Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıBir zamanlar, ayaklarının kırkını da müthiş bir hüner-
le kullanarak çok güzel dans eden bir kırkayak var-
mış. Ormandaki tüm hayvanlar bu kırkayağın dansını
izlemeye gelirler ve her seferinde onun dans edişine
hayran kalırlarmış. Ama onun bu dans edişini beğen-
meyenler de varmış. Bunlardan biri de kurbağaymış...
Ne yapsam da kırkayağın böyle güzel dans etmesini
engellesem diye düşünüp duruyormuş. Güzel dans
etmiyorsun dese olmazmış. Ben senden daha güzel
dans ederim dese hiç olmazmış. Düşünmüş, taşın-
mış, güzel bir plan hazırlamış. Oturup kırkayağa bir
mektup yazıp, göndermiş. " Eşi benzeri olmayan say-
gıdeğer kırkayak kardeşim!" diye başlamış mektuba
" sizin benzersiz danslarınızın naçiz bir hayranıyım.
Müsaadenizle sizden şunu öğrenmek istiyorum. Nasıl
böyle güzel dans edebiliyorsunuz? Acaba önce 13.sol
ayağınızı, sonra da 27. sağ ayağınızı atarak mi dan-
sa başlıyorsunuz? Sonra da 11.sağ ayağınızı kaldırıp,
35.sağ ayağınızı mı indiriyorsunuz?" İmza naçiz hay-
ranınız kurbağa. Kırkayak mektubu alır almaz nasıl
dans ettiğini düşünmeye başlamış. Önce hangi ayağı-
ni attığını? Ondan sonra hangi ayağını kaldırdığını...
Ve sonunda kırkayak dans etmeyi bırakmış. Bu bize
aklın yaratıcılığı nasıl engelleyebileceğini gösteren
güzel bir örnek. Bazen kulaklarımızı tıkamalıyız ve is-
teklerimizi, hayallerimizi yüceltmeliyiz....
1. Bu parçanın anlatımında aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır?
A) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
B) Öyküleyici anlatım biçimi kullanılmıştır.
C) Tahmini ifadelere yer verilmiştir.
D) Sözde soru cümlelerine yer verilmiştir.
E) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
YEDIKLIM
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıA KUTU
PLARI
8.
Ara sokağın sonunda ince bir yokuş başlıyordu. Yoku-
şun düzensiz taşlarında iki boz köpek oynaşıyordu. Eğri,
karanlık bir evi çepeçevre kuşatan akşamsefaları alabil-
diğine açmış, esintisiz sokağı baygın kokusuyla doldur-
ve sarmaşıklar güzelleştirmişti. Evlerin birinden bir kadın
muştu. Yokuştaki eski evleri, kapı önlerindeki çimenler
çıkarak alt kattaki bakkala girdi. Evden biri, "Tuz da al!"
diye seslendi.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Görme duyusuyla algılanan ayrıntılardan yararlanıl-
mıştır.
B) insana özgü nitelikler doğaya aktarılmıştır.
CBetimleme yapılmıştır.
DYKüçük bir olaya yer verilmiştir.
E) Öznel düşüncelere yer verilmiştir.
Custod
10.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1- Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki yoktur?
a)
Biraz ciddi bir başlangıç yapıp şehrin tarihinden bahsedelim.
b) O Tatlıyı erteleyin, zira bir sonraki kültür durağınıza giderken yol üstündeki şekerci ve çikolatacıları görmezden
gelemeyeceksiniz.
C)
Sanat ve gizemi bir araya getiren bir geziye hazır mısınız?
d)
Bu kapalı çarşının tarihi XV. yüzyıla dayanıyor ve bugünlerde yerli ürünlerin tanıtımı için kullanılıyor.
e) 21 Oscar adaylığı ile oyunculuk kategorisinde adaylık rekorunu elinde bulunduran dünyaca ünlü oyuncu Meryl
Streep ile Los Angeles'ta bir araya geldik.
