Divan Şiiri Özellikleri Soruları

ir? V ölü- C 4. Aşağıdaki beyitlerden hangisi "fahriye" bölümünden alın- mış olabilir? A) Ez-cümle Nedîmâ kulun ey âsaf-i devrân Müstağrak-ı lütf u kerem ü cûd u atadır B) Bu şehr-i Sitanbûl ki bî-misl ü bahâdır Bir sengine yek-pâre Acem mülkü fedadır C) Taksim êdicek zühre bu şi'ri dêdi İsâ Bu nazm eser-i Vecdi-i mu'ciz-deme benzer D) Her bağçesi bir çemenistân-ı letafet Her gûşesi bir meclis-i pür-feyz ü safadır E) İstanbul'un evsâfını mümkün mü beyân hiç Maksûd heman Sadrı kerem-kâre senadır 6.

17. Tariz (Dokundurma, İğneleme) ( Toorut) Birini küçük düşürmek veya onunla alay etmek amacıyla söy- lenecek sözün ya da kavramın tamamen tersini kastetmek- tir. Över gibi yaparken yermektir. Kinayeli söyleyiş" de denir ama sözün her iki anlamının bir arada kullanılmasını amaçla- yan "kinaye" ile ilgisi yoktur. → Düzyazıdaki tariz, bazen parantez içinde ünlem (!) işa- retiyle belli edilir. 1. "Genç şairlerden biri yazdığı bütün şiirlerini Yahya Kemal'e okur, sonra büyük bir merakla sorar: -Üstadım, içlerinden hangilerini beğendiniz? Yahya Kemal şöyle cevap verir: -Henüz okumadıklarınızı(!)" >>hiçbirini II. "Müftü Efendi bize kâfir demiş, Tutalım ben ona diyem müselman. Vardıkda yarın rûz-ı mahşere, İkimiz de çıkarız anda yalan!" İlk örnekte Yahya Kemal, genç şairin yazdıklarının bir değeri- nin olmadığını nükteli ve ince bir anlatımla ifade etmiştir. İkinci örnekte ise Nefî, kendisine "kâfir" diyen müftüye "Müslüman" deyip aslında ikisinin de yalan söylediğini belirterek müftüyü iğnelemiştir. Yani aslında onun kâfir olduğunu dile getirmiştir. 1. "Ne kadar kültürlü olduğu (!) yazılarından belli." II. "Bu ne kudret ki Elifbâ'yi okur ezberden." Genel tan sc ri beli B ar ZE le 1. II. İlk örn Eyüp nekte balık" 11.

im şekilleri ve Türleri) 4. I. Hakimâne şiirde, şiir aracılığıyla okuyucuyu uyarma, dü- şündürme ve aydınlatma hedeflenilmiştir. D (Halk 25 t II. Mahalleşme akımında, şiirde deyim ve atasözlerinden ya- rarlanma yoluna gidilmiştir. D (sempoien) III. Sebkihindi akımında, divan şiirinin geleneksel kalıpları çer- çevesinde eser verme tercih edilmiştir. Numaralanmış yargıların doğru-yanlış (D/Y) şeması aşağı- dakilerden hangisidir? A) D too: B) D C) Y D) D E) Y || d>0 Y D Y Y D AYT Y Y DDY

Hilâle döndü kamer kaşların hilâlinden Boyandı kana kızıl gül yanağın âlinden (...) Ayın hilâli eğerçi güneşten alır nûr Bu ayı gör ki güneş nûr alır hilâlinden (...) Felek Nesimi iye çün eksik eylemez bir şâl Ne atlasından umar kimsenin ne şâlinden Bu dizelerin ait olduğu edebî dönem için aşağıdakiler- den hangisi söylenebilir? A) Yabancı etkilerden uzak, millî bir edebiyat görünümün- dedir. Halkın yaşam biçimi, kültürel yapısı, beğenileri, sade bir Türkçe ile anlatılmıştır. C Arapça-Farsça kelime ve tamlamalarla yüklü, ağır, sanatlı bir dil kullanılmıştır. V DÖğreticiliğin esas alındığı, manzum ve mensur eserle- rin verildiği bir dönemdir. E) Toplum için sanat anlayışıyla halkın anlayacağı bir dil tercih edilmiştir. Diğer Sayfaya Geçiniz.

