Divan Şiiri Özellikleri Soruları

16. yüzyılın önemli divan şairidir. Mesleği ayakka- bıcılık olan şair, II. Bayezit Zamanı'nda İstanbul'a gelip caizeden faydalanmak için padişaha şiir söylemiştir. İyi bir öğrenim görmediği için mesleğinin ayakkabıcılık olduğu söylenir. Yavuz ve Kanuni dönemlerinde de devlet adam- larına kasideler söyleyerek onlardan caize alarak hayatını sürdürmüştür. Şairin Beyazıt Camii avlusunda bir dükkânı olduğu ve tespih, Kur'an sattığı ayrıca fal ve muska yap- tığı da söylenir. En önemli özelliği ise dönemin büyük şairlerini yetiştirmesidir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şâirlerden hangisi getirilmelidir? A) Hayali D) Bak BY Mesihi C) Zati E) Taşlıcalı Yahya 76

3. 15. yüzyılda yaşamış olan şair, Türk edebiyatının dinsel şiirle- rinin en ünlüsü olan mesneviyi yazmıştır. Hz. Muhammed'in doğumundan ölümüne dek geçen olayları anlatan eser, altı bölümden meydana gelmiştir. Bu parçada sözü edilen şair ve ünlü eseri, aşağıdakilerden hangisidir? A) Yunus Emre: Risalet'ün Nushiyye B) Ahmet Yesevi: Divân-ı Hikmet C) Mevlana: Divân-ı Kebir D) Süleyman Çelebi: Mevlid E) Şeyh Galip: Hüsn-ü Aşk vesileton necot

ğıdakile 6-B 9. Sanmam bizi kim şire-i engûr ile mestüz Biz ehl-i harabâtdanuz mest-i Elest'üz Ter-dâmen olanlar bizi alûde sanur lik Biz mâil-i bûs-i leb-i câm ü kef-i destüz A) Şarkı Sadrın gözedür neyleyelim bezm-i cihânın Pa'yi hum-i meydir yirimüz bâde-perestüz Máil değiliz kimsenin âzârına ammâ Hâtir-şiken-i zâhid-i peymâne şikestüz (Bağdatlı Ruhi) Genellikle Tanrı'nın gücü, evrenin sonsuzluğu, doğanın ve ya- şamın karşıtlıkları işlenir. En az beş, en fazla on beş bentten oluşur. Her bent beş ila on beyitten oluşur. Her bendin sonun- da "vasıta beyti" denen bir beyit vardır. Her bendin sonundaki "vasıta beyti" aynıdır. Yukarıda örneği ve bilgisi verilen divan edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? B) Terkibibent D) Muhammes 7-B C) Müseddes E) Terciibent 8-B 9-E 2.

Şiir O 11. I. Dize Sirkat çoğalıp lâfz-ı sadâkat modalandı Nâmus tamam oldu hamiyyet yeni çıktı (Hırsızlık çoğalıp sadakat sözü moda hâline geldi; namusu bitirdik, hamiyet yeni çıktı.) 116 II. Dize Bir vakte erdi ki bizim günümüz Yiğit belli değil mert belli değil Herkes yarasına derman arıyor Deva belli değil dert belli değil Yukarıda birincisi divan edebiyatından, ikincisi halk edebiyatından alınan dizelerle ilgili; 1. Aynı ölçüyle yazılmışlardır. II. Aynı nazım birimi kullanılmamıştır. X III. Aynı konuları işlemişlerdir. IV. İkincisi birinciye göre daha sade bir Türkçeyle yazıl- birinciye mıştır. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve If D) ve IV B) I e III E) III ve IV YAYINDA TEK BAŞARIDA TEK C) ve ve III 13.

8. X. Nazım birimlerinin beyit olması V Matla ve makta beyitlerinin bulunması HT. Divan edebiyatı nazım şekli olmaları IV. Bir kişiyi övmek için yazılmaları V. Arap edebiyatından edebiyatımıza geçmeleri Yukarıdakilerden hangisi "gazel" ve "kaside"nin ortak özelliklerinden değildir? PA B) I e) ill D) JV E) V.

erle ig kişi hal zyaz bilg me 1. Şevketlü, kerâmetlü, mehâbetlü, kudretlü, veliy-i ni'metimiz,... efendimiz hazretlerinin... kerîme-i muhteremeleri devletlü, 'ismetlü Şâliha Sultan-i 'aliyyetü'ş şân hazretlerinin sinn-i 'aliyyeleri yigirmi beş derecelerine reşide olmuş ve bermuktezâ-yı emr-i ilâhî 'akd u izdivâcları mevsimi Bu parça aşağıdaki edebi türlerin hangisinden alınmış olabilir? TOLT A) Sakiname D) Surname B) Kıyafetname C) Ruzname EFütüvyetname ohi toskabt, 4. 2. Saray Burnu'ndan Yedikule'ye kadar deniz kıyısında, kalenin günlük abylor D 5. ar çı 9 C IF

2. Paris şehrine mahsus bir lob varmış ki opera derlermiş. Acaib sanatlar gösterirlermiş. Azim cemiyet olurmuş, Kibâr-ı şehir varurlar ve Vásf dahi ekseriya varup kıral dahi gehice gelirmiş. Anı şeyre biz dahi gidecek olduk. Bir gün entrodüktör kıral canibinden bir hintu getirüb etbâ'ımızda bizi alub gitdik.... Bu parça aşağıdaki edebi türlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Sakiname DHabname B) Pendname C) Velayetname E) Sefaretname 6. B

