Divan Şiiri Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriAşağıda verilen beyitlerden hangisi musammat
bir gazelden alınmış olabilir?
A) Bir lebi gonce yüzü gül-zar deseler işte sen
Har-i gamda andelib-i zar deseler işte ben
B) Güllü diba giydin amma korkarım azar eder
Nazeninim saye-i har-ı gül-i diba seni
C) Haddeden geçmiş nezaket yal ü bal olmuş sana
Mey süzülmüş şişeden ruhsar-1 al olmuş sana
D) Yine zevrak-ı derunum kırılıp kenare düştü
Dayanır mı bu şişedir reh-i sengsare düştü
E) Kamu bimarina canan deva-yı dert eder ihsan
Niçin kılmaz bana derman beni bimar sanmaz mı
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri7.
1. Bahçemize hazan yeli esmeden
Biz hayata, hayat bize küsmeden
Ölüm gelip nefesimiz kesmeden
Kıymetini bilmeliyiz zamanın.
II. Bahar geçtiyse n'ola, hazanı hoş görelim,
Zaman zamana erişmez, biz ân'ı hoş görelim.
Birincisi modern, ikincisi divan şiir geleneğine ait bu
dizelerle ilgili;
1. İkisinde de aynı nazım biriminin kullanıldığı
II. İlkinin sade, ikincinin ağır dille söylendiği
III. İkisinde de redif ve kafiye kullanıldığı
IV. İkisinde de zaman kavramının ele alındığı
AYT EDEBİYAT
V. İkisinde de kolay gibi görünen ama gerçekte güç bir
söyleyişe başvurulduğu
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) I ve II
D) II ve IV
B) I ve III
E) IV ve V
C) II ve III
Gayr ile her dem nedür seyr-i gülistân etdügün
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri5.
14
DİVAN EDEBİYATI (ŞİİR) - II
1. Ya Råb dilimi sehv ü hatâdan sakla
Endişemi tezvir ü riyâdan sakla
Basdim reh-i vâdi-i rubâîye kadem
Ta'n-ı hâr-ı nâdân-ı dü-pâdan sakla
II. Görmedük hayli zamân oldi seni
Ey gözüm nûri cihânda sağ ol
Künc-i mihnetde unutdunsa beni
Ey gözüm nüri cihânda sağ ol
III. Nedendir bilsem ey bülbül figânın
Açarsın ellere râz-ı nihânın
Niçin hâr-ı belâdır âşiyânın
Vefâ-dâr olmadı mı gül-sitânın
Bu üç parça arasındaki ortak yön, aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Uyak düzeni
C) Toplumsal tema
B) Nazım biçimi
D) Redif ve kafiye türü
E) Yazıldığı şiir geleneği
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri3.
Yunus Emre'den etkilenmiştir. Bektaşi tarikatının
ve edebiyatının kurucularından sayılır. Şiirlerinde
hecenin yanı sıra aruzu da kullanmıştır. Din ve
tasavvuf inancını nükteli ve hoşgörülü anlatımla
dile getirir. Şathiyelerini Budalaname adlı eserinde
toplamıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan
şaire ait eserlerden biri değildir?
A) Gülistan
B) Gevhername
C) Kıyafetname
D) Vücudname
E) Sarayname
35
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri36.
1. Döktü omuzdan poşu saçağını
Açtı gönüller deli bayrağını
II. Vermedi bir kimseye Gâlib geçit
Kanda çevirdiyse söz ırmağını
Bu beyitler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 1. beyit, matla beytidir.
B) II. beyit, makta beytidir.
C) Her ikisi de Türki-i Basit akımına uygun yazılmıştır.
D) İkisi de mesneviden alınmadır.
E) I. beyitte redif kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri28.
1. Grup
1.
Nazım biçimi
II.
Nazım türü
III.
Seci
IV. Nazım ölçüsü
V. Mesnevi
A) 1.
Yukarıda I. grupta verilenlerden hangisi II. grupta verilen-
lerden biriyle ilişkilendirilemez?
B) II.
II. Grup
Aruz
C) III.
Mersiye
Gazel
Hamse
D) IV. E) V.
30.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri3.
O gül-endam bir al şâle bürünsün yürüsün
Ucu gönlüm gibi ardınca sürünsün yürüsün
Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sevgili güle benzetilmiştir.
B) Redif kullanılmıştır yörsson
Cinaslı kafiyeye yer verilmiştir.
D) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. V
EY "U" sesiyle asonans yapılmıştır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri9.
Açılmamış çiçek veya tomurcuk anlamına gelen ve
gülün açılmamış hâli için de kullanılan "gonca"
sözcüğü, Zâtî'nin "Gül üzülsün gonca açılsın bana sen
gül yeter/Ağlasın bülbüllerin ey gonca tek sen gül
yeter" beytinde "sevgili" anlamında kullanılan bir
mazmundur.
Aşağıdaki-beyitlerin hangisinde böyle bir mazmun
kullanılmamıştır?
A) Gül yüzün lale ruhun sümbül-i terdir zülfün
Nâ-şüküfte dahi gül goncası nâzik dehenin
B) Gönlümün levhinde okurdum elif kaddin revân
Ben dahi bir doğru harf öğrenmedim üstattan
C) Dualar eylerim benden yana bir dem güzâr etmez
Ne çâre sihr ile serv-i hirâmân eylemek olmaz
D) Haddine öykündü diye laleye dağ urdu
Yazık ol miskine nahak yere bühtan olmasın
E) Eylesem ağlayarak âh ile eflâk yanar
Su yanar nâr yanar bâd yanar hâk yanar
12
AT XOYINLARI
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri26.
