Divan Şiiri Özellikleri Soruları

MAESTRO 13. Batı'da, Hacı Kalfa; Doğu'da, Hoca Halife olarak tanınan ----, birçok bilim dalı ile ilgili çalışmalar yaptı. Bu çalışma- larını yapıtlarına taşıdı. Girit Seferi'ne katılması sayesinde haritaların nasıl yapıldığını inceleme fırsatını buldu ve bu konuyla ilgili eserlerde çizilen haritaları yakından gördü. Bu arada da görevinden ayrılarak üç yıl devlette çalışmadı. Bu üç yıl içinde bazı öğrencilerine çeşitli konularda dersler ver- di. Yine bu zaman içinde sık sık hastalandığı için, tedavi çareleri bulmak amacıyla çeşitli tıp kitaplarını okudu. Pek çok eserini bu yıllarda yazdı. Cihannüma, Fezleke, Tuhfe- tü'l-Kibar fi Esfâri'l-Bihar tanınmış yapıtlarındandır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Evliya Çelebi B) Keçecizade İzzet Molla C) Ali Şir Nevai D) Kâtip Çelebi E) Kadı Burhaneddin 15.

en 16. Yazar 1 Taşlıcalı Yahya Şeyh Gâlip A) Bâkî B) Fuzuli C) Nef'i D) Nedîm E) Kadı Yüzyıl 16. yüzyıl Burhaneddin || 18. yüzyıl Bu taloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? || 16. yüzyıl 16. yüzyıl 17. yüzyıl Eser 17. yüzyıl 18. yüzyıl Kanuni Mersiyesi Şehzade Mustafa Mersiyesi ||| ||| Esrar Dede Mersiyesi Oğuz Han Mersiyesi Tercî-i Fi'l-Mersiye (Yavuz Sultan Selim Mersiyesi) Cem Sultan Mersiyesi Mersiye-yi Reşid Paşa AYT DENEME

gü rik 12. Sana dün bir'tepeden baktım aziz İstanbul Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer gönül tahtıma keyfi Ömrüm oldukça gönül tahtıma keyfince kurul Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer Nice revnaklı şehirler görülür dünyada Lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratan Yaşamıştır, derim, en hoş ve uzun rüyada Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan Yukarıdaki dizeler sadece içerik özellikleri ile değerlen- dirildiğinde aşağıdaki terimlerden hangisi ile ilişkilendi- rilebilir? A) Tezkire D) Fahriye B) Surname C) Şehrengiz E) Tegazzül

12. (1) Gazel, 5 beyitten 15 beyte kadar olabilir. (II) Gazelin ilk beyti kendi içinde, sonra gelen beyitlerin birinci misraları serbest, ikinciler ilk beyitle kafiyelidir. (III) Gazel aruz vez- ninin herhangi bir kalıbıyla yazılabilir. (IV) İlk beytine matla son beytine makta denir. (V) En güzel beytine beytülgazel, her beyti aynı söyleyiş güzelliğine sahip olan gazele de yek-ahenk gazel adı verilir. Parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bil- gi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. 7-E 8-C 9-A 10-A 11-C 12-E E) V.

akta rde Esdi nesim-i nev-bahar açıldı güller subh dem Açsın bizim de gönlümüz sâkî meded sun câm-ı Cem Bu beyit, divan şiiriyle ilgili aşağıdakilerden hangisini örneklendirmez? A) Anlamla örtüşen ses birimlerinin mükemmel bir biçimde istiflendiği görülür. B) Divan şiirinde kafiyenin bütünleyicisi ve zenginleştiricisi olarak redife de yer verilir. C) Divan şiirinde çeşitli mitolojik kişilere göndermeler söz konusudur. D) Divan şiiri, büyük oranda birbiriyle anlam ilgisi içinde bulunan sözcüklerle oluşturulur. E) Divan şiirinde yabancı sözcük ve tamlamalara yer verilir. auto inerts Brasi dios 10. Divan şiirin temalarla maddi ve özlem, di konulara teimlitev toy Divan şairleri, edebî anlamda birbirleriyle çeşitli ilişkiler kurarlar. Bunlardan biri de ciddi bir eserin latife yoluyla benzerinin yazılmasıdır. Nedîm'in meşhur gazellerinden biri için Vâsıf'ın yazdığı örnek, bunların en güzelleri arasındadır. Latife, nezaket ve zariflik bu tür eserlerde çok önemlidir. Aksi takdirde yazılan eser, hiciv düzeyinde kalır. Bu parçada aşağıdaki terimlerin hangisinden söz Isqsx ov (sap) in SUA edilmektedir? sbriehson A) Nazire ile 1 B) Mazmun 60 (STINGC) Divançe D) Divanolic ell E) Tehzil BY IDE s Aşağıd içinde A) Bir Şa LİMİT YAYINLARI 9. (1) Divan şiirinde hâkim vezin, aruzdur. (II) Fars şiirinin ölçü sistemi olarak doğan aruz, Arap şairleri tarafından benimsenmiş; Arapçanın özellikleri dikkate alınarak B) E

