Divan Şiiri Özellikleri Soruları

10. Yeri göğü ins ü cinni yarattın Sen ey mimarbaşı eyvancı mısın Ayı günü çarhi burcu var ettin Ey mekân sâhibi rahşancı mısın Denizleri yarattın sen kapaksız Suları yürüttün elsiz ayaksız Yerleri temelsiz göğü direksiz Durdurursun aceb iskâncı mısın Bu dörtlüklerin nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Hikmet D) Nefes B) Devriye E) Şathiye C) Nutuk

3. Hazan ile geçti gülşen ü bostan Eyler dertli bülbül zar garip garip Haraba yüz tuttu bezm-i gülistan Ağla şimden gerü var garip garip Hançeri feleğin ucu ciğerde Gittikçe artıyor yara bu serde Diyar-ı gurbette tutuldum derde Gel tabib yaramı sar garip garip Emrah bizim elin gonca gülleri Açılmıştır öter dost bülbülleri Ben sefil ser-gerdan gurbet illeri Gezeyim bir zaman yâr garip garip Bu şiir aşağıdaki durak biçimlerinin hangisiyle yazılmıştır? A) 4+4+3 C) 5+6 E) 7+4 B) 4+7 (D) 6+5 8 C

11. Günümüzde düzyazı terimi ile karşılanan nesir şek- lindeki yazılara divan edebiyatında mensûr ya da mensûre, nesir yazarlarına da müverrih adı verilirdi. 11 I Düzyazıda kullanılan uyakları ifade eden secilerin sıkça III kullanıldığı düzyazı şeklindeki sanatlı metinleri yaz- maya inşâ, eserlerini bu üslupta kaleme alan yazarlara IV münşî, bu türden ürünlerin bir araya toplandığı eserlere de münseât denirdi. V Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

erden sonra an kelimeler ki almış olarak ret, kabul Konur. kullanımıyla ilemez? erlerdi ama m bu konuda 0 14. Mesnevi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Türk edebiyatına Fars edebiyatından geçmiştir. B) Beş mesnevinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere "hamse" denir. C) Genellikle aruzun uzun kaliplarıyla yazılıp beyit sayısı 33-99 arasında değişir. D) Her beyti kendi arasında uyaklı olup uyak düzeni aa-bb-cc-dd... biçimindedir. E) Olay anlatımına uygun yapısıyla Türk edebiyatında modern öykü ve romanin olmadığı dönemlerde bu türlere olan gereksinimi karşılamıştır.

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Bir sanatçı tarafından yazılmış beş mesneviye "hamse" adı verilir. B) Arap edebiyatı kaynaklı olan kasidede 33 ile 99 arasın- da beyit vardır. C) Divan edebiyatında şiir biçiminde yazılan bilmecelere "lugaz" denir. D) "Münşeat" bir şairin, başka bir şairin şiirine aynı ölçüyle yazdığı benzer şiirdir. E) Velilerin yaşamlarını anlatan eserlere "velayetname" denir.

15. Divan edebiyatında şehzadelerin sünnet düğünleri ile kadın sultanların evlenme merasimlerini tasvir etmek amacıyla yazı- lan bir türdür. Manzum olarak yazılabildiği gibi mensur şekilde de yazılabilir. Bu eserlerde gece gündüz devam eden eğlence- ler, yarışmalar, ödüller, halk için düzenlenen şölenler ve padi- şahın verdiği hediyeler anlatılır. Bu parçada söz edilen tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Gazavatname C) Seferatname E) Surname Seyahatname D) Fütüvvetname 6

2. Anlatmaya bağlı edebî metinlerle ilgili olarak aşağı- daki cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Dünya edebiyatında ilk öykü örnekleri İtalyan yazar Boccacio'ya ait olan Decameron'dur. B) İlk romanı İspanyol yazar Cervantes kaleme almıştır. C) Dinî, inandırıcı, kısa hikâyelere efsane denir. D) Halk edebiyatı türlerinden olan mesnevi, edebiyatı- mıza İran edebiyatından gelmiştir. K E) Anlatmaya bağlı edebî metinlerin en eskisi olan des- tanlar nazım biçiminde oluşmuştur. ENİZİ

A Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 A 12. Gazeller, başta aşk ve güzellik olmak üzere aynılık, sevgilinin güzelliği, bahanın verdiği neşe gibi konuları işler. Daha çok lirik konuların işlendiği gazeller, işledik- leri konuya göre birtakım isimler alır. Ömeğin özdeyiş niteliğindeki sözlerin ağır bastığı gazeller adlandınlır. 17. yüzyıl divan şairlerinden ---, bu gazel türünün öncüsü sayılır. olarak Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) yek ahenk gazel - Nedim B) dindane gazel - Baki C) aşıkane gazel - Fuzuli D) yek ayaz gazel - Nefi E) hikemi gazel - Nabi 14.

