Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Divan Şiiri Özellikleri Soruları

16. Gazellerde başta aşk ve ayrılık olmak üzere sevgilinin
güzelliği, baharın getirdiği neşe ve canlılık, ayrılıktan
duyulan acı gibi çeşitli lirik konular işlenir. İşlenen
bu konulara göre şair; aşk ile ilgili hüzünlü duyguları
anlatıyorsa ---- gazel; yaşama karşı boşvermişlik hissi,
mey ve meclisler, yaşamdan zevk alma gibi konularda
yazıyorsa ---- gazel; ahlak ve erdem kuralları, hayat
dersleri gibi konular üzerinde duruyorsa ---- gazel, aşkın
güzelliklerini çapkınca anlatıyorsa da ---- gazel olarak
adlandırılır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A
aşıl
âşıkane - rindane - hikemî - şûhane
B) şûhane - rindane - hikemî - âşıkane
C) rindane - hikemî - âşıkane - şûhane
D) hikemî - âşıkane - şûhane - rindane
E) âşıkane - şûhane - rindane - hikemî
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
16. Gazellerde başta aşk ve ayrılık olmak üzere sevgilinin güzelliği, baharın getirdiği neşe ve canlılık, ayrılıktan duyulan acı gibi çeşitli lirik konular işlenir. İşlenen bu konulara göre şair; aşk ile ilgili hüzünlü duyguları anlatıyorsa ---- gazel; yaşama karşı boşvermişlik hissi, mey ve meclisler, yaşamdan zevk alma gibi konularda yazıyorsa ---- gazel; ahlak ve erdem kuralları, hayat dersleri gibi konular üzerinde duruyorsa ---- gazel, aşkın güzelliklerini çapkınca anlatıyorsa da ---- gazel olarak adlandırılır. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A aşıl âşıkane - rindane - hikemî - şûhane B) şûhane - rindane - hikemî - âşıkane C) rindane - hikemî - âşıkane - şûhane D) hikemî - âşıkane - şûhane - rindane E) âşıkane - şûhane - rindane - hikemî
Test
3
KAVRAYALIM
BEYİTLERDEN OLUŞAN
NAZIM BİÇİMLERİ
GAZEL
>Aruzun her kalıbıyla yazılan ga-
zel, divan edebiyatının en önem-
li ve çok sevilip kullanılan nazım
biçimidir.
» Arap edebiyatına özgü bir nazım
şekli olup Arap edebiyatından
Fars edebiyatına geçmiş, Türk
edebiyatına da 13. yüzyılda Fars
(İran) edebiyatından geçmiştir.
> Şairler tarafından daha çok yete-
neklerini gösterme amacıyla ka-
leme alınmıştır.
> Anadolu'da yazılan ilk gazeller-
de daha çok, dini, ahlaki ve ta-
savvufi konular işlenmiştir.
>Gazellerde beyit sayısı 5-15 ara-
sındadır ancak daha fazla beyit-
ten oluşan gazellerin de varlığı
söz konusudur.
> Mahlas beytinden sonra birkaç
beyit daha eklenen gazellere
"müzeyyel gazel" ya da "mu-
tavvel (uzun) gazel" denir.
> Uyak düzeni aa/ba/ca/da... biçi-
mindedir.
> Gazelin misraları birbiriyle kafi-
yeli ilk beytine "matla", matla-
dan sonra gelen beytine "hüsn-i
matla" denir.
> Gazelin son beytine "makta",
makta beytinden önceki beyte
"hüsn-i makta" adı verilir.
>Gazelin beyitleri arasında ge-
nellikle konu bütünlüğü yoktur
ancak bazı gazellerde konu bü-
tünlüğü görülür. Bu tür gazelle-
re "yek-âhenk gazel" denir.
>Bütün beyitleri aynı biçimsel gũ-
zelliğe sahip gazellere "yekâvâz
gazel" adı verilir.
> Gazelin en güzel beytine de
"beyt-ül gazel" ya da "şah be-
yit" denir.
