Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

2 4. Yazar A) B) C) D) E) 1 Nef'î Bâki Fuzûlî Nedîm Necâtî Eser Ahmet Paşa Kanuni Mersiyesi || Şeyh Galip Bu tabloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Hüsn ü Aşk || Siham-ı Kaza Gül Kasidesi Yüzyıl 16. yüzyıl 17. yüzyıl Hayrabat Yusuf u Züleyha Kerem Kasidesi ||| ||| 18. yüzyıl 15. yüzyıl 17. yüzyıl 18. yüzyıl 16. yüzyıl

12. Methiyeleri de hicivleri de abartılıdır. Ama daha çok hicivleriyle bilinmiştir. Hicivlerini Siham-ı Kaza adlı eserinde toplamıştır. Şekil ve tema özellikleri bakımından farklı bir tarz ortaya koyan şair, kasidede nesib ve methiye bölümlerini kısaltmış, fahriye bölümünü genişletmiştir. Hatta kimi kasidelerinde nesib bölümü bulunmamaktadır. Bu parçada sözü edilen şair, aşağıdakilerden hangisidir? A) Nedim B) Bağdatlı Ruhî C) Nabî D) Nefî E) Şeyh Galip

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki isim getirilemez? A) Aruzla da şiirleri olan ----, asıl kişiliğini heceyle yazdığı şiir- lerinde göstermiştir. (Ruhsati) B) ----, kimi şiirlerinde yaşadığı devri hicvetmiş, divan şiirine ve tasavvufa pek ilgi göstermemiş, sosyal konulardan çok, bi- reysel konuları işlemiştir. (Dertli) medrese öğrenimi görmesi ve bir tarikata mensup ol- ması nedeniyle ağır denebilecek bir dil kullanmış, tasavvuf düşüncesini şiirinin ana konusu yapmıştır. (Erzurumlu Em- rah) C) D) ---- 3 --- Güney Anadolu'da özellikle Toroslu Türkmen aşiretleri arasında yaşamış, ömrünün büyük bölümünü oralarda ge- çirmiş bir saz şairidir. (Karacaoğlan) E) Genellikle kasaba şairleri tarzında şiirleri olan ----, bu tarzda oldukça ustadır. (Kâtibi) 8.

15. Şiirlerinde daha çok, rintliği ön plana çıkaran bir divan şairidir. Tezkire yazarlarının çoğu, onun Necâtî'den sonra şairlere yol açacak büyük bir sanatkâr olduğunu belirtir. Oldukça üretken bir şairdir. Hakkında, sanat kaygısı ta- şımadan şiir yazdığı, çok sayıda şiir yazmasından dolayı sık sık tekrara düştüğü, remilci dükkânında kendisine getirilen şiirleri düzeltirken bazılarını alıp kendine mal ettiği yönünde olumsuz değerlendirmeler yapılmıştır. Ol- dukça sade bir dil kullanmış; şiirlerinde atasözleri, deyim ve tabirlere sıkça yer vermiştir. Gördüğü, yaşadığı, için- de yetiştiği sosyal ortamı da şiirlerine yansıtmayı başar- mıştır. Öğrencisi olan Bâkî onun şiirlerine nazireler yaz- mıştır. Divan, Şem ü Pervane, Edirne Şehrengizi önemli eserleridir. 0 Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Hayalî Bey C) Şeyhi SONUÇ YAYINLARI E) Ahmet Paşa Bayern Hocas) B) Taşlıcalı-Yahya D) Zâtî e 2 18. 6

8. Nefî'nin kaside, kita-i kebire, terkibibent, tercii- bent, kita ve rubai nazım biçimlerini kullanarak yazdığı eleştiri şiirlerini (hicviye) topladığı eser- dir. Parlak bir zekânın ve üstün bir edebî zev- kin yansıması olan bu şiirlerde Nef'î, eleştirilerini bazen nükte boyutunda sınırlı tutmuş bazen de itham, hakaret ve sövgü boyutuna taşımıştır. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Sihâm-ı Kazá C) Hayrabâd É) Divan B) Fezâil-i Mekke DY Hayriye ESEN YAYINLARI

do si 82 13. • Lale Devri'nin zevk ve eğlence şairi olarak bilinir. • Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nin sultanuşşuarası ola- rak anılır. +• Osmanlı sahasındaki ilk tezkire yazarıdır. Şehzade Mustafa Mersiyesi en tanınmış eserlerinden biridir. trelicali C) Sohbe Bu özellikler, aşağıdaki sanatçılardan hangisiyle eşleş- Gezi yazısı tirilemez? Ahmet Paşa Baki e eserler olmaları +B) Sehi Bey + D) Nedim + E) Taşlıcalı Yahya Bey DO V. numaralar kilerden hangisidir? dir. neme uygur k kabul edili nde kullanıl tro türü aşa