3. Divan edebiyatında mesnevi nazım biçimi sık kullanıl- mıştır. Süleyman Çelebi'nin Vesiletü'n-Necat (Mevlid) adlı | eseri, Fuzuli'nin Leyla ile Mecnun'u, Şeyhî'nin Hayriyye'si, || ||| Şeyh Galip'in Hüsn ü Aşk'ı ve Nabî'nin Harnâme'si bu IV V türün en ünlü eserleridir. Bu parçadaki bilgi yanlışlığının giderilmesi için altı çizili isimlerden hangi ikisinin yeri değiştirilmelidir? B) II ve III A) I ve II D) III ve V E) IV ve V C) II ve IV

4. Düşinde cünki gördi ol yüz şâh Be-sad dil âşık olup eyledi âh Figân idüben uykudan uyandı Nitekim lâle kan yaşa boyandı Şekil özellikleri dikkate alındığında bu dizelerin aşa- ğıdakilerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Mesnevi C) Hikâye E) Destan BY Halk hikâyesi D) Masal

A AYT/ Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 7. 1. metin Çün bulinmadı cihanda derdüne derman gönül Yiridür bu hasret ile ger alursan kan gönül II. metin TEX 1 Minnet itme ger virürsen yârün içün can gönül Işka canım terk idersen bulasın cânân gönül III. metin Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül Kuru sevdada yeler bî-ser ü bî-pây gönül Yukarıdaki I. metin Şeyhoğlu Mustafa'dan, II. metin Hur- şid'den III. metin ise Ahmet Paşa'dan alınmıştır. Bu metinlere bakarak divan sairleri ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Şiirlerde mahlas kullandıkları B) Farklı konularda şiirler yazdıkları C) Aruzun değişik kalıplarını kullandıkları D) Kendi şiirlerini diğer şiirlerden üstün gördükleri E) Şiir taklidi yaparak nazirecilik geleneği oluşturdukları lib in 8

5. I. Şâhenşeh-i mülk-i mihnet ü derd Ya'ni Mecnûn-ı derd-perverd II. Bir pâk idi kim bu arsa-i hâk Anun kimi görmemişdi bir pâk III. Ma'mûre-i kurb-i Hak makâmı Ervâha farîza ihtirâmi IV. Çün nefret-i şerr-i nesl-i Âdem -Kıldı ana vahşeti müsellem V. Devr-i meclis bana girdâb-ı belâdır sensiz Mey-i râhşanı değil sâgar-ı gerdânı bile Şekil ve içerik özellikleri göz önünde bulundu- rulduğunda numaralanmış dizelerden hangisinin mesneviden alındığı söylenemez? A) I C) III D) IV B) E) V TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

14. 1. II. III. IV. V. Hamse Fütüvvetname Haşiye Tezkire Surname Biyografi D) III ve IV || • Sünnet, düğün törenleri Ahilik teşkilatı Yukarıda I. gruptaki kavramlar, II. grupta verilenlerle eşleşti- rildiğinde hangi ikisi dışarıda kalır? A) I ve II B) I ve III E) IV ve V C) II ve V 16.

kiler A) Berceste misra B) Azade misra C) Musarra misra D) Mukaffa misra E) Atasözü misra 13. Bentlerden oluşan bir nazım biçimidir ve bent sayısı beş ile on arasında değişebilmektedir. Misralar genellikle gazeldeki gibi kafiyelenir. Bentlerin sonunda değişen vasıta beyitleri vardır. Bu vasıta beyitleri bentlerden ayrı olarak kendi arala- rinda kafiyelidir. Vasıta beytinin kafiyesi her bendin sonunda mutlaka değişir. Hakkında bilgi verilen nazım biçimi aşağıdakilerden han- gisidir? ATercibent B) Taştir C) Tardiye D) Terkibibent Serbest müstezat yasıta beyiti her beyitin sonunda Forkliding terkibibent a 14. 1. Hakka şükür koçların devrânidur Cümle âlem bu demün hayranidur a Gün batandan gün toğan yine değin b Aşk erinin bir nefes seyrânidur a II. Ya Râb dilimi sehv ü hatâdan sakla e Endişemi tezvir ü riyâdan sakla a Basdım reh-i vâdî-i rubâîye kadem b Ta'n-ı har-ı nâdân-ı dü-pådan sakla Şarkı - Tuyuğ Tuyuğ - Şarkı Bu öncüllerde verilen şiirlerin nazım şekilleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) Fuyuğ - Rubai Rubai- Tuyuğ C) Murabba - Terbi tuyuğ -> oa ba Pubai -Jaa ba 16. 120