120
7. Aşağıdaki beyitlerden hangisi, beyt-i musarradır?
A) Turra-i tâli'umun böyle perişanlıgına
Yine ol zülf-i pür-âşüb u fitendür bâ'is
B) Çeşm-zahm-i felegi n'eyledi gör ey Bâkî
Dime bir dahi beni şâh-ı cihânum gözedür
La'lünle câm yok yire eyler müdâm bahs
Izhâr-ı hak degülse garaz hod harâm bahs
D) Sana cây-1 hưrâm ey nahl-i bálá gũi-şen-i cândur
Nesîm-i nev-bahârî gibi gel sahn-ı çemenden geç
8.
9.
E) Meclis-i mey ki bedenlerle hisâr olmuşdur
Şehr-i işretdür anun âfet-i devrânı kadeh
Divan Edebiyatı Genel Özellikler
Cûlar leb-i deryâyı ben ararım Hudâ'yı
Mecnûn sever Leylâ'yı ben Hazret-i Mevlâ'yı
Mevlâ'm benim Rahmân'dır gönlüm ana hayrândır
Şem'a yanar pervâne ben vech-i Samedâna
Bülbül gül-i handâna ben âşıkım Subhân'a
Subhân ulu Sultân'dır, gönlüm ana hayrândır
Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangi-
sini örneklendirir?
A) Terbi
1-B
Müselles
A) Müselles
C) Terbi
2-C
E) Murabba
Çıksam eflake eğer Ah-ı şererbarım gibi
Zir-i hâke girsem eşk-i çeşm-i hunbârım gibi
Bulur elbette yine baht-ı siyeh-kârım gibi
Gam-kusarım hem-demim yârim vefadarım gibi
Kande bir gam yârsız kalsa benimle yâr olur
Bir bela kim sahibin bulmaz bana gamhâr olur
Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangi-
sini örneklendirir?
E) Murabba
3-B
B) Tahmis
D) Müseddes
4-A
B Muhammes
DMüseddes
5-B
10. Diva
mad
re çe
şiirle
ya ic
ates
6-E
aşkı
kulla
Bu
bu
A)
B)
C)
E)
11. D
PARAF YAYINLA
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
Test 3 KAVRAYALIM BEYİTLERDEN OLUŞAN NAZIM BİÇİMLERİ GAZEL >Aruzun her kalıbıyla yazılan ga- zel, divan edebiyatının en önem- li ve çok sevilip kullanılan nazım biçimidir. » Arap edebiyatına özgü bir nazım şekli olup Arap edebiyatından Fars edebiyatına geçmiş, Türk edebiyatına da 13. yüzyılda Fars (İran) edebiyatından geçmiştir. > Şairler tarafından daha çok yete- neklerini gösterme amacıyla ka- leme alınmıştır. > Anadolu'da yazılan ilk gazeller- de daha çok, dini, ahlaki ve ta- savvufi konular işlenmiştir. >Gazellerde beyit sayısı 5-15 ara- sındadır ancak daha fazla beyit- ten oluşan gazellerin de varlığı söz konusudur. > Mahlas beytinden sonra birkaç beyit daha eklenen gazellere "müzeyyel gazel" ya da "mu- tavvel (uzun) gazel" denir. > Uyak düzeni aa/ba/ca/da... biçi- mindedir. > Gazelin misraları birbiriyle kafi- yeli ilk beytine "matla", matla- dan sonra gelen beytine "hüsn-i matla" denir. > Gazelin son beytine "makta", makta beytinden önceki beyte "hüsn-i makta" adı verilir. >Gazelin beyitleri arasında ge- nellikle konu bütünlüğü yoktur ancak bazı gazellerde konu bü- tünlüğü görülür. Bu tür gazelle- re "yek-âhenk gazel" denir. >Bütün beyitleri aynı biçimsel gũ- zelliğe sahip gazellere "yekâvâz gazel" adı verilir. > Gazelin en güzel beytine de "beyt-ül gazel" ya da "şah be- yit" denir. 