Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

@O, divan şiiri içinde özellikle 18. asırda geniş bir yayılma alanı bulan yerlileşme akımının en büyük temsilcisidir. Do- ğup büyüdüğü şehir olan İstanbul, bu akımın rüzgârıyla onun şiirlerinde adeta yeniden hayat bulur. Şair, İstanbul'u başka şehirlerle değil, ülkelerle kıyaslar ve birçok ülke İs- tanbul karşısında bir çöp kadar bile kıymet bulamaz onun şiirinde. Şiirlerinde Sadabad, Kağıthane gibi mekânlara yer verir. Bu parçada bahsedilen divan şairi aşağıdakilerden han- gisidir? A) Baki B) Nabi D) Şeyh Galip CONedim E) Hayali 4-B 5-B 6-E

han- Naili 7-0 O ģidir? A) Nabi'nin Surname'si B Fuzuli'nin Heft Cam'ı C) Güvahi'nin Pendname'si D) Hakani'nin Hilye-i Hakani'si E) Hamdullah Hamdi'nin Kıyafetname'si dir. Mısır'da tıp, astronomi, geometri eğitimi alan sanatçı, öm- rünün büyük bir bölümünü Bursa'da geçirmiştir. Aruzu us- taca kullanan sanatçı din dışı gazelleriyle tanınmıştır. Dö- nemindeki birçok şairi etkilemiştir. Osmanlı ve Germiyano- ğulları sarayında görev almış sanatçının Cemşid u Hurşid ve İskendernâme adında iki önemli mesnevisi vardır. Tervihü'l-Ervah tıp alanında yazdığı nesir türünde bir eser- 10% Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Hoca Dehhani 8-D D) Nedim dived imhid masa 9-B B) Seyyid Nesimi 10-A C) Ahmedî E) Ali Şir Nevai 11-B 12-C

7. Hâbname ve Nihalistan eserleri ile ilgili olarak I. Sanatkârane nesir tarzında yazılmışlardır. II. Olay örgüsüne dayalı metinlerdir. III. 17. yüzyılda kaleme alınan eserlerdir. numaralanmış yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I C) I ve II D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III

6. (1) Divan edebiyatında düzyazı; sade, orta ve süslü nesir olmak üzere üçe ayrılır. (II) Mercimek Ahmet'in kaleme aldığı Kâbusname en önemli sade nesir örneğidir. (III) Kul Mesud ve Koçi Bey de diğer önemli sade nesir yazarlarıdır. (IV) Si- nan Paşa'nın yazdığı Maarifname adlı eser ise süslü nesrin ilk büyük yapıtı olarak kabul edilir. (V) Kâtip Çelebi ve Evliya Çelebi gibi isimler ise orta nesir yazarlarındandır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı var. (1) Bu nzimat' er Şinas neği bi iğini sö müzü dır? A) I B) II C) III DIV E) V görüş stek v

24. Ünlü bir göz hekimi olan divan şairi Şeyhî'ye, Çe- lebi Sultan Mehmet'in göz hastalığını tedavi ettiği için Tokuzlu köyü tımar olarak verilmiştir. Şeyhî, Tokuzlu köyüne giderken tımarın eski sahiplerinin saldırısına uğramış; başına gelenleri ---- adlı eserde sembolik biçimde anlatmıştır. Dönemine göre yalın bir dille yazılan bu eser, 126 beyitten oluşan bir mesnevidir. Sanatçı, bu eserde insanlar arasında geçebilecek olayları teşhis ve intak sanatlarından yararlanarak hayvanlar aracılığıyla anlatmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A Mantıku't-Tayr B) Harname C) Binbir Gece Masalları D) Kelile ve Dimne E) Billur Köşk Masalları

Edebiyatı 1. Âşıkların toplum önünde doğaçlama biçiminde karşılıklı ola- rak belirli kurallar çerçevesinde söyleşmelerine verilen addır. (Atışma) II. Belli bir eğitim görmüş olup saz çalmadan şiir söyleyen âşık- lara denir. (Kalem şairi) 9. III. Âşıkların dudakları arasına iğne koyarak diş-dudak ünsüzleri olan "b, p, m, v, f" ünsüzlerini söylemeden yarıştıkları bir atışma biçimidir. (Tapşırma) IV. Âşıklığa eğilimi olan kişiye, rüyasında pîr ya da üçler, yediler, kırklar tarafından şerbet içirilerek âşıklık ruhsatı verilmesine denir. (Bade içme) V. Saz şiirinde âşığın son dörtlükte kendi adını (mahlas) belirt- mesine verilen addır. (Lebdeğmez) Yukarıdaki açıklamalardan hangilerinde ayraç içindeki kav- ramlar yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş olur? A) I ve II B) I ve III D) III ve V E) IV ve V C) II ve III

