Divan Şiiri Soruları

4. Sen düşersen kimseler gelmez senin imdâdına Dest-gir oldukların hatta yetişmez dâdına Hande eylerler uzakdan cümlesi feryadına Dikkat etmez kimse istihkak u isti'dâdına (Sen düşersen senin imdadına kimse gelmez, elin- den tuttukların bile feryadına yetişmez. Hepsi uzaktan feryadına güler, kimse senin hakkına ve yeteneğine dikkat etmez.) Ziya Paşa'nın Terci-i Bend adlı eserinden alınan bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Yabancı dillerden alunan sözcüklere yer verilmiştir. durian B) Didaktik ögeler barındırmaktadır. C) Divan şiirinin biçimsel özellikleri görülmektedir . Dicerik dlarak yeni bir konu ele alınmıştır. E) Lleştirel bff yaklaşımla kaleme alınmıştır.

3. Maniler, halk şirindeki en kısa nazım biçimidir. Genellikle 7'li hece ölçüsüyle söylenip tek dörtlükter oluşur ve aaxa şeklinde kafiyelenir. Manilerde ilk iki dize kafiyeli söyleyiş için oluşturulan doldurma dizelerdir. Asıl mesaj ise son iki dizede verilir. Maninin yapısal özellikleri göz önüne alındığında aşağıdaki divan edebiyat nazm biçimlerinden hangisi maniye benzer özellikler göstermektedir? Astroyog-ruar 6) uyug - Şarki C Gazelaide Byforritibont-Feribert Unapoa

1. 18 Senin kuşların olurdu mevsimi yolculuklara çağıran lolitasra kızlann gizemli ev içleri Kapılann olurdu korkudan çok denizlere açılan O denize açılan ellerin nerde şimdi? Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Divan edebiyatı Ürünüdür. B) Modern Türk şiirine örnektir. C) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanılmıştır. D) Anlam kapalılığı söz konusudur. E) Dil şiirsel ve kanali kontrol işlevleri ile kullanılmıştır. 2.

5. Aşağıdaki şiirlerin nazım türünü ve bağlı oldu yazınız. ç . 4. Bir sen ü bir ben ü bir mutrib-i pakize-eda Iznin olursa eger bir de Nedim-i şeyda Gayrı yaranı bugünlük edip ey şuh feda Gidelim serv-i revanim yürü sa'd-abada Nazım Türü: Edebî Dönem:

TEST 4 1. W. Nesimi, eserlerini Azeri şivesiyle yazmıştır. II. Fuzuli'nin "Hadikatü's-Süeda" adlı mersiyesi Hz. Hüseyin'in şehit edilmesini anlatır. 1. Garipnâme, dini-tasavvufî bir mesnevidir. ASK PASA W. Münşeât, divan edebiyatında düzyazı türünde- ki eserlerin adıdır. V. Edebiyatımızda “Mahallileşme Cereyanı'nı baş- latanlardan biri de Tatavlali Mahremi'dir. 14. Yukarıda verilen numaralanmış cümlelerin han- gisinde bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Bir akşamüstü pencerenden bakıyordun 7. Ağır ağır yollara inen karanlığa Bana benzeyen biri geçti evinin önünden Kalbin başladı hızlı hızlı çarpmaya O geçen ben değildim (Özdemir Asaf) Bu dizeler, aşağıda verilen anlayışlardan hangisine uygun bir özelliği yansıtmamaktadır? A) Şiir, sözcüklerle güzel biçimler kurmak sanatıdır. Hangi sözcük, hangi sözcükle yan yana geldiğinde nasıl bir ışık ortaya çıkar? Bunu bilmek gerekir. (Cahit Sıtkı Tarancı) B) Bir şiir, yalnız o şiire giren sözcüklerden değil, bir de girmeyen sözeuklerden meydana gelir. (Salah Birsel) C) Ustalık kazanılır ama çocuk olmak yitirilirse şiirin büyük damarlarından biri yok olur. (İlhan Berk) D) Şiir; yaşayan, kimildayan, soluk alıp veren canlı bir organizmadır. (Ataol Behramoğlu) E) İlimsiz şiir, harcı ve hesabı olmayan duvar gibidir. (Fuzuli) Sana dün bir