3. Aşağıdaki beyitlerden hangisi, "Vazgeçişten serinlikler çıkardı. Yetinmeyi bir mutluluğa dönüştürmek istedi." cümleleriyle söz edilen şairin kişiliğini en iyi anlatır? A) Ne çâre var ki firâkınla eğlenem bir dem Ne tali'im meded eyler visâle fursat olur B) Ne şeb ki kûyuna yüz sürmesem o şeb ölürüm Ne gün ki kametini görmesem kıyâmet olur C) Nedir bu tâli ile derdi Nef'î-i zârın Ne şûhu sevse mülâyim dedikçe âfet olur D) İdecek câm-ı muhabbetle beni dilber mest Seng-i hicrâna düşüp şîşe-i dil oldu şikest dinsitul> E) Rüzigâr el virüp olmadı mur'âdım hâsıl Talihim böyle imiş neyleyim rûz-ı elest Divan Edebiyatı Bu bay

di T K 2 9. Aceb bu derdümün dermânı yok mu Yâ bu sabr itmegün oranı yok mu Yanaram mumlayın başdan ayağa Nedür bu yanmağun payanı yok mu Güler düşmen benüm ağladuğuma Aceb şol kâfirün imânı yok mu Delüpdür cigerümi gamzen oku Ara yürekde gör peykânı yok mu Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Tezat sanatına yer verildiği (B) Her beyitin kendi içinde kafiyeli olduğu C) Kafiye ve redifin kullanıldığı (D) stifham sanatına yer verildiği E) Gazel ile aynı kafiyelendiği V ✓ Diğer goufe

Terkibibent nazım şekliyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 7-10 beyitten oluşan bentlerle yazılır. B) Bent sayısı 5-15 arasında değişir. C) Bentler birbirine "beyt'ül kasid" adı verilen beyitlerle bağlanır. D) Felsefe, tasavvuf gibi konuların yanı sıra aşk konusu da işlenebilir. E) Bağdatlı Ruhi, Şeyhi, Ziya Paşa bu türün başarılı ör- neklerini vermiştir.

Gerçekten, o akşam Beyoğlu'nda yemek yedik ve Te- pebaşı'nda barda eğlendik ve gece sarhoşa yakın bir hale döndük. Bunları niçin hatırlıyorum? Bu ne benim ne de on- ların karşılaştırması... *** Bu sabah emir erimin yüzüne baktım. "Salim, ben güneşe çıkmak istiyorum," dedim. Biraz maymuna benzeyen birbirine yakın yeşil göz- leri yaşla doldu: "Götürün¹ efendim," dedi. Emir erimi bana bırakmalarına ne kadar seviniyo- rum; hayatta beni bilen, beni seven ondan başka kimse kalmadı. İki bacağım kesildi. Kafamın içini de açmak için müddet bekliyorlar. Bu ameliyattan da korkuyorum. Ya iyi olursam... Dünyada yalnız ne yapacağım? İstan- bul'da anam yalnızca eski Hariciye memurunun anasıy- di; ben Sakarya'da bacaklarını kaybetmiş, kafasından vu- rulmuş bir askerim. Neferim beni bırakıp gittiği gün elimi tutacak kimsem yok. Niçin bunları düşünüyorum? Salim'in kara boynu- na kollarımı atıyorum. Beni ana gibi kaldırıp yatırmıyor mu? Uzun süre yaşamaya mahkûm olursam, Allah o fe- laketi de çektirirse, Salim'in boynuna sarılır ağlarım. "Varım yoğum sensin, beni köyünün bir köşesine götür, beni yanından ayırma," derim. Belki, belki uzun seneler yaşarsam ve eski günler içimden taşarsa ahreti beklemez, ona derdimi dökerim. Ayşe'nin hikâyesine, Cemal'e, İh- san'a ve ötekilere o benden bile yakın değil mi? 1. Götürürüm. (Y.N.) 23 Türk

11. Şiirlerinden kılıç şakırtılarının sesini duymak veya bahar manzaralarının kokusunu hissetmek mümkündür. Şiirle- rinde dil oldukça ağır ama akıcıdır. İç ahenge dikkat eden şair, tantanalı, musikili, ihtişamlı bir şiir dili oluşturmuş- tur. Övgülerinde ve yergilerinde ölçüsüzdür, "mübalağa" onun sanatını açıklamada anahtar sözcüktür. Bu parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Nef'i B) Nabi D) Fuzuli C) Nedim E) Ali Şir Nevai

