Divan Şiiri Özellikleri Soruları

B 5. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde veri- len terimle uyuşmamaktadır? A) Bu bölümde mevsim, bayram, düğün veya şehir tasviri yapılır. (kasidenin nesib/teşbib kısmı) B) Genellikle 2-5 dörtlükten oluşur, konu bakımından halk şiirindeki türküye benzer. (şarkı) C) Tek dörtlükten oluşur ve genellikle yaşama zevki, eğ- lence, felsefi görüş gibi konular işlenir. (rubai) D) Bu divan şiiri türünde vasıta beyitleri her seferinde ay- nen tekrar edilir. (terci-i bend) Her beyit kendi arasında kafiyeli olup 33-99 beyit uzunluğundadır. (kaside)

8. Türk Dili ve Edebiyatı kavramların ne olduğunu, yanlarında karışık verilen harflerden yola çıkarak bulunuz. 1. Türklerin kullandığı alfabelerden biri: İRKLİ (... Kial...). 2. XIII-XX. yüzyılları arasında kullanılan Türkçe: ÇOIIRT- LENKSMSÜA (........ ...) 3. Orhun: RKKTÜÖK (... KÖKTÜRK 4. Ozan: KNMAA (.... 5. Destandan halk hikâyeciliğine geçişin ilk örneği: DKEEUOKTRD (Dede Korkut...) 6. Divan edebiyatı nazım birimi: YEITB (Begit...) 7. Beyit sayısı sınırsız olan nazım şekli: ISEENVM ..) 8. Bir noktalama işareti: GTRLLNÜVAOII (... 9. Leyla vü, Mecnun mesnevisinin yazarı: FULZIU 10. Beş mesnevi: ESMAH (......

29. Ya'ni Sultân Ahmed-i âdil ki ferş-i dergehi Arşdan a'lâ değilse çarhdan ednâ mıdır? Şâh-ı dîn-perver ki teşrif-i kudûmiyle zemîn Arşa nâz eylerse istignâsı istignâ midir? Mâh-ı mülk-ârâ-yı devlet kim fürûğından felek Mihrini fark eylemez pinhân midir peydâ mıdır? Çarh ana ta'zîm idüp İskender-i Sânî dimek Şânına nisbet meğer bir medh-i müstesnâ midir? (...) İçerik ve biçim özellikleri incelendiğinde bu beyitlerin kasidenin bölümlerinden hangisinin örneği olduğu söylenebilir? A) Nesip 30. Askar: D) Methiye B) Girizgah E) Fahriye Bana bak Sure Ffendin davullar ki col C) Dua

7. 1. Beyit sayısı beş, on beş arasında değişir. II. Kafiye örgüsü aa, bb, cc... şeklindedir. III. Şuhane, rindane, âşıkane, hâkimane gibi türleri vardır. IV. Tamamı benzer güzellikte söylenmiş beyitlerden oluşan- lara "yek âvâz" adı verilir. İlk beytine makta, son beytine matla denir. Divan edebiyatı nazım biçimlerinden "gazel" ile ilgili aşağı- dakilerden hangisi yanlıştır? A) I ve V Cyl ve V E) IV-ve-V B) II ve IV D) III ve IV

1. Arapça telif eserlerin yanında büyük bir divah yazan şairin zeki, sert ve mücadeleci mizacı kimi şiirlerine yansımıştır. Oğuz Türkçesinin yanı sıra Doğu Türkçesine de hâkimdir. Şiirlerinde, eski Anadolu Türkçesiyle birlikte Azerî ve Doğu Türkçesinin özellikleri de görülür. Farsça tamlamalara çok az da olsa şiirlerinde yer veren sanatçı, devrin Türkçesini kullanmasıyla dikkat çeker. Şiirlerinde daha çok aşktan, şaraptan, eğlenceden hoşlanan realist ve ihtiraslı bir insanın dünya zevklerini, sevgilinin güzellik unsurlarını işlemekle birlikte tasavvufî düşünce ve remizlere de yer vererek bunları en ince şekilde ele almıştır. Şiirlerinde akıcılığı ve içtenliği sağlayan unsurların başında sitem ve karşılıklı konuşmalara dayanan ifadeler gelir. Yazdığı tuyuğlar ve yaptığı cinaslı kafiyeler, onun millî zevke bağlı olduğunu ortaya koyar Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Kadı Burhanettin C) Taşlıcalı Yahya E) Ali Şir Nevaî İSLAM B) Nefi D) Âşık Paşa 2. UcD

