Divan Şiiri Özellikleri Soruları

nin ilk dör 1. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: et olur serde beni derde â bugünler ğlayanlarda n'a salâ ben bir yana dir bana seni ze-eda da eda ad'a Divan Edebiyatı Genel Özellikl 1. Şem'-i safâdur ol sanem ana irişmeğe Pervâne bigi yanmağa tâb u tüvan gerek II. Anunçün Ahmedî heves ider lebüne kim Dil-hastedür ana şeker-i nârdan gerek III. Âşık olanın ışk odindan nişan gerek Bağrı kebâb gözlerinün yaşı kan gerek Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakiler- den hangisinde doğru olarak verilmiştir? AN - III - II 11 6. B) III-I-II |||- ||- | |-|-| 4.

18. Romandan önce, klasik Osmanlı yazınında anlatı türü, mesnevilerle kendini gösterir. Bunlardan en çok bilinenler Leyla ve Mecnun, Yusuf u Züleyha, Hüsrev ü Şirin'dir. ||| 1 || Bunlar aruz ölçüsüyle yazılmış, efsaneleşmiş sevda tema- larını işleyen, çoğu kez tasavvuftan da etkilenmiş şiirsel öykülerdir. Siham-ı Kaza ve Harâme ise hiciv örnekleri IV V içeren mesnevilerdendir. Bu parçadaki numaralanmış eserlerden hangisi, bilgi yanlışına yol açmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

sözcük tü- da so- zcük- e akle- sme 4. ÜNİTE: SÖZCÜK TÜRLERİ VE Isim ve İsim Tamlaması 1. "Ertesi gün kahvaltıdan sonra, arkasına yaslanıp 4. 1. T uzun uzun sokağı gören pencereye baktı babam." TV Yukarıdaki cümlede çizili sözcüklerden han- gisi isimdir? AST BYTT ey in 2. Bilmezsin ovalar nasıldır bizde: D) IV Kağnılar yollarda, yoncalar dizde... Saydıklarım damla değil denizde. Hele bir ekinler ekilsin EV er III. V 5.

12. I. Ammâ gam-ı aşkımız nihan söyleşelim II. Ney gibi seninle bî-zeban söyleşelim III. Ahvâl-i cihânı her zaman söyleşelim IV. Ey vâkıf-i râz-ı aşk olan ârif-i can Rubai nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alı- narak bir rubai oluşturulmak istense bu dizelerin sıralama- si aşağıdakilerden hangisi olur? A) I-III-II-IV C) III-IV-I-II B) H-IV-I-III D) III - I-IV-II E) IV-I III - II

4. Aşağıdaki dizelerin hangisi bir gazelin makta ben dir? A) Nizesi canuma vű nízesine can ditrer Yâr kim togru ola üstine yâran ditrer B) Ah itme nacl-i esbi nişanın görüp dila Şayed kimesne işide yirün kulagı var C) Gayetde teşne idi gönül ab-ı vasluna Susızlıgını kesdi o şemşir-i ab-dar D) Leb-i handanun ile kıldun yad Eyledün mürdelerün rûhını şad 50 E) Nedim çâre ne asayiş-i dil oldu rehin Misal-i gudek-i geh-vare istirab içre 8. 9

daki ya- E) V 15 Aşağıdaki sanatçı-yapıt eşleştirmelerinden hangisin- de yanlışlık yapılmıştır? A) Enderunlu Fazıl - Defter-i Aşk B) Şeyhülislam Yahya - Şehzade Mustafa Mersiyesi C) Nabi - Fetihname-i Kamaniçe D) Fuzuli - Hadikatü's-Süeda E) Hamdullah Hamdi - Kıyafetname 139

