Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları.
Belçika'daki “Research Policy" şirketinin yaptığı bir
araştırmaya göre akademik derecelerin en yükseği-
ne ulaşmaya çalışan insanlar, önemli ölçüde psikolo-
jik sıkıntılar yaşıyorlar.
Belçikalı doktora öğrencilerinin oluşturduğu temsilci
örneğine göre bu kişilerin % 32'si özellikle depresyon
olmak üzere psikiyatrik bir bozukluk yaşama veya
böyle bir bozukluğa sahip olma tehlikesi altında.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Belçika'da yapılan bir araştırmaya göre doktora ya-
pan Belçikalı üç öğrenciden biri depresyon gibi psi-
kolojik sorunlarla karşı karşıya kalma tehlikesi yaşı-
yor.
B) Belçika'daki üniversitelerde her üç doktora öğrenci-
sinden biri yaygın bir psikiyatrik bozukluk yaşamak-
tadır.
C) Akademik çalışma yoğunluğu, öğrencilerin depres-
yon ve psikiyatrik bozukluk yaşamalarının en önemli
belirleyicisidir.
D) Akıl sağlığı sorunlarında çalışma hayatındaki insan-
ların geneli risk altındadır.
E) Akademik ortamda yürütülen politikalar, doktora
öğrencilerinin ruh sağlığı sorunlarının yaygınlığı ile
önemli ölçüde ilişkilidir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları3.
Edebiyat hayatın yer yer çelişir görünen gerçeklerini idrak
ettikten ve onlann içinden birtakım ayıklamalar, seçmeler,
değiştirmeler ve eklemeler yaptıktan sonra lisanın im-
kânlarından faydalanarak, yeni bir bütünlük, özel bir yapı
haline getirmek, seviyesi yüksek bir haberleşme vasıtası
kilmak üzere yapılan çalışmaların sonunda ortaya konan
kompozisyondur.
Sadık Kemal Tural'ın yaptığı bu tanımda edebiyatın
hangi özelliğine
değinilmemiştir?
A) Hayatın çatışmalarini konu edindiğine
B) Gerçekliği kurmaca yoluyla anlattığına
e Dilin tüm inceliklerinin kullanıldığına
DI Bir iletişim aracı olduğuna
Her okunuşunda yeni anlamlar çıkarıldığına
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıAşağıdakilerin hangisinde ad aktarması (meca-
zimürsel) vardır?
A) Dergimizde çok ünlü kalemler görev almaktadır.
B) Genç yazarlar daha heyecanlı olur.
C) Okuduğum her kitabın özetini çıkarıyorum.
D) Aradığımızı burada bulabilir miyiz?
E) Şiir okumak için odasına girdi.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTYT/Türkçe
9.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sayısı bakımından di-
ğerlerinden farklıdır?
A) O; ilgili, derin gözlemleri olan, aynı zamanda da kişisel ha-
yatındaki sorunları en ince ayrıntısına kadar sorgulayan
bir kadındı.
B) Tekdüze yaşamı benimsemiş, mantıklı, hesabını kitabını
bilen, sürprizleri sevmeyen sıradan bir adamdır dedem.
C) Gerçek aşk, yanı başında durup olgunlaşmayı bekleyen
bir meyve gibidir.
D) Ferruhzad'ın en önemli özelliklerinden biri; kendisi, yaz-
dıkları ve şiiri ile ilgili üçüncü bir kişi gibi yorum yapabilme-
sidir.
E) Cüzzamhanede bir insanın bütün duygu ve hususlarına
sahip ama insani çehreden mahrum bir grup yaşıyordu.