amed'in arasındaydı. DİVAN EDEBİYATI NAZIM ŞE on job TEST • 21 Na neầa san-i Kami olan Tanni Hz. Muham alen ruh me 3. Bir Kaside yazacak olsanız, ilk bölümde aşağıdaki beyitlerden hangisine yer verir- siniz? A) Gül gibi hurrem ü handân ola rûy-i bahtun Sâgar-i ayşun ola lâle-sifat cevherdâr ou kuran B) Eşiği hâki imiş yüz sürecek hayf deyu Taşdan taşa urur başını şimdi enhâr adem ben C) Tâze cân bulli cihân irdi nebatata hayột Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenâr mde en D) Tab'-1 vakkâdm eğer âteş-i rahşân görse Kızara ahker-i sûzân nitekim dâne-i nâr E) Dil-i mecrûha şifâ-bahş ruh u la'lündür Gülbeşekkerle bulur kuvvet-i tab'ı bîmâr

DIVAN ŞİİRİ - V ŞİİR ÜNİTE-111 5. Bir şehri Stanbul ki bi-misi o bahadır Bir sengine yek páre Acem mülkü fedadir Bir gevher-i yek-pare iki bahr arasında Hurşid cihan tab ile tartılsa sezadir Altinda mı üstünde midir cennet-1 alá El-hak bu ne hålet bu ne hos ab u havadir U Her bağçesi bir çemenistan letafet Her kuşesi bir meclis-i pür feyz ü safadir Nedim'in bir şiirinden alınan bu dizelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) ilk beyit, bir kasidenin birinci beytidir. B) Her beyitte mübalağa sanatına başvurulmuştur. C) Verilen dizelerin her beytinda ayrı bir konu islenmiştir. D) Kasidenin "nesib" bölümünden alınan beyitlerdir, E) Şair, gözlemlerini duyguları ile birlikte aktarmıştır. www.bireyakademi.com

9. Ünlü bir göz hekimi olan divan şairi Şeyhi'ye, Çelebi Sultan Mehmet'in göz hastalığını iyi ettiği için Tokuzlu köyü timar olarak verilmiştir. Şeyhi Tokuzlu köyüne giderken timarın eski sahiplerinin saldırısına uğramış, başına gelenleri sem- bolik biçimde eserinde anlatmıştır. Bu eser 126 beyitten oluşan bir mesnevidir. İnsanlar arasında geçebilecek olayları teşhis ve intak sanatlarından yararlanarak hayvanlar aracılığı ile anlatmıştır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Mantıku't-Tayr B) Mesnevi C) Harname D) Gülistan E) Kelile ve Dimne

Aşağıdakilerden hangisi, divan edebiya- tina ait bir özellik değildir? A) Bu edebiyatın nazım birimi genellikle beyitir. B) Nazımda kullanılan ağır üsluba karşın, B nesirde yalın bir yol izlenmiştir. C) Toplumun bütün kesimlerine değil, daha çok aydin kesime seslenmiştir. D) Genel olarak aşk, şarap, doğa güzellik- leri; din, ahlâk gibi konular işlenmiştir. E) Anlatımda sık sık kalıplaşmış sözler- den, mazmunlardan yararlanılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının özellikle- rinden biri değildir? \A) Şiirlerde aruz ölçüsü kullanılır, nazım birimi genellikle beyittir. B) Nazım biçimleri genellikle Arap ve İran edebiyatından alınmıştır. C) Şiirde bütün güzelliği değil, parça güzelliği önemlidir. D) Arapça-Farsça sözcük ve tamlamalar çok sık kullanılır. E) Uyak çok önemlidir ve genellikle yarım uyak kullanılır.