38 4. Divan şiirinin son dönemi olan 19. yüzyılda yaşamıştır. Gazellerini yalın bir anlatımla yazmış, söz oyunlarına ve sanatlara fazla itibar göstermemiştir. Şiirlerinde yeni ve farklı söyleyişler yoktur. Daha önceki şairleri tekrarla- mış, geleneğe uyup eski ve yeni şairlere nazireler söy- lemiştir. Başarılı ve samimi münacat, naat ve mersiye- ler yazmışsa da asıl şöhretini şarkılarına ve lirizm yüklü gazellerine borçludur. Bu parçada sözü edilen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Paşa D) Nabi B) Baki C) Leyla Hanım E) Hoca Dehhani

ere er- 12. Meyl-i vasi eğmiş kadümi çeng-i bezm-i yar tek Reglerüm sızlar el ursam çeng üzre tar tek Çeng ne mümkin kim ide zarlig men zar tek Bes ki memluyem heva-yi aşka musikar tek Min figan her dem çıkar her üstühanumdan menüm Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisin- den alınmış olabilir? A) Muhammes C) Murabba B) Rubai D) Müstezat E) Tuyuğ

7. Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlat- mak üzere yazılan eserlere denir. Bu türdeki eserler genellikle nazım biçimiyle yazılır. Türk edebiyatında Bakî'nin ---- Mersiyesi, Şeyh Galib'in ---- Mersiyesi meş- hurdur. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- den hangileri getirilmelidir? A) methiye - kaside - Kanunî - Esrar Dede B) mersiye - kaside - Kanunî - Şehzade Mustafa mersiye - terkibibent - Kanunî - Esrar Dede D) methiye - terkibibent - Şehzade Mustafa - Kanunî E) mersiye - teciibibent - Şehzade Mustafa - Esrar Dede

2. D) Il ve IV 1. Aruzun iki eşit parçaya bölünmesiyle yazılan ve iç kafiyesi bulunan gazellere - - - - denir. II. 5-15 beyit arasında yazılan; ilk beyitine matla, son beyitine makta denen; genellikle lirik bir eda, ile söylenen nazım biçimine ---- denir. E) ly ve V III. Genellikle içinde öyküye yer verilen Divan edebiyatı nazım biçimine - - - - denir. IV. Bir uzun bir kısa dizeden oluşan ve gazelin özel bir şekli olan nazım biçimine - - - - denir. Bu cümlelerde boş bırakılan yerlere aşağıda verilen terim- lerden hangisi getirilemez? A) muhammes B) gazel D) musammat C) müstezat E) mesnevi 6.

140 D Tokyo arak aşa- 1. Divan edebiyatında mektup kelimesi için sa... ifadesi kullanılmış, mektupların toplandığı eserlere de pasea adı verilmiştir. 16. yüzyılda yaşayan Fuzuli'nin yazdığı şikayetname ilk mektup örneğidir. Yukarıdaki boşluklara aşağıdakilerden hangile- ri sırasıyla getirilmelidir? A) İnşa/ Münşeat/ Şikâyetname B) Münşi/ İnşa/ Mersiye Münşeat/ İnşa/ Gazel D) Düzyazı/Antoloji/ Kaside E) Tezkire/Divan/ Mesnevi D 19. E

11. Aşağıdaki beyitler, Fuzuli'nin Su Kasidesi'nden alınmış- br. L. Suya virsün bağ-ban gül-zán zahmet çekmesün Bir gül açılmaz yüzün tek virse min gül-zara su I. Iste peykanin gönül hecrinde şevkum sakin it Susuzam bir kez bu sahrada menüm-çün ara su . lçmek ister bülbülün kanin meger bir reng ile Gül budağinun mizácina gire kurtara su INV. Yümn-i na tünden güher olmış Fuzül sözleri Ebr-i nisandan dönen tek 10'10 şeh-vára su V. Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su Kim bu denlü dutuşan odlara kılmaz çâre su Bu beyitlerden hangisi söz konusu kasidenin matla beyti olabilir? A) B) C) D) NV E) V

Gözü can esrütmeğe hammår imiş. Kaşı gönlü yıkmağa mi'mâr imiş Diledim hâlim ki gözüne diyem Turfa budur gözleri bîmâr imiş Yine bezm-i çemene lâle fürûzan geldi Müjdeler gülşene kim vakt-i çirâğan geldi Bülbül âşuftelenip bezme gazel-hân geldi Müjdeler gülşene kim vakt-i çirâğan geldi Bu dörtlüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Her ikisi de Türklerin edebiyata kazandırdıkları nazım biçim- leridir. B) II. dörtlükte sanattan uzak bir dil kullanılmıştır. C) Her ikisinde de nazım birimi, halk edebiyatı nazım birimidir. D) I. dörtlüğün kafiye düzeni, mâninin kafiye düzeniyle aynıdır. E) Her iki dörtlük de aynı şiir geleneğini örneklemektedir Diğer sayfaya geçiniz.

