Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

a ol- onu slubu) abilir. gileri arak ve V ü de- unluk kkatli i ba- var- şa- 4. Kalp damar rahatsızlıkları, tansiyon problemi ve aşırı kilosu olanların yağda kızarmış sebze ve et türü yiye- ceklerden uzak durması gerekir. 5. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleden yola çıkılarak söylenebilecek kesin yargılardan biridir? A) Doymamış yağlar insanda damar tıkanıklığı başta olmak üzere birçok hastalığa sebep olur. B) Genç yaşta yağlı şeyler yiyen insanların hep- sinde ilerleyen yaşlarda kalp ve tansiyon hastalığı meydana gelir. C) Et ve et ürünleri insana kilo aldırdığı için berabe- rinde çeşitli hastalıklara sebebiyet verir. D) Eti ve sebzeyi yağda kızartmak yerine ızgara yap- mak daha sağlıklı bir beslenme yöntemidir. E) Bazı yağlı yiyecekler çeşitli sağlık sorunları olan insanlar tarafından fazla tüketilmemelidir. He Şiirden "rahatsız" olduklarını iddia eden öğretmenleri bir türlü anlayamıyorum. Sanki şiir; onların sorumlu, ilgili insanlar olmasından başka bir şey talep etmi- yormuş gibi. Eğer şiir, insan ruhunun ve yaşantısının derinliklerinden geliyorsa, başka ülkelerin iklimi ya da ulusal ürünlerini öğrenmek kadar önemli olmamalı mı? Bana göre coğrafya çalışmak gibi bir şey bu! Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden han- gisidir? A) Benzetme B) Açıklama D) Betimleme C) Örnekleme E) Tartışma

17. Elimde yeni bir kitap var. Adı, "Ben Sevgiyim-Şefkat Kitabı". Suzan Verde yazmış, Peter H. Reynolds resimlemiş. Çeviren, Berrak Kayaoğlu. Peki siz sev- gi üzerine bir öykü okumaya var mısınız? Ya da bu konuda düşünmeye?.. Sahi nedir sevgi? Karşındaki için orada olmak mıdır? Sıkıntıda olanı rahatlatmak mıdır? Özenli ve nazik olmak mıdır? Minnettarlık ya da kendine iyi bakmak mıdır? Anlamak, yaratıcı ol- mak, hatırlamak mıdır? Kalbimizin peşinden gitmek midir? Emek midir sevgi? Yoksa bütün bu sıraladık- larımız mıdır? Güneş kaybolup her yanı kara bulut- lar kapladığında korkan, üşüyen birinin elini tutmak sizin için değerliyse bu kitabı çok seveceksiniz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- si yoktur? Koşul-sonuç ilişkisi Tartışma Sayıp dökmeler Öznellik Açıklama

TYT DENEME SINAVI 1. Sinemanın edebiyat uyarlamalarına yoğun bir ilgi gös- terdiği şu dönemde gözünüze kestirdiğiniz edebiyat uyarlaması filme bilet almadan evvel, filmin uyarlandığı kitabı okumayı deneyin. II. Edebiyat uyarlaması bir filme gittiğinizde ise yönetmenin o hikâyeye ilişkin yorumunu izlersiniz aslında. III. Bu, kendi kendinize çektiğiniz ve yalnızca sizin işle- yebildiğiniz bir filmdir işte. IV. Kitap okumanın en keyifli yönlerinden biri de kitapta geçen sahneleri zihninizde canlandırmaktır. V. Önce kitabı okursanız zihninizde canlanan görüntüleri yönetmeninkiyle karşılaştırma şansını da yakalamış olursunuz. Numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturma- si için aşağıdakilerden hangilerinin yer değiştirmesi gerekir? A) I ile III D) III ile IV I ile V C) II e IV E) Il ile V

