Divan Şiiri Özellikleri Soruları

1. Pirlerin ve mürşitlerin, tarikata yeni giren dervişlere öğüt vermek, çeşitli konularda onları bilgilendirmek ve tarikat derecelerini, tarikat adabını öğretmek için söyledikleri şiir- lere... denir. Türk Dili ve Edebiyatı Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) İlahi D) Devriye B) Nefes E) Şathiye C) Nutuk

10. Divan şiirinde işlenen konu ve temalarla ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? Ser A Her beyit kendi içinde anlam bütünlüğüne sahiptir. B) işlenen konular genel bir bakışla dinî ve din dışı şeklinde sınıflandırılabilir. C) İlahi ve beşerî manada aşk, en çok işlenen temadır. D) Konuların işlenişinde belirli ifade kalıpları sıklıkla kullanılmıştır. Şiirler işledikleri konulara göre bahariye, cülusiye, miraci- ye gibi isimler alabilir.

1 ( 1 1 T 5. Bu şehr-i Stanbûl ki bî-misl ü bahâdır Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedadır Bir gevher-i yek-pâre iki bahr arasında Hurşid-i cihân-tâb ile tartılsa sezadır "Bu İstanbul şehri benzersiz ve paha biçilmez; öyle ki bir taşına bütün Acem ülkesi fedadır. İki deniz arasında bütün bir cevherdir ki cihanı ay- dınlatan güneşle tartılsa yeridir." İçerik ve üslup özellikleri dikkate alındığında bu dizelerin aşağıdaki nazım şekillerinin hangisin- den alındığı söylenebilir? A) Gazel B) Mesnevi D) Tuyuğ C) Kaside E) Rubai

2. I. Her beyitte farklı bir aruz kalıbı kullanılır. 11. Genellikle aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. inte Beyit sayısında sınırlama yoktur. 91W. Aşk, kahramanlık, din, tasavvuf gibi konular işlenir. W. Kafiye düzeni "aa, bb, cc, dd..." şeklindedir. VI. Günümüz roman ve hikâyesinin yerini tutan eser- lerdir. Mesnevi nazim şekliyle ilgili numaralanmış cümlele- rin hangilerinde bilgi yanlışı vardır? B Yalnız II A) Yalnız I All III ve G) I ve IV E IV ve VI ERIV

→Mahalat 3. Öğretisini "Dört Kapı olarak bilinen şu ilkeler üzerine kurmuştur: Şeriat, Tarikat, Marifet ve Hakikat'tir. Öğretisinin Türkler arasında çok etkili olmasının temel nedenlerinden biri; düşüncelerini anlatmak için, o dönemde gelenek olduğu üzere Arapça veya Farsçayı değil, Türkçeyi seçmesidir. Hece vezniyle yazdığı şiirlerle öğretisi hızla yayılarak kuşaktan kuşağa "Hikmet" olarak aktarılmıştır. Yüzyıllarca sözlü olarak yaşatılan şiirleri ve düşüncesi, 15. yüzyılda yazıya geçirilerek "Divan-ı Hikmet" adı altında toplanmış ve kutsal bir kitap gibi elden ele dolaşmıştır. Yukarıda bazı özelliklerine yer verilen Türk İslam düşünürü aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Yesevi B) Mevlana Celaleddin Rumi C) Hacı Bayramı Veli D) Ahi Evran E)) Hacı Bektaşı Veli 5

en nda beyit b-1. si n: si 19-Divan şiirinde işlenen konu ve temalarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Beyitler daima konu bütünlüğüne sahiptir. B) İşlenen konular genel bir bakışla dinî ve din dışı şeklinde sınıflandırılabilir. C) İlahi ve beşerî manada aşk, en çok işlenen temadır. D) Konuların işlenişinde belirli ifade kalıpları sıklıkla kullanılmıştır. E) Şiirler işledikleri konulara göre bahariye, cülusiye, suriyye, miraciye gibi isimler alabilirler. 20-Asıl adı Ahmed olup ---- adı ile şöhret bulan 14. yüzyıl Anadolu sahasının bu ünlü şairi, aynı zamanda bir hükümdardır. Tıp, tefsir, hadis, astronomi, İslam hukuku gibi alanlarda da çalışmaları olan şair özellikle tuyuğlari ile tanınmaktadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Kadı Darîr B) Şeyhülislam Yahyâ C) Seyyid Nesîmî D) Kadı Burhâneddin E) Ali Şîr Nevâî 21-Kırşehir'de Ahi Evran'a 50 yıl müritlik yapmış tasavvuf şairidir. İranlı Feridüddin Attar'dan çevirdiği sembolik mesnevisi ile tanınmıştır. Yukarıda tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? Yunus Emre WAREMA

4. Bu yıl bu dağların karı erimez Eser bad-ı saba yel bozuk bozuk Türkmen kalkıp yaylasına yürümez Yıkılmış aşiret il bozuk bozuk Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Döneminin zihniyetini yansıtır. B) Hece ölçüsüyle yazılmıştır. C) Olumsuz durumlar dile getirilmiştir. D) Bir ağıttan alınmıştır. E) Yaşanan zamandan şikâyet edilmektedir.

