Divan Şiiri Özellikleri Soruları

5. (1) Panikatak, ani ve düzenli olarak bir panik ya da kor- ku hissinin etkisi altında kalınan bir kaygı bozukluğudur. (II) Hemen herkesin belli zamanlarda endişe ve panik hissi yaşaması normal bir durum. (III) Ancak panikatak bozukluğundan muzdarip kişiler; kaygı, endişe, panik ve stres gibi duyguları düzenli ve sık yaşar. (IV) Bu sebeple kendilerini toplumdan soyutlar; araba kullanmak, evden çıkmak istemez. (V) Panikatak, uzman eşliğinde tedavi dilebilse de sağlıklı beslenmenin, düzenli uykunun ve kafeinli içeceklerden uzak durmanın da hastalığın önü- ne geçtiği bilinmektedir. Bu parçada numaralanmış cümlelerde panik atak ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. dümlede ne olduğuna dair genel bir tanım yapıl- mıştır. B) II. cümlede tilmiştir. C) III. cümlede hastalığın nasıl seyrettiği ifade edilmiş- tir. toplumun toplumun genelinde görülebileceği belir- D) IV. cümlede hastalarm sosyal hayatlarının bozulduğu söylenmiştir. EV. cümlede tedavi yöntemleri ile ilgili bilgi verilmiştir.

TERYE Hoş geldin eyâ berîd-i cânân Bahşet bana bir nüvîd-i cânån Cân ola fedâ-yı iyd-i cânân Bîsûd ola mı ümîd-i cânân Yârin bize bir selâmı yok mu Ey Hızr-1 futâdegân söyle Bu sırrı edip iyân söyle Ol sen bana tercemân söyle Ketm etme yegân yegân söyle Gam defterinin tamâmı yok mu Yârabbi ne intizârdır bu Geçmez nice rûzgârdır bu Hep gussa vü hârhârdır bu Duysam ki ne şîvekârdır bu Vuslat gibi bir merâmı yok mu Çıktım ser-i dâra hemçü Mansûr Ävâzım ezân-1 nefha-i sûr Gam kıldı gülümü şâh-ı mansûr Oldum sipeh-i belâya mahsur Ol pâdişehin peyâmı yok mu Kâm aldı bu çerhden gedâlar Ferdâlara kaldı âşinâlar Durmaz mi o ahdler vefâlar Geçmez mi bu ettiğim duâlar Hâl-i dilin intizâmı yok mu

4. Gülelim oynayalım kâm alalım dünyadan Mâ-i tesnîm içelim çeşme-i nev-peydâdan Görelim âb-ı hayât aktığın ejderhâdan Gidelim serv-i revanim yürü Sa'd-âbâd'a Geh varıp havz kenarında hırâmân olalım Geh gelip kasr-ı cinan seyrine hayran olalım Gâh şarkı okuyup gâh gazel-hân olalım Gidelim serv-i revanim yürü Sa'd-âbâd'a Bu dizeler biçim ve içerik özellikleri dikkate alın- dığında aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? A) Fuzuli B) Baki D) Şeyh Galip C) Nedim ↓ E) Nefi

17. Islam toplumlarının edebiyatlarında oldukça rağbet gören bu ya- pitlar; İslami öğretileri, pratik ahlak kurallarını, bazı toplumsal ol- guları öğüt tarzıyla ele alan eserlerdir. Şairler ve yazarlar, ken- di hayat tecrübelerini sonraki nesillere aktarmak amacıyla bu tür- den eserler yazmışlardır. Arap ve Fars edebiyatlarında olduğu gibi Türk edebiyatında da bu türden birçok eser kaleme alınmış- tır. Bu parçada söz edilen tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Pendname B) Fütüvvetname C) Şehrengiz D) Gazavatname E) lydiyye