atip Seleb katip Gelebi 2) mersal gisi 11. ur. 12 yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 17. yüzyılda gazel türündeki başarısıyla tanınan sanatçı medrese hocalığı yapmış; daha sonra şeyhülislam olmuştur Bir Divan'ı olan sanatçının duygulu ve yalın bir anlatım vardır. 2. (1) şarkı, Türklerin divan şiirine kazandırdığı bir nazım biçi- Umidir. (Bestelenme amaçlı yazıldığından dili sadedir. (III) Bu nazım biçiminde hemen hemen birçok sair ürün C) Ali Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? Qibl A) Taşlıcalı Yahya Bey B) Bağdatlı Ruhi C) Haliloğlu Yahya D) Nizami E) Şeyhülislam Yahya Munt Vakt Yolla Vak Bu VIA)

11. Bâkıyâ bezm-i belâda neye döndük görsen Nây-veş bâğrumuzı nâle vü efgân deldi Bu beyit ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) istifham sanatına yer verilmiştir. B) "Nây" ile "bağır" sözcükleri arasında ilişki kurulmuştur. C) "Ney" sözcüğü tevriyeli olarak kullanılmıştır. D) "Nâle" ve "efgân" sözcükleri oka benzetilmiştir. (E) Sevgiliye ait özellikler sıralanmıştır.

20. Gördüm seni elden ihtiyarum gildi Bakdum kadüne sabr u kárárum gitdi a Hak oldum ü her yana gubanum gitdi x El-kissa kapunda i'tibârum gitdi a Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A Redif kullanılmıştır. By Zengin uyak kullanılmıştır. ? C) Rubai nazım şekliyle yazılmıştır. Tu- Rubori D) Türkçe olmayan sözcükler kullanılmıştır. "aaxa" şeklinde uyaklanmıştır. (21. Fuzuli ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Şiirlerini; Divan, Şah u Geda, Yusuf u Züleyha, Gencine-i Raz, Kitab-ı Usul, Gülşen-i Envar adlı eserlerde bir araya getirmiştir. T@stokul B) llimsiz şiirin değersiz olduğunu dile getirmiş, şiirle- rinde ağırlıklı olarak Azeri şivesini kullanmıştır. C) Türk edebiyatının en lirik ve etki alanı en geniş şa- iri olarak sadece divan şairlerini değil, tekke ve saz şairlerinin yanı sıra kendisinden sonraki şairleri de etkilemiştir. D) Su Kasidesi adlı şiirinde peygamber sevgisini lirik bir şekilde ifade etmiştir. E) Türkçenin yanında Arapça ve Farsçayı bu dillerde "divan" oluşturacak derecede bilmektedir. 7 (Ka dör ani C) Ne gö çe bil le to D) N "p b r E)

D 9 ) C) Dertli D) Âşık Ömer E) Gevheri 12.. Hem hece hem de aruzla şiir yazmıştır ancak heceyle yazdıklarının daha başarılı oldukları görülmektedir. Aruz vezniyle yazdığı divan ve müstezatları devrin modasına uymak için kaleme almıştır. Şiirlerini "Divançe" adlı eserde toplamıştır. •17. yüzyılda büyük bir şöhrete ulaşmış âşıklardandır. İlk şiirlerinde divan şairlerini taklit hevesiyle "Adli' mahlasını kullanmıştır. • İstanbul'a gelerek Yeniçeri Ocağı'na katılan âşık, orduya girdikten sonra bunlarla ilgili duygu ve düşüncelerini dile getirmiştir. Genç Osman adlı bir asker için söylediği destan, şöhretini uzun yıllar sürdürmüştür. Şiirlerinde Osmanlı'nın göçerleri yerleştirme politikasına karşı Türkmenlerin ayaklanışını işlemiştir, "ölen ölür, kalan sağlar bizimdir." anlayışına bağlı bir kavga şiiri dile getirmiştir. Burada aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait bilgi yoktur? A) B) C) Kayıkçı Kul Mustafa Âşık Ömer Gevheri Ercişli Emrah Dadaloğlu 117 3 (