6. Klasik Türk şiirinde genel olarak ortak bir sevgili tipi ve aşk anlayışı vardır. Bu aşk anlayışında aşık, ızdırap çeker, sevgili ise aşığın duygularına duyarsızdır. Aşıktan ilgisini esirgeyip onu üzer. Sevgilinin aşıkla arasına sürekli mesafe koyması, aynılık ve hasret ön plandadır. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bu açıklamaya örnek gösterilemez? A) Yakamı çak eyledün feryad elinden ey peri Cân û dil yandı tutuşdı it mürüvvet bi-vefa BY Ne denlü zänlik itsem anı güş eylemez afet Gözüm yaşını kan itdi benüm ol mehlikà güzel ar nefeste al tabib-i cana ben öldüm desem Halime kolmaz nazar vermez cováb üç günde bir D) Demem ki yár elinden gönül cefa gördüm C) Teşekkür etmedeyim daimá vefa gördüm E) Tez çekmezsen cefà tiğin beni öldürmeğe Oldürür ahir beni bir gün bu ihmálin senin

U * 10. ? Ben de duman olsam senin yerine, Dağılsam dağların şu mahşerine; Güzelin saçına ve gözlerine Ben girsem, ben dolsam yayla dumanı! Bu dizeler, aşağıdaki nazım birimlerinin hangisiyle ya- zılmıştır? 7 A) Misra B) Bent C) Beyit DKit'a E) Dörtlük

SORU BİZDEN Bir bûse-i can-bahşına ver nakd-i hayâtı Ger kâ'il olursa Senden yanadır söz yine hâzâr şenindir Ey âşık-ı şeydâ Bu dizelerin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Mesnevi B) Gazel D) Kaside 4 7 m E) Müstezat C) Kit'a

DIVAN söylene 3. Terkibibent için aşağıdakilerden hangisi s mez? A) Bentlerdeki uyak düzeni gazelde olduğu gibi "aa ba, ca, da..." biçimindedir. B) Mahlas kullanılmayan nazım şekillerindendir. Daha çok dinî, tasavvufi, sosyal ve felsefi konularda yazılır. D) Bağdatlı Ruhi bu türün en ünlü isimlerindendir. E) Bentleri arasında vasıta beyitleri bulunur.

Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Âşık Paşa C) Şeyhi E) Ahmet Paşa B) Hoca Mesut .D) Kadı Burhanettin 20. Divan edebiyatı, şiir ağırlıklı bir edebiyat olsa da bu edebiyatta düzyazıyla da çok sayıda ve türde eser verilmiştir. Söz gelimi ünlü kişilerin yaşamlarını ve eserlerini dile getiren eserlere ---- denir. ---- adlı eser Türk edebiyatında bu türdeki önemli eserlerden biridir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilebilir? A) vakayiname - Gülşen-i Envar B) tezkire - Heşt Behişt C) şehrengiz - Iskendername D) surname-Vesiletü'n-Necat E) siyer-Muhakemetü'l-Lügateyn

18. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmış olamaz? A) Cân ü cihânı gözlerimiz görmese n'ola Rûşen cemâli âleme hurşîd ü mâh idi B) Seherden seyre vardum murgzâra Hezârân murg gördüm geldi zara C) Gül ü lâleyle zeyn olmış çemenler Oyuna girdi gönlekcek semenler dai D) Meğer bir gün ki âteş-i pâre-i Necd Şerer pervanesi Mecnûn-ı pür vecd E) Mülevvendür hemîşe kâr-ı uşşak Meğer imdâd ede Hunhâr-ı uşşak

SEDEF SERİSİ / ON02-SS.31AYT03 TÜRK DİLİ VE ED. - SOSYAL BİL.-1 A 19. 14. yüzyılın devlet adamı ve divan sanatçılarından biri olan şair, küçük yaşta Arapça ve Farsça öğrenmiş; 21 yaşında devlet tarafından Kayseri'ye atanmıştır. Daha sonra Sivas'ta sultanlığını ilan etmiş, Akkoyunlularla yapılan savaşta yenilerek öldürülmüştür. Gazel ve özellikle de tuyuğlarıyla tanınan şair; aşk, kahramanlık ve tasavvuf konularını işlemiştir. Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Âşık Paşa C) Şeyhi E) Ahmet Paşa B) Hoca Mesut D) Kadı Burhanettin

smanlı stir. ermiş; fla il- 3. Senden bilirim yok bana bir faide ey gül Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül Etsem de abesdir sitem-i hâre tahammül Gül yağını eller sürünür çatlasa bülbül Bu dörtlük ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy (lenemez? A) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. B) Bir şarkının ilk dörtlüğüdür. C) Yabancı sözcükler olmakla birlikte dil sadedir. D) İkinci ve dördüncü dize nakarattır. E) Halk edebiyatı ürünüdür. LIMIT YAY

eleneğ mekte ak-öze en ha en ku anma 7. Hladney td I III Gözleyi gözleyi gözüm dört oldu Ali'm ne yatarsın günlerin geldi Konular kalmadı kara yurt oldu Ali'm ne yatarsın günlerin geldi Bakkal mısın terazuyu neylersin İşin gücün yoktur gönül eğlersin Kulun günahını tartıp neylersin Geçiver suçunda bundan sana ne Gel imdi sen dahi şeyhin hâline Karışasın evliyanın yoluna Dolasın sen ab-ı hayat gülüne Erişir canına fazl-ı Hüda'nın -llahi A) Nutuk ilahi-nefes B) İlahi-şathiye nefes C) Sathiye nefes - nutuk D) Nefes gathiyenutuk E) Devriye- nefes gathiye 11 Sathly Nefes Biçim ve içerik özellikleri bakımından incelendiğin- de, dinî-tasavvufî halk edebiyatına ait bu dörtlükle- rin sırasıyla aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi- nin örnekleri olduğu söylenebilir?