120 7. Aşağıdaki beyitlerden hangisi, beyt-i musarradır? A) Turra-i tâli'umun böyle perişanlıgına Yine ol zülf-i pür-âşüb u fitendür bâ'is B) Çeşm-zahm-i felegi n'eyledi gör ey Bâkî Dime bir dahi beni şâh-ı cihânum gözedür La'lünle câm yok yire eyler müdâm bahs Izhâr-ı hak degülse garaz hod harâm bahs D) Sana cây-1 hưrâm ey nahl-i bálá gũi-şen-i cândur Nesîm-i nev-bahârî gibi gel sahn-ı çemenden geç 8. 9. E) Meclis-i mey ki bedenlerle hisâr olmuşdur Şehr-i işretdür anun âfet-i devrânı kadeh Divan Edebiyatı Genel Özellikler Cûlar leb-i deryâyı ben ararım Hudâ'yı Mecnûn sever Leylâ'yı ben Hazret-i Mevlâ'yı Mevlâ'm benim Rahmân'dır gönlüm ana hayrândır Şem'a yanar pervâne ben vech-i Samedâna Bülbül gül-i handâna ben âşıkım Subhân'a Subhân ulu Sultân'dır, gönlüm ana hayrândır Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangi- sini örneklendirir? A) Terbi 1-B Müselles A) Müselles C) Terbi 2-C E) Murabba Çıksam eflake eğer Ah-ı şererbarım gibi Zir-i hâke girsem eşk-i çeşm-i hunbârım gibi Bulur elbette yine baht-ı siyeh-kârım gibi Gam-kusarım hem-demim yârim vefadarım gibi Kande bir gam yârsız kalsa benimle yâr olur Bir bela kim sahibin bulmaz bana gamhâr olur Bu dizeler aşağıdaki nazım biçimlerinden hangi- sini örneklendirir? E) Murabba 3-B B) Tahmis D) Müseddes 4-A B Muhammes DMüseddes 5-B 10. Diva mad re çe şiirle ya ic ates 6-E aşkı kulla Bu bu A) B) C) E) 11. D PARAF YAYINLA
yar
i yar
yar
di yâr
din 1. ve
Nedim,
sına üç
aşka bir
eller rast-
Diçimsel
kilerden
s
Taştir
Tef'ile
11-B
Aşağıdaki beyitlerden hangisi, bir kasidenin taç
beytidir?
A) Gül gibi gülşene kılmaz n'ola arz-ı dîdâr
Hayli döküldi saçıldı yolına fasl-ı bahâr
B) Senâsında Bâkî sifat ola 'âciz
Hezârân ola 'andelîb-i suhanver
C) Hâm var ise eğer micmere-i nazmunda
Dâmen-i lütfün ani setr ede ey fahr-ı kibâr
D) Geşt ederken çemen-i medh ü senânı hâtır
Lâyih oldi dile nâgâh bu şi'r-i hemvâr
E) Serverâ cânı mı var devletün eyyâmunda
Sünbülün turrasina el uzada şâh-ı çenâr
PARAF YAYINLA
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
yar i yar yar di yâr din 1. ve Nedim, sına üç aşka bir eller rast- Diçimsel kilerden s Taştir Tef'ile 11-B Aşağıdaki beyitlerden hangisi, bir kasidenin taç beytidir? A) Gül gibi gülşene kılmaz n'ola arz-ı dîdâr Hayli döküldi saçıldı yolına fasl-ı bahâr B) Senâsında Bâkî sifat ola 'âciz Hezârân ola 'andelîb-i suhanver C) Hâm var ise eğer micmere-i nazmunda Dâmen-i lütfün ani setr ede ey fahr-ı kibâr D) Geşt ederken çemen-i medh ü senânı hâtır Lâyih oldi dile nâgâh bu şi'r-i hemvâr E) Serverâ cânı mı var devletün eyyâmunda Sünbülün turrasina el uzada şâh-ı çenâr PARAF YAYINLA
/RAYALIM
etkisinde
bir kültür
eneğe da-
şiirdir.