atım Biçimleri 3. Yağmur vardı İstanbul'da, ruhumda ise pırıl pırıl bir güneş.... Sabah uyandığımda aklıma ilk düşen/ tarçın kokulu pastaların yapıldığı bir mekânda oturup, okuyup yazmaktı. Yola çıkınca öyle de yaptım. Nicedir gözüme kestirdiğim kafeye ulaştım. Kahverengi ahşap masa, gene aynı renkten deri koltukların olduğu köşede, dışarısını seyre alan kuytulukta kendime yer açtım. Daha ilk adımda yüzünüze çarpan pasta kokularını ayrımlayabilmek için, birinin tadına bakmanız gerekirdi. Oburluk etmeden bir dilim tarçınlı kek, bir fincan filtre kahve istedim. mi.com Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmamıştır? A) Betimleyici ögelerden faydalanma B) Deyimler kullanarak anlatımı güçlendirme C) Olayları oluş sırasına göre anlatma D) Karşıtlıktan yararlanma E) Anlatılanları örneklerle zenginleştirme Logorkest.

urulmalıdır. D) Edebî eserlerin geleceğe uzanabilmesi için sözlü gelenekten ve kültürel ortamlardan yararlanması gerekmektedir. 34. Osmanlı, karın cehennem ateşi gibi yağdığı bir kışa gömülmüştü. Saray çaresizdi. Gökler buz kütlele- ri gibiydi, ufalana ufalana düşüyordu sanki. Kıya- met fısıltıları dört bir yanı ele geçirmişti. Yükselişin sonu gelmişti. Ne ekin vardı ne adalet! Dolu yağar gibi uçan kelleler... Sonra mı? Sonrası toz duman... Ayaklanmalar sıkıyönetimler, karanlıklar... ANAHTARI Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- si yoktur? A) Abartma /B) B) Eskiltili cümle C) Benzetme (E) Örnekleme V X D) İkileme 36. 10 A

72. Otuzlu yaşlarına doğru artık ciddi bir yazar olmaya karar veren bu adamın yazı yazma alışkanlıkları hiç kimseye benzemiyordu. Onun yazma alışkanlığı, gösterişçi yaşam ve giyinme biçiminin tam tersiydi. Bütün evi çok pahalı ve süslü eşyalarla doluyken yazı odası neredeyse bomboştu. Nereye giderse gitsin yanında küçük çalışma masasını, kâğıtlarını ve kalemlerini de götürürdü. Yukarıdaki paragrafta yazarla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisine değinilmemiştir? A) Yazarın otuz yaşlarında ciddi bir yazar olmaya karar verdiğine B) Yazma alışkanlığıyla yaşama biçiminin farklı olduğuna C) Evinin ve giyiminin çok gösterişli olmasına rağmen yazı odasının sade olduğuna D) Yazılarında yaşam tarzını ve toplum sorunlarını anlat- tığına E) Gittiği her yere yazı malzemelerini de götürdüğüne

Ötücü kuşlar ilkbaharda gün doğumu ve gün batımını, olası eşlerini baştan çıkarma ve bölge belirleme amacı taşıyan ci- viltılı bir kakofoniyle karşılıyor. Ama yapay ışıklandırmaların gece vakti göğü aydınlatması, ötme zamanını gündüz süre- lerine göre belirleyen kuşların ritmini bozuyor. Almanya'da bilim insanlarının incelediği altı ötücü kuş türünün dördü ışıklandırmalar nedeniyle daha erken ötmeye başlamış. Bu yüzden özellikle metropollerde ışık kirliliğinin kuş türlerinin devamını uzun vadede olumsuz etkileyeceği düşünülüyor. 26. Bu parçadan; Güneşin konumunun kuşların davranışını etkilediği, Almanya'da kuşlar için ışık kirliliğinin önlenmeye çalı- şıldığı, III Işık kirliliğinin büyük şehirlerde yaşayan kuşları olum- suz etkilediği, IV Yapay ışıklandırmaların kuşlarda gündüz algısı yarat- tığı yargılarından hangileri çıkarılabilir? A) I ve II B) I, II ve IV D), III ve IV C) II ve III E) III ve IV 227. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisl söy- lenemez? A) Dil, göndergesel işleviyle kullanılmıştır. BY Bilimsel bir metinden alınmıştır. C) Saptama ve çıkarım cümleleri vardır. D) Benzetmeye başvurulmuştur. EVÖmeklendine yapılmıştır.

