Divan Şiiri Soruları

20. ilm kesbiyle pâye-i rif'ata Arzû-yi muhâl imiş ancak b Aşk imiş her ne var âlemde d İlm bir kîl ü kâl imiş ancak b Bu şiirin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? AL Müstezat B) Gazel C) Rubai D) Kita EY Mesnevi A

isi söy- 14 Koşma, halk edebiyatı nazım biçimlerindendir. Hece öl- çüsünün 11'li kalıbıyla söylenir, uyak düzeni abab, cccb, dddb... biçimindedir. Dörtlük sayısı 3 ile 5 arasında deği- şir. İşlenen konuya göre güzelleme, koçaklama, hicviye, ağıt gibi adlar alır. Konu bakımından divan edebiyatında- ki gazele benzer. mekte- Bu parçadaki bilgi yanlışı aşağıdakilerin hangisinde belirtilmiştir? LİMİT YAYINLARI A) Koşma, halk edebiyatı değil ; İslamiyet öncesi nazım biçimidir . M Koşma, 11'li değil, 8'li hece ölçüsüyle söylenir. C) Koşma, konu bakımından gazele değil, kasideye ben- zer. D) abab, cccb, dddb koşmanın değil, türkünün uyak dü- zenidir. E) Işlenen konuya göre koşmanın aldığı adlardan biri hic- viye değil, taşlamadır.

13. Kimdir ki gaminda nâle vü zâr etmez a Derdin sana nâle ile izhâr etmez a Feryâdına hîç kimsenin yetmezsin X Feryâd ki feryâd sana kâr etmeza 9 (Fuzuli) Yukarıdaki şiirin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Tuyuğ B) Rubai Murabba D) Terbi E) Şarkı

5. . 2 Fuzûlî'nin çağdaşı olan sanatçı, en çok gazel yazan divan şairlerindendir. Sosyal hayata ve olaylara duyarlı, eleştirel yönü güçlü bir divan şairidir. Dili, sade ve akici olup çağdaşı diğer bazı şairlerin şiirlerine göre tamlamalar ve yabancı kelimeler sa- yica azdır. 17 bentten oluşan ünlü Terkibibent'i, samimiyetsiz dindarlığın, ikiyüzlülüğün ve dünya için ahiretten yüz çeviren kişilerin çok etkileyici bir dille eleştirildiği bir manzumedir. Yukarıda özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ali Şir Nevayi B) Mevlana C) Edirneli Nazmi Bağdatlı Ruhi E) Naili

wramlar urduğu- ünürüz. A 8. Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi örneklemez? Craiova an ana- aş gibi, N Rodin ile A mek isti- R 1. Ancak Bratacak u büyük yi dene- mla çıkıp yüzden A) Yok sende kanâat gözün aç olduğu oldur Rızkın erişir yoksa eğer subh eğer şâm (var olanla yetinmeme) 8 Bir nâ-halefi cübbe vü destâr ile görsen Eylersin anın cübbe vü destârına ikrâm (dış görünüşe önem verme) C) Yazık sana kim eyleyesin hirs u tama'dan Bir habbe için kendini âlemlere bed-nâm (küçük duruma düşme) Hirkaç ay ti. anından sidir? D) Gör zahidi kim sâhib-i irşad olayın der Dün mektebe vardı bugün üstâd olayın der (haddini bilmeme) E) Hålin kime açsan sana der hikmeti vardır Öldürdü bizi âh bilinmez mi bu hikmet (bilgisiyle övünme) mekte ol- a kendini karşı ka- kendisi-

AYT (Alan 1 - 9. Kiral düşmiş önine leşkerinün Yüreklensün diyü halkı çerinün Bu gez bir Türk kuşağın sancak itmiş Kilicini dahi yalıncak itmiş Atinun kejimi hep dikmeyidi Hem altunlu ışıgı dökmeyidi Dahi gögsinde bir hâçın zer itmiş Sanur hayr anı bilmez kim şer itmiş İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşa- ğıdaki metin türlerinin hangisinden alındığı söy- lenebilir? A) Surname B) Pendnâme C) Kıyafetnâme D) Seyahatnâme E) Gazavatnâme

