Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

35.34111OT TORRE 15. Müzik kültürü açısından çok sesli bir yapısı bulunan Anadolu toprakları, farklı müzikal renk ve ifadelerin muhteşem örneklerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Farklı müzikal kültürlerin iç içe geçerek aynı kültürel potada eritilmesi sonucunda ortaya çıkan özel müzik kültürü, tam olarak hem Anadolu'nun hem de Anadolu insanının kimliğini gösterir hâle gelmiştir. Bu müzikal renkler, kimi zaman toplumsal acı veya eğlencelerin dışa aktarımında kimi zaman da insanın en kıymetli hislerinin belirmesinde ön sırada yer almıştır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır? A) Karşılaştırma B) Tartışma D) Betimleme C) Örnekleme E) Benzetme

fedayised ephist Burası, Ankara'ya iki gün öte, ana yollardan aykırı küçücük bir kasabaydı. Iki gün bitmez tükenmez yokuşlar çıkılarak bin yorgunlukla gücü tükenmiş ve ezilmiş durumda gelindiği hal- de orada ne oturulacak bir kabave, ne yatacak bir han bulunur; şu çıplak kuru memlekete varmak için neden bu kadar yollar aşılıp güçlükler çekildiğini insan bir türlü anlamazdı. Soğuk, barınılmaz bir kışı; susuz, dayanılmaz bir yazı vardı. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? be B) Benzetme yapma Pekiştirmeye başvurma Betimlemede bulunma Ikileme kullanma Çoğullaştırmalara yer verme a

BV TAVAS Ad Ben çok küçükken, yani çocukların itfaiyeci ya da pilot olmak istedikleri dönemde, büyüyünce bir şey icat etmek ya da bir şey keşfetmek isterdim. Bu nedenle de idealim, bir makine icat edebilmek için makine mühendisi ya da bir ilaç keşfedebilmek için biyolog falan olmaktı. Sanıyorum, bu isteğimin arka planin- da, insanlığa hizmet ederek tarihe geçmek arzusu vardı. Bunu, biraz bilinçlenince daha iyi anladım. isively Yukarıdaki paragrafta aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır basmaktadır? A) Açıklama Betimleme B) Tartışma E) Benzetme Öyküleme

1) Aşağıdakilerin hangisi Türkçenin ses özelliklerinden değildir? a) Kalın ünlüleri kalınlar, ince ünlüleri inceler takip eder. b) Türkçe sözcüklerde düz ünlüleri, yuvarlak ünlüler takip eder. c) Türkçe sözcüklerde iki ünlü harf yan yana bulunmaz. C) Türkçe sözcüklerin köklerinde ikiz ünsüz bulunmaz. e) Kelime sonunda "b, c, d, g, ğ" sesleri bulunmaz. ninni 2) Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz türemesi ve ünsüz benzeşmesi aynı sözcükte olmuştur? a) Zannederim işimiz akşama biter. b) Bilim çevreleri öne sürülen iddiayı reddetti. Karşı takımın taraftarları bizi dostça karşıladı. Yakınlarınızdan birini kaybettiğinizi duyduk. e) Bütün gün oturmaktan sıkılmıştı. SES BİLGİSİ 1. TEST 8) U E 3) Küçük Betül iki ailenin de biricik torunu idi. Altı çizili sözcükteki ses olayı aşağıdakilerin hangisinde vardır? Küçük kız, annesinin yanağına bir öpücük kondurdu. b) Güneşin ilk ışıkları ile pazar yeri hareketlenmişti. c) Bu gencecik insanların çalışmaması canımızı sıkıyordu. d) Tavadaki balıkların iyice kızarmasını istiyordu. e) Ufacık bir sorunu iki haftadır çözemedik. pekiştirm ünlü kaybına uğramış bir B a

