Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıilk olarak 2009'da Japonya'da bir hastanın dış kulak yolu akınt-
sında tespit edildiği için "kulak" manasına gelen Latince "auris"
ismi verilen candida auris, bakterilerden sonra, çok sayıda ilaca
dirençli olma unvanı olan ilk ve tek maya mantarıdır. Dünyada üç
kıtada ve başta ABD olmak üzere dokuz ülkede hastanelerin yo-
ğun bakımlarında ölümcül enfeksiyonlara neden olan bu manta-
nın özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde neden olduğu
enfeksiyonlarda ölüm oranlarının %20-%60 arasında olduğu tespit
edilmiştir. Ölüm oranının yüksek olması, ağırlıklı olarak laboratu-
varlarda candida auris enfeksiyonu tanısı koyulamadığı için etkin
ilaç tedavisinin gecikmesi ve çoklu ilaç direncinden kaynaklan-
maktadır. Ayrıca bilim insanlarına göre candida aurisi diğer can-
dida mantarlarından ayırmak standart koşullarda mümkün değil.
Bu mantarlar ancak DNA baz analizleriyle tam olarak ayırt edile-
biliyor. Bu enfeksiyonun tedavisinde ümit verici sonuçların alınd-
ği SCY-078 adlı ilaç ise henüz araştırma aşamasındadır.
23. Bu parçadan "candida auris "le ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisine kesin olarak ulaşılabilir?
ADNA'da yol açtığı değişimlerden dolayı farklı kuşaklanı etkile-
mektedir.
B) ilaca dirençli olma yönüyle kimi bakterilere benzemektedir.
ilk kez Japonya'da tespit edilmiş ve oradan dünyanın her ye
rine yayılmıştır.
D Maya mantarlian içinde hastalığa yol açan tek mantardir.
Insanın yalnızca kulağını etkilediği için adlandırmasında kulak
sözcüğünden esinlenilmiştir.
24. Bu parçadan
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik, türemiş ve ba-
sit yapılı sözcükler bir arada kullanılmamıştır?
A) Anadolu'nun güneyinde bugün tarımsal faaliyetler yaygın-
3
dır.
B) Dünya tarihinde ilk şehirler Güney Mezopotamya'da görü-
lür.
C) Bilim insanları evrenle ilgili yeni bulgular ortaya koydu.
DY Yeryüzünde yaşamın 4 milyar yıl önce başladığı düşünü-
lüyor.
ET Okula alınan yeni bilgisayarlar demirbaş olarak kaydedildi.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları8. (1) Bir dildeki sözcük sayısının çokluğu, elbette o dilin zen-
ginliğinin bir göstergesidir. (II) Çevremizdeki nesnelerin
çoğalması, ayrıntılarının didiklenmesiyle her dilin sözlü-
ğündeki sözcük sayısı artmaktadır. (III) Ancak bu artış,
tek aşına dilin istenen düzeyde olduğunu göstermeye
yetmez. (IV) Sözlükteki zenginlik, konuşma ve yazı diline
de yansımasıdır. (V) Ayrıca sözcükler, her ulusun kendi
sözcüklerini ruhunda barındırmalıdır.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda-
kilerden hangisi söylenemez?
LA) 1. cümlede, nicel anlamlı sözcük kullanılmıştır.
B) II. cümlede, mecaz anlamlı sözcük vardır.
C) III. cümlede, sesteş sözcük vardır.
D) IV. cümlede, genelden özele gidilmiştir.
LEY V. cümlede, soyut anlamlı sözcük kullanılmıştır.
9. Bir yazar olarak başkalarını giyinmek, karakterler yarat-
mak, onların içine girerek konuşmak, konuşturmak işimizdi
bizim ama bir başkasının üslubunu giyinmek, dünyasına
ve bakışına yerleşmek, oradan söz almak ürkütücüydü.
parçadaki "başkasının üslubunu giyinmek" sözüyle
latılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
emin yazarlarıyla bağ kurmamalı
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları0
MIRAY YAYIN
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kulla-
nımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Divanü Lügâti't-Türk'ten yaklaşık altmış yıl sonra Ha-
rezm sahasında hazırlanmış olan Mukaddimetü'l-Edeb,
Arapça öğrenmek isteyenlere yararlı olabilecek bir eser-
dir.
k
Ban Kalesi, Urartu Krallığı tarafından kütle hâlindeki
taştan yaptırılan ve Urartu başşehri Tuşpa'yı kuş bakışı
gören bir istihkâm yapıdır.