SUPARA 16. 10. sınıfta okuyan bazı öğrencilerden, divan edebiyatı tür- leri hakkında araştırma yapmaları istenmiştir. Öğrenciler, araştırma yaptıktan sonra bu türlerle ilgili şu sonuçlara varmışlardır: Sena: Mevlitler, çoğunlukla manzum olup mesnevi na zım şekliyle yazılmıştır. Hz. Muhammed'in doğum günü mü- nasebetiyle yapılan şenlik ve törenlerde okunma ama- cına yöneliktir. Ela: Gerçek ve mecazi anlamıyla içki, içki çeşitleri, içki meclisleri, bu meclislerin araç ve gereçleriyle sakiden bahseden eserlere sakiname denir. Bu eserlerin ağırlık merkezlerini sakinin oluşturması ve sık sık sakiye hitap edil- mesi sebebiyle, sakiname denildiği düşünülmektedir. Mert: Yabancı ülkelere görevli giden Osmanlı elçilik men- suplarının gezdikleri yerleri ve buralarda gördüklerini anlatmak amacıyla yazdıkları metinlere sefaretname de- nir. Bu metinler; Osmanlı Devleti ile temasta bulunduğu ülkeler arasındaki siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkileri ortaya koyan önemli belgelerdir. Arda: Bir şehrin güzellerini ve güzelliklerini anlatmak ama- cıyla yazılan manzum örneklere şehrengiz adı verilir. Şeh- rengizler genel olarak mesnevi şeklinde kaleme alınır. Bu eserlerde özellikle şehirlerdeki çarşıların anlatımına odaklanılır. Tuğçe: Bir kişinin saç, göz, kulak, el gibi organlarına ve dış görünüşüne bakarak onun karakter yapısı hakkında görüşler ortaya koyan bilim dalına fütüvvet, bu görüşleri ortaya koyan esere de fütüvvetname adı verilir. Yapılan açıklamalara göre hangi öğrenci araştırma- sında yanlışlık yapmıştır? B) Ela A) Sena D) Arda E) Tuğçe C) Mert

16. Sakınduğumdan ol yârı yavuz gözden yavuz dilden Helâk isterem ağyârı yavuz gözden yavuz dilden (Yahyaoğlu) Sakınıp lâ'l-i dür-bârı yavuz gözden yavuz dilden Yazılmış hatt-ı jengâri yavuz gözden yavuz dilden (Ahmet Paşa) Bu beyitler arasındaki ilişki, divan edebiyatında aşa- ğıdaki terimlerden hangisiyle karşılanmaktadır? A) Taştir D) Tehzil B) Tahmis E) Tardiyye C) Tanzir

Soru 5 1. Yalnız ikinci dizeleri birbiriyle uyaklı genellikle iki beyitlik nazım biçimidir. Beyitler arasında anlam birliği bulunur. II. Dört dizelik ve kendine özgü bir ölçüsü olan, Fars edebiyatından alınan nazım biçimidir. Konusu daha çok şairin dünya görüşüne ve felsefi düşüncelerine yöneliktir. III. Genellikle aşk, içki, eğlence konularında yazılan dörder dizelik bentlerden oluşan nazım biçimidir. Çoğunlukla bestelenmek için yazıldığı için bent sayısı 3-5 arasında değişir. IV. Bentierle kurulan bir nazım biçimidir. Her bent, sayısı 5-10 ara- sında değişen beyitlerden oluşur. Bendin son beytine "vasıta beyti" denir; vasıta beyti her beytin sonunda değişir ve vasıta beyti kendi içinde uyaklı olur. Aşağıdaki nazım biçimleri, numaralanmış açıklamalarla eşleşti- rildiğinde hangisi dışarıda kalır? A)Terkibibent Ayte Nazım Biçimleri D) Rubai BrKit'a E) Tuyuğ e) Şarkı 71

Soru 7 Bu arsada Baki nice üstada yetişti Âlemde bugün ana kimse yetişemez ş ve yakarışları içeren şiirlerdir. Yukarıdaki beyit, kasidenin aşağıda verilen bölümlerinin hangi- sinden alınmış olabilir? A) Tegazzül Methiye Nazım Biçimleri E) Nesib veya teşbib B) Fahriye D) Girizgâh 73

Soru 8 Dilberün işi itâb u nâz olur Çeşmi câdû gamzesi gammâz olur Ey gönül sabr it tahammül kıl ana Yâra irişmek işi az az olur C Yukarıdaki dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Gazel B) Murabba C) Tuyuğ D) Kit'a Soru 9 Yüzüm sürüp çemenler gibi hâke E) Mâni