Yavuz Turgul'un filmlerinin dünyasında, muazzam bir dönüşüm yaşanmış; özünde zanaat, sabır ve adanmışlık olan bir meslek de yeni dünyada karşılıksız kalmıştır. Bu meslekle birlikte geçmiş zamana ait değerlerin, yeni zamana uyum sağlayamayan insanların da yeni dünyada yeri yoktur. Muhsin Bey'de Muhsin Bey'in kendisi ve onunla cisimleşen klasik Türk musikisi; Eşkıya'da eşkıya Baran ve onun temsil ettiği sadakat, güven ve fedakârlık duyguları; Gölge B Ovunu'nda şov dünyasının yeni kurallarına adapte olmakta zorlanan komedyen Mahmut... Turgul; tüm bu karakterlerin karşısına, istediklerini almak ve arzularını gerçekleştirmek için her şeyi göze alan, yeni zamanın koşullarına uyum sağlamış; vefa, güven, inanç gibi değerleri alaşağı eden karakterler koyar. Tüm bu filmlerin temel çatışması bu iki dünya, bu iki karakter yani eskiyle yeni arasındadır. Çatışma bu olsa da yönetmenin tarafı her zaman geçmişte ve geçmişi temsil eden karakterlerdedir. A 35. Bu parçada Yavuz Turgul'la ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A Seçtiği karakterlere B) Bazı yapıtlarına C)) Mekâna yaklaşım biçimine D) Filmlerinin ana temasına E) Benimsediği tutuma 0.

aninan lışma- esinde ve bu dü. Bu di. Bu ir ver- edavi Pek hfe- gisi 15. Tür Adi 1. Tazamruname 11. Budalanáme - III. Kábusnáme IV. Gevhernáme V. Siyasetnäme D) II ve IV GERDA B Eser Özelliği • Şiir şeklindeki ilk örne ği Yusuf Has Hacip ta- rafından yazılan Kutad- gu Bilig'dir • 15. yy.da Sinan Paşa ta- rafından yazılmış, süs- lü nesrin divan edebiya- tındaki ilk örneğidir. Yukarıdaki özellikler ile eser adları eşleştirildiğinde han- gi iki yapıt dışarıda kalır? A) I vell B) I ve IV 1. Mehmet'in isteği üze- rine Mercimek Ahmet tarafından Farsçadan çevrilmiş sade nesir ör- neğidir. E) Illve V C) II ve IV

1. Aşağıdakilerden hangisi ayraç içinde belirtilen şairle örtüşmemektedir? A) Divan'ındaki "su", "hançer", "saba", ve "gül" redifli naatları ile Bağdat'ın alınışında Kanuni'ye sunduğu "râiyye" tarih kasidesi kasidelerinin en ünlülerindendir. (Nef'î) B) Divan şiirinin Vardar Yenicesi'nde doğan XVI. yüzyıl temsilcilerinden olan şair, yerli unsurları şiire sokarak bu yüzyılda divan şiirine yerli bir nitelik kazandırmıştır. (Hayali) C) Sağlam bir teknikle şiirler yazan şair, gazellerini rint bir edayla meydana getirmiştir; bu yönüyle XVI. yüzyılda Nedîm'i hazırlayan şairdir. (Bâkî) D) Devrinde daha çok, mesnevileriyle ün yapmış olan, hamse sahibi şairin 34 kaside ve 515 gazelinin yer aldığı büyük bir Divan'ı vardır. (Taşlıcalı Yahya) E) Gazellerini sade bir dille, halkın kullandığı kelime ve deyimlere çokça yer vererek yazan şair, asıl ününü Terkibibend'iyle sağlamıştır. (Bağdatlı Ruhi)