PARAGRAF - SORU BANKASI 1. Meteor ve meteoritler, Güneş sistemimizdeki en küçü gök cisimleridir. Bunlar aslında gezegenler arası uzayı engin boşluğunda, Güneş'in çevresinde dolanan kaya ve demir parçalarıdır. Dünya atmosferine girenler, yerin çekim gücüne kapılarak düşmeye başlarlar. Aralarındak en önemli fark meteoritlerin meteorlardan daha büyül olmasıdır. Meteorlar Dünya atmosferine girdikten kısa bir süre sonra yanıp yok olur. Bu parçanın sonuna anlatımın akışına göre aşağıdak cümlelerden hangisi getirilebilir? AMI A Meteoritler ise daha büyük kayaç ve metal kütleler olduklarından atmosferden geçerek yere düşer BMeteoritler yerin çekim gücünden kurtularak boşlukta yolculuklarını sürdürür CCMeteorların meteoritlerden ayrıldığı özelliklerden bi ridir bu D) Elbette bu bütün meteorlar için geçerli değildir EXMeteoritlerin ise atmosfere girdikten sonra meteorlar dan daha da tehlikeli hâle geldiği düşünülmektedir.

E Şiir dünyayı değiştirmenin araçlarından biridir. Insan, şiirle "yeri ve formülü" bulacaktır. Şiir, insan bilincini daha ilerde bir yere atacak, insana yeni duyumlar, yeni nitelikler kazan- dıracaktır. Var mıdır böyle bir hayat? Vardır böyle hayat. Ola- caktır. Nerval'in çıldırmadığı, Mayakovski'nin kendine kıy- madığı, Lorca'nın kurşuna dizilmediği bir hayat. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerinden hangisi ağır basmaktadır? A) Tanımlama - Tanık gösterme B) Açıklama - Örnekleme C) Tanık gösterme - Açıklama E) Benzetme - Örnekleme

21. Ait olduğu kültüre verdiği önem ve diğer kültürlere gösterdiği de- ğeri en iyi biçimde ortaya koyduğu 10 ciltlik Seyahatname adlı eseri ile Evliya Çelebi, insanlık tarihine yön veren kişiler arasın- da yer almıştır. Eseri, yalnızca yaşadığı dönem Osmanlı toplu- munun kültürel değerlerine değil birçok farklı milletin kültürel birikimine dikkat çekmekte ve günümüze ulaşmış veya ulaşa- mamış nice soyut/somut kültür varlığı ile ilgili değerli bilgiler içer- mektedir. Hakkında sayısız bilimsel eser ve makale yayımlanmış olan Evliya Çelebi'yi ve Seyahatname adlı eserini tüm yönleri ite ele almak, yoğun bir çaba gerektirmektedir. Bu parçaya göre Evliya Çelebi ve Seyahatname ile ilgili olarak 1. Yaşadığı toplumun kültürel yaşamına ışık tuttuğu II. Farklı konuda yazılmış başka eserlerinin olduğu II Yaşamı ve çalışmalarıyla ilgili çok sayıda çalışma yapıldığı V. Tarihî olayların karanlıkta kalan yönlerini aydınlattığı yargılarından hangileri söylenemez? (A) I ve II D) II ve IV Yardımcı D B) I ve III E) III ve IV C) I ve IV JejuIAPA