15. Fuzuli ile Baki'yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Fuzuli, şiirlerinde ilahi aşkı işlemiş; Baki din dışı konu- lara yer vermiştir. B) Fuzuli, şiirlerini Azeri Türçesiyle yazmış; Baki İstanbul Türkçesini kullanmıştır. C) Fuzuli de Baki de mesnevi nazım biçiminin başarılı ör- neklerini vermiştir. D) Fuzuli de Baki de XVI. yüzyılda yaşamış Divan şairle- rindendir. E) Fuzuli'ye göre dünya bir sınav yeridir; Baki'ye göre insan, dünya nimetlerinden yararlanmalıdır.

7. 4 TEST Meded meded bu cihânın yıkıldı bir yanı Ecel Celâlileri aldı Mustafâ Hân'ı Tolundi mihr-i cemâli bozıldı erkânı Vebâle koydular âl ile Âl-i Osmâni Bu beyitler ----, Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mustafa'nın öldürülmesini anlatan Şehzade Mustafa Mersiyesi adlı eserden alınmıştır. Yukarıda boş bırakılan yere, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Bâki'nin B) Hamdullah Hamdi'nin C) Fuzuli'nin D) Bağdatlı Ruhi'nin E) Taşlıcalı Yahya'nın 9.

1. I. Ulusal bir anlayış olmayıp yabancı bir edebiyatın etkilerini taşıma II. Parnasizm akımından etkilenme III. Bireysel temaları işleme IV. Genellikle beyit nazım birimi ile yazılma Numaralanmış yargılardan hangileri divan ve Serve- tifünun şiirlerinin ortak özellikleridir? B) Yalnız III A) Yalnız I D) II ve III di isted ontos mhse E) III ve IV C) I ve III 068 (3

8. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin ilk beyti olma- ya uygundur? A) Bâğa seyret bu ruh u la'l ile kim gonce vü gül Göstere hûn-i dil ü dîde-i hûn-bâr sana B) Müselsel zülf-i müşgîninden öğrenmiş ruhun revnak Zihî sünbül ki olmuş zîveri gül-berk-i handânın C) Terlemiş ruhsâr ile hûblar açarlar gönlümü Gör ne gülşendir ki âteşten verirler âb ana D) Mihri gönlümde nihân olduğun ol mâh bilir Kimse bilmez fukârâ sırrını ol şâh bilir E) Fuzûlî aşkı mühlik derdim ol meh-veş inanmazdı Bi-hamdi'llâh ki cân vermek tarîkiyle inandırdım com atleriko

Deneme -3 18. (...) Bunların vilayetlerinde büyük bir hastalık zuhur ettikde, başka vilayetlerden gelen nice günler karuşmayup, temas etmek- sizin konuşup sohbet iderler... Purovane eyaletinde dahi hastalık zuhur itmiş Toulon Nehri de ol vilayetlerden olmakla kendilerine ziyade korkuları olduğundan gelen kimselere otuz-kırk gün ve bazılarına daha ziyâde geçmedikçe yanaşmazlar.... Nazarto ya da kırantane tabir iderler. Montepellier şehri içinde bu milletin hastalıktan korkuları çok olmakla ol mahal boş yer olub gelen gideni olmadığı için kırantane etmeğe münasip görmüşler... Bu nedenle kırk gün tamam oluncaya kadar ol sıkıntılı yerde kalındı. (...) Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir? B) Pendnâme A Tezkire C) Cenknâme D) Gazavatnâme E) Sefaretnâme ünde Dece

- EA EDEBİYAT 25. I. Özellikle gazel nazım şeklinde etkili olmuş bir akımdır. X Temsilcileri Neşatî, Şeyh Galip, Fehim ve Naili-i Kadim'dir. radika EĞİTİM KURUML ODS II. Şiirde anlamdan çok söze önem verme bu akı- min en önemli özelliğidir. III. Açık bir söyleyiş yerine güç anlaşılır bir dil kulla- nilmiştir. IV. Geniş bir hayal gücüyle şiirler yazan bu akımın temsilcilerinde tasavvuf önemli bir yer tutmuştur. V. Şiirde gerçek yerine hayali, dış ortam yerine insanın iç dünyasını ele alarak yeni mazmunlar kullanmış, sembollere yer vermiş ve her dizede üstün bir musiki ve söz ahengi sağlamışlardır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde "sebkihindi" akımıyla ilgili bir bilgi yanlışı yapıl- mıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 27.