VA) BY Mersiye Tevhit lor Münacaat Naat PALME YAYINEVİ k Tio. II. Grup I. Grup Ömer Hayyam I. Gazel II. Şarkı Ziyade III. Rubai Matla IV. Kaside Fahriye V. Müstezat Bu tabloda I. gruptaki nazım biçimleri II. gruptaki bilgiler- le eşleştirildiğinde aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisi dışta kalır? A) Gazel B) Şarkı C) Müstezat D) Rubai PAINEV E) Kaside

9.) Aşağıda mesnevi ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yan- lıştır? A) Mesnevilerde beyit sınırlaması yoktur bu yüzden divan edebiyatındaki en uzun nazım biçimidir. B) Danzimaťa kadar olan dönemde hikâye ve roman ihtiya- cini karşılar. C) Mesnevilerde savaş, tasavvuf, aşk ve kahramanlık gibi konular ele alınır. D) Mesnevilerde aruzun kısa kalıpları tercih edilir. E) Kafiye düzeni gazel ve kasidede olduğu gibi “aa, ba, ca, da, ..." şeklindedir.

16. Arapça, Farsça kelime ve tamlamaları, mazmun adı ve- rilen kaliplaşmış sözleri yoğun bir biçimde içeren divan şiirinde mahallileşme akımının etkisiyle, diğerlerine ki- yasla daha sade şiirler yazıldığı da olmuştur. Halk dilin- de kullanılan kelimeler ve deyimler bu akımın etkisiyle yazılan şiirlerde kendine yer bulabilmiştir. Bu parçaya göre aşağıdaki beyitlerden hangisi ma- hallîleşme akımını temsil eden bir örnek olamaz? A) Başa çıkdı katı yüz buldı yukardanligi var Bu gönül baglanalı bir güzelün perçemine B) Bezme bir dahi dönüp gelmek değildi niyyetin Gitdiğin vakt anladım ömrüm şitâbından senin C) Ne tende cân ile sensiz ümid-i sıhhat olur Ne cân bedende gam-ı firkatünle râhat olur D) Murg-i âvâreyi âmâde-i pervâz edegör Dest-i eyyâm şikest etmeden evvel kafesin E) O gül endâm bir al şale bürünsün yürüsün Ucu gönlüm gibi ardınca sürünsün yürüsün

3. 1. Divan edebiyatı aydın zümre edebiyatıdır. Medrese kültürü hâkimdir. (D) II. Divan edebiyatında Arap ve İran edebiyatının etkisi çok fazladır. (D) III. Divan şiirinde daha çok aşk, sevgili, şarap gibi konular işlenmiştir. (D) IV. Nesir ön planda tutulmuş, nazım arka planda kalmıştır. (Y) V. Divan şiirinde nazire geleneği yaygındır. (D) Yukarıdaki numaralanmış cümlelerdeki doğru-yanlış belirlemelerinden hangisi yanlıştır? A) 1 B) II C) III D) IV E) V

3. E 1. 1. Metin Ser-nâme-i muhabbeti cânâna yazmışam Hasret risâlesin varak-i câna yazmışam Nâlişlerini derd ile bîçâre bülbülün Bâd-ı sabâ eliyle gülistâna yazmışam Zülfün hikâyetini gönülde misal idüp Gam kıssasını levh-i perişana yazmışam E II. Metin Gitdi ol dem o karâr itdi olar Yemliha kardaşların gördi sorar Didi eglendün ne denlü oldi nevm Didiler yâ bir gün ü yâ bazı yevm Didi üç yüz dahi tokuz yıl tamâm Bilki bunda yatmışuz biz ve's-selâm Aşağıdakilerden hangisi bu iki metnin ortak özel- liği değildir? ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü me, Değerlendirme LAJ Aruz Aruz ölçüsüyle yazılmaları CB Nazım birimlerinin beyit olması C) Gazel nazım şekliyle kaleme alınmaları D) Ahenk unsurlarından yararlanılması E) Dönemlerinin dil özelliğini yansıtmaları