Divan Şiiri Soruları

MESNEVI 3. 1. 1. Şeyyat Hamza'nın yazdığı mesnevi, Anadolu saha- sindaki ilk Yusuf u Züleyha mesnevisidir. II. 13 - 14. yüzyılda kaleme alınan eserde devrine göre sade bir dille yazılmış 1549 beyit vardır. III. Oğuz Türkçesiyle yazılmıştır, dil ve tarih bakımından önem arz etmektedir. IV. Kur'an-ı Kerim'in en bilinen kıssalarından birinden konusunu almıştır. V. Farsça kaleme alınan eserin değişik çevirileri de bu- lunmaktadır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde "Yusuf u Zü- leyha" adlı eserle ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) B) II D) IV E) V

8. Tuyuğ nazım biçimini en çok kullanan sanatçı ve divan edebiyatına kazandıran kişi olarak bilinir. Gazel biçiminde de başarılıdır. Gazel türünde son derece içten bir anlatımı tercih eder. Divanında 600 sayfa tutan şiirleriyle ünlenmiştir. Şiirlerinde beşerî aşk, dünya zevkleri, kahramanlık asıl işle- nen konular olmakla birlikte tasavvufî düşünceler de nadiren yer alır. Şiirlerinde savaşçı özelliğinin yansımaları da görülür. Şiirlerinde mahlas da isim de kullanmaz. Azeri Türkçesi ile şiirler yazmıştır. Dili sade, açık ve anlaşılır olan sanatçı, şiir- lerinde günlük konuşma diline yer verir. Dili ustaca kullanan sanatçının oldukça geniş bir kelime hazinesine sahip olduğu görülür. Cinas sanatı başta olmak üzere edebî sanatlara düşkünlüğüyle bilinir. Doğa betimlemelerinde oldukça başa- rilidir. Aruz ile birlikte hece veznini de kullanır. Özellikle aruz ölçüsünü Türkçeye uygulayıp divan şiirinin ortaya çıkmasına öncülük eder. Türkçeyi aruza uydurmakta güçlük çeker. Kaside nazım biçimini hiç kullanmayan birisi olarak da bilinir. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kadi Burhaneddin B) Ahmet Paşa C) Taşlıcalı Yahya D) Bağdatlı Ruhi E) Necati Bey

11. La'lidin cânimga otlar yakılur Kaşı kaddimni cefâdın ya kilur Min vefâsı va'desidin şadmin Ol vefâ bilmen ki kılmas yâ kilur dot Bu parçanın nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? AJ Kita Cestuvuš C) Rubai D) Murabba E) Şarkı

ANTIKOR 8. 1. Dize ortasında uyak bulunan gazellere musammat gazel denir. II. Gazelde ilk beyitten sonra yer alan beyite "hüsn-i matla" denir. III. Beyitleri arasında anlam bütünlüğü olan gazellere "yek-avaz" gazel denir. IV. Gazelin en güzel beytine "beytü'l gazel" ya da "şah beyit" denir. 7. Beyitleri aynı güzellikte yazılan gazellere "yek- ahenk” gazel denir. Gazelle ilgili verilen numaralanmış cümlelerden han- gilerinde bir bilgi yanlışı yardır? A) I ve II C) II ve IV B) I ve III Ditve v E) IV ve v ANTIKOR TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SORU BANKASI

24 ( TEST Divan Şiiri - 11 ler- ap- diği ru- a- - 4. (1) Kasidenin tasvir bölümüne "nesib" denir ve bazı kasidelerde bu bölüm bulunmayabilir. (11) Şairle- rin, kasidenin içerisinde aşk ve şarap duygularına ayırdıkları bölüme "tegazzür" denir.(111) Kaside ne amaçla yazılmışsa ya da kasidede kim övülecekse o kısma başlanıldığı bölümdür girizgah. (IV) Şair, kasideyi kimi ya da neyi övmek için yazmışsa o kimsenin uzun uzun övüldüğü bölüme de "methi- ye" denir. (V) Şairin kendisini, kalemini, şairliğini övdüğü ve rakiplerinden farklılığını anlattığı bölü- me ise "fahriye" denir. Numaralamış cümlelerin hangisinde kasidenin bölümleri ile ilgili bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) B) 11 C) III D) IV E) V