Boş bırak
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1.
Hayatımızın olmazsa olmazları arasında yer alan yaşam
kaynağı su, deyimlerimize de konu olmuştur. Söz gelimi
birini kandırmak için birçok sebep ileri sürmek
anlamında bin dereden su getirmek deyimini kullanırız.
Belli etmeden iş çevirenler için saman altından su
I
||
yürütmek deyimine başvururuz. Bir kimseyi
sinirlendirmeyecek davranışlarda bulunmak için suyuna
gitmek, hoşa giden ses veya güzel bir müzik dinlemek
|||
için kulağına kar suyu kaçırmak deyimine başvurulur.
IV
Güçlü kuvvetli kişileri ifade etmek için ise taşı sıksa
suyunu çıkarır deyimini kullanırız.
V
Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisi
yanlış açıklanmıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
3.
Yayınları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıi
31. Muhabir:
(1) ---
Aktris:
Girişkenlik benim hoşlandığım bir şey değil. Rol yapmak;
oyun oynamanın bir biçimi, hayal kurmak, bir hayal dünya-
sına geçmek ama sonra orada kalmayıp oradan dönmek.
Benim işim bu aynı zamanda. Onun dışında evet, yabani
biriyim, sıkılganım. Yine de insanın kendini ifade edebilme-
si harika bir şey.
B
S
A
R
Muhabir:
Oyunculuğun kendinizi ifade etmenize yararı oluyor mu?
Aktris:
(11)
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han-
gisi sırasıyla getirilmelidir?
1. Utangaç biri deniyor sizin için. Utangaç biri niçin
oyuncu olmayı seçer?
II. Hem evet hem hayır. Her zaman istediğiniz şeyle-
ri söyleyemiyorsunuz ki hoşlanmadığınız karakterleri
canlandırdığınızda istemediğiniz bir kimliğe bürünüyor-
sunuz.
B) I. Girişken biri olduğunuz söyleniyor, bunda doğruluk
payı var mı?
II. Oyun, karakter üzerinde etkili olduğundan oyuncu
evine döndüğünde de yemeğe çıktığında da bazen
o rolün gerektirdiği şekilde hareket etme zorunluluğu
hissediyor.
C) I. Oyunculukta kendinizi tam anlamıyla ifade edebiliyor
musunuz?
II. Sizin hayata bakışınıza göre bunun cevabı deği-
şebilir. Canlandırdığınız her kişi, sizi faklı karakterlere
büründürüyor.
D) I. Oyunculuk için rol yapmak oyunun temelidir, ifadesi
sizce de doğru mudur?
II. Bazen evet bazen hayır. Hayat size sunulmuş bir
armağanlardan oluşur. Oyunculuk da bu armağanların
en özelidir.
E) I. Neden insanlar oyunculukta duygularını daha çok
gizlemeye çalışır?
II. Aslına bakarsanız bunun tam bir cevabı yok. Çünkü
oyunculuk çok farklıdır. O yüzden gerçek hayatta bunun
tam bir karşılığı olmayabilir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTEST 4
3. Kepenek Kalesi, Muş il merkezinin 3.5 km.
güneydoğusunda, Kepenek ile Soğucak köy-
leri arasında, ovaya bir dil şeklinde uzanan
bir tepe üzerinde yer almaktadır. Tepenin he-
men arkasında 2685 m yüksekliğinde Kortik
Dağı uzanmaktadır. Yerleşme yeri, Urartu
Krallığı'nın batı yolu olan ve Erciş'ten başla-
yıp Muş-Bingöl üzerinden Malatya'ya uzanan
yolu rahatlıkla kontrol edebilecek bir konuma
sahiptir. Bu yol stratejik yönden olduğu kadar,
demir ve gümüş gibi ham maddelerin temi-
ninde de kullanıldığı için önemlidir. Güvenliği-
ni sağlamak için yol boyunca birçok güvenlik
ve konaklama istasyonları yapılmıştır. Sade-
ce bir konaklama tesisi olmadığı anlaşılan ve
böylesine önemli bir yere kurulmuş olan yer-
leşme yerindeki yapıları kesin olarak tanımla-
yabilmek bugün için olanaksızdır.
Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak
I. Farklı anlam özellikleri taşıyan cümleler
kullanılmıştır.
II. Açıklayıcı bir yol izlenmiştir.
III. Örneklerden hareketle asıl düşünceye
ulaşılmaya çalışılmıştır.
IV. Betimleyici ögelerden yararlanılmıştır.
V. Benzetme yapılmıştır.
yukarıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Y
F
C
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları3. Bir kere gönül ferahladı mı insan yaz aylarını bekler.
Çünkü yazlar ışıklıdır; yağmurları ümit, teselli taşır. O
zaman insan hemen yola koyulmak ister. Köyüne gitmek,
ormanın içindeki sahipsiz, küçük bir kulübede ruhunun ve
varlığının farkına varmak ister. Toprağı, ağaçları, renkleri,
yaşamın bütün kokularını hissetmek ister. Bir kere gönül
ferahladı mı güzeldir hayat.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerin
hangisi söylenemez?
A) Okuyucuda imge yaratma yoluna gidilmiştir.
B) Lirik anlatımının özelliklerinden yararlanılmıştır.
Oznel ifadelere yer verilmiştir.
D) Varlık tasviri yapılmıştır.
E) Yaşanılan bir olay hikâye edilmiştir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTYT / Türkçe
32. Turgut Uyar'ın şiir kitabı Divan, 1970 yılında yayımlanmış,
yayımlandığı yıllarda tartışmalara neden olmuş bir kitaptır.
Kitapta şairin 1967-1970 yılları arasında, çoğunlukla Papi-
rüs, Yeni Dergi, Dost, Türk Dili gibi dergilerde yayımlanan
şiirleri yer almaktadır. Şair Divan'da, yeni bir biçimsel de-
nemeye girişir. Yeni bir ses, yeni bir söyleyiş için ihtiyaç
duyduğu biçimi divan şiirinde arar. Kitapta, divan edebi-
yatı nazım biçimlerinden gazel ve rubailer, nazım türlerin-
den münacat ve naat ile karşılaşırız. Şekil açısından böyle
genel bir belirleme yapmak mümkünse de kitapta divan
edebiyatı nazım biçimleriyle, bu şiirler arasında biçim ve
içerik bağlamında bire bir uygunluk görülmemektedir.
ob Bu parçada Turgut Uyar'ın Divan adlı kitabındaki şiir-
lerle ilgili,
1. Gelenekten beslendiği
II. Edebiyat dünyasında ses getirdiği
Eski nazım biçimleriyle yazıldığı
tespitlerinden hangilerine ulaşılabilir?
conn
A) Yalnız
B) Yalnız II
D) I ve III
C) Yalnız
E I, II ve III
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTYT
Anlatım Özellikleri / Doğruluk - Açıklık - Yalinhi
Doğallık - Tutarlılık - Sürükleyicilik - Etkileyicili
5. Şiirlerine mühim bir itirazım var: Türk edebiyatında bir diğeri
ancak Ahmet Hâşim'de görülen bir dünya, bir şiir dünyası
yaratmış olan sen, son şiirlerine hangi ihtiyaçla Yunus Emre
havası vermek istiyorsun? Yunus Emre senden evvel Necip
Fazıl ve Ahmet Kutsi gibi şairler tarafından temsil edilmiş
bulunuyor. Senin için bu "temsil etme" ifadesini maalesef
kullanamayacağım. Senin bu son şiirlerin için yalnızca Yunus
Emre'nin güçlü birer pastişi denebilir.
Bu parçada sözü edilen şairin eleştirilen yönü aşağıda-
kilerden hangisidir?