eminde iyi
arafından
rs edebi-
zerine ku-
mlar genel-
Örneğin
in şiirinde
çekken di-
Kadına de-
dıkları ha-
mıştır.
at, sanat
msenmiş,
Konuyu en
biçiminde
den şiirler-
debî sana-
MED
Divan Edebiyatı Genel Özellikle
129
5. I. Beyit nazım birimi ile yazılır ve beyit sınırlaması
yoktur.
II. Daha çok, öyküleme gerektiren konuları anlat-
mak için kullanılır.
III. Aruzun belirli yirmi dört kalıbıyla yazılır. spillet
IV. Tanzimat'tan önce Türk edebiyatının roman, hikâ-
ye ihtiyacını gidermiştir.
V. Beş mesnevi yazan divan şairi "mazmun" sahi-
bi olarak kabul edilir.
A) I ve II
Mesneviyle ilgili olarak yukarıdaki numaralanmış
yargıların hangilerinde bir bilgi yanlışı vardır?
B) I ve III
III ve V
4718503
A) Konudan cok soyleyise
soylevise an
ön
E) IV ve V
6. Aşağıdakilerden hangisi, divan edebiyatı şairle-
rini halk edebiyatı şairlerinden ayıran özellikler-
den değildir?
C) II ve IV
8.
9.
Div
mis
kill
Bu
ha
ABO
A)
B)
DE
Aşa
ta
A)
BI
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
/RAYALIM etkisinde bir kültür eneğe da- şiirdir. eminde iyi arafından rs edebi- zerine ku- mlar genel- Örneğin in şiirinde çekken di- Kadına de- dıkları ha- mıştır. at, sanat msenmiş, Konuyu en biçiminde den şiirler- debî sana- MED Divan Edebiyatı Genel Özellikle 129 5. I. Beyit nazım birimi ile yazılır ve beyit sınırlaması yoktur. II. Daha çok, öyküleme gerektiren konuları anlat- mak için kullanılır. III. Aruzun belirli yirmi dört kalıbıyla yazılır. spillet IV. Tanzimat'tan önce Türk edebiyatının roman, hikâ- ye ihtiyacını gidermiştir. V. Beş mesnevi yazan divan şairi "mazmun" sahi- bi olarak kabul edilir. A) I ve II Mesneviyle ilgili olarak yukarıdaki numaralanmış yargıların hangilerinde bir bilgi yanlışı vardır? B) I ve III III ve V 4718503 A) Konudan cok soyleyise soylevise an ön E) IV ve V 6. Aşağıdakilerden hangisi, divan edebiyatı şairle- rini halk edebiyatı şairlerinden ayıran özellikler- den değildir? C) II ve IV 8. 9. Div mis kill Bu ha ABO A) B) DE Aşa ta A) BI
N EDEBİYATI
el Özellikler - Nazım Biçimleri
RAYALIM
este-
una-
aru-
ereği
ayan
20
man-
eyti
Test - 1
3. Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zâr senindir
Yok minnetin aslâ
V'ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
Pinhân ü hüveydâ
Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz
Baş üzre yerin var
A) Müseddes
C) Kaside
Gül goncesisin gûşe-i destâr senindir
Gel ey gül-i ra'nâ
Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşa-
ğıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış
olabilir?