E
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları32. Turgut Uyar'ın şiir kitabı Divan, 1970 yılında yayımla
yayımlandığı yillarda tartışmalara neden olmuş bir kitaptır.
rüs, Yeni Dergi. Dost, Türk Dili gibi dergilerde yayımlanan
Kitapta şairin 1967-1970 yılları arasında, çoğunlukla Papi-
şiirleri yer almaktadır. Şair Divan'da, yeni bir biçimsel de-
nemeye girişir. Yeni bir ses, yeni bir söyleyiş için ihtiyaç
duyduğu biçimi divan şiirinde arar. Kitapta, divan edebi-
yatı nazım biçimlerinden gazel ve rubailer, nazım türlerin-
den münacat ve naat ile karşılaşırız. Şekil açısından böyle
genel bir belirleme yapmak mümkünse de kitapta divan
edebiyatı nazım biçimleriyle, bu şiirler arasında biçim ve
içerik bağlamında bire bir uygunluk görülmemektedir.
Bu parçada Turgut Uyar'ın Divan adlı kitabındaki şiir-
lerle ilgili,
I. Gelenekten beslendiği
II. Edebiyat dünyasında ses getirdiği
III. Eski nazım biçimleriyle yazıldığı
tespitlerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız!
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1.
I. Sinemanın emekleme çağı, ilk dönemdeki filmlerin, bugün-
kü anlayışımıza göre film sayılamayacak kadar küçük parça-
cıklarının biraz daha uzununu çekebilme çabasıyla geçti.
II. Harflerin heceye, hecelerin sözcüğe, sözcüklerin cümleye
dönüşmesi gibi, emekleme çağının sonunda artık küçük de
olsa konulu bir film çekilmişti.
Yukarıda verilen Il numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenebilir?
A) 1. cümlede anlatılan durumun gerçekleşmemesi, benzetme
deryararlanılarak anlatılmaktadır.
B) I. cümledeki olgunun, konulu filmi neden daha fazla etkile-
diğinden söz edilmektedir.
C) I. cümlede belirtilen olgunun, her sinema filminde gerçek-
leşmediği örneklenmektedir.
D) I. cümlede değinilen düşüncenin, dil bilgisi örneklemiyle ka-
nıtlandığı gösterilmektedir.
E) I. cümlede ifade edilen konunun sonucu, somutlama yoluy-
la açıklanmaktadır.
senutione
E
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıniz
ADIM GUÇLENDİRME TESTİ - 1
3. Tor
Kiy
gita.
üncü
Ger
do
1960'tan önce aynalar daha ender bulunan eşya-
lardi. Paris'te 1581 - 1622 yılları arasında 248 ev-
.Sa.
mus.
dandır; geri kalanı da tunç, bakır, çelik, lacivert ta-
de yapılan mal sayımında sadece otuz yedi ayna
tespit edilmiştir
. Bunların yedisi Venedik camin-
şi karışımıdır
. Bunların dağılımı ise şu şekildedir:
İki ayna soylu sınıfta, on beş ayna yüksek devlet
da
dü
ral
ke
ku
lil
la
d
k
Insti
ekâ.
erg
r de
görevlileri ve kral danışmanlarında, iki ayna ada-
938
itap
1
ara
em
eye
let görevlilerinde ve hekimlerde, on ayna Paris
burjuvalarında, bir ayna da işçi kalfalarında. Bu
bağlamda dağılım ise şöyledir: Yirmi evde ayna
salonda, beş evde de oturma odasındadır. Bu 248
evden sadece beşinde iki ayna vardır. Bu ortala-
manın yanında bazı özel durumlar da dikkat çe-
ker: Örneğin bir parlamento çalışanının evinde üç
ayna bulunur. Bir kraliyet öğretmeni, çok değerli
abanoz çerçeveli altı büyük Venedik aynasına sa-
hiptir. Aynanın bulunmadığı evlerin sakinleri için,
mutlaka yoksuldurlar veya dekorasyon zevkinden
habersiz insanlardır, denemez. Ayna bulunmayan
bu evlerin % 60'ı çok sayıda paha biçilmez tablo-
ya ve eşyaya sahiptir. Dolayısıyla bir evde ayna
bulunması, gelir düzeyinden çok, anlayış ve ha-
yat tarzıyla ilgilidir
.
an
ine
L
APOIEM
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han-
gisine yer verilmemiştir?