ayrılan kisminais 3. 1. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Oğuz Atay'ın Bir Bilim Adamının Romani (Mus- tafa İnan) adlı eseri biyografik roman, Peyami C Safa'nın Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı romanı ise otobiyografik roman özelliği taşımaktadır. B) Monografi, sınırları kesin olarak belirlenmiş bir Konuyu özel bir bakışla derinlemesine, ayrıntılı olarak anlatan yazılardır. c) Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi Ali Şir Nevâi'nin yazdiği Mecâlisü'n-Nefâis'tir. Anadolu sahasında yazılan ilk şairler tezkiresi Sehi Bey'e ait olan Tezkiretü'ş-Şuara dır. D) Portre, bir kişiyi ayırt edici yönleriyle tanıtmayı amaçlayan yazılara denir. E) Tezkire, eski dönemlerde önemli kişilerin, özel- likle şairlerin hayatlarının anlatıldığı; eserlerinden örneklerin verildiği düzyazı türüne denir.

12. Aşağıdakilerden hangisinin dil, anlatım ve içerik özelliklerine göre değerlendirildiğinde İslamiyet'ten önceki Türk edebiyatına ait olduğu söylenebilir? A) Sabahtan uğradı onun yurduna Dayanılmaz firkatine derdine B) Yol oldur ki doğru vara Göz oldur ki Hakk'ı göre C) Alplar başın togradim be Emdi meni kim tutar D) Bir kez gönül yıktın ise Bu kıldığın namaz değil E) Bilmek istersen seni Can içre ara cani

1. Beni ağlan beni kim, üstüme gelmez ölicek Bir avuç toprak atar bad- sabadan gayrı Bu dizeler, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıdaki yaygın yargılardan hangisiyle bağdaşmaz? 4. Hasilim yoh ser-i kûyu Garazım yoh reh-i aş Ney-i bezm-i gamem Oda yanmış kuru cis Yetti bikesliğim ol ga Kimse yoh çevrile g Al Bütün şiirlerde aruz ölçüsü kullanılmıştır. BY Yapıt, değişmez kurallara göre, güçlü bir düzen içinde ve çoklukla beyit beyit işlenir. * Söz ve anlam sanatlarına sık sık başvurulur. Dy Biçim ve söyleyiş kaygısı oldukça ağır basar. insandan kopuk, insanı anlatmayan soyut bir dünyası vardır. Ne yanar kimse bar Ne açar kimse kap Bezm-i aşk içre Fu Ne temettu bulunu Bu dizelerden ha

13. • Kasidenin asıl bölümü olan, kasidenin sunulduğu ki- şinin övüldüğü bölüm adını alır. Divan edebiyatında bir şairin başka bir şairden etki- lenerek aynı ölçü ve uyak ile yazdığı şiirlere ---- denir. • Beyitleri arasında konu birliği bulunan gazellere gazel adı verilir. - • Şarkı nazım şeklinde her bendin üçüncü dizesine -- bent sonunda tekrarlanan dizeye de nakarat denir. , • Yalnızca Türk edebiyatında görülen, dört dizeden oluşan divan şiiri nazım şekline denir. Aşağıdaki terimlerden hangisi bu cümlelerde boş bi- rakılan yerlerden herhangi birine getirilemez? A) rubai B) miyan C) nazire D) methiye E) yek ahenk

3. Batı şiirine özgü doğa betimlemelerinin bizde ilk örnek- lerine onun "Sahra" adlı yapıtında rastlanır. Hayal gücünün enginliği, duygularının zenginliği yönün- den o, Tanzimat sonrası edebiyatımızın lirik şairleri ara- sında yer alır. Türk şiirine Batılılaşma konusunda kurallar öne sürmek- ten çok, bunları yazdığı şiirlerle örneklendirme yolunu seçmiştir. Yukarıda hakkında bilgi verilen sanatçının eserleri ara- sında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İçli Kız B) Duhter-i Hindu C) İlham-ı Vatan D) Nağme-i Seher E) Macera-yı Aşk