E) Terkibibent
B) Muhammes
Müstezat
Ü
DIVAN E
Osman
yıl sonl
yarısına
edebiya
Farsça
ğu Osm
liyle olu
> Türkler
leriyle
lü deği
ler ede
Anado
13. yüz
ca Deh
Medres
seslen
ti", "yü
biyatı"
eski T
edebiy
adlarla
rini div
de top
edebiy
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
N EDEBİYATI el Özellikler - Nazım Biçimleri RAYALIM este- una- aru- ereği ayan 20 man- eyti Test - 1 3. Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zâr senindir Yok minnetin aslâ V'ey kân-ı güher anda ne kim var senindir Pinhân ü hüveydâ Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz Baş üzre yerin var A) Müseddes C) Kaside Gül goncesisin gûşe-i destâr senindir Gel ey gül-i ra'nâ Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşa- ğıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir? E) Terkibibent B) Muhammes Müstezat Ü DIVAN E Osman yıl sonl yarısına edebiya Farsça ğu Osm liyle olu > Türkler leriyle lü deği ler ede Anado 13. yüz ca Deh Medres seslen ti", "yü biyatı" eski T edebiy adlarla rini div de top edebiy
-?
ağlı
an
11.
Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1
Eser Adi
1. Garipname
II. Vesiletü'n-Necat
III. Mizanü'l-Evzan
IV. Kabusname
V. Hüsnü Aşk
Sibel
B) I ve IV
D) III ve IV
• Aşık Paşa tarafından
kaleme alınan tasavvuf
içerikli eser, 1329 yılında
yayımlanmıştır.
Eserin Özelliği
Şeyh Galip tarafından
yazılan mesnevi, aruz öl-
çüsünün "mefülü mefàî-
lün fe'ülün" kalıbı ile kale-
me alınmıştır.
●
Yukarıdaki eser adları ile özellikleri eşleştirildiğinde
hangi iki eser adı dışta kalır?
A) I ve II
15. yüzyılda yazılan eser,
halk arasında Mevlid adh
ile meşhur olmuştur.
C) II ve III
E) IV ve V
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
-? ağlı an 11. Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 Eser Adi 1. Garipname II. Vesiletü'n-Necat III. Mizanü'l-Evzan IV. Kabusname V. Hüsnü Aşk Sibel B) I ve IV D) III ve IV • Aşık Paşa tarafından kaleme alınan tasavvuf içerikli eser, 1329 yılında yayımlanmıştır. Eserin Özelliği Şeyh Galip tarafından yazılan mesnevi, aruz öl- çüsünün "mefülü mefàî- lün fe'ülün" kalıbı ile kale- me alınmıştır. ● Yukarıdaki eser adları ile özellikleri eşleştirildiğinde hangi iki eser adı dışta kalır? A) I ve II 15. yüzyılda yazılan eser, halk arasında Mevlid adh ile meşhur olmuştur. C) II ve III E) IV ve V
TÜRK
BBB
13. 10. sınıfta okuyan beş öğrenciden divan
edebiyatında türlerle ilgili araştırma yapmaları
istenmiştir. Öğrenciler araştırma yaptıktan sonra
türlerle ilgili şu sonuca varmıştır:
Buse: Türk edebiyatına ait bir tür olan
şehrengizler, genellikle mesnevi biçiminde kaleme
alınmış; bu eserlerde söz konusu şehirle ilgili bilgi
verildikten sonra o şehrin güzellikleri tanıtılmıştır.
SOSYAL BİLİN
Ayşe: Surnamelerde padişahların erkek
çocuklarının (şehzadelerin) "Sûr-ı Hitân" denilen
sünnet düğünleri; kızlarının veya kız kardeşlerinin
"Sûr-ı Ârûs, Sûr-ı Velîme, Sûr-ı Cihaz" adı verilen
düğünleri konu edinmiştir.
İlhan: Gazavatnamelerde ağırlıklı olarak
orduların seferleri, savaşları, zaferleri ve fetihleri
anlatılmıştır.
Tarık: İnsanların dış görünüşlerinden, onların
karakterleriyle ilgili bilgiler çıkarmayı amaç edinen
eserlere menakıbname denmiş; vücudun dış
görünüşünden kişinin karakteri belirlenmeye
çalışılmıştır.
Enes: Gezilip görülen yerlerle ilgili yazılardan
oluşan seyahatnamelerin çoğu mensur olmakla
birlikte manzum örneklerine de rastlanmaktadır.