a Sistemli Paragraf 7. Karşımdan insanlar geliyor, arkamdan insanlar geliyor. Arkamdan yürüyenler nihayet beni geçiyorlar, karşımdan gelenlerin bazılarıyla bir an bakışıyoruz; bazıları beni görmüyorlar, benim de görmediklerim oluyor; bana sürtünenler, çarpanlar oluyor. Erkekler, kadınlar, uzun boylular, kısa boylular, yaşlılar, gençler, güzeller, çirkinler, zenginler, fakirler... Kocalı kadınlar, henüz nişanlılar, yalnızlar, kolunda sevgilisi olanlar, anneleri yanında yürüyen küçük çocuklar var. Cahit Sıtkı'nın, bir şiirinde "gün hazinesi" dediği bacaklarını uzun konçlu şosonlarda hapsetmiş, bir ömür hazinesi genç kızlar var. Yalınayak çocuklar da var. Ayakları muhafazalıların arasında seğirtip gazete satmaya çalışıyorlar. Fakat ayakları üşümüyor gibi, herhâlde alışmışlardır, diyorum. Hem onlar da kunduralılardan daha az mesut görünmüyorlar. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. B) Sayıp dökmelere yer verilmiştir. C) Tanık göstermeden yararlanılmıştır. D) Öyküleme yapılmıştır. E) Betimleyici ögelere yer verilmiştir.

od 8 9. Tanpınar modern bir nesrin ve şiirin peşindedir. Bu türle- ve dönüşümlerine duyar rin dünyadaki seyrine, gelişim li bir yapı kurmak ister. Türkiye'deki seyirle çok ilgilendi- ği söylenemez; çünkü Batıda daha karmaşık, daha ileri farkındadır. Ömrünün sonuna kadar bu Batılı kaynakla- ve nihayet daha üst bir estetik düzeyde eser verildiğinin ri esas alan ancak bir o kadar da kişisel olan bir esteti- ği kurmanın mücadelesini vermiş; kendi üslubunun pe- şine düşmüştür. Tanpınar'ın üslûbunun temelini şiirsellik oluşturur. Eşyaya yeni bir gözle bakabilmek, alışılagel- mişin dışında benzerlikler kurmak, eşyayla insan arasın- da karşılıklı aktarımlar yapmak; dili, çoğunlukla şiirlerde rastgeldiğimiz imge ve çağrışımlar kullanmak ve eşyayı algılayışımıza yön veren temel şemaları eğip bükmek su- retiyle kırılmaya uğratmak, yenileştirmek ve nihayet ye- niden kurmak, peşinde olduğu üslubun öne çıkan yapı- cılarıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Tartışmacı anlatım B) Düşsel anlatım C) Öyküleyici anlatım D) Betimleyici anlatım E) Açıklayıcı anlatım

5. Kapının sağ tarafında bazısı giyimli, birtakımı da gece- lik entarileri, şam hırkaları ile dört beş kişi, Istanbul'un son büyük zelzelesinden konuşuyorlardı. Gümrük ara- cılarından Faik Efendi, kırk beş yaşlarında, uzun kara bıyıklı, esmer bir adam. Ayağının birini altına alarak, kaşlarını yukarı aşağı oynatarak anlatıyor: "Ben" diyor, "Hareket olurken Eminönü'ndeydim. Fey- zi Bey, Allah sizi inandırsın, o Yenicami minareleri yok mu birbirine dokunuyor ayrılıyor, dokunuyor ayrılıyor, o kaldırım taşları sanki su içinde fasulye kaynar gibi böy- le kaynıyordu. Tramvay beygirlerine baktım, ayaklarını açmışlar oldukları yerde duruyorlar. O mavnalarda ne kadar yemiş varsa hepsi dansa kalkmış. Herkes köprü- ye koştu, ben de koştum. Köprünün üstüne gelen yığıl- dı, hilafsız beş yüz bin kişi vardı." (Pazarlık - Memduh Şevket Esendal) Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmamıştır? A) Sade dil B) Abartma D) Diyalog C) Betimleme E) Bilinç akışı 17.Kana jik k kaba baş Bu sig A) 9

6. Ünlü bir düşünür, ünlü bir önermesinde şöyle der: "Fotoğraflar yalan söyler çünkü hayat hiçbir zaman durmaz." Ben aksini düşünüyorum. Benim gibi düşü- nen bir başka sanatçı da şöyle diyor: "Fotoğraflar yalan söylemez çünkü fotoğraflar zamanın aktığının belge- sidir." Neden fotoğraf, neden hayat? Yanıtı basit: Var olduğumuz kentin yaşadığını belgelemek. Bir önceki yazımda, henüz "kent kültürü" kavramının anlamını çözemediğimizi dile getirmiş, İstanbul'un ve insanının bu kavrama sahip çıkması gerektiğini vurgulamıştım. Bu mantık bizi, okurlarımızın, kentin yaşadığını göste- ren küçük anları belgeledikleri fotoğraflarını yayımla- maya kadar götürdü. Sonuçta okur fotoğraflarını yayım- lamak, sandığınızdan daha derin bir iş olarak çıktı karşımıza. Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Hikaye edici bir anlatım kullanılmıştır. B) Benzetmeye yer verilmiştir. Kanilar nedenleri ile açıklanmıştır. D) Konuşma havası içinde yazılmıştır. Alıntı yapılmıştır.