1. Aruz ölçüsü kullanılır.
II. Nazım birimi genellikle beyit veya benttir.
III. Her şiirin kendine özgü bir başlığı vardır.
IV. Mazmunlar geniş yer tutar.
V. Geniş halk kesimlerinden kopuk ve soyuttur.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde divan şi-
iri ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
✓
E) V
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriA Serbest ölçüyle yazılmıştır. +
B) Günlük olaylar konu edilmiştir.
Soyut ve kapalı bir söyleyişi vardır.
D) Modem şiir geleneğine aittir.
E) Teşhis sanatına yer verilmişti.
Haddeden geçmiş nezaket yâl ü bâi olmuş sana
Mey süzülmüş şişeden ruhsâr-ı âl olmuş sana
Sînede bir lahza årâm eyle gel cânım gibi
Geçme ey rüh-i revân ömr-i şitâbânım gibi
Hac yollarında meş'ale-i kârbân gibi
Erbâb-ı işk içinde nümâyânsın ey gönül
Bu beyitlerden hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Lirik şiirdir.
B) Divan edebiyatı şiir geleneğiyle oluşturulmuştur.
C) Yabancı sözcükler ve tamlamalar vardır.
DY Yinelemelerle ahenk oluşturulmuştur.
E) Geniş kitlelere seslenme amaçlanmıştır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriAma yine de send
22. Sevdiğim cânım yolunda hâke yeksân olduğum
İyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum
Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin nazım
şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?
A) Müstezat
B) Kit'a
C) Şarkı
D) Terkibibent
E) Rubai
24.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özelliklerimati
35. Makber mi, nedir şu gördüğüm yer?
Ya böyle revâ mi cây-i dilber?
Bir tecrübedir bu, hiledir bu
Yok, mahvima bir vesiledir bu
8
Yukarıdaki şiirin üçüncü ve dördüncü dizesinde
aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır?
A) Terdit
B) Tedriç
D) Rücu
C) Akis
E) Irsalimesel
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleriemotis sven
blo bisa
8.
Eski zamanda bu şehir) kefere elinde iken ismine "Kuna
Petro" derlerdi. Yani "taş beşik" demektir. Sebebi odur ki
bu şehir zemini ormanlık ve ağaçlık iken Yaşka adında bir
rahip burada büyük bir kilise yapar. Anılan rahip, Kudüs-i
Şerifte Hz. İsa'nın doğduğu Beytüllahim adlı yerden Hz.
İsa'nın bebekliğinde ilk defa yıkandığı taş tekneyi getirip bu
Beşiktaş'taki kilisesine koyduğundan Rum dilinde Beşiktaş
ismiyle meşhur ve ma'mur olmuştur.
Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış
olabilir?
A) Tezkire
C) Şehrengiz
E) Münşeat
B) Seyahatname
D) Sefaretname
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriAYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir:
1. Nâm ü nişâne kalmadı fasl-i bahardan
Düşdü çemende berg-i diraht itibardan
II. Bâkî çemende hayli perişan imiş varak
Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan
III. Eşcâr-ı bâğ hırka-yı tecrîde girdiler
Bâd-ı hazan çemende el aldı çenârdan
Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden han-
gisinde doğru olarak verilmiştir?
5.
A) I-III-II
B) II-I-III
D) III-II-I
BAKÜ - A
E) III-I-II
C) II-III-I
7.
6. Aşağıda boş bırakılan yerlere ayraç içerisinde verilen
kavramlardan hangisi getirilirse açıklama yanlış olur?
Gezdikçe g
nu. İstediği
lir. İstediği
rin cumba
kendini se
su, dövü
ahşap ko
belki am
tır.
yayıncılık
A) anlatma yönteminin tersidir. Anlatıcı olaya karış-
maz. Olayı anlatmaz. Yazar; kişileri konuşturur, davra-
nışlarını sergiler. Her şey kişilerin sözlerinden ve dav-
Bu par
aşağıd
A) Se
B) E
C) F
D) F
E)
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri6.
Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Nazım biçimi şarkıdır.
B) Tecahülüarif ve teşbih sanatlarına yer verilmiştir
C) Düz kafiyelidir.
D Ahenk unsuru olarak zengin kafiye ve redif
Kullanılmıştır.
E) Lirik bir şiir türünden alınmıştır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri ÖzellikleriAYT - TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
dor
7
13. Nazım Biçimleri
1. Murabba
JI. Sarki
III. Rubar
TV Gazel
V. Terkib-i bend
Açıklamaları
Gozel
En az beş, en fazla on beş bentten oluşur. Her bent
beş ila on beyitten oluşur. Her bendin sonunda vasıta
beyti denen bir beyit vardır. Her bendin sonunda vasi-
ta beytinin uyak şeması değişir.
Spill
Divan şiirinde bestelenmek için yazılan uygun ölçü
kalıpları ile yazılan ve çoğunlukla 4 dizelik bentlerden
oluşan nazım biçimidir. Bestelenmek amacıyla yazılan
milli bir nazım biçimidir. Halk edebiyatındaki türkünün
karşılığıdır.
Dört dizelik bentlerden oluşan nazım biçimidir. Kelime
anlamı "dörtlük" demektir. Aynı ölçüde dörder dizelik
bentlerden oluşur. Bestelenmezler.
Numaralanmış nazım biçimlerinden hangilerinin açık-
laması verilmemiştir?
A ve II
Dylll ve IV
Bylve III
C) III ve V
E) IV V
CAM