Buna göre öğrencilerden hangisi
açıklamasında yanlışlık yapmıştır?
A) Buse
B) Ayşe
D) Tarık
E) Enes
C) ilhan
sinavyayin.com
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
TÜRK BBB 13. 10. sınıfta okuyan beş öğrenciden divan edebiyatında türlerle ilgili araştırma yapmaları istenmiştir. Öğrenciler araştırma yaptıktan sonra türlerle ilgili şu sonuca varmıştır: Buse: Türk edebiyatına ait bir tür olan şehrengizler, genellikle mesnevi biçiminde kaleme alınmış; bu eserlerde söz konusu şehirle ilgili bilgi verildikten sonra o şehrin güzellikleri tanıtılmıştır. SOSYAL BİLİN Ayşe: Surnamelerde padişahların erkek çocuklarının (şehzadelerin) "Sûr-ı Hitân" denilen sünnet düğünleri; kızlarının veya kız kardeşlerinin "Sûr-ı Ârûs, Sûr-ı Velîme, Sûr-ı Cihaz" adı verilen düğünleri konu edinmiştir. İlhan: Gazavatnamelerde ağırlıklı olarak orduların seferleri, savaşları, zaferleri ve fetihleri anlatılmıştır. Tarık: İnsanların dış görünüşlerinden, onların karakterleriyle ilgili bilgiler çıkarmayı amaç edinen eserlere menakıbname denmiş; vücudun dış görünüşünden kişinin karakteri belirlenmeye çalışılmıştır. Enes: Gezilip görülen yerlerle ilgili yazılardan oluşan seyahatnamelerin çoğu mensur olmakla birlikte manzum örneklerine de rastlanmaktadır. Buna göre öğrencilerden hangisi açıklamasında yanlışlık yapmıştır? A) Buse B) Ayşe D) Tarık E) Enes C) ilhan sinavyayin.com
9. Aşağıda I. gruptaki terimlerden hangisi, II. grup-
ta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez?
I. Grup
A) Tuyuğ
B) Kaside
C)
Müsebba
D) Müstezat
E) Şarkı
II. Grup
Tek dörtlükten oluşma
Yedi misralı bentlerden oluşma
Bestelenmek amacıyla yazılma
Taç beyit
2.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
9. Aşağıda I. gruptaki terimlerden hangisi, II. grup- ta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? I. Grup A) Tuyuğ B) Kaside C) Müsebba D) Müstezat E) Şarkı II. Grup Tek dörtlükten oluşma Yedi misralı bentlerden oluşma Bestelenmek amacıyla yazılma Taç beyit 2.
erikli kas
şağıdak
ahriye
cviye
eytinder
15. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta beyiti ola-
bilir?
A) Gerçek hadis imiş bu ki hûbun vefası yok
Kim sevdi hûbu kim dedi hûbun cefası yok
B) Dün gice düşde ben seni benim ile görür idim
Bu düşümün ta'birini yorayım andan öleyim
C) Taşradan geldi çemen mülküne bigane diye
Devr-i gül sohbetine laleyi iletmediler
D) Ey Necati yürü sabr eyle elinden ne gelir
Hûblar cevr ü cefayı kime öğretmediler
E) Değildim ben sana mail sen ettin aklımı zail
Bana ta'n eyleyen gâfil seni görgeç utanmaz mi
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
erikli kas şağıdak ahriye cviye eytinder 15. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta beyiti ola- bilir? A) Gerçek hadis imiş bu ki hûbun vefası yok Kim sevdi hûbu kim dedi hûbun cefası yok B) Dün gice düşde ben seni benim ile görür idim Bu düşümün ta'birini yorayım andan öleyim C) Taşradan geldi çemen mülküne bigane diye Devr-i gül sohbetine laleyi iletmediler D) Ey Necati yürü sabr eyle elinden ne gelir Hûblar cevr ü cefayı kime öğretmediler E) Değildim ben sana mail sen ettin aklımı zail Bana ta'n eyleyen gâfil seni görgeç utanmaz mi
6. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin makta beyi-
tinden alınmış olabilir?