A) Sayısal verilere
B) Öznel düşüncelere
C) Tanıklıklara
D) Farklı cümle türlerine
El Karşılaştırmalara
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları"I ve
üze-
ren-
şey
sal,
kte;
gibi
5. (1) Eski yemliklerini görünce ihtiyar koçların sevinçten göz-
leri sulanıyor; kuzular, yolda doğup da çiftliği hiç görmemiş
olanlar, şaşkın şaşkın etraflarına bakınıyorlardı. (II) Fakat
en dokunaklısı köpeklerin hâliydi; o sürünün etrafında hari
haril koşup duran ve çiftlikte gözleri sürüden başka bir
görmeyen babacan çoban köpekleri... (III) Evin köpeği,
kulübesinden istediği kadar kendilerini çağırsın; kuyunun
ağzına kadar soğuk su ile dolu kovası istediği kadar onlara
işaret etsin faydası yok! (IV) Onlar, sürü ağıla girmedikçe,
küçük çit kapısının sürgüsü sürülmedikçe ve çobanlar
alçak tavanlı sofada masa başına oturmadıkça hiçbir şeye
kulak asmıyorlar. (V) Ancak o zaman kulübelerine girmeye
razı oluyorlar ve kemiklerini yalayıp yutarken çiftlik arka-
daşlarına yukarıda, dağ başında, o kurtların dolaştığı ve
ağızlarına kadar çiy ile dolu kıpkırmızı, koskocaman yük-
sük otlarının bulunduğu karanlık diyarda neler yaptıklarını
anlatıyorlar.
Fa-
ju
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde kişi-
sel bir yoruma yer verilmemiştir?
AI B) II C111 Dtly E) V
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4. 1. Cumhuriyet gençlerinin ele alındığı "Tatarcık" (1939) bir
bakıma Sinekli Bakkal'ın devamıdır. (Halide Edip Adıvar)
II. "Kürk Mantolu Madonna" adlı romanın başkahramanı
olan Raif'te 1928-1930 yıllannda Berlin'de okuyan yazarın
kişiliğindenizler görmek mümkündür. (Sabahattin Ali)
III. "Sodom ve Gomore". Mütareke yılları İstanbul'unun
belirli birçevresinin yaşayışını, alafrangalığın vardığı noktayı
göstermesi bakımından önemlidir. (Reşat Nuri Güntekin)
IV. "Calikusu'nda köydeki çobanın hediye ettiği keçi
yavrusuna ve evde yetiştirdiği kuşlara Feride büyük bir sevgi
gösterir.(Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
Numaralanmış cümlelerden hangilerinin sonundaki yazar
adları değiştirildiğinde bilgi yanlışı giderilmiş olur?
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları34.
CAP/TYT
33 Mezralar, Türkiye yerleşme literatüründe ayrı bir one-
me sahip kirsal yerleşme şekilleridir. Gerek köy eko-
nomilerine yaptıklan kaki gerekse zaman içinde
geçirmiş oldukları nicelik ve nitelik değişimi bu yer
le, geçmişten bu yana farklı coğrafi çalışmalar içinde
leşmeleri Özel kılan sebepler arasındadır. Bu neden-
ele alınarak incelenmiştir. Eldeki çalışmada, öncelikle
Türkiye mezralarının coğrafi dağılışı kısaca değerlen-
dirilmiş, daha sonra Uzungöl (Trabzon) ve Bozburun
(Erzurum) çevresindeki mezra yerleşmeleri karşılaştır-
mal bir bakış açısı ile analiz edilerek bu iki örnek üze-
rinden genellemeler yapma yoluna gidilmiştir. Çalış-
manın veri tabanı, büyük bölümüyle farklı zamanlarda
yapılan arazi çalışmaları ile derlenen yerinde gözlem
sonuçlarına dayalı olarak oluşturulmuştur. Mezraların
kuruluş amacı, yerleşme formları, mesken türleri, eko-
nomik faaliyet şekilleri ve işlevleri açısından taşıdıkları
ortak ve farklı yönler irdelenerek coğrafi yapının söz
konusu bu farklılaşmalar üzerindeki etkisi değerlendi-
rilmiştir.