ANLATIM BİÇİMLERİ VE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YC 1. Boğaziçi'nde özellikle sularla ışıkların oyunları esrarlı bir canlılıktadır. Yalıların Boğaz'ı seyretmeye ayrılmış ön odalarında, sulara çarpan ışıkların içeriye sıçramış akisleriyle birdenbire oda duvarının bir parçası bir vücu- dun derisi gibi ürpermeye ve başımızın üstünde, tava- nın bir parçası, bir nehrin altın sularıyla akmaya başlar. Karada temelleri üstünde sabit duran yalılar, sularda başları aşağıda, temelleri havada yüzmeye koyulur. Yosun kokulu kayıkhaneler, denizin mırıldanan sularını, yalının bir kısmı zemin kat odalarının altlarına getirir. Arada bir, küçük dalgaların kâh gülüştükleri kâh ağlaş- tıkları duyulur. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) İnsan dışındaki varlığa insana özgü nitelikler veril- miştir. B) Betimleyici bir yol izlenmiştir. CDevrik cümleler kullanılmıştır. D) Söyleyişe yorum katılmıştır. E) Birden çok duyudan yararlanılmıştır. 3.

İnsanoğlu düşünen bir varlıktır, yaratılışı gereği düşün- me gereği duyar. Ama pek sevmez düşünmeyi, korkar düşünmekten. Nasıl korkmasın? Düşünmek, yorucu olmakla kalmaz, şaşırtıverir kişiyi, türlü şüphelere götürür.Bir kez düşünmeye başladınız mı kolay kolay kesip atamazsınız. Yüzyıllar boyunca ortaya atılmış birbirine uymaz, birbirini çürütür bütün iddiaların doğru birer görgüsüne, bir gözlemine dayanır; nerelerin ni- çin yanlış olduğunu da bir anda göremezsiniz. Hangi- sini seçeceksiniz? Hepsinin de hem bir çekiciliği hem de bir iticiliği vardır. Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden hangisi olma- lıdır? A) Düşünmek ve Seçmek Düşünmenth Zorluğu ve Sonuçları C) Düşünmek Insana Özgüdür D) Düşünce Özgürlüğü E) Düşünen Varlık İnsan

2. Her edebî metnin, içinde oluştuğu tarihî bir dönem vardır ve edebî metinlerin hepsinde bu tarihî dönemlerin izlerini görmek mümkündür. Edebî metinleri doğru yorumlayabilmek için o dönemin tarihî olaylarını iyi bilmek gerekir. Çünkü bazı edebî metinler, konusunu tamamen tarihî gerçeklerden almaktadır. Bu tür metinler, tarihe ışık tutabilir. Göktürk Kitabeleri'nde -söylevler de dâhil olmak üzere- yer alan metinler; Türklerle Çinliler arasındaki mücadele ve ilişkileri, Türklerin yaşayışları, savaş stratejileri, gelenek ve görenekleri hakkında bilgiler vermek suretiyle tarih bilimine kaynaklık etmektedir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır? A) Öyküleme B) Örneklendirme C) Tanık gösterme D) Tanımlama E) Karşılaştırma

18. Karşımdakinden sıkıldım mı okuma gözlüğümü çıkarıp takıyorum, adam gözümde uzaklaşıp gidiyor. Sağ kula- ğım duymadığı için başımı yarım sola çevirdim mi artık onun söylediklerini de duymuyorum. Böylece çaktırma- dan yalnızlığıma kavuşuyorum. Yalnızlık iyi bir şey mi, diye soracaksınız. Bu yaşıma geldim, kesin cevabını bulamadım. Yıllar önce bir gün Kadıköy'den Çamlıca'ya kadar yürümüştüm. Yürürken bir de baktım Haldun Taner gazetesini okuya okuya önüm sıra yürüyor. Ona bu konu- yu açtığımda yalnızlığın hüznünü hiç sevmediğini söyledi bana. Yalnızlığın hüznünü ben de sevdim hep. Ama yal- nızlığın iyi mi kötü mü olduğuna hâlâ karar veremedim. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur? A) Diyaloğa B) Monoloğa C) Tanık göstermeye D) Kişileştirmeye 7 Hareket tasvirine