2 makta şah beyityek-avaz Divan şiirinin beslendiği kaynaklardan biri de günlük hayattır. Şairler, günlük hayatta sık sık karşımıza çıkan bugün bir çoğu unutulmuş veya unutulmaya yüz tutmuş ya da isimleri değişerek günümüze kadar gelen kültürel miraslarımızdan olan mesleklere de şiirlerinde yer vermiştir. Berber, vaiz, saka, ferraş, ibrişimci gibi meslekler bu şiirlerde yer alan mesleklerden bazılarıdır. Buna göre aşağıdaki beyitlerin hangisinde kültürel mirasımız olan mesleklere ver verilmemistir? Edersin gerçi her derde tabîbim bir devâ ammâ Cünûn-i ehl-i aşk olunca mâder-zâd neylersin Kimdir o hanim-iğnesi kayıkla geçenler Almış ele yelpâze bir âfet var içinde C) Susadum da sulamadun beni diyü dil-ber Meşk-i sakkâyı bıçağıyla münâyân dedi QIDEO D) İzin tozun saba yeli satar dirhem dirhem Misk ü abir kadrini attar yeg bilir V E) (Sildi süpürdi sahn-ı çemende gubârı bâd Yeldi yapurdi turmadı ferrâş-i rüzgâr www.sinavyayin.com

Hurufilik mezhebine mensup olan sanatçı, Azeri edebiyatında felsefi şiirin temellerini atan kişidir. Akıcı ve coşkulu şiirler yazarak tuyuğlarıyla ün yapmıştır. Biri Farsça, biri Türkçe olmak üzere iki adet divanı vardır. Halep'te canlı canlı derisi yüzülerek öldürülmüştür. Bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçı aşağıdakiler- den hangisidir? A) Süleyman Çelebi B) Ali Şir Nevai C) Fuzuli D Seyyid Nesimi E) Ahmedi

tabiat unsurları ile bu unsurlara bağlı hadiseleri; insan, hayvan ve bitki gibi canlıları; eşyayı; akıl, zeka veya güzellik nevinden mücerret kavramlarla dini konu ve motifleri vb. kapalı bir şekilde yakın-uzak münasebetler ve çağrışımlarla düşünce, muhakeme ve dikkatimize aksettirerek bulmayı hedef tutan kalıplaşmış sözlerdir. Anonim halk edebiyatındaki bu türe, divan edebiyatında ---- denmiştir. 12. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) Bilmeceler - muamma B) Atasözleri-lügaz C) Bilmeceler-tezkire D) Tekerleme - tapmaca E) Tekerlemeler - mazmun

tarafından 2. Geçiş Dönemi'nin ilk büyük eseri olan 1069'da kaleme alınmıştır. Karahanlı Hükümdarı Tabgaç Buğra Han'a sunu- lan eser, insanlara hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olmanın yollarını göstermeyi amaçlamaktadır. Türk edebiyatında ilk mesnevi olma özelliğini taşımakla birlikte, aruzun fe'ülün/fe'ülün/fe'ül kalı- bıyla yazılmıştır. Eser 6645 beyit ve 173 dörtlükten oluşmaktadır. Eserde söz konusu olaylar, dört sembolik kişi etrafında geçmektedir. Bu kahramanların ağızlarından yazarın insan mutluluğuna, devlet yönetimine, sosyal düzene ilişkin görüşleri dile getirilir. Eser, ede- biyatımızdaki ilk siyasetname örneği olması yönüyle de önemli bir yere sahiptir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) Divan-ı Hikmet - Ahmet Yesevi B) Atabetü'l-Hakayık - Edip Ahmet Yükneki -0) Kutadgu Bilig-Yusuf Has Hacip D) Kitab-ı Dede Korkut - Kaşgarlı Mahmut E Kutadgu Bilig- Kaşgarlı Mahmut AYT/01KA-1 (A Serisi) 4.

Yine bir haber geldi çeşm-i mestimden Bana rahm eylemiş gelse gerekdir Çok zamandır cüda düştüm dostumdan Bir zaman demezdim feleğe beli Kim ahir elinden ruhleri ali Hasretinden iki çeşmimin seli Derd ile kan olmuş silse gerekdir Aşkın ile hasbihalin söylerim İnüp aşkın deryasını boylarım Gamzesine sînem nişan eylerim Hışm ile bağrımı delse gerekdir Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? slo A) Yapılması gereken sürekli söylenmiştir. B) Halk şiiri geleneğinden izler vardır. C) Redif kullanılmamıştır. D) Sözcük tekrarı yapılmıştır. E) Divan edebiyatındaki mazmun kullanılmıştır.