Bu parçada sözü edilen araştırmada aşağıdakiler-
den hangisinin geçmesi beklenemez?
A) Sayısal verilerden yararlanarak sonuçlara ulaşıl-
masi
B) Farklı bölgelerdeki yerleşim yerlerinin karşılaştırıl-
masi
C) Mezraların oluşturulma amaçları
D) Mezraların birbirlerinden farklılık arz eden yönleri-
nin tespiti
E) İki bölgenin özelliklerine değinilip incelemenin yerel
kalması
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları39. Monografi, tenkit, edebiyat tarihi, imzamı taşıyan her
yazıda ben yaşıyorum. Bütün bu türler kendimi anlat-
mak için bir vesile. Bir Balzac'ın, bir ibn Haldun'un, bir
Machiavelli'nin arkasına gizleniyorum, kendimi yaşıyo-
rum onlarda, kendi öfkelerimi, kendi ümitlerimi, kendi
ümitsizliklerimi... Hakikatte kendilerini konuşturduğum
düşünce adamları, bir tarafıyla da benim tercümanlarım-
dır. Tanıdığım binlerce insan arasından onları seçişim,
bazen kendimi sahneye çıkarmak istemeyişimden yani
bir şöhretin arkasına gizlenmek ihtiyatkârlığından bazen
de onlarla boy ölçüşebileceğimi ispata kalkmak gibi bir
bencillikten kaynaklanabilir.
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisiyle
nitelendirilebilir?
A) Düşüncelerini dile getirmekten çekinen
B) Başkalarının düşüncesine saygı duymayan
C) Düşünce üretemeyen
D) Kendi düşüncelerini başkalarınca ileten
E) Başkalarının düşüncesine saygı duymayan
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıAşağıdaki cümlelerden hangisi yapı bakımından di-
ğerlerinden farklıdır?
A) Bir insanın yaklaşık on yaşına gelene kadar beynin-
de ortalama olarak her saniye 1,8 milyon kadar yeni
bağlantı kurulduğu hesaplanmıştır.
B) “Toplum söz yitimi" olarak adlandırabileceğimiz
durum, günümüzde yaşadığımız birçok kavramsal
sorunun temelini oluşturmaktadır.
C) İnsan gibi neredeyse sonsuz boyutlu bir varlığın,
herhangi bir alanda kalburüstü bir başarıya sahip
olmasının bedelini bilmiyoruz.
D) İşte bu karmaşık ve kaotik mekanizmalar sayesinde
her birimiz farklı yetenekler ve algı düzeyleriyle ya-
şamımıza devam ediyoruz.
E) Birçok gizli potansiyele sahip olan beyin, erken ya-
şamda edindiği tecrübelerle kendini yeni koşullara
göre ayarlayabilme kabiliyetiyle donatılmıştır.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıDede Korkut, Oğuz boylarının destanlaşmış hikâyele-
rini derli toplu bir biçimde aktaran bir anlatıcıdır. Dede
Korkut'un anlattığı hikâyeler ancak XV. yüzyılda yazı-
ya geçirilebilmiştir. Türk edebiyatının ilk ürünlerinden
olan Dede Korkut Hikâyeleri, Türk boylarının Kafkasya
ve Azerbaycan yörelerindeki yerleşme, yurt kurma uğ-
raşlarını ve akınlarını konu alır. Oğuz boylarının çeşitli
kahramanlık öyküleri, toplumsal ilişkileri, akıncıların
töreleri ve gelenekleri doğal çevre içinde hikâye edil-
mektedir. Dede Korkut Hikâyeleri yer yer şiir biçiminde
yer yer düzyazı biçiminde yazıya geçirilmiştir. Bu eşsiz
değerdeki yazılar Almanya'nın Dresden Kitaplığında
bulunmuş ve Türkçeye ilk kez Kilisli Rifat Bilge tarafın-
dan kazandırılmıştır.