5. Senin yüzündür güzel kılan evleri Cömert köyleri, unutkan şehirleri Dalgın ırmaklar çizersin alnıma Açılır kahve falları, sabah çarşıları D) İstiare Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından han- gisi yoktur? A) Hüsnütalil B) Teşhis (3 E) İstifham SBA C) Tenasüp

K 09:05 Siz Dün 19:57 A) Edirnekapı'da bir gurup vakti İçimde yemyeşil bir dal kırılır (İstiare) 3 14. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç () içindeki söz sanatına örnek gösterilemez? Vo 4.5G, LTE B) Her yerde hatıratını gönlüm, gözüm taşır Senden uzak düşen sana ruhen yaklaşır (Tezat) C) Acelen mi vardı? Niye doğdun erken? Bak sen perişansın, o böyle güzelken (Telmih) D) Kızıl saçlarını ateş sanırdım Güneş nuru gibi yakışı vardı (Teşbih) A mic mi E) Ardımda kalan yerler anlaşırken baharla Önümdeki arazi örtülü şimdi karla (Teşhis) 57 ●●●

1. Testi - Il Dostum âlem seninçün ger olur düşmen bana Gam değil zîrâ yetersin dost ancak sen bana Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Sen zamiri ile sevgili kastedilmiştir. B) Âlem sözüyle mecazımürsel yapılmıştır. C) Karşıt anlamlı sözcükler kullanılmıştır. D) Aşkın verdiği ızdıraptan yakınılmıştır. E) Ahengi sağlamak için rediften yararlanılmıştır.

Halk edebiyatında; şiire meraklı kişiler, saz şairleri şiirleri- ni kendilerine özgü bir defterde toplarlar; bu deftere ---- adı verilir. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) divan D) şathiye B) cönk E) hikmet C) divançe

Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zár senindir Yok minnetin aslå Vey kân-ı güher anda ne kim var senindir Pinhân ü hüveyda Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz Baş üzre yerin var Gül goncesisin gûşe-i destår senindir Gel ey gül-i ra'nâ N'eylersen edip bir iki gün bâr-ı cefaya Sabreyle de sonra Peymâne senin hâne senin yâr senindir Ey dil tek ü tenhâ Bir bûse-i can-bahşına ver nakd-i hayâtı Ger ka-'il olursa Senden yanadır söz yine bâzâr senindir Ey âşık-ı şeydâ Çeşmânı siyeh-mest-i sitem kâkülü pür-ham Ebrûları pür-çîn Yukarıda bir kısmı verilmiş olan nazım biçimindeki kısa dizelere ziyade adı verilir. Aşağıdakilerden hangisi bu nazım biçimiyle ilgili değildir? ALGazelden türemiş bir nazım biçimidir. Bir uzun bir kısa dizelerden oluşur. Kisa dizeler okunmasa da anlamlı bir bütün vardır. Aruzun uzun ya da kısa kalıpları kullanılabilir. En güzel örneklerini Azmizade Haleti vermiştir. 11. IV kitabevi.com.tr L

Sâhib-i tîg u kalem mâlik-i câm u hâtem Âsaf-ı Cem-azamet dâver-i Cemşîd-vekr Asmân-pâye hümâ-saye Ali Pâşâ kim Iremez tâk-i celâline kemend-i efkâr Fiâh-ı gül neşv ü nemâ bulsa nem-i lutfından Ola her gonce-i ter bülbül-i şîrîn-güftâr Âb u gil müşk ü gül-âb ola çemen sahnında Bûy-i hulkıyla güzâr itse nesîm-i eshâr *** Bir kısmı verilmiş olan beyitler kasidenin hangi bö- lümünden alınmış olabilir, neden? A) Dili ağır olduğundan, hatime BIO vdüğü kişinin adı geçtiğinden, methiye C) Kafiye örgüsünden, nesib Şair kendini övdüğünden, fahriye E) Gazel okuduğundan, tegazzül