İslami dönemin ilk eserlerindendir. 1069-1071 yılları ara- sında Karahanlı Türkçesiyle yazılmış, mesnevi nazım biçi- miyle oluşturulmuştur. Türk edebiyatının ilk mesnevisidir. Didaktik bir özellik gösterir. Eserde sembolik bir anlatım tarzı tercih edilmiştir. Bu parçada anlatılan mesneviyle ile ilgili, 1. Bir ahlak kitabı olan Atabetü'l Hakayık'ı ele almaktadır. II. İlk siyasetname özelliği taşıyan Kutadgu Bilig'e işaret etmektedir. III. Ahmet Yesevi'nin Divân-ı Hikmet adlı hikmetli sözlerini anlatan bir eserdir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III 6.

23. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: I. Ka'be olmasa kapun ay ile gün leyl ü nehâr Eylemezlerdi tavaf ol güzeri döne döne II. Çıkalı göklere âhum şereri döne döne Yandı kandîl-i sipihrün ciğeri döne döne III. Ey Necâtî yanaşur mutribi şeh meclisinün Raks urup okiya bu şi'r-i teri döne döne Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I-III-II B) II - I - III D) III-1-11 C) II-III-I E) III-11-1

Test 7. 3 1. Arap ve İran edebiyatının etkisiyle ortaya çıkmış, za- manla millî bir kimliğe bürünmüştür. ANO √". II. Arapça, Farsça ve Türkçenin birleşmesinden oluşan Osmanlıca adı verilen Türkçe kullanılmıştır. GİRİŞ Türk Edebiyatının Tarihi Dönemleri, Türkçenin Tarihî Gelişimi ve x!. III. Somut bir edebiyattır, hayali olaylardan ziyade gerçek- lik ön plana çıkmaktadır. N. W. Sanat yapmak bir amaç olduğundan edebî sanatlar- dan bolca yararlanılmıştır. V. Şiirler, hazırlıksız söylendiğinden yarım uyak ve redif tercih edilmiştir. A) I ve II Yukarıdaki numaralanmış yargılardan hangileri divan edebiyatına ait bir özellik değildir? D) ye IV B) I ve III O* E) III ve V C) II ve III DX 8. (1) Türk bilim dünyasında sözlükçülük geleneği oldukça es- kidir, günümüzdeki bilgilere göre ilk Türk sözlüğü Kaşgarlı Mahmut'un hazırladığı Muhâkemetü'l Lügateyn'dir. (II) Bu sözlüğün hazırlanış amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir. (III) Türk dünyasında hazırlanan sözlükler, XIX. yüzyıldan sonra Kincakça sözlükler Cağatayca sözlükler yo A

Divan edebiyatının rubaileriyle ün yapmış şairidir. Divan şiirinde rubai tarzının en usta temsilcisi olarak bilinen şair, kendisini İranlı ünlü şair Ömer Hayyam'la karşılaştırır ve onun kadar güzel rubai yazdığını söyler. Bazı kaynaklarda bu şairden "Hayyam-ı Rum" diye söz edilmesi, onun Hayyam gibi tanınmış olduğunun göstergesidir. Sanatçı, şairliğinin yanı sıra âlimliği ile de döneminde ün kazanmıştır. Divan'ından başka Sâkinâme'si ve Münşeât'ı da vardır. Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Ali Şir Nevâî B) Keçecizâde İzzet Molla C) Ahmet Paşa D) Bağdatlı Rûhî Azmizâde Hâletî

6. Seherden seyre vardum murgzâra Hezârân murg gördüm geldi zara Gül ü lâleyle zeyn olmış çemenler Oyuna girdi gönlekcek semenler Yüzüm sürüp çemenler gibi hâke Du'âlar eyledüm ol zât-ı pâke Aşağıdaki sanatçılardan hangisi bu türde yapıt kale- me almamıştır? A) Taşlıcalı Yahya C) Zâtî B) Ahmet Paşa Nevizade Atai E) Sümbülzade Vehbi

nazım türü akti- boşa dan 29. Kasideler hep övgü ve yergi şiiri olarak tanınır. Ancak tamamında övmek ya da yermek okuyucuyu ister istemez sıkar. Bazen araya başka tatlar da almak gerekir, Örneğin: Rüh-bahş oldu Mesîha-sifat enfâs-ı bahâr Açtılar didelerin hâb-ı ademden ezhâr Tâze can buldu cihân erdi nebâtâta hayat Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenår Bu beyitlerde tabiatın canlanması, baharın gelmesi, çiçeklerin açması anlatılmıştır. Bu bölüm Baki'nin Ali Paşa için yazdığı kasideden alınmıştır. Yukarıda örneği verilen bölüm kasidenin hangi bölü- münden alınmış olabilir? A) Nesib C) Medhiye E) Fahriye B) Girizgah D) Tegazzül