. Türkiye'nin etkileyici antik kentlerinden Kaunos, ihtişamlı mermer yapılarla donatılmış Efes kentiyle rekabet edebilecek bir mimariye sahip değilse de konumu, oluşturduğu kültürel çevre ve özgün ya- pısıyla öne çıkıyor. Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan Mahal- lesi'nde yer alan 3 bin yıllık tarihe sahip bu yapı, kaya mezarları, kesme taşlardan örülü yapılarıyla geniş bir alana yayılıyor. Bura- ya tekneyle ya da orman içinden yürüyerek varmak kaçırılmaya- cak bir deneyim. Köyceğiz Gölü ile Akdeniz'i birleştiren ana kanal üzerinde bulunan Dalyan'ın manzarasını akropolden seyretmek de cabası. Dalyan; tekne gezileri, çamur banyoları ve caretta ca- rettalarla birlikte anılan görkemli İztuzu Plajı'yla turistik açıdan bü- yük cazibeye sahip bir yer. Kaunos antik kenti de bu gezinin en önemli ayaklarından biri. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenebilir? A) İkilemelere yer verilmiştir. Tahminde bulunulmuştur. C) Devrik cümlelerle anlatımda doğallık sağlanmıştır. D) Kişisel görüşlere başvurulmuştur. EI. kişili anlatımla oluşturulmuştur.

14., 15. ve 16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Günümüzde bir ülkedeki bilgisayar sistemleri- nin binlerce kilometre uzaktan bile devre dışı bırakılma- si hiç de zor değil; bunun için sadece birkaç yüz siber savaşçıya, yeterli donanıma ve İnternet bağlantısına ih- tiyaç var. (II) Siber saldırıya geçenler, ülkelerinden ne kadar uzakta olursa olsun, başka ülkelerden bilgisayar- ları esir alabiliyor ve saldırıları bu bilgisayarlar üzerin- den yine başka ülkelerdeki bilgisayarlar üzerinde ger- çekleştiriyor. (III) Bu nedenle siber saldırıların kaynağı- nın tespit ve ispat edilmesi daha da zorlaşıyor hatta ba- zen imkânsız hâle geliyor. (IV) İyi planlanmış bir siber saldırının yapacağı yıkımın, en az klasik bir savaşınki kadar büyük olacağı da ne yazık ki bir gerçek. (V) Siber saldırı, saldıran taraf açısından son derece düşük, sal- diriya maruz kalan taraf açısından ise son derece yük- sek bir maliyet ortaya çıkarıyor. (VI) Böyle bir teknolojik savaşta büyük kayıplar yaşanmaması için uluslararası savaş hukukunun bir an önce güncellenerek savunma amaçlı olmayan siber saldırıların bütün ülkeler tarafın- dan yasaklanması gerekiyor. (VII) Ayrıca, ülkelerin ko- runma amaçlı siber ordular kurması, bilgisayar sistem- lerini ve koruma programlarını daha güvenli hale getir- mesi bekleniyor. T EMP O S E R S 1. Yerel bilgisayar sistemleri kullanma II. Büyük bir bütçe ayırma 1. Yasal düzenlemeler yapma V. Sayunma grupları oluşturma 17 Bu parçaya göre, siber saldırılardan korunmak için yukarıdaki önlemlerden hangilerine başvu- rulmalıdır? A) Yalnız I B) I ve II D) Il ve IV 16. Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde bir karşılaştırma yapılmamıştır? A) II B) III CXIV V y Bakırcılar carsisin C) I ve III E) Il ve IV

Tanzimat sonrası yeniliğin önemli ismi ----, XVI. yüzyıl son- larında Osmanlı ile İran arasında yapılan savaşları anlattığı - romanı ile genç yazarlara konularını seçecekleri ufku göstermiştir. Bu ufuk tarih, Türk tarihidir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakile- rin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Ahmet Mithat Efendi - Hüseyin Fellah B) Sami Paşazade Sezai - Sergüzeşt C) Nabizade Nazım - Karabibik D) Namık Kemal - Cezmi E) Mizancı Murad - Turfanda mı yoksa Turfa mi