9. Dimez nice sürinürsin kapumda sen de garib Kimesne bencileyin olmasın vatanda garib (Necati Bey) "Sevgili, bana kapımda niçin sürünüp duruyorsun sen de ey garip demez, hiç kimse benim gibi vatanında garip Tanir mani birs eder olmasın." * min bire niği teb Bu çi A Birinci misrada sevgilinin ilgisizliği, ikinci misrada onun bu tavrı karşısında aşığın durumu anlatılmaktadır. Ken- disini garip olarak nitelendiren âşık şair, vatanı olarak gördüğü sevgilinin kapısında olmasına rağmen onun ilgisizliği sebebiyle, kendi vatanında garip olduğunu ve bu durumun gurbette garip kalmaktan çok daha kötü ol- duğunu söyleyerek hiç kimsenin böyle bir duruma düş- memesini istemektedir. Buna göre, bu bevit ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Bu şiirde sevgilinin oldukça katı ve acımasız bir tu- tum sergilediği görülmektedir. B B) Garip kelimesi, sevgilinin sergilediği davranış karşı- sında âşığın düştüğü şaşkınlığı ifade etmektedir. X CL Âşık melankolik bir tutum sergilemektedir. V D) Bu şiirde aşk, tasavvufî bakış açısıyla ele alınmıştır. V E) Şiirde sevgili cefa çektiren iken âşık ızdırap çekendir. 10. (...) Hele şükürler olsun, yüce adaletin gölgesinde kaçı- un fratların telafisi nasip oldu. Şöyle ki: Bu yolda

9. Edvâr-i zeman dâ'ire-i hayret imiş Esbâb-i cihân mehâlik-i mihnet imiş Dünyâya heves itmemek itmekden yeğ Çü evveli hırs u âhiri hasret imiş Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söyle- nebilir? A) Mesnevi B) Muhammes C) Müstezat D) Rubai E) Terkibibent

17. Asıl ününü “kuş dili" anlamına gelen ve İranlı şair Feri- düddin Attar'ın aynı isimli şiirinden alıntılar yaparak yaz- dığı mesnevisiyle kazanır. Bu eserde kuşların Hüdhüd adı verilen ermiş bir kuşun yol göstericiliğiyle Anka veya Simurg adı verilen efsanevi kuşla sembolize edi- len Allah'ı arayışları anlatılır. Bu parçada tanıtılan yazar ve eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Fuzuli – Hadikatüs Süeda X B) Gülşehri - Mantık'ut Tayr C) Şeyhi - Harname of Şeyh Galip - Hüsnü Aşk X E) Ahmedi - Cemşid ü Hurşid x - -

B KİTAPCIĞI 2. Deneme D V- 12. Bir buse-i can bahşına ver nakd-i hayatı 11 Gel kail olursa Senden yanadır söz yine bâzâr senindir Ey âşık-ı şeyda Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylene- bilir? - SI s Al Mesnevi B) Rubai D) Müstezat C) Tahmnis E) Terkib-i bent

ÖSYM BENIN Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid zamanında şiirler yazmıştır. Şiirleri, o daha hayattayken, bütün Anadolu ve Rumeli'ye yayıldığı gibi Hüseyin Baykara'nın Herat'taki sarayında dahi okunur olmuş, kendisinden sonraki şairleri de etkilemiştir. Türk edebiyatı tarihinde Şeyhi ile Necati arasında yetişen şairlerin en tanınmışlarındandır. Onun "kerem", "benefşe" ve "âb" redifli kasideleri, bilinen eserleri arasındadır. Atsi Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir? A Süleyman Çelebi B) Ahmet Paşa Sehi Bey yTaşlıcalı Yahya F) Âşık Paşa gr

18. Neler çekmekdeyim derdinle sensiz yâ Pesulallah Gaminla geçmedi bir an mihensiz yâ Resulallah Şikâyet mi, değil haşa bihakk-i Haydar ü sıbteyn Beni benden halâs et eyle bensiz yâ Resulallah azar, hikâye, Eserlerinde we bireyin iç yaşamdan isimlendir- ndu. Oğlu- dilerinden ndişe ve nyalarini Ayırma zümre-yi rindandan bu abd-i mahzunu Meseldir derler olmaz gül dikensiz yâ Resulallah Bu kemân içre Yakub'um cüdayım mâh-ı Kenân'den Göz a'mâ bi nevâ beytül hazensiz yâ Resulallah hangi- Bu manzum parçayla ilgili olarak İrsalimesel sanatına yer verildiği II. Naat türüne özgü özellik gösterdiği III. Kafiye ve rediften faydalanıldığı IV. Dinitroavvufi halk şiiri geleneği ile oluşturulduğu V. Beyit nazm birimiyle oluşturulduğu numaralanmış ifadelerden hangisi söylenemez? A) B) II C) III D) IV 8 Diğer sayfaya geçiniz.

G 10. Aşağıdaki beyitler, Nefi'nin Bahar Kasidesi'nden alın- mıştır: B 1. Lütf eyle saki nazı ko mey sun ki kalmaz böyle bu Dolsun sürahi vü sebu boş durmasın peymane hem a F II. Esti nesim-i nev-bahar açıldı güller subh-dem Açsın bizim de gönlümüz saki medet sun cam-ı Cem IH. Kaldır elin eyle dua buldu kasiden intiha Şimdi dua etmek sana hem müstahiptir hem ehem IV. Nef'i yeter davayı ko dünya ile kavgayı ko LİMİT YAYINLARI Eflâke Istiğnayı ko hâke yüzün sür lâcerem 14. V. Bir cam sun Allah için bir kâse de ol mah için Ta meth-i Şahenşah için alam ele levh u kalem Bu beyitlerden hangisi, söz konusu kasidenin son bö- lümünde yer alır? A) B) || C) III D) IV E) V

. Bir kasideye ait üç beyit şu şekildedir: I. Rûh-bahş oldi Mesîhâ-sifat enfâs-ı bahar Açdılar didelerin hâb-ı ademden ezhâr II. Taze cân buldı cihan erdi nebatata hayât Ellerin harekât eyleseler serv ü çenâr 01 III. Koma Bâkî kulum cur'a-sifat ayakda Dest-gîr ol ana ey dâver-i âlî-mikdar Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakiler- den hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) III - II - B) II - I - III C) H - I - II D) I - II - III E) I - III - 11

6) Aşağıda kasideden alıntı beyitlerin matla(ilk beyit) ve taç beyit (son beyit) özelliğine göre doğru sıralanışını rakamlarıyla yazınız. Örnek: 3-- 1 --2 1) Olursa eğer himmet-i şahenşeh-i adil Haşa ki bu endişede Nef'izarar eyle 2) YANIT: ... Sanman ki felek devr ile şamı seher eyler Her vakianın akıbetinden haber eyler 3) Bir yerde ki arama bu mikdar ola mühlet Erbab-i nice kesb-i kemal ü hüner eyler

13. Aşağıdaki kavramlardan hangisi karşısında verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? A) Falname: Fal bakmaya yarayan, mistik folklorun gereği olarak anlaşılması kolay bir dille yazılmış resimli veya resimsiz, tibbi folklorik telkine dayalı kitaplardır. B) Seyahatnâme: Gezilip görülen yerler hakkında genellikle nesir diliyle kaleme alınan eserlerdir. C) Kıyafetnâme: Bir kişinin saç, göz, kulak, el gibi organlarına ve dış görünüşüne bakarak karakter yapısı hakkında görüşler ortaya koyan eserlerdir. D) Mahlasnâme: Üstat bir şair tarafından yetişmekte olan bir şaire mahlas verildiğine dair o üstat tarafından yazılan manzumelerdir. 5 E) Gazavatnâme: Bir velinin hayatı etrafında oluşmuş olan menkibeleri ya da kerametleri anlatan dinî ve tasavvufi eserlerdir.