33. Özgürlük nedir? O kadar çok tanım yapılabilir ki bu konuda. Özgürlük bir prangadan başka bir prangaya vurulmaktır. Bu durumu Refik Halit Karay'ın Zincir isimli hikâyesinde açık bir şekilde görürsünüz. Bir yabancı subayın köpeğinin zincirinden kurtulup kasabaya dal- ması ve ardından boynu bükük bir şekilde geri dönüşü ibretlik bir anlatımla verilir eserde. Zincirliyken cesurca hareketlerle sağa sola saldırmaya yeltenen köpek, ne olmuştur da bu hâle gelmiştir? Yoksa keramet zincirde midir? Bu parçada asıl anlatılmak aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Özgürlüğün en çok ihtiyaç duyulan hak olduğu B) Hayvanlarda da özgürlüğün en baskın dürtü olduğu C) Özgürlüğün büyük mücadeleler sonucu kazanılacağı D) Tam olarak özgürlüğün tanımının yapılamayacağı E) Özgürlüğün simgelerinden birinin zincir olduğu

13:36 12. 1. Felsefi ve tasayvufi konuların yanı sıra aşk konusunun da iş- lendiği şiirlerdir. II.. Mersiye, methiye ve hicviye türünde şiirler daha çok bu na- zım biçiminde yazılır. III. Şiiri oluşturan bölümler, vasıta beyti denilen bir beyitle bir- birine bağlanır. Vo)) LTÉ %821 IV. Bağdatlı Ruhi, Şeyhi ve Ziya Paşa edebiyatımızda bu nazım biçiminin başarılı örneklerini vermişlerdir. B) Tuyuğ Paylaşım Yayınları Yukarıda özellikleri verilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Şarkı D) Murabba Çözümü nasıl buldun? O Ex Tarkibibent C) Müseddes ASTR C) III. 14. 3 9-D 10-B Mu

si söylenemez? tur. 78 Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? Aslamiyet öncesine ait sözlü edebiyat ürünlerine Divanů Logatit Türk adlı eserde yer verilmiştir. B) İslamiyetten önce "yuğ" törenlerinde "sagu" adı verilen şiirler söylenirdi. C) Islamiyetten önce aşk, yiğitlik, tabiat gibi temaların işlendiği koşukların divan edebiyatındaki karşılığı kasi- dedir. İlk doğal Türk destanlarında demir, rüya, ok, ışık, ağaç, kurt gibi mitolojik ögeler yer almıştır. E) 12. yüzyılda tarihçi Cüveyni, Tarih-i Cihan-Güşa adlı eserinde ilk kez Orhun Abideleri'nin varlığından söz etmiştir. Diğer Sayfaya Geçiniz. Divan şiirinde özellikler taşıyar lağalı bir anlatır bihlerle anlam ve iç musikiye Naili, Nefi ve M Bu parçada b getirilmelidir A) Hikehi Ta B) Sebkihing C) Türki-i Ba D) Mahallile E) Tasavvu

12. Dilberün işi itâb u nâz olur Çeşmi câdû gamzesi gammâz olur Ey gönül sabr it tahammül kıl ona Yâra irişmek işi az az olur Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi ol- duğu söylenebilir? Co A Gazel ANK-2304 D) Tuyuğ B) Kaside C) Müstezat E) Mesnevi 5

Dengi 12 I. Grup 1. Türkü II. Münacaat III. Cönk- IV. Döşeme V. Tekke edebiyatı II. Grup Devriye Âşık edebiyatı Masal Kaside Yukarıda I. grupta verilen terimlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Divan şiirinin konularından biri, eskilerin tabâbet dedikleri tip ilmi, hekimlik ve sağlıktır. Sağlık ve sağlığa ilişkin kavramlar, meslekten tabip olsun olmasın bütün şairleri etkilemiştir. Böylece hasta ve hastalıkla ilgili unsurlar etrafında halkın hayal âlemi oluşmuştur. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bu parçadaki açıklamaya örnek olarak gösterilemez? A) Kâse-i nergisde itdi gözleri yaşın gül-âb Gördi bülbül goncanun başın ağurdur nâleler B) it gibi daladı beni kûyûnda rakîbün Ey dost Hudâ'dan dilerem kim kuduz olsun C) Bezm-i gamda ney gibi nâlân olan gelsün berü Vâkıf-i esrâr olup hayrân olan gelsün berü D) Zahm-ı müjgânın eden sînemi pür-dâğ-ı derûn Derd-i hicrin çeken ey meh verem olmaz da n'olur E) Dünyâ hevâsı aslı vebâdur suyi maraz Olmasun aldaya seni bu âb u bu hevâ

2. Aşağıdakilerin hangisinde Türk edebiyatında romanın) gelişimiyle ilgili yanlışlık yapılmıştır? Romanın Türk edebiyatına girmesi 19.yy'da Batı etkisiy- Typ le olmuştur. BRomanın yerini bu döneme kadar destanlar, halk hikâyeler karşılamıştır. C) Divan edebiyatında anlatma tekniği gerektiren olaylar gazel nazım bicmiyle karşılanmıştır. D Romanla tanışmamız Yusuf Kamil Paşa'nın Fenelon'dan çevirdiği Telemalla gerçekleşmiştir. Tos EXYerli ilk roman örneğimiz Şemsettin Sami tarafından yazılan ve bir aşk hikayesini anlatan Taaşşuk-i Talat ve Fitnat'tır.

ha bira eserin bu kü rur. Ru killeri gising 3. Bir maşuktur ki aşk-ı hevasında dokuz felek çarha girip oynar. Bir mahbubdur ki şevk-i derdinden dün ü gün asiya-yı çarh ini- ler. Bir hâkimdir ki kazası mahkemesinde akl-ı kül kâtib ü emîn. Bir hafızdır ki hifz-ı hızanesinde bir nokta Kitâb-ı mübîn. Dil ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu metnin aşağı- daki sanatçılardan hangisine ait olduğu söylenebilir? A) Sehi Bey B) Sinan Paşa CL Evliya Çelebi D) Seydi Ali Reis E) Mercimek Ahmet