A) Kamû bîmarina canan devâ-yî derdi der ihsan
Niçin kılmaz mana derman meni bimâr sanmaz mi
B) Gamim pinhan dutardim ben dediler yâre kıl ruşen
Desem ol bî vefa bilmen inânır mı inanmaz mı
C) Şebî hicran yanar cânım töker kan çeşm-i giryanım
Uyarır halkı efganim karâ bahtım uyanmaz mı
D) Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvâdır
Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdadan usanmaz mi
E) Değildim ben sana mâil sen etdin aklımı zâil
(
Bana ta'n eyleyen gafil seni görgeç utanmaz mı
123
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
6. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin makta beyi- tinden alınmış olabilir? A) Kamû bîmarina canan devâ-yî derdi der ihsan Niçin kılmaz mana derman meni bimâr sanmaz mi B) Gamim pinhan dutardim ben dediler yâre kıl ruşen Desem ol bî vefa bilmen inânır mı inanmaz mı C) Şebî hicran yanar cânım töker kan çeşm-i giryanım Uyarır halkı efganim karâ bahtım uyanmaz mı D) Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvâdır Sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdadan usanmaz mi E) Değildim ben sana mâil sen etdin aklımı zâil ( Bana ta'n eyleyen gafil seni görgeç utanmaz mı 123
D)
E) Nefi-Şeyh Galip
12. Divan edebiyatı için aşağıda verilen bilgilerden han
gisinde yanlışlık vardır?
A) Şiirde uyak önem taşır, çoğunlukla zengin uyak kulla
nılmıştır.
13.
B) Söz hüneri göstermeyi amaçlayan, kalıplaşmış kural-
ların dışına çıkmayan bir edebiyattır.
C) Anadolu'da ilk örneklerine XIII. yüzyılda Hoca Deh-
hani ile başlayan Divan edebiyatı sanatlı söyleyişe
yönelmiştir.
D) Göz için uyak anlayışı benimsenmiştir.
E) Divan şiirinde nazım biçimleri "gazel, ağıt, kaside,
mesnevi", nazım türleri mersiye, tevhid, hicviyedir.
Mevlâna, 13.yy mutasavvıf şairlerinin en ünlülerinden-
C
C
16.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
D) E) Nefi-Şeyh Galip 12. Divan edebiyatı için aşağıda verilen bilgilerden han gisinde yanlışlık vardır? A) Şiirde uyak önem taşır, çoğunlukla zengin uyak kulla nılmıştır. 13. B) Söz hüneri göstermeyi amaçlayan, kalıplaşmış kural- ların dışına çıkmayan bir edebiyattır. C) Anadolu'da ilk örneklerine XIII. yüzyılda Hoca Deh- hani ile başlayan Divan edebiyatı sanatlı söyleyişe yönelmiştir. D) Göz için uyak anlayışı benimsenmiştir. E) Divan şiirinde nazım biçimleri "gazel, ağıt, kaside, mesnevi", nazım türleri mersiye, tevhid, hicviyedir. Mevlâna, 13.yy mutasavvıf şairlerinin en ünlülerinden- C C 16.
si
Tahir Efendi bize kelp demiş,
İltifatı bu sözde zahirdir.
Mezhebim malikidir zîra,
İtikadımca kelp tâhirdir.
7- Yukarıdaki dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden
hangisiyle yazılmış olabilir?
A) Rubai B) Kit'a C) Tuyuğ D) Şarkı E) Murabba
Edebiyatımızın en büyük din sairi olarak ün kazanan sanatcı.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
si Tahir Efendi bize kelp demiş, İltifatı bu sözde zahirdir. Mezhebim malikidir zîra, İtikadımca kelp tâhirdir. 7- Yukarıdaki dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir? A) Rubai B) Kit'a C) Tuyuğ D) Şarkı E) Murabba Edebiyatımızın en büyük din sairi olarak ün kazanan sanatcı.