Soru 85 Divan edebiyatında hem beyit hem de dörtlük şiir birimi kullanıl- miştir. =====, beyitle oluşturulan şiir biçimlerinden biridir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi geti- rilemez? A) Gazel D) Kaside B) Müstezat E) Şarkı C) Mesnevi

23. Sen oldun çevrine ey dil şiken mahzun ben mahzun Felek gülsün sevinsin şimdi sen mahzun ben mahzun Ölürsem görmeden millete ümit ettiğim feyzi yazılsın Rengi kalbimde vatan mahzun ben mahzun En az 2 en çok 12 beyitten oluşan. Yukarıdaki nazı biçimi aşağıdakilerden hangisi ile isimlen- dirilir? A) Gazel C) Kaside B) Kit'a D) Mesnevi E) Terkibi bent

MOYA 21. Kalbim yine üzgün seni andım da derinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden, Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki dörtlüğün nazım türü için söylendiğinde doğru olmaz? A) Nazım birimi bakımından koşmaya benzediği B) Türün kurucusunun Nedim olduğu kabul edilmekte C) Hece ölçüsü ile yazıldığı D) Üçüncü dizesine miyan denildiği E) Bestelenmek için yazıldığı

19. Alnında halka halkadır aşüfte kakülü Göğsünde yasma girnatanın en güzel gülü Altın kadeh her elde, güneş her gönüldedir Ispanya varlığıyla bu akşam bu güldedir Raks ortasında bir durup oynar, yürür gibi Bir baş çevirmesiyle bakar öldürür gibi Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kafiye ve redifin kullanıldığı B) Telmih sanatına yer verildiği C) Konu olarak lirik şiir ile benzeştiği D) Kaside türüne örnek olduğu E) Teşbih sanatına başvurulduğu MOYA

10. 1 Diyemem derdimi dertsiz insana Dert çekmeyen dert kıymetin bilemez Derdim bana derman imiş bilmedim Hiçbir zaman gül dikensiz olamaz 11 Er isen erliğin meydana getir Kadir Mevla'm noksanımı sen yetir Bana derler gam yükünü sen götür Benim yük götürür dermanım mı var Bu şiir parçalarında, I. İşledikleri tema II. Nazım birimi III. Ölçü IV. Kafiye düzeni özelliklerden hangileriyle ilgili benzerlik söz konusudur? C) I ve II A) Yalnız I D) I ve IV B) Yalnız IV E) II ve III

(24 14. İşidüp nâgeh vefâtun cümle insan ağladı Hey ne insan cümle mahlukât yeksân ağladı Taşlara başın dögüp deryâ-yi ummân ağladı Nâle kildi ra'd u yandı berk u baran ağladı Acidi bu hâl içün kâfir müselmân ağladı Göge boyandı felek gökde şafak kan ağladı İstima' oldikda cümle 'ayn-ı a'yân ağladı Arşa çıkdı bu haber eyvân-ı keyvan ağladı Çarha girdi nâleler giryan u sûzân ağladı Ah sultân Mustafâ eyvah sultân Mustafâ İçerik özellikleri dikkate alındığında bu beyitlerin aşa- ğıdaki türlerden hangisine ait olduğu söylenebilir? A) Tevhit B) Methiye C) Münacat D) Mersiye E) Naat 1

17. Allah'a sığın şahs-i halimin gazabından Zira yumuşak huylu atın çiftesi pektir Nush ile yola gelmeyeni etmeli tekdir Tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir (Ziya Paşa) 1. irsal-i mesel: Anlatıma güç kazandırmak amacıyla sözde, yazıda ya da şiirde atasözü, özdeyiş ya da çok bi- linen, yaygın bir sözü kullanma. II. Telmih: Geçmişteki bir olaya, ünlü bir kişiye işaret et- meye, onu anımsatmaya denir. III. Tecahülüarif: Bir anlam inceliği yaratmak ya da nük- te yapmak için şairin, çok iyi bildiği bir şeyi bilmiyor gö- rünerek söz söylemesine denir. Ziya Paşa'dan alınan bu beyitlerde numaralanmış söz sanatlarından hangisi kullanılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III C)Yalnız III Yukar (A) R 20. Sırtın gibi c mış y gü, ça Altı şe demis yı, bir ruyor müş leceğ lütfen ti... Yuka A) Sa