Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

25. Erzurumlu Emrah ve Seyrani'den sonra dönemin âşık edebiyatının en tanınmış temsilcisidir. Birkaç çırak yetiştirdiği gibi kendisinden sonra gelen âşıklar üzerinde de etkili olmuştur. Şiirlerinde divan şairle- rinden Fuzulî ve Bağdatlı Ruhi'nin halk şairlerinden Âşık Ömer, Gevheri, Kaygusuz Abdal ve Pir Sul- tan Abdal'ın tesirleri kendini gösterir. II. Mahmud'un yaptığı fes inkılâbı başlangıçta halk arasında tepkiy- le karşılandığından Hüsrev Paşa onu teşvik ederek "fes" redifli bir kaside yazdırır. Fesi ve fes giymeyi övdüğü bu kasidesiyle sarayın iltifatını kazanınca kendisine Çağa Âyanlığı verildi. Bu parçada sözü edilen âşık aşağıdakilerden hangisidir? A) Kul Himmet C) Sümmani E) Dertli B) Dadaloğlu D) Karacaoğlan

F Miratü'l-Memalik adlı eseriyle edebiyatımızdaki ilk gezi yazısını yazmıştır. Eserlerinde orta nesrin özelliklerine rastlanır. - Astronomi alanında da önemli çalışmaları vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu cümlelerde tanıtılan sanatçının mahlasıdır? A) Muhit B) Kâtibî D) Piri Reis C) Büyük Pir E) Mirat-ı Rum

En da ri'l- nlı SI- en 15. - divan şiirinde Necati'yle belirginleşen, Bakî ve Şeyhü- lislam Yahya gibi şairlerin eserlerinde mükemmelleşen mahallileşme deneyiminin XVIII. yüzyıldaki en büyük tem- silcisidir. Onun, şiirlerinde halk edebiyatına yakınlaşması, İstanbul hayatından sahneler sunması, gerçek hayattan alınan unsurları kullanması, günlük dilden gelen konuşma kalıplarına ve deyimlere yer vermesi yerlilik arzusunu gös- teren unsurlar olarak görülmektedir. Türk Dili ve Edebiyatı Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Nâbi D) Nedim B) Fuzuli C) Nefi E) Âşık Paşa 16. Hâlid Ziya, Kirk Yıl adlı anı türündeki eserinde "Yine bir woni gelmis, sevleri gözden

22. Şiirlerinde ikiyüzlülük, rüşvet, haksızlık, fakirlik, adalet, bil- gisizlik gibi sosyal temaları da işlemiştir. Yaşadığı dönemde bozulan hak ve adalet dağıtan müesseseleri konu edinen şiirler yazmıştır. Ülkedeki başıbozukluğun sebebinin yöneti- ciler olduğunu pek çok şiirinde dile getirmiştir. Şiirlerinde dini kötüye kullananlar veya yanlış yorumlayanlar da eleştirilmiş- tir. Şair şiirlerinde teknik ve modern unsurlar da yerini almış- tır. Telgraf ve vapur gibi kavramlar onun şiirlerine girmiştir. Böylece âşığın Batı'daki gelişmelerden haberdar olduğunu tespit edebiliyoruz. Şair şiirlerinde kendisine yardım eden şahsiyetleri de işlemiştir. Bu özellik, şairin vefa duygusunu göstermesi bakımından son derece önemlidir. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Karacaoğlan B) Köroğlu C) Feymani D Gevherî E) Seyranî 2

6) Mahallileşme akımının en güçlü temsilcisidir. Lale Devri'nin güncel yaşantısını şiirlerinde başarılı bir şeklide ortaya koymuştur. Şiirlerinde halk dili ve söyleyişlerine sıkça yer vermiştir. Kasidelerinden çok, yeni buluşlarla süslediği şarkı ve gazelleriyle ünlüdür. Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Nábi D) Fuzuli B) Nedim C) Şeyh Galip E) Baki