40. Bu parçada verilen bilgilerden aşağıdakilerin han-
gisine kesin olarak ulaşılabilir?
Dede Korkut Hikâyeleri'nin sayısına
B) Hikâyelerdeki töre ve geleneklere
Yazarının kim olduğuna
D) Hikâyelerin biçimsel özelliklerine
E) Hikâyelerin ortaya ilk çıkışına
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıDENEME - 1
22. Güneş bütün evrenin temel enerji kaynağıdır, bilinen
enerji kaynakları arasında en temiz ve en tükenmez olan-
lardan biridir.
Dünyanın Güneş'ten aldığı enerji toplamı
bir yılda 1,5 katrilyon (1,5x1015) MW/h'tir/Bu enerji mik-
tari, dünyada insanların bir yilda tükettiği enerjinin tam 28
000 katına eş değerdir. Uluslararası Enerji Ajansı'na
(IEA) göre yeryüzüne doksan dakikada vuran güneş
ışığı, tüm dünyanın bir yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak
miktardadır. IEA, 2050 yılında küresel elektrik enerjisi
üretiminin %11 gibi büyük bir oranının güneş enerjisin-
den sağlanacağını öngörmektedir ve 2030 yılına kadar
yenilenebilir enerji kaynaklarının yıllık %7,6 büyüme ile
en hızlı büyüme oranına sahip enerji kaynakları olacağını
bildirmektedir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A) Açıklama
B
Örnekleme
CV Tanımlama
D) Sayısal veri kullanma
E) Karşılaştırma
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları197. Bir markette A, B, C, D, E markali bisküviler
aşağıdan yukarıya doğru 1, 2, 3, 4, 5 olarak nu-
maralandırılan dört rafa yerleştirilmiştir. Bunun
ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir.
• Her rafta yalnızca bir markaya ait bisküviler
he
bulunmaktadır.
22. C markalı bisküviler ikinci raftadır.
ra
• B markalı bisküviler, D markalı bisküvilerin
- LE
bulunduğu rafın bir üst rafındadır.
. A markalı bisküviler, E markalı bisküvilerin
ara
bulunduğu rafın üstünde yer alan raflardan
birindedir.
du
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi ke-
sinlikle doğrudur?
car-
çu-
ke-
A B markalı bisküviler, 3. raftadır.
B) D markalı bisküviler, 4. raftadır.
) A markalı bisküviler, 1. raftadır.
A markalı bisküviler, D markalı bisküvilerin
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları8. Hiç kalbi kırılmadan ölen varsa yazık ona, o hiç ya-
şamamış demektir. Bu sağır ve ürkek bedende taşı-
dığımız şeylerin varlığımıza en ağır geleni kalptir. Bu
insanlar arasında kalbim, sik bir ormanda dolaşan
kelebekmişçesine ne tarafa uçsa ağaçlara çarpıyor.
Nasıl kurtulmalı bu darlıktan? Her ağırlığı çeken küre,
kalbi çekemiyor. Kalpsizlerin cenneti olan bu dünya
bize vatan olmayacak. Bize dünyayı zindan yapan
düşman değil, dostlarımızdır. Ne garip cilve! Dostların
kalbi kirlendikçe bizim kalbimiz kırılıyor. Kalbi akıl hik-
metiyle anlamaya çalışmak boşunadır. Kalplerin ezeli
kaderini, kalbi kırıldıkça Allah'a yakınlaşanlar bilirler.
Onlar ne diyordu, kalpler kırılmak için yaratılmıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A) Koşul öne sürme
B) Çıkarımda bulunma
C) Tanımlama
D) Tanık gösterme
E) Doğadan insana aktarım