B
A) Kendini tekrar eder hâle düşmesi
B) Özgünlükten uzaklaşmış olması
C) Bir kesimi temsil görevi üstlenmesi
D) Yalın bir söyleyişle oluşturulması
E) Evrenselden yerele yönelmesi
7
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları16. Her geldiğimde bambaşka bir yönüyle karşılaştığım
Brüksel, bir dönem gerçeküstücü resmin merkezi
sayılmış. Bu kent, Magritte'in bir tablosuna beklenmedik
açıdan düşen ışık, bir olağanüstü görüntü kadar
şaşırtabiliyor insanı. Kaldığım evin az ilerisindeki Sainte
Catherine Kilisesi'nin duvarı, bir zamanlar liman olan ve
hâlâ “rıhtım” adını taşıyan geniş alanın sınırını çiziyor.
Artık liman yok, gemiler buraya yanaşıp yük
boşaltmıyor. Baudelaire'in deyimiyle "en küçük ışık
hüzmesi bile yansıtmayan" biricik su yolunu XIX.
yüzyılda yok etmiş Brüksel. Bir İspanya yolculuğu
sırasında yolum Valencia'ya düştüğünde kentin içinden
geçen ırmağın taştığı için yatağının nasıl değiştirildiğini
görmüştüm. Ama ırmağını tamamen yok eden bir kenti
ilk kez görüyorum.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
Alıntı
C) Pekiştirme
E) İkilemeler
Nitelendirmeler
D) Devrik cümleler
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları31. Collini Davası mükemmel bir siyasi polisiye örneği. Ama asıl
başarısı bu önemli meseleleri kısa bir hikâyeye sığdırma-
sında. Minimalist bir anlayışla, çok ekonomik bir dille, boşa
harcanan neredeyse tek bir kelime bile bırakmadan yazmış
Von Schirach. Farklı zamanlara, farklı mekânlara gidip gele-
rek hem olaylara hem karakterlere sağlam bir arka plan
oluşturan, hızlı akmasına rağmen kalıcı etki yaratan, merak
etmemizi ve düşünmemizi sağlayan Von Schirach, hikâye
anlatımının etkili yolunu bulmuş.
Bu parçada bahsi geçen yazarın anlatım özellikleriyle
ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
B) Duroluk
A) Yoğunluk
SORU KALESİ YAYI
D) Etkileyicink
C) Akreuk
E) Aşıklık
33.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları2. Çağlayan sesleri ile gönül oyalayıp renklerine, re-
simlerine doyamadığımız bu şeyin adına tabiat di-
yoruz. Burada tabiatın her türlüsü var: Lübnan
çamları, yetişen yaylaları ile dağ ve orman tabiati,
denize yukarıdan bakan ve çağlayan döken sonra
uzaklarda alçala alçala ve derin bir kumsalda eri-
yen yalısı ile eşiz bir Kıyılar tabiatı. Sağa döndü-
ğümüzde gözlerinizi görünmez çizgileri ile dinlen-
diren, sola baktığınızda hayalinizi enginler rüyası
içinde sallayan deniz tabiatı, iki taraça ile Tosros
eteklerine doğru geniş, düz avlık ve seyranlık ova
tabiatı, her çeşidi var.
N
D
Bu parçanın anlatımında yazar anlatımı etkili
kılmak için aşağıdakilerden hangisine başvur-
Yazarın kendi
muştur?
Nesnel Betimleme
A
F
19
düşüncelerini Mereya
A) Karşılaştırma betimlemelerdir. Bu t
bir betimleme
Örnekleme
C) Tanık gösterme
olan bir your of
kendi duygularını
6) Açıklayıcı betimleme Maya, your obje
olmaya özen g
Kişileştirme
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları12. • Son Emel
Üç Hikâye
Diken
● Pençe
Halas
●
Mehmet Rauf'a ait yukarıdaki eserler türleri yönünden ik
li gruplandırıldığında hangi eser dışarıda kalır?