lam Bilgisi Edebiyat ve moda yan yana gelmemesi gereken iki kelime. Aynen bilim ve moda, tip ve moda, din ve moda gibi. Ama neylersiniz ki, o kadim edebiyat gelenekleri de bu çağın mo- da akımlarının saldırılarına maruz kalıyor. 20. yüzyılın ideo- lojik yönlendirmelerinden, ideallerden, söylevlerden sıkılanlar kendilerini "postmodern" limanına attılar. Ne var ki "postmo- dern" yaratılar, ne olduğu değil, ne olmadığı daha kolay ta- nımlanacak ürünler olarak belirdi. Artık geçmeye başlayan bu on modada iyi ve kötü eserler yan yana durdu. Zaten "postmo- dern'in kendisi de değişik parçaları birleştirerek yapılan ren- gârenk yorganlara benzemiyor muydu? Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Karşılaştırma B) Mecazlı söyleyiş C) Eleştirel tutum D) Tanık gösterme E) Benzetme 4. Bir zamanlar gözümüz ikide bir telefona kaymadan dostları- mızla uzun uzun sohbet edebiliyorduk. Sürükleyici bir kita- hatiminin veya bir hobi faaliyetinin icin-

17. Hepimizin bildiği gibi Pi sayısı, çemberin uzunluğunun çapına bölümüdür. Çemberin boyutları değişse de bu oran hiç değişmez. Bu yüzden matematiksel sabitler olarak adlandırılan özel şayılardan biridir. İsviçreli matematikçi Johann Lambert, 1768 yılında Pi'nin sonsuza dek gittiğini keşfetmiş ve değerinin tam olarak hesaplanmasının imkânsız olduğunu fark etmişti. Bunu kanıtlamak için de Pi'nin rasyonel bir sayı olmadığını gösterdi. Rasyonel sayılar, ondalık rakamlara çevrildiğinde genelde birkaç basamak sonrasında net sonuçlarını veriyorlar: 1/8 = 0,125 gibi. Bazen de belirli rakamların tekrarıyla devam ediyorlar: 4/7 = 0,571428571 gibi. Pi'de ise bambaşka bir durum geçerli. Virgülden sonra gelen rakamların dizilişi asla birbirinin aynısı değil. Sürekli değişiyor, hiçbir şekilde tekrara uğramadan uzayıp gidiyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yoktur? Tanık gösterme B) Ornekleme Karşılaştırma DTanımlama Açıklama 19

Psikomo- Okumada akıcılık kazanamayan bireylerin anlama yetenekleri- nin gelişmesi, okuma isteklerinin artması ve okumayı alışkan- lık haline getirmeleri diğerlerine göre çok daha zor olacaktır. Okumanın öğrencilerin akademik ve sosyal yaşamlarında çok mühim bir yerinin olması araştırmacıları öğrencilerin okuma akıcılıklarını geliştirebilecek çalışmalar yapmaya sevk etmiştir. Araştırmacı Huey, okuma araştırmalarına ilişkin incelemesinde, akıcı okumanın gelişimini tenis oynamak gibi diğer tor becerilerin gelişimine benzetmiştir ve her iki becerinin de uygulama yapılarak geliştirilebileceğini ifade etmiştir. Tekrar- li okuma, okuma tiyatrosu, eşli okuma, paylaşarak okuma ve kelime tekrar tekniklerinin öğrencilerin okuma akıcılıklarını geliştirmek için kullanıldığı görülmektedir. Ancak tekrarlı oku- ma yöntemi; okuma müdahale programlarına kolaylıkla dâhil edilebilmesi, hem normal öğrencilerin hem de okuma güçlüğü yaşayan öğrencilerin okuma başarılarının artırılmasında etkili olmasıyla okuyucuların okuma akıcılığını geliştirmelerine yar- dımcı olmak için diğer yöntemlerden yaygın şekilde kullanıl- maktadır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Nesnel anlatıma yer verilmiştir. B) Karşılaştırma yapılmıştır. C) Dolaylı anlatıma yer verilmiştir. D) Tanım yapılmıştır. E) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır.