Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

92 “Miratü'l-Memalik" adlı eseri edebiyatımızın ilk gezi ya- Zısı örneğidir. N. Anadolu sahasındaki ilk tezkire örneğini "Heşt Behişt" adlı eseriyle vermiştir. III. "Kitab-ı Bahriye" adlı eserinin içinde bir dünya haritası bulunmaktadır. IV. Şehzade Mustafa'nın ölümü üzerine yazdığı "Şehzade Mustafa Mersiyesi" ünlüdür. Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki sanatçılardan hangisi hakkında bilgi verilmemiştir? A) Sehi Bey B) Taşlıcalı Yahya C) Piri Reis (D) Seydi Ali Reis E) Evliya Çelebi

1. Atasözlerini temsili sözler diye tanımlayanlar ve mecazı ata- sözlerinin ayrılmaz niteliği sayanlar vardır. Her ne kadar ata- sözlerimizin çoğu temsilî ve mecazi ise de temsilî ve mecazi olmayan atasözlerimiz de az değildir. 1. Sirkesini sarmısağını sayan paçayı yiyemez. Mum dibine ışık vermez. II. III. Damlaya damlaya göl olur. IV. Bugünkü işini yarına bırakma. V. Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır. Bu parçaya göre yukarıdaki atasözlerinden hangileri mecazlı değildir? A) I ve III B) I ve IV D) III ve V C) II ve IV E) IV ve V 3

3. 16. yüzyıl Fransız edebiyatının en ünlü düşünür ve de- nemecisi olan Montaigne, 1533'te Montaigne Şato- su'nda doğmuş, 1592'de ölmüştür. 1571 yılından iti- baren ünlü Essais (Denemeler)ini yazmaya başlamış- tır. Bu denemeleri yazmayı, ölünceye kadar sürdürdü. Hümanist bir açıdan kendini (insanın özünü) inceledi. Antik düşüncenin beslediği insan sevgisiyle, iyimserli- ğini hiç yitirmedi. Eylemleri çözümlemekten çok onla- nın nedenlerini bulmaya, derinliklerine inmeye çalıştı. Yazılarındaki içtenlik, ustalık, kısalık; en kısa, en doğru yoldan sonuca varmak isteyiş Fransız edebiyatına bü-S yük etkiler yapmıştır. Bu parça lle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- bilir? A) Bir biyografi yazısından alınmıştır. B) Doğruluğu tartışılabilecek bilgi ve ayrıntılara yer verilmiştir. 1 E bry C) Bir deneme yazısı örneğidir. D) Nesnel bilgiler yoktur. E) Bir sanatçının eserleriyle ilgili ayrıntılı bilgilere yer E verilmiştir. 41

Bir bakışı vardı Esma'nın Kavak yaprakları gibi pırıl pırıl. benzetme (Cahit Külebi) Bu dizelerde kullanılan söz sanatının benzeri aşağıdakile- rin hangisinde yoktur? Bu saatte köpek leşi gibi uyur bu şehir. ? B) Kel ölür sırma saçlı, kör ölür badem gözlü olur. sbs con jubcsipuist, to laint e Çocuk kafese konmuş terbiyeli bir kedi gibi bakıyordu. Gençliğimiz de rüzgâr gibi geçti. angk BUDLUQ E Yüzün ve gülüşün bana güzel şeyler anlatıyor. delen

le Yanıt Yayınları 11. Aşık edebiyatının 19. yüzyılda yaşamış Bektaşi şairlerin- dendir. ● ● Hem hece hem aruz ölçüsüyle şiirler yazsa da asıl ününü heceli şiirlerine borçludur. Şiirlerini yazarken hiciv ve mizahtan yararlanır. Şiirlerini Divan'ında toplamıştır. Bazı özellikleri verilen halk ozanı aşağıdakilerden han- gisidir? hecetario A) Dertli 19.44 Pir Sultan Abdal 16. Sutta-/pocial B) Mahzuni Şerif Mahzuni D) Erzurumlu Emrah /.41 13-44 E) Hac Bektaş Veli

ni U pir si- si bi 12. Fuzuli'yle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangis you liştir? A) Geçek şiirin aşk acısından doğan elemden ve dertien söz etmesi gerektiğine inanır. B) Tasavvuftan yararlansa da şiirlerinin hepsi, tasav açısından değerlendirilemez, özgün bir tarzı vardir. C) Söz ve anlamin, can ve ten gibi olduğunu, birbirinden ayrılamayacağını düşünür. D) Hadis ve tefsir gibi dini bilimlerin yanında mühendislik, kimya, tip gibi bilimlerde de bilgi sahibidir. E Aşk temasını kendine özgü bir şiir dili içinde işlediği Beng ü Bade mesnevisi, etkisini yüzyıllarca sürdürür.