Tam kasidenin bölümleri vardır. Bu bölümlerin farklı işlevleri
vardır. Betimleme yapılmış olan bölüm ---- bölümüdür. Konuya
girişi sağlamak için yazılan ise ---- bölümüdür.
Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yerlere
sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) nesib, methiye
B) girizgah, fahriye
c) nesib, girizgah
D) girizgåh, dua
E) nesib, tegazzül
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
Tam kasidenin bölümleri vardır. Bu bölümlerin farklı işlevleri vardır. Betimleme yapılmış olan bölüm ---- bölümüdür. Konuya girişi sağlamak için yazılan ise ---- bölümüdür. Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) nesib, methiye B) girizgah, fahriye c) nesib, girizgah D) girizgåh, dua E) nesib, tegazzül
Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir gazelin matla
(ilk) beytidir?
A) Eyvah o üç çifte kayık aldı kararım
Şarkı okuyup geçti bir afet var içinde
B) Meyhane mukassi görünür taşradan amma
Bir başka ferah başka letafet var içinde
c) Ey şuh, Nedima ile bir seyrin işittik
Tenhaca varıp Göksu'ya işret var içinde
D) Olmakta derununda heva âteş-i suzan
Nayın diyebilmem ki ne hâlet var içinde
E) Bir söz söyledi canan ki keramet var içinde
Dün geceye dair bir işaret var içinde
***.
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir gazelin matla (ilk) beytidir? A) Eyvah o üç çifte kayık aldı kararım Şarkı okuyup geçti bir afet var içinde B) Meyhane mukassi görünür taşradan amma Bir başka ferah başka letafet var içinde c) Ey şuh, Nedima ile bir seyrin işittik Tenhaca varıp Göksu'ya işret var içinde D) Olmakta derununda heva âteş-i suzan Nayın diyebilmem ki ne hâlet var içinde E) Bir söz söyledi canan ki keramet var içinde Dün geceye dair bir işaret var içinde ***.
Uyak düzeni rubai gibidir. Aruzun yalnızca "fa'ilátün fa'ilâtün
fâ'il"un" kalıbı ile yazılır. Birinci, ikinci ve dördüncü dizeleri
uyaklı; üçüncü dizesi bağımsız nazım biçimidir.
Bu parçada sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Rubai
D) Müstezat
B) Kit'a
E) Murabba
c) Tuyuğ
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
Uyak düzeni rubai gibidir. Aruzun yalnızca "fa'ilátün fa'ilâtün fâ'il"un" kalıbı ile yazılır. Birinci, ikinci ve dördüncü dizeleri uyaklı; üçüncü dizesi bağımsız nazım biçimidir. Bu parçada sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Rubai D) Müstezat B) Kit'a E) Murabba c) Tuyuğ
evi
uğ
azelle
edilen
2.
Şair
Âşık Paşa
Necati
Nedim
IV
Nef'î
V Baki
||
Dönem
XIV. yüzyıl
XV. yüzyıl
XVI. yüzyıl
XVII. yüzyıl
XVIII. yüzyıl
Bu tablodaki eşleştirme hatasının giderilmesi için numara-
lanmış şairlerden hangileri yer değiştirmelidir?
A) I ve II
B) I ve III
D) III ve IV
C) II ve IV
E) III ve V
SANSIM
☆r
5. Me
ölç
As
ha
A
Lise Türkçe
Divan Şiiri Özellikleri
evi uğ azelle edilen 2. Şair Âşık Paşa Necati Nedim IV Nef'î V Baki || Dönem XIV. yüzyıl XV. yüzyıl XVI. yüzyıl XVII. yüzyıl XVIII. yüzyıl Bu tablodaki eşleştirme hatasının giderilmesi için numara- lanmış şairlerden hangileri yer değiştirmelidir? A) I ve II B) I ve III D) III ve IV C) II ve IV E) III ve V SANSIM ☆r 5. Me ölç As ha A