20. Çalakalem yazılarla bir yere varamayacağını bilmiyor. Çığır açmak istiyorsa çok çalışıp çok yazmalı. Sanat- ta bağnazlık insanı bir yere götürmez. Beylik söyleyiş- lerden uzak durmalı. Albenisi yüksek bir sanat peşinde koşmalı. Son bir tavsiye egodan uzak ve alçak gönüllü olmalı. Bu parçadaki altı çizili söz öbeklerinde aşağıdaki- lerden hangisi anlatılmak istenmemiştir? B) Çekici C) Özensiz D) Basmakalıp E Tutuculuk A) Nezaketli

12. Ece Ayhan bir dizesinde: "Anlatmak diye bir şey yoktur burada." der. Gerçekten de anlatmayan bir şiirdir onun şiiri. Ece, ortaya görüntüyü atan, bu görüntüyü netliğe kavuşturmadan çekip giden, ortadan kaybolan birisidir. Bir tablonun, resmin- önünde onun size anlatılmasını istemek, ressamı ve eleştirmeni buna zorlamak ne oranda olumluy- sa Ece'nin şiirini de bu yönteme yanaştırmak o oranda olumludur. Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? z A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma D) Betimleme E) Tanık gösterme

4. Montaigne'in yalnızlık üzerine bir denemesi vardır. Bir dükkan- dan bahseder. Gündelik hayatın gürültüleriyle dolu, alışverişle yüklü bir dükkân... Ve biz oradan oraya koşan, gün boyu müş- terilerle ilgilenen bir tezgâhtarız. Ama gün boyu o dükkanın kar- maşası bizi mutlu etmeye yeter mi? Hayır! Dükkânın arka tarafın- da tamamen bize ait küçük bir oda olmalı. Zaman zaman oraya sığınmalı, orada kendi kendimizle konuşmalı, dinlenmeli, düşü- nebilmeliyiz. Orası bir kurtuluştur, kişinin, kendi kendisiyle baş başa kalmasıdır. İşte şiir denince böyle kalabalık bir dükkânın arkasındaki o küçük, tenha odayı getiriyorum gözlerimin önü- ne, bence şiir o odadır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır bas- maktadır? A) Karşılaştırma C) Tanık gösterme Genelleme B) Benzetme D) Tanımlama

uları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bir kafese beş maymun koyarlar. Ortaya bir merdiven ve tepesine de iple bağlı bir salkım muz asarlar. Her bir maymun merdivene çıkıp muza ulaşmak istediğinde dışarıdan üzerine soğuk su sıkarlar. Her maymun aynı denemeye giriştiğinde buz gibi soğuk su ile ıslatılır. Bü- tün maymunlar bu denemeler sonunda islanmayı tec- rübe etmiş olur. Bir süre sonra muzlara hareketlenen maymunlar diğerleri tarafından engellenir. Suyu kapa- tip maymunlardan biri dışarı alınır, yerine yeni bir may- mun konur. Yeni maymunun ilk yaptığı iş muzlara ulaş- mak için merdivene tırmanmak olur. Fakat diğer dört maymun buna izin vermez ve yeni maymunu döver. Daha sonra islanmış maymunlardan biri daha kafesten alınır ve yerine yeni bir maymun konur. Ve merdivene ilk yaptığı atakta dayak yer. Bu ikinci yeni maymunu en şiddetli ve istekli döven ilk yeni maymundur. Islak maymunlardan üçüncüsü de değiştirilir. Üçüncü yeni gelen maymunda ilk atağında cezalandırılır. İlk gelen iki maymunun yeni geleni niye dövdükleri konusunda bir fikirleri yoktur ama dövmektedirler. Son olarak da kafesteki islanan son maymun olan dördüncü ve beşin- ci de değiştirilir. Tepelerinde bir salkım muz asılı olduğu halde artık hiçbir maymun merdivene yaklaşıp muzları almak için hamle yapamamaktadır.