6. 7. Bulduğu ef Dalkavukluk ederek yemiş içmiş yağı Bu dizelerde altı çizili sözle hangi söz sanatına başvurulmuştur? A) Kinaye B) İstiare C) Tezat D) Rücu E) Terdit L ebri Gülşehri, İran edebiyatının önemli tasavvufçu şairlerinden Attâr'ın mesnevisini örnek alarak bu eseri yazmıştır. Eser, Simurg ve kuş alegorilerinden hareketle tasavvufi bir hikâyeyi anlatır. Eser özünde, insanın Allah'a ulaşırken ruhsal olgunluğa erişmesi gerektiğini anlatır. Eserde bu olgunluğun her insanın kendi iç dünyasının rehberliğinde ve tasavvuf ilkeleri ışığında gerçekleşebileceği vurgulanır. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? jasmissy studeins id idre Ciblep net A) Cemşid ü Hurşid B) Mantiku't Tayr C) Tezkiretü'l Evliya D) Siham-ı Kaza 1260 E) Hüsn ü Aşk semnalnesub Deneme Sınavı - 01 Blast mnoh962 (8 ulo ad10 9.

İLİ VE EDEBİYATI DERS BAŞARI SINAVI 3402 alu -k-İslam dün- birini ortaya urg'u bulmak ak Simurg'a "te tamamla- ların yaradı- anla şeytani Tanrı'yı da oş bırakılan LERİ YAYINLARI 23. Sanatına günlük hayatı, kendi yaşayışını ve çevresini koyabilmiş bir şairdir. "Eyvah o üç çifte kayık aldı kararım / Şarkı okuyup geçti bir afet var içinde" gibi pek çok beytin- de, yaptığı gezintilerin, eğlence dolu hayatının izlerine rastlanır. O kadar ki pek çok şiiri, hele şarkıları, âdeta bize ABY başından geçmiş bir macerayı öyküler. Yaşadığı dönemde "yerlileşme akımı"nın öncüsü sayılmış, yaşadığı ve sevdiği şehir olan İstanbul'u resmetmiştir. Zaman zaman divan şiirinin klişeleşmiş güzel tipinden de ayrılan şair, "Şu sırma saçlara birden sarıldı sevdalar" misrasında olduğu gibi sarı, sırma saçlı güzellere övgüler yağdırmıştır. Tek eseri olan Divan'ında, heceyle yazdığı bir şiire yer vermesi de onu diğer divan şairlerinden ayıran yönleri arasındadır. ateimnils nebring nid Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden han- gisidir? A) Bâkî B) Şeyh Galip C) Nedîm D) Nefî E) Nâbî

2. Millî Edebiyat Dönemi'yle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? BERE Yerli hayat gözlemci gerçekçi bir yaklaşımla yansıtılmıştır. B Kimi sanatçılar şiirle Türkçülük düşüncesini yaymayı amaçlamıştır. ged C) Halk şiiri şekil unsurları şiirin ölçütü olarak kabul edilmiştir. Temel düşünceler Selanik'te çıkan Yeni Lisan dergisinde yazılmıştır. E) Halka ulaşmak için dilde sadeleşme düşüncesi savunulmuştur. Testokul 5

vişle azılı rak zun nda eyi azı ski n- 14 ÖĞRETEN SORU 11. Cümle yaradılmışa bir gözle bakmayan Halka müderris ise hakikatte âsidir Bir kez gönül yıktın ise bu kıldığın namaz değil Yetmiş iki millet dahi elin yüzün yumaz değil Ben gelmedüm dâvi içün, benim işüm sevi içün Dostun evi gönüllerdir, gönül yapmaya geldim Gelin tanış olalım, işi kolay kılalım Sevelim sevilelim, bu dünya kimseye kalmaz. Yunus Emre'ye ait bu dizeler Türkçenin hangi döne minde oluşturulmuştur? A Doğu Türkçesi B) Kuzey Türkçesi C) Türkiye Türkçesi D) Osmanlı Türkçesi E) Eski Anadolu Türkçesi 3. E

yo. rin. de le- gi Türk edebiyatında fabl niteliği taşıyan örnek- ler; Hint, Arap ve İran edebiyatından esinlenile- rek oluşturulmuştur. (XIII. yüzyılda Mevlana'nın "Mesnevi"sinde fabl özelliği taşıyan parçalara rast- lanmaktadır. ) Gülşehri'nin XIV. yüzyılda Farsça- dan çevirdiği "Kuş Dili" anlamına gelen "Mantıku't Tayr" fabl özelliği göstermektedir.(IV) XV. yüzyılda Şeyhi'nin yazdığı "Hüsrev ü Şirin" Türk edebiyatın- daki ilk fabl örneğidir. (V) Şinasi, 1859 yılında La Fontaine'in fabllarını Türkçeye çevirmiştir. (1) Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bir bilgi yanlışı vardır? B) II. A) I. ALIS C) III. 5. Dinleyici D) IV. E) V. kinda be kinliğing rilir. Din ni tara kinliği mede dir? me dir yo B F

MASSAGE 24. Divan edebiyatının son büyük isimlerinden olan sanat- çımız, eserlerinde sembollere bolca yer vermiştir. Aşığı kimi zaman mum etrafında pervane olan kelebeğe ben- zeten sanatçı, kimi zaman da âşığı mumdan gemilerle ateş denizini geçmeye zorlamıştır. Aşkın büyüklüğünü ve güzelliğini eserlerinde her zaman ifade eden ve genç yaşta hayata gözlerini yuman sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir? Nabi Dy Seyn Gallip D) A (B) Fuzull E) Nefi O Nedim

15. I. Şairin kaside içerisinde şiirine bir çeşni katmak ya da sanat gücünü sergilemek için bir gazel söylediği bölümdür. (Tegazzül) II. Birkaç beyitten oluşan ve asıl konuya geçileceğini bildiren bölümdür. (Girizgâh) III. Kasidenin giriş bölümüdür ve asıl konuyla ilgisi olmayan bu bölüm 15-20 beyit kadardır. (Nesip) IV. Kasidenin yazılış amacını ortaya koyan, kasidenin sunulacağı kişinin övüldüğü bölümdür. (Fahriye) V. Birkaç beyitten oluşan, şairin mahlasının da bulunabildiği ve şairin kendini, sanatını övdüğü bölümdür. (Methiye) Kasidenin bölümleri ile ilgili verilen bilgilerdeki yanlışlığın giderilmesi için ayraç içindeki kavramlardan hangilerinin yeri değiştirilmelidir? A)Ivell B) II ve III D) Itt ve V E) IV ve V C) tt ve tv

6. 5. -, başkalarının yaşamı yaşam öyküsünü anlatır. Bu açıklamadaki boşluklara aşağıdakilerin hangi- slode verilenler getirilmelidir? Bagratide-otobiyografide A) B) Anida otobiyografide C) Biyografide-anida D) Günlükte otobiyografide E) Günlükte anida Divan edebiyatında şairleri anlatan eserlere adı veri lirdi. tarafından yazılan bu türün edebiyatımızda- ki ilk örneğidir. Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) tercüme-i hâl- Sehi Bey Heşt Behişt B) sefaretname-Yirmisekiz Mehmet Çelebi - Paris Se- faretnamesi C) surname Nabi Surname-i Nabi D) tezkire-Ali Şir Nevai - Mecalisü'n Nefais E) vakayıname Naima Vakayinâme-i Naima 7. Ünlü kişilerin hayatlarını konu alan, bunları roman tar- zında işleyen eserlere denir. Bu açıklamadaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Amonografi B) byografik roman C) nekroloji D) bilimsel biyografi E) röportai 9. 111. IV. V. Bly OP A) 10. Ü ay ko B 11 A

B Son dörtlük ya da beyitte şairl de nension D-NUMISEN Dovat, yaşamdan uzak konuların işlenmesi versen E) Şiirlerin nazım biçimleri ve türleriyle adlandırılması 12. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yan- liştir? Inholemmilenica A) Seydi Ali Reis - Mirat'ül Memalik Mercimek Ahmet - Kabusname Süleyman Çelebi - Vesilet'ün Necat DY Sinan Paşa-Tazarruname EŞeyhi-Hüsnü Aşk 13. Zalim olsa ne rill

y- Divan şiiri konusunda proje ödevi alan 4 öğrencinin ara- sında geçen konuşma aşağıdaki gibidir: 1. Öğrenci: Ben Nâbi'nin bir aşk hikâyesini konu alan ve vuslatla bitmesi yönüyle birçok aşk mesnevisinden ayrılan yapı- tını okudum ve çok beğendim. 2. Öğrenci: 1 Ben Şeyh Galip'in alegorik mesnevisini okudum. Ki- mi kaynaklar bu eseri Nâbi'nin mesnevisine nazire ola- rak yazdığını söylese de eserin üslübunu ağır buldum. 3. Öğrenci: Ben ödevimde bir şairimizin "İlimsiz şiir temelsiz du- var gibidir, temelsiz duvar yıkılıp gider." sözünü, şiirlerin- de etkin bir şekilde uyguladığını gördüm. Peygamberi- miz için yazdığı naat bunun en güzel örneği. 4. Öğrenci: Döneminde "Sültanüs Şuara" olarak tanınan şairin, Kanuni Mersiyesi gerçekten sanat yüklü bir şaheserdir bence. İnceleme fırsatı bulduğum için şanslıyım. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangis söy- lenemez? A) 1. öğrencinin okuduğu mesnevi Hayriyye'dir. B) 2. öğrencinin okuduğu mesnevi Hüsnü Aşk'tır. C) 3. öğrenci Fuzuli'nin Su Kasidesi'ni okumuştur. D) 4. öğrencinin övdüğü eserin şairi Bakî'dir. E) 2. öğrencinin bahsettiği Nâbi'nin mesnevisi Hayra- bad'dır.