C) Çok yönlü bir bilim adamı olan El-Birûnî, ilköğrenimini
yunan bir bilginden aldı; tanınmış ve seçkin bir aileden
gelen Harezmli bilginlerden de ders aldı.
DY Çatalhöyük, Orta Anadolu'da, günümüzden 9 bin yıl ön-
ce yerleşim yeri olmuş, çok geniş bir Neolitik Çağ ve Kal-
kolitik Çağ yerleşim yeridir.
E) Fatih, Anadolu Yakası'nda büyük dedesi Bayezid'in
yaptırmış olduğu Anadolu Hisarı'nın karşısına o dönem-
de Boğazkesen adı verilen Rumeli Hisarı'nın inşa emrini
verdi.
www.mirayyayinlari.com.tr
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıATIHI ile V
Şiir / Halk Şiiri
1.
Halk şiiriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
eis
Yayınlanı
A) Aruzla şiir yazanlar olmakla birlikte kullanılan asıl ölçü
hecedir.
B) Nazım birimi, genel olarak dörtlüktür ancak az da olsa
türkülerde ve ninnilerde üçlü beşli birimler görülür.
C) Şiirler hazırlıksız söylendiğinden daha çok yarım uyak
ve redif kullanılmıştır.
Anonim nitelik taşıyan koşma, semai ve varsağı en sık
kullanılan nazım biçimleri olmuştur.
E Söyleyişlerde doğa ile iç içe olmaktan kaynaklanan bir
somutluk hâkimdir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıfikirle
si çok
m daha
mamen
en çok
mettim
tarzım
klılığın
24. Halit Ziya'nın meşhur romanlarında, başka meşhur
romanların izleri var. Edebiyatımızda ilk defa teknik
yönden olgun romanları yazan romancının başka
romanlardan esinlenmesi çoğumuzu hayal kırıklığına
uğratsa da gerçek budur. Mai ve Siyah'ta Kırmızı ve
Siyah'tan, Aşk-ı Memnu'da Madam Bovary'den, Kırık
Hayatlar'daysa Tanzimat romanlarından izler vardır.
Aşk-ı Memnu'daki Bihter, Madam Bovary karakteriyle
bire bir uyuşur. Bu esinlenmelerin çok fazla üzerinde
durulmaması da başlı başına bir problemdir.
Bu parçanın yazarı düşüncelerini kanıtlamak için
aşağıdakilerin, hangisinden özellikle yararlanmıştır?
A) Tartışma
C) Açıklama
D) Alıntı yapma
BÖrnekleme
E) Karşılaştırma
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıgüzelim
A
36. "Nerede o eski ramazanlar?" derler ya, bense "Nerede o
eski ramazan edebiyatı?" diyorum kendi kendime. Eski devirlerde,
gazetelerde o dönemin ünlü yazarlarının kaleminden çıkma nefis
yazılar yayımlanırmış ramazanla ilgili. Ahmet Rasim'in, Refik Halitin,
Halide Nusret'in yazdıklarını okurken kendinizi tadına doyulmaz bir
ramazan ikliminde bulurmuşsunuz. Günümüzde ise bırakın gazete-
leri, bir kitapta bile böyle metinler aramak boş bir hayall Ramazanın
edebiyatında ne bir zevk ne bir eğlence kaldı. Yani anlayacağınız,
geçmişin kaybolan güzelliklerine ramazan edebiyatı da eklenmiş
oldu böylece.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Karşılaştırma yapılmıştır.
B) Tanık göstermeye başvurulmuştur.
C) Tartışmacı anlatım söz konusudur.
D) Ömeklerle düşünce somutlaştırılmıştır.
E) Öznel düşüncelere yer verilmiştir.
Üze
seh
olm
lar
yü
Za
m
r
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları11 Seni kamçılardan çıkardım
1
Tevbelerle başladı rahmet vuruşları
||
Insan gibi ağlar oldun hep yürekli göğüsler kurdun
Sesimi işkencelerden alırdın
Elimin altına dökerdin etlerini
IV
Hızlı varışlara bile hazırım daha
V
rviz Bu dizelerdeki numaralanmış sözcüklerin hangilerinde
ek fiil yoktur?
A) I ve II
D) III ve V
dover let and
B) I ve III
E) IV ve V
C) II ve IV
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları.
●
1. - 4. soruları aşağıdaki bilgilere
göre cevaplayınız.
Bir köşk 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 olarak nu-
maralandırılan sekiz odaya ayrılmıştır.
Odalar arası geçişlerle ilgili aşağıdaki-
ler bilinmektedir:
Odalar arası geçişler tek yönlüdür.
1. odadan 5. odaya, 3. odadan 1.
odaya, 5. odadan 6. odaya, 6. oda-
dan 7. odaya, 8. odadan 5. odaya
doğrudan geçiş vardır.
4. odadan 2., 6. ve 8. odalara doğ-
rudan geçiş vardır.
4. odadan 7. odaya geçmek isteyen
bir kişi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi kesinlikle doğrudur?
A) 5. odadan geçer.
B) 6. odadan geçer.
C) 8. odadan geçer.
Önce 5. odadan, sonra 8. odadan
geçer.
EÖnce 6. odadan, sonra 5. odadan
geçer.
sigep
bo
ibibensose 8 qeveo
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı
vardır?
A
A) Bu dilekçe Örneğiyle kurumumuza baş vurursanız si-
ze yardımcı olabiliriz.
B) içeri girdiğimizde ne yazık ki dağınık bir odayla kar-
şılaştık.
C) Salih'in babası, büyük bir matbaada yöneticiymiş.
D) Sınıfta yaptığım espriye hiç kimse gülmedi.
E) Osmanlı Devleti tarafından Fransa'ya çeşitli kapitü-
lasyonlar verilmiştir.
Prf Yay
9
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTEST
4
Paragrafta
5.
Sözcüklere hükmeden yazarların her misraları, sizleri
alır birçok seyahate çıkarır. Bu seyahatler size gülüm-
sese de sonuçları farklı olabilir. Okuyan biriyseniz bu
seyahatten çok şey çıkarırsınız ama okuyan biri de-
ğilseniz seyahatler sizi sadece yoracaktır. Sözcüklere
hükmeden kişi yazar değil de okur ise işte o zaman
her şey değişir. Metnin vermek istediği mesaj okurun
algıladığının ötesine geçemez. Metin ve okur çatışır.
knal Metin asla bu durumdan galip gelemez. Önce metni
man irdelersiniz, sonra yazarı irdelersiniz, sonra toplumu
irdelersiniz ve sonunda olay sizde biter. Sözcüğe hük-
meden olabilmek içinse bol okumak ve okuduklarımızı
tatbik edebilmek şarttır. İkisinden birini yapabiliyorsa-
nız da sonuç yine iyi olmayacaktır.
her Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden han-
gisi söylenemez?
A) Aşamalı bir durumdan bahsedilmiştir.
B) Koşul ifadesine yer verilmiştir.
C) Tanımlama yapılmıştır.
D) Benzetmeden yararlanılmıştır.
EL Öznel ifadeler vardır.
7.
abr
kitabevi.com.tr
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4.
(1) Şiirin anlatım aracı dil ve gereci de sözcükler ol-
duğuna göre şairin, kullandığı dilin bütün kurallarını
iyi bilmesi gerekir. (II) Şiir yalnız duymakla, parlak
imgeler bulmakla değil, dil ve sözcükler konusunda-
ki bu bilgi, sevgi ve dikkatlerle yazılabilir. (III) Günü-
müzde şairlerden beklenen şey, gündelik konular-
dan uzak, yeni bir hayal dünyası kurması ve okuru
buraya davet etmesidir. (IV) Dile gereken önemi ver-
meyen, alelacele yazılan sığ ve özensiz metinler, ne
anlatırsa anlatsın asla şiir katına yükselmez. (V) Bun-
dan dolayı şiir, ister sevgilinin servi boyundan ister
bir savaştan ister mahallenin yoksulluğundan söz et-
sin; mutlaka sağlam bir dilsel temele ve başarılı bir
anlatıma yaslanmalıdır.
GERİYE DÖNÜŞ
TESTI
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
B) IV
III D) II
A) V
laipn
E) I
lintiği dönemlerde Fethi
1
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıKemal Tahir, 1967 yılında onuncu romanı Devlet
Ana'yı yayımladığında, ortaya attığı tezlerle Türk
edebiyat tarihinde o güne dek görülmemiş bir tartış-
ma başlattı. Devlet Ana, bir eleştirmene göre kurgu,
anlatım ve içerik bakımından hiçbir yenilik getirmeyen
kötü bir romanken, bir diğerine göre önceki romanları
kese kâğıdı seviyesine indiren muhteşem bir eserdi.
Kemal Tahir, bu romanında Selçuklu İmparatorluğu'
nun çöküşünün getirdiği kargaşa ortamında küçük bir
Türk aşiretinin Anadolu topraklarının parçalanmama-
si için verdiği mücadeleyi tarihi kişiler ve olaylarla,
macera romanlarını andıran bir üslupla kaleme almış-
tı. İşte tartışma bu noktada, sosyal, dini ve siyasal ay-
rılıklara karşın Osmanlı'nın bütünleyiciliğinin, kişilerin
son derece erdemli anlatılmasının gerçeklere uyma-
dığı konusunda ortaya çıkmıştı. Buna karşılık olarak
Kemal Tahir ise, "Ben Devlet Ana'da, herhangi bir
topluma onur verecek bir tarihimiz olduğunu, buna
lâyık insan birikimine sahip olduğumuzu göstermek
istedim. Anadolu insanının taşıdığı potansiyele duy-
duğum sonsuz saygıyı dile getirdim. Bunu kabul et-
meyenler, elli yıllık bir tarihle var olunabilir, yaşana-
bilir sananlardır." demiştir.
78. Bu parçaya göre, Devlet Ana'ya yöneltilen olum-
suz eleştirilerin özünü aşağıdakilerden hangisi
oluşturmaktadır?
A) Macera romanı üslubuyla yazılmış olması
B) Gerçek tarihi kişilerin roman kahramanı gibi ak-
tarılması
Bir imparatorluğun çöküşü gibi olumsuz bir duru-
mu konu edinmesi
D Çok uzun bir dönemin ele alınması
O dönemde yaşanan olayların ve sözü edilen ki-
şilerin olduğundan farklı gösterilmesi
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıAşağıdaki cümlelerin hangisinde yargının gerekçesi belir-
tilmiştir?
A) Edebi akımların güçü bir şekilde hissedildiği dönemde,
bunların hiçbirinden sanat anlayışına yön verecek kadar
etkilenmemesi dikkat çekicidir.
B) Modern kent hayatı, insanı sürekli tanımadığı insanlarla ile-
tişim kurmaya zorluyor bu yüzden kentli insan, yüzeysel
ilişkiler içinde kaybolup köklü ilişkilere zaman ayıramıyor.
C) Oyuncu, sahnede herhangi bir rolü canlandırdığında izle-
yicilerin sergilediği performanstan etkilenmesini ister.
D) Son yirmi yılda yoğun bir plansız göç dalgasına maruz ka-
lan İstanbul, benzer kaderi yaşayan Ankara, İzmir, Bursa
gibi şehirlerden daha fazla sorunla karşılaşmıştır.
É) Bütün yapıtlar, kendilerinden önceki yapıtların, az veya
çok, hem içeriksel hem de biçimsel anlamda izlerini taşır.
CÖZÜM
Ⓒ
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları8. (1) Kayığı temizleyenler sekiz kişiydi. (II) Yedisi bizim ada-
dandı. (III) Sekizincisini; zayıf, sarı, hastalıklı adamı, hiç
görmemiştim. (IV) İşe dışarıdan katılanlara pay verilmezdi.
(V) Fakat o, ne kadar dostça, ne kadar içten bir sevgiyle
çalışıyordu.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde göz-
leme yer verilmemiştir?
A) I
B) II
C) III D) IV
E) V
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları4.
Mağaza vitrinlerindeki mankenleri bilirsiniz. Hepsi güler
yüzlüdür. İçlerinde pek de güzelleri vardır. Ama dilleri ol
madığı için soğukturlar. Onlar her ne kadar insan benzeri
iseler de sahici insanları güzel yapan, sıcak yapan dildir.
Ama her dil değil. Dilin de tatlısı olmalı. Çünkü tatlı olma-
yan dil, ağzın içinde her dönüşünde can yakar, kalp kırar,
gönül devirir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi kul
lanılmıştır?
G
A) Tartışmacı anlatım
B) Açıklayıcı anlatım
C) Betimleyici anlatım
D) Öyküleyici anlatım
EX Fantastik anlatım
K
Krallar