ŞİİR Divan Edebiyatında Şiir 3. 16. yüzyılda Arapça ve Farsça sözcüklerle, şiir dili gittikçe ağırlaşmıştır. Bu duruma karşı çok yalın bir Türkçeyle şi- irler yazarak tepki gösterenler olmuştur. Bu şekilde basit denmiştir. ve sade bir Türkçeyle şiir yazma akımına adlı şairin bu tarzda pek çok şiiri vardır. ‒‒‒‒ Bu parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağı-daki- lerin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Türkî-i Basit - Edirneli Nazmi (B) Türki-i Basit - Nedim ‒‒‒‒ C) Sebkihindî - Edirneli Nazmi D) Sebkihindî - Şeyh Galip E) Âşık tarzı - Tatavlalı Mahremi 6.

Su benim garip gönlüm Yâre kavuşmak ister" (mâniden yararlanma) E) "Öğleye geliyordu. İri zeytin ağacının altında, yabani erguvan dallarından örülmüş çardağın içi loştu iyice, serindi de." (metinler arasılık) 21. Aşağıdakilerden hangisi Ali Şir Nevai ile ilgili yanlış bir bilgi içermektedir? A) Çağatay edebiyatının en büyük ismidir. B) k tezkireyi yazan ve hamse sahibi olan sanatçıdır. C) 15. yüzyıl sanatçısı ve bilginidir. Şairliğinin yanında düşünür ve devlet adamlığı yönü de vardır. Yaşadığı dönemde Hüsrev-i Rum olarak anılmıştır. XO S 22. Ben şair olmak istiyorum diyen gençler! Hiç olmazsa yakın dönem şairlerimizi okuyunuz. Çile'yi okumadan metafizik sezişi, felsefi gerilimi, Ben Sana Mecburum'u okumadan, aşkın imgeli anlatımını, Bursa'da Zaman'ı okumadan tarih- sel duyarlılığı, Istanbul'u Dinliyorum'u okumadan yaşanılan çevreyi duyumsayışı anlamlandırmanız eksik kalacaktır.

12. I. Grup I. Sinan Paşa II. Ali Şîr Nevai III. Şeyh Galip IV. Enderunlu Vasif V. Şeyhi Yukarıda I. grupta verilen sanatçılardan hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? A) I. B) II. C) III. D) IV. II. Grup k tezkire Sebk-i Hindi Mahallileşme Akımı Süslü nesir EV.

gele- ayla adığı net- ='ten plan ayat mak an- de Su- ni iği an az i- Ankara Yayıncılık B KİTAPÇIĞI 11. San iki deryâdurur ki urdu mevc Ya demürden iki dagdur fevc fevc İki leşker birbirine saldı at Gök sekiz kat oldu yirler altı kat Geldi asker derilüp âlâya Nitekim cûlar akar deryaya Oldı gitdikçe ziyâde ordu Döndi âdem denizine o sû İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşa- ğıdaki edebî türlerin hangisinden alındığı söy- lenebilir? A) Siyasetnâme C) Pendnâme 5. Deneme E) Surnâme B) Gazavâtnâme D) Seyahatnâme

17. Divan edebiyatı, pek çok uzmana göre Türk şiirinin zirve noktasıdır. Divan edebiyatı sürecinde gerek Anadolu sahasında gerekse diğer sahalarda oldukça başarılı şairlerin yıllardır estetik kalitesini korumaları, bu düşünceyi destekler. Beş mesnevi yazmayı başaran ---- gibi şairlerin yanında hiç mesnevi yazmayan ---- gibi sanatçılar, tür farkı gözetmeksizin şiir üstadı kabul edilir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada boş bırakılan yerlerden birine getirilemez? A) Taşlıcalı Yahya C) Ali Şir Nevai E) Nef'i B) Nedim D) Fuzuli

0 17. Dinî ve tasavvufi konulu Mizahi konulu Aşk konulu Öğretici ve ahlaki konulu Bir öğrenci, Türk dili ve edebiyatı dersinde, yukarı- da belirtilen yüzyıl ve türde mesnevileri kapsayan bir proje ödevi hazırlayacaktır. 14. yüzyıl 15. yüzyıl 16. yüzyıl 17. yüzyıl Buna göre aşağıdaki eserlerden hangisinin bu ödevin kapsamında olması beklenmez? A) Harname B) Leyla vü Mecnun Garipnâme D Hayriyye E) Iskendername 14 kned AYT/TDE Sosyal Bilimler-1 Asık pasa 7

10. Hiçbir sanatkârın yaşadığı çevrelerin dışında düşünül- mesi mümkün olamayacağı gibi bu çevrelerin tesirinde kalmadan bir sanat eserini meydana getirebileceği de tasavvur edilemez. Divan şairleri de her sanatkâr gibi bu kurala uymuş ve eserlerini meydana getirirken tabii ve sosyal çevrelerini, geleneklerini eserlerine yansıt- mışlardır. Bu parçaya göre aşağıdaki beyitlerden hangisi, di- van şiirinin sosyal yaşamla ilişkisini temsil eden bir örnek olamaz? A) Yetimler gibi şâhâ iki gözüm bebeği Mahallen içre oturmuş türâb ile oynar B) Ayda bir fincânını kahveyle mâhun toldurur Kahvenün benzer Sülükî çarha çıkdı şöhreti (C) Ayîne gibi herkese yüz virmesün ol mâh Bir bağru yanuk âşıkun uğrar nefesine D) Bu tarz-i nev mulûkî kasr-ı âlînün binâsıyla Değişti şimdi nâmı Eskidâr'ın Üsküdâr oldi E) Elinde altunla varsan "Efendi gel buyur" derler Eğer elin boş varırsan Efendiyi "uyur" derler

15. Ali Şir Nevai, XV. yüzyıl Çağatay şairlerindendir. Eserlerin sayısı otuzdan fazladır. Bu eserlerle Türkçenin döneme ağırlığını koyduğunu, Farsçadan geri kalmadığını göster- meye çalışmıştır. Şair, birçok konuda eser vermiştir. Ör- neğin - adlı eserinde Türklerin kullandıkları nazım ve musiki şekillerini tanıtmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yapıtlardan hangisi getirilmelidir? A) Muhakemet'ül Lügateyn B) Mecalis-ün Nefais C) Mizan'ül- Evzan D) Hest Behişt E) Divanü Lügati't Turk ZAFER YAYINLARI

aki- ği) 29. Sevdiğim cânım yolunda hâke yek-sân olduğum Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum Yukarıdaki şiirin nazım biçimi ve bu nazım biçim nin edebiyatımızdaki en önemli temsilcisi aşağıda kilerin hangisidir? A) Kaside - Nef'î BYAşıkane gazel - Fuzûlî C) Rindane gazel - Bâkî D) Terkibibent - Bağdatlı Ruhi E) Şarkı - Nedim C) Nizam D) Eyalet E) Yaya C

5. Bizüm cevr-i felekden şekve vü bî-dâdumuz yokdur Adudan hiç melâl-i hâtir-i nâ-şâdumuz yokdur Şu kâfir baht-1 bedden iştikâ muctâdumuz yokdur Muhassaal dost ü düşmenden tazallum yâdumuz yokdur Gönüldendür şikâyet kimseden feryâdumuz yokdur Bu dizeler, aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmıştır? A) Muhammes D) Terkibibent B) Murabba E) Müstezat C) Şarkı

A ğıdakilerin A A AYT A 3 E) Fihi Ma Fih 13. "Yaratılana Yaratandan dolayı" beslediği engin hoş- görü, insan sevgisi, Allah'a kavuşma arzusu, ilahî aşk eserlerinde işlediği konulardır. Şiirlerini sade bir Türkçeyle oluşturmuştur. Şiirlerinde "sehl-i mümteni" (söylemesi kolaymış gibi görünen ancak ustalık gerekti- ren anlatım) dikkat çeker. A Aşağıdakilerden hangisi bu parçada hakkında bilgi verilen sanatçıya ait bir eserdir? A) Şerh-i Besmele C) Risaletü'n Nushiyye B) Müzekki'n Nüfûs D) Budalaname