INDA TEK BAŞARIDA TEK 4. Divan Edebiyatı Şiir Anlayışı I. metin Yine kış, Yine şems-i mesâda, ah o bakış, Yine yollarda serseri dolaşan Âşiyânsız tuyur-ı pür-ı nâliş Tehi kalan ovalar Sükût eder sanılır mevsimin gumumuyla (Serbest müstezat) II. metin Bülbül yetişir bağrımı hün etti figânın Zabt eyle dehânın Hançer gibi deldi çiğerim tîğ-ı zebânın Tesîr-i lisânın TEST 12 (Müstezat) Yukarıdaki her iki metin ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? Her iki metinde de dil ağırdır. BI. metinde dizelerin arasında belli bir düzen yoktur. C) II. metinde uzun dizeden sonra kısa dize getirilerek belli bir düzen oluşturulmuştur. Her iki metinde de doğaya ait varlıklar kullanılmıştır. E Her iki metinde de nazım şekli Batı geleneğinde oluşturulmuştur.

7. Divan Edebiyatı Şiir Anlayışı Bakî ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- Jenemez? A) Kelime oyunlarına hemen hemen hiç yer vermez. B) Kasidelerinde ağır bir dil kullanmakla beraber gazel- leri daha sadedir. Fuzûlî gibi acıları anlatan bir şair değildir, rindane bir şairdir. Dy Dili çağının İstanbul Türkçesinin izlerini taşır. ✔ E) Mesnevi nazım biçimiyle yazılmış eseri yoktur.

10. Aşağıdaki nazım şekillerinin hangisinde birim değeri, birim sayısı ve uyak düzeni verilirken yanlışlık yapıl- mıştır? A) B) C) D) E) Nazım şekli Gazel Tahmis Kaside Mesnevi beyit Rubai dörtlük Birim değeri beyit dörtlük Birim sayısı 5-15 3-5 beyit 33-99 sınırsız tek Uyak düzeni aa, ba, ca abab aa, ba, ca aa, bb, cc aaxa YAYINDA TEK BAŞARIDA TEK

7. Aşağıdakilerden hangisinde divan şiiri nazım şekille- ri bir arada verilmiştir? A Tahmis - taştir - gazel - kaside B Murabba - rubai - koşma - tardiye Destan - gazel - mesnevi - tuyuğ D) Terbi - türkü - müstezat - terkibibent Gazel - kaside - mesnevi - mâni

7. Mesnevi ile ilgili aşağıdaki verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Divan edebiyatının en uzun nazım biçimidir. nazım biçi B) Aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. C) Beş mesneviden oluşan eserlere hamse denir. D) Divan edebiyatına Araplar kazandırmıştır. E) Mesnevilerde her beyit kendi arasında kafiyelenir.

9. İlm kesbiyle pâye-i rif'at Arzû-yı muhâl imiş ancak Aşk imiş her ne var âlemde ilm bir kîl ü kâl imiş ancak b Bu dizelerdeki nazım şekliyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) En az iki beyitten oluşan şiirlerdir. B) Felsefi, tasavvufi, toplumsal düşünceler, yergi gibi değişik konular işlenir. C) Beyitler arasında anlam bütünlüğü vardır. D) Şair genellikle mahlas kullanmaz. É) Mesnevilerdeki uyak örgüsü kullanılır. CC

3. Bu şehr-i Stanbûl ki bî-misl ü bahadır Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedadır (Bu İstanbul şehri benzersiz ve paha biçilmez; bir taşına bütün Acem ülkesi fedadır.) Bir gevher-i yek-pâre iki bahr arasında Hurşid-i cihân-tâb ile tartılsa sezadır (İki deniz arasında bütün bir cevherdir, cihanı aydınlatan gü- neşle tartılsa uygundur.) Altında mı üstünde midir cennet-i âlâ El-hak bu ne halet bu ne hoş âb u havadır (Yüce cennet onun altında mı, üstünde midir? Doğrusu bu ne hal, bu ne hoş su ve havadır.) Yukarıdaki beyitler, biçim ve içerik bakımından incelenir- se aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisinden alınmıştır? A) Gazel D) Müstezat B) Kaside b E) Rubai İzn alub Cum'a namazına devû måderden C) Mesnevi

e 5. Ağyâre nigâh etmediğin nâz sanırdım Çok lutf imiş ol âşıka ben az sanırdım Gamzen dili rüsvâ-yı cihân eyledi Billâh ben ol âfeti hem-râz sanırdım A) gazel Yukarıdaki beyitlerin örneği olan ----, kafiye örgüsü"aa / ba..." olan bir nazım şeklinin adıdır. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? D) mesnevi b By tuyuğ C) rubai E) murabba

- (1) Divan edebiyatının en çok kullanılan nazım bi- çimi olan gazeller (II) 5-15 beyitten oluşur. (III) Ka- fiyelenişi aa, bb, cc, ... şeklinde olup (IV) ilk beytine matla, son beytine makta denir. (V) Bütün beyitleri aynı güzellikte söylenen gazellere yek-avaz gazel denir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han- gisi gazel için söylenemez? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.