10. A) I ve II D) Ill ve V B) I ve III I. Şi'r-i Vehbî diyerek sana güzel arz etmiş O nezâketle lebinden sühan ister âşık II. Nefî gibi mâil değiliz şîve-i nazma Meftûn-ı edâ-yı gazel-i sâde-i aşkız E) IV ve V III. Ruhî acep mi mâil olursa kelâmina Dünyayı âşık eyledi hüsn-i edâların D) II-III-I AYT-SB01/EDEBİYAT/A SERİSİ C) II ve IV Numararalanmış beyitlerin kronolojik sıralaması aşa- ğıdakilerden hangisi olmalıdır? A) I-II-III B) I - III - II E) C) II - I - III III-II-I 88

ÇAP / AYT ----, usta şairlerin bulunduğu bir dostlar meclisine gi- rer. Mecliste Divan sahibi genç şairler vardır. Şiir ve özellikle de Nâbî'nin Hayrâbâdı hakkında konuşmak- tadırlar. O da sohbete dâhil olur. Nâbî'nin Hayrâbâdı, çok yaşlandığı zaman kaleme aldığını ama yine de ilginç bir eser olduğunu söyler. Meclistekilerden biri eseri övme konusunda aşırıya kaçar. Diğerleri de söy- lenenleri onaylar ve eserin bir benzerinin yazılamaya- cağını ima ederler. Aşırıya kaçan övgüler, şairi rahat- sız edince dayanamayarak önce Nâbî hakkında sonra da Hayrâbâd hakkında ağır eleştirilerde bulunur. Mec- listekiler, yaptığı onca ağır eleştiriden sonra şairden Hayrâbâd gibi bir eser meydana getirmesini isterler. Hatta ona biraz da cesaret vermek için Nâbî'nin yaş- lılık zamanında güçlükle elde ettiği şeyi, onun genç yaşta elde edebileceğini söylerler. Şair de o hevesle kalemi eline alır. Hüsn ü Aşk adlı eserini yirmi altı ya- şında, altı ay gibi kısa bir sürede yazar. 13. + Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Şeyhi B) Şeyh Galip Fuzuli D) Ahmedi Aşık Paşa CAP

15. Sabırlının devleti dayim kalır Sabredenin nasibi fazla olur Duydun Yûsuf'u kuyu içinde vay Sabırla beklerdi kuyuda o ay O kuyu ne kadar derindir bilmez Çağırsa sesi dıştan işitilmez Aşağıdaki sanatçılardan hangisinin bu parçanın alındığı türde eseri yoktur? A) Fuzûlî D B) Şeyh Galip Guillesó sbrie INST D) Seyhi EXBâkî C) Taşlıcalı Yahya -ITA AYT DENEME-2

ÇAP/AYT 13. Bir edebiyat söyleşisinde konuşmacılar divan edebiya- tındaki şairlerin farklı eserlerini özellikleriyle tanıtmak- tadır. Bu söyleşide şöyle bir konuşma geçer: "Sosyal ve kültürel hayatın tahliline dayalı pek çok eğitsel be- yit içeren bu eser, çocuk edebiyatı ve çocuk eğitimi alanında ilk temel eserlerden biri olarak bilinmektedir. Şair bu eserlyle hayat tecrübesini oğluna ve oğlu ile birlikte bütün çocuk ve gençlere aktarmıştır. Ona göre şiir, hayatta karşılaşılan sorunların ve günlük yaşamın içinde olmalı, insandan ve toplum konularından uzak olmamalı, bir düşünce anlatmalı; bu yönüyle toplumu eğitmelidir. Bu düşünceden hareketle onun şiirleri, ha- yat ile ilgili çözümler üretmeye çalışan, nasihat veren, didaktik bir yapıdadır. Şair, yedi yaşındaki oğlu Ebü'l- Hayr Mehmed Çelebi şahsında devrinin çocuk ve gençlerine tecrübelerini aktardığı bu eserinde edepli olma, insanlara karşı güler yüzlü, iyi ahlaklı ve tevazu sahibi olma, kibirli olmama ve gönül kırmamayı öğüt- lemiş; bu öğütlerle onların kişilik gelişimine katkı sağ- lamıştır." ? 0 Bu söyleşide geçen konuşmada söz edilen şair ve eseri aşağıdakilerden hangisidir? AŞeyhi - Harname B) Nabi - Hayriyye C) Şeyh Galip - Hüsn-ü Aşk D) Nef'i-Siham-ı Kaza E) Süleyman Çelebi - Vesiletü'n Necat 14. Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen

E) Terkibibent Edebiyat Festivali ve Kitap Fuarı Şair Baki Bu yıl Edebiyat Festivali ve Kitap Fuarı'nda divan şairi Baki'nin edebî hayatı ve eserleri tanıtılacaktır. Bu tanıtımda aşağıda yer alan bilgilerden hangisi- ne yer verilemez? A) "Sultânü'ş-Şu'ârâ" adıyla anılan sanatçının hoş- sohbet, neşeli, yaşamı seven biri olmasına B) Gazellerine özellikle ilahi aşkın peşinde koşan bir anlayışın hâkim olmasına C) Çağdaşı birçok şair ve ilim adamının onu yüzyılın en büyük şairi olarak kabul etmesine CAP D) 16. yüzyılda yaşayan şairin samimi ve rindane üs- lubunun Divân'ında yer alan şiirlerinde kendini gös- termesine E) Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üstüne yazdığı Kanuni Mersiyesi'nin, türün en güzel örneklerinden sayılmasına

8. Alî Şîr Nevâyî; dünya edebiyatında ünlü bir şair, tercü- man, hattat, ressam, yazar, mimar ve devlet adamı olarak bilinmektedir. Nevâyî'nin eşsiz eserleri hâlâ bilim adamları tarafından seçme eserler olarak araştırılmak- tadır. Bize göre bunun pek çok sebebi vardır. Nevâyî, Türkçeyi ilk koruyan şair olarak ana dilinin bütün imkân- larını ortaya çıkardı. Hatta bazı şair ve yazarlar tarafın- dan hakir dil olarak görülen Türkçeyle hamse yazmak- tan korkmadı. Bu cesaret, şaire çok büyük şöhret kazandırdı. Aşağıdakilerden hangisi, bu metinde söz edilen sanatçıya ait eserlerden biridir? A) Bâbürnâme B) Miftâhü'l-Ferec C) Muhâkemetü'l-Lügateyn D) Câmi'ün-Nezâir E Mantıku't-Tayr EBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1

10. (1) Kasideler divan edebiyatında birini övmek ya da yer- mek için yazılan şiirlerdir. (II) Kasidenin ilk beytine "mat- la", son beytine "makta" adı verilir. (III) Divan edebiyatın- da her kaside bir gazelle süslenir. (IV) Kasidede gazelin yer aldığı bölüme tegazzül denir. (V) Tegazzül bölümü genellikle "fahriye" ve "dua" bölümlerinin arasında yer alır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I Test 48 B) II.. C) III D) IV E) V

3. • ● ● Hikemî şiir Lale Devri şairi 15. yüzyılın şairler sultanı Hüsrev-i Rum Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, bu ifadelerden herhangi biriyle ilişkilendirilemez? A) Baki B) Necati D) Ahmet Paşa E) Nedim C) Nabi

5. Anadolu'da din dışı divan şiirinin kurucusu- 1 dur. Eserlerinde dinî atmosferin izlerine sık- 11 ça rastlanır. Selçuklu Şehnamesi adlı bir ||| eseri vardır. 13. yy. sanatçılarındandır. Eser- IV lerinde günlük yaşam, zevk-eğlence ele alın- V mıştır. "Hoca Dehhani"yle ilgili numaralanmış yerlerin hangisinde, bilgi doğru değildir? A) I.- B) II. C) III. D) IV. E) V.

Aşağıdaki bilgilerin hangisi, yanında be- lirtilen eser ya da yazarla ilgili değildir? A) MÖ 1. yüzyılda yaşadığı sanılan Bey- deba tarafından kaleme alınmıştır. Fabl tarzı hikâyeler içeren bir kitaptır. La Fontaine, fabllarını bu kitaptan esinle- nerek yazmıştır. (Kelile ve Dimne) B) Hacı Bektaş-ı Veli tarafından yazılan bu kitapta tasavvuf konusu işlenir. Din ve ahlak kuralları, hoşgörü kavramı ele alınır. (Makalat) C) 13. yüzyılda Konya'da yaşamış, şöh- reti Balkanlardan, Orta Asya içlerine kadar yayılmıştır. Türk milleti asırlarca mizahî yönünü, hayat felsefesini onun tipi etrafında oluşturduğu nükteleriyle ortaya koymuştur. (Nasrettin Hoca) D) İranlı şair Feridüddin Attar'ın Mantıku't- Tayr (Kuş Dili) adlı eserini çevirmiştir, bu, tasavvufi ve alegorik bir eserdir. (Şeyyad Hamza) E) Aşık Paşa'nın bu eseri 10613 beyitten meydana gelen bir mesnevidir. Tasav- vuf düşüncesinin ele alındığı bu mes- nevi, ahlâkî ve toplumsal nitelikli, öğre- tici bir eserdir. (Garipname) 3. Palme Yayıncılık