B AYT/ 17. Hz. Muhammed çin bağımsız olarak kaleme alınan edebî türlerin en yaygın olanlarından biri de mevlitlerdir. Mevlitler, Peygamber sevgisiyle birlikte İslam'ın tevhit anlayışını, varlık tasavvurunu, ahlak ve bilgi telakkisini estetik bir üslupla sanatsal bir çerçevede sunan edebî eserler olarak önem taşırlar. Bu eserlerin "öncü metni", kaleme aldığı bir "kurucu metin" olarak ortaya çıkan -- ---- adlı eserdir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) Sinan Paşa'nın - Tazarruname B) Süleyman Çelebi'nin - Vesiletü'n-Necat C) Ali Şir Nevayî'nin - Mecalisü'n-Nefais D) Fuzuli'nin - Hadîkatü's-Süedâ E) Erzurumlu Kadı Mustafa Darir'in - Siretü'n-Nebi

14. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? Cox Kasideleriyle de tanınan Nefi, divan şiirinde hiciv denince akla ilk gelen sanatçıdır. BDöneminin sosyal problemlerini, yozlaşmış insanlarını eleştiren Nabi, divan edebiyatında hikemî şiirin en önemli temsilcisidir. A Aşık Paşa, divan şiirinin bilinen ilk temsilcisi ve kurucusu kabul edilir. ) Şeyhi, Türk edebiyatının ilk fabl eseri olarak kabul edilen Harname'yi yazmış; Hüsrev ü Şirin adlı mesneviyi de kaleme almıştır. EXTaşlıcalı Yahya'nın terkibibent şeklinde yazdığı Şehzade Mustafa Mersiyesi ünlüdür.

10. Yazar 1 Şeyhi Nefi A) Bâki B) Nabi Eser Hayrabat || Siham-ı Kaza Bu tabloda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? Ahmet Paşa Süleyman Çelebi Sinan Paşa Yüzyıl 17. yüzyıl 15. yüzyıl || Garipname Harname Hüsrev ü Şirin Kâbusname Cihannüma 16. yüzyıl 17. yüzyıl 15. yüzyıl 18. yüzyıl 17. yüzyıl 1. Divan edebiyatında olduğu gibi halk edebiyatında da siir. egemen türdür. Halk noir llikle oku ritmik EĞITIM YAYINLARI

HIZ VE RENK YAYINLARI 12, Türk mesnevi geleneğinin oluşmaya başladığı 11. yüzy 19. yüzyıla kadar bazı sanatçılar tarafından öğüt amaçlı din ve tasavvuf içerikli ● • aşk eksenli tarihî-kahramanlık odaklı eleştiri (hiciv) merkezli mesneviler kaleme alınmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada altı çizili sözle gö derme yapılan sanatçılardan biri değildir? B) Yunus Emre D) Fuzüli A) Ahmedî C) Şeyhi 3. E) Necati Bey

1. Hangi gülşen bülbülün derler Fuzûlî sen gibi Hangi bülbül nâlesi feryâd ü efgânunca var Bu beyitte aşağıdaki açıklamaların hangisine uygun bir edebî sanat vardır? A) Birden çok anlamı bulunan bir sözcüğü uzak anlamıyla kullanma B) Bir sözcüğü, benzetme amacı olmadan başka bir sözcük yerine kullanma C) Bir sözü hem gerçek hem de mecaz anlama gelecek şekilde kullanma D) Doğal bir olayı, gerçek nedeninin dışında, hoşa gidecek bir nedene bağlama E) Sözü, sorulan şeye yanıt isteme amacı gütmeden anlamı güçlendirmek için soru biçiminde ifade etme

6. Şairin, redifinden dolayı Su Kasidesi olarak anılan naatı, Türkçe Divan'ında yer alır. Türk edebiyatının en güzel ka- sidesi olan Su Kasidesi, şairin en tanınmış şiirlerindendir. Şair, Türkçe Divan'ının ön sözünde "Bilimsiz şiir temelsiz duvar gibidir, temelsiz duvar da değersizdir." diyerek şiir anlayışını dile getirmiştir. Tasavvufi aşkı çok içten ve lirik bir şekilde dile getirmiştir. Bu anlamda bakıldığında kar- şılaştırılabileceği tek şair Yunus Emre'dir. Beng ü Bade ve Leyla ile Mecnun, mesnevi türünde yazdığı eserlerindendir. Türkçe, Farsça ve Arapça divanları vardır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Taşlıcalı Yahya D) Fuzûlî B) Şeyh Galip E) Nâbî C) Bâkî