10. Hüdhüd eydür garra olmagil ana Kim Hüma dirler bu dünyada sana Katı ol gerek ki düşe cûşa dîk Yüz hüma simurga kul olsa yik Anda kim simurg sultanlık kila Kamu sultanlar gerek kim kul ola Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış. tır? B) Harnâme A) Sihâm-ı Kaza D) Hest Behiş I wanuku't Tayr E) İskendernâme

EDEBİYATI LER-1 TESTI WWW.HOCALARAGELDİK.com 11. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir gazelin matla beytidir? AXŞair olursa olsa senin gibi Nabiya Ta'biri hoş nikâti muhayyel beyanı şuh B) Cihani yıkma sakin tab-i eh ile ey dil Heva-yi aşka dahi i'tidal gelmedi mi C) Gülistan-i dehre geldik renk yok bû kalmamış Sayeendaz-i kerem bir nahl-i dilcu kalmamış D) Ahdim olsun o peri meclise gelmezse eğer Yıkayım âlemi bir na're-i mestane ile E) Alode-i hundur yine dâmân ü giriban Ey gamze-i hunhar gazadan mı gelürsün

--, Hurufiliğin kurucusu olan Fazlullah'ın halifesidir. Hu- rufi inancını şiirleri aracılığıyla yaymaya çalışmış ve etkili olmuştur. Şiirlerinde ilahi aşkı işleyen ve Hurufiliği tani- tip propagandasını yapan şair, kendinden sonraki Hurufi şairleri de etkilemiştir. Aşırı görüşleri yüzünden ölümle cezalandırılmıştır. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şair- lerelen hangisi getirilmelidir? A) Nesîmi C) Sultan Veled B) Hacı Bektaş-ı Veli D) Hoca Mes'ûd

E) Şeyhülislam Yahya 13. I. Aşk, şarap ve kadın güzelliğini işleyen şiirler yazmıştır. Il. Yerli yaşayışı, halkın dilini, Istanbul Türkçesini şiirle- rinde kullanmıştır. III. On birli hece kalıbıyla yazdığı bir türküsü vardır. IV. Hüsn ü Aşk adlı mesnevisinde, tasavvuf yolundaki dü- şüncelerini yansıtır. V. Duygularını, kaliplaşmış mazmunlar dışında kendine has buluşlarla anlatmıştır. 16.1. Sarki nam bin edebiye dir. (Nedim 11. Hamame adi hicairendek III. Sade nesrin en güzel öeld menin yazandar Bad IV. Terkib-bent nazım biçimi miştir. (Bagdat: Ruhiy V. Kanuni Mersiyesi adlı şan ölümü üzerine yazmistr Yukarıdaki numaralarms sanatçı adlanınden hangi yanlışlığı giderilmiş olur? Divan edebiyatı sanatçılarından "Nedim" ile ilgili yuka- ridaki belirlemelerden hangisi yanlıştır? B) II C) IN C D) IV E) V Alive A) Din ve V

bölümleri bakımından birbirine benzer. D) Meddah, tek kişilik bir gösteri olması bakı- mindan diğer türlerden ayrılır. E) Köy seyirlik oyunları yazılı bir metne dayanan tek halk tiyatrosu türüdür. 9. Aşağıdakilerin hangisinde Farsça divan yazan sanatçılar bir arada verilmiştir? A) Kadı Burhanettin - Baki - Nef'i B) Fuzuli - Nef'i - Seyyid Nesimi C) Nedim - Baki - Necati Bey D) Şeyyad Hamza - Ahmet Paşa - Ahmedî E) Nabi - Şeyh Galip - Fuzuli YKS-AYT 21-13-07. Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler 1 Testi Secu Batılı anlamda TIK truy ilk mizah dergisi: Teodor Kasap'in çi. Batılı anlamda ilk öykü örnekleri: Samipaşazade İlk dergi örneği: Münif Paşa'nın çıkardığı "Mecmua-1 FC

5. Yöğrüktür bizim atımız zu acab Yardan atlattı zatimiz Gurbet ilde kıymatımız Ya bilinir ya bilinmez Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Tam uyak kullanılmıştır. B) Bir şarkının son dörtlüğüdür. e Kafiye şeması “aaab” biçimindedir . D 8'li hece ölçüsü ile söylenmiştir. E) Aşık tarzı halk şiiri geleneği ile oluşturulmuştur.