilir? libe ribn yeni A) I-II lui rollar ebrieen ebaz B) II-III de rasned enpleby D) II-IV E) I-V C) III-IV 6. Tarihten tibba, coğrafyadan astronomiye kadar geniş bir bilgiye sahip olan ----, aynı zamanda zengin bir kitaplığın sahibidir. Tarih alanındaki ilk eseri Fezleke'dir. Coğrafi ki- tapların en önemlisi olan Cihannüma Osmanlı coğrafya-

5. Aşağıdakilerin hangisinde Mevlana ile ilgill yanlış bir bilgi verilmiştir? A) Tasawuf düşüncesini halk zevkine uygun olarak hikayeler yardımıyla anlatmaya çalışmıştır. B) Arapça, Farsça ve Rumca da bilen sanatçı, bu dillerie de şiirler söylemiş, devrin edebiyat dilli Farsça oldu- ğundan şiirlerini Farsça yazmıştır. C) Din, dil, irk ve mezhep farkı gözetmeksizin bütün in- sanlığa seslenmiş, insani insan olduğu için sevmiştir. Mesnevi, Divan-i Kebir, Mecális-i Seb'a, Mektubåt, Fihi Må Fih gibi eserleri vardır. E) Mevlevilik tarikatının kurucusu olup Anadolu tasavvuf düşüncesinin önemli isimlerindendir. Diğer sayfaya geçiniz. man

I 3 40 12. (0) Divan edebiyatı nazım şekillerinden olan gazel, aa ba/ca/da... şeklinde uyaklanan 5-15 beyitten oluşur. Kendi arasında kafiyeli ilk beyte matla, şairin adının geçtiği son beyte makta denir. (1) Aruzun hemen her kalıbıyla yazılabilen gazellerde aşk, ayrılık, şarap gibi dünyevi konular anlatılır. (IV) Gazellerde beytü'l gazel denen hem üslup hem de içerikçe ötekilerden üstün bir beyit bulunur. (V) Beyitlerinin ortasından ikiye ayrılarak kafiyeli bir dörtlük oluşturabilen gazellere ise yekahenk gazel adı verilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? AJI B) II C) III D) IV E)V

G Sch AYDIN YAYINLARI 10. 1. Beş dizelik bentlerden oluşan bir nazım biçimi- dir. II. Bent sayısı 4 ile 8 arasında değişmektedir. III. Bu nazım biçimiyle her konu ele alınabilir. IV. Uyak düzeni "aaaaa / bbbba / cccca..." şeklin- dedir. Numaralanmış cümlelerde özellikleri verilen divan edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Muhammes B) Müseddes D) Murabba 3 C) Müsemmen E) Musammat

3. Ol büt-i tersâ sana mey nûş eder misin demiş El-amân ey dil ne müşkil-ter suâl olmuş sana (büt-i tersâ: put) Bu beyitte altı çizili sözle yapılan söz sanatı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Kapalı istiare C) Açık istiare E) Tevriye B) Mecazımürsel D) Kinaye

1. Bir garip ölmüş diyeler Üç günden sonra duyalar Soğuk su ile yuyalar Şöyle garip bencileyin Söyler dilüm, ağlar gözüm Gariplere göyner özüm Meğer ki gökte yıldızum Ola garip bencileyin Yunus Emre'ye ait bu dizeler ile ilgili olarak 1. Osmanlı Türkçesi ile oluşturulmuştur. II. Benzetmeye yer verilmiştir. III. Kişileştirme yapılmıştır. IV. Eski Anadolu Türkçesine özgü nitelikler taşımakta- dır. yargılarından hangileri söylenebilir? A) I ve II B) I ve III D) Yalnız III E) Yalnız IV C) II ve IV