A) Son Emel
B) Üç Hikâye
C) Halas
D) Diken
E) Pençe
eur
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıVIN
Telegram: Syksyardimcin
Anlatım Biçimleri - Özellikleri
19. yüzyıl; Türk edebiyatı için yenilikler, değiş-
meler yüzyılıdır. O yıllarda Fransa'ya eğitim
amaçlı gönderilen gençler, paşalar oradaki tiyat-
roları, romanları, özel gazeteciliği görünce asıl
amaçlarını unuttular. Fransa'da gördükleri yeni-
likleri İstanbul'a taşımak için kolları sıvadılar; ro-
manları, öyküleri, şiirleri Osmanlıcaya çevirdiler.
Bu çalışmalarda önemli bir yeri olan Şemsettin
Sami, Daniel de Foe'nun ve Victor Hugo'nun bi-
rer eserini o günkü Osmanlıcaya çevirdi. Ayrıca
ilk yerli romani (Taaşuk-i Talat ve Fitnat) yazdı,
gazetelerde bölüm bölüm yayımladı; bunu gören
diğer sanatçılar da çalışmalarına hız verdiler.
8.
Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Betimleyici anlatım ağır basmaktadır.
B) Açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır.
C Tartışmacı bir anlatım yeğlenmiştir.
D) Öykuleyici anlatım tarzı benimsenmiştir.
E) Sanatsal bir metin özelliği taşımaktadır.
10. Pop müzik
anlamdaki
anlam ve
özelliklerin
bir realit
Kişisel z
müzik tü
bu ve
anlam
farklı
ların
ce d
Türk edebiyatında, bazılarının "saf şiir bazıları-
lows: Ahmet Hasim'in "Siir
LARI
Bu
ra
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları23. Minimalizm, insan hayatındaki unsurları ihtiyaçlara göre
sınırlayıp en aza indirgeyerek daha fazla hareket ser-
bestliği, yaşam konforu ve kalitesi kazandıran yaşam
tarzıdır. Bunun için, gereksiz birçok şeye sahip olmaktan
uzak durmak ve basit olan şeyleri tercih etmek gerekir.
Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kullanılacak
olan bir şeyin birden fazla fonksiyonunun olması minima-
listlerin kafa ve ruh dinginliği hedefini desteklemiş olur.
----
Deneme Sınavı - 10
Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Minimalist yaşam son zamanlarda sadeye ve doğal
olana yönelişin arttığı bir noktada ön plana çıkan bir
felsefedir
B Satın alınan ürünlerde uzun vadeli ve farklı kullanım
alanlarına sahip olanlar tercih edilmelidir
C) Bu akım; insanların yalnızca eşyalar ile olan ilişkisini
değil, aynı zamanda düşünmesini, konuşmasını da
sadeleştiren bir akımdır
D) Sade bir yaşam şekli sunan minimalist yaşam ise in-
sanlara boğulmak yerine rahat olmanın önemini vur-
gulamaktadır
E) Çılgınca tüketmek yerine yeteri kadar tüketmek ve
kalan zamanı daha doğru ve kaliteli harcamak önem-
lidir
mising
ab an tavs
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıTÜRKÇE TEST
29. Benim kitabımdan önce de dil yanlışlarıyla ilgili ki-
taplar vardı. Ama bu kitabın büyük ilgi uyandırma-
si konuya yabancı olanların da Türkçenin sorunları
üzerinde düşünmesini sağladı. Gördükleri hiç de
hoşlarına gitmedi; dilde büyük bir yabancılaşma, bü-
yük bir yozlaşma gördüler. O yüzden dil sorunlarını
ele alan birçok kitap yayımlandı, hâlâ da yayımla-
niyor.
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşı-
lık söylenmiş olabilir?
A Dile ve dil bilgisine yönelik çalışmaların bu kadar
öne çıkmasını neye bağlıyorsunuz?
B) Dil bilgisi kurallarının yeterince bilinmemesinin
nedenleri nelerdir?
C) Yanlışların giderilmesinde, yazılanlar hangi ölçü-
de etkili oldu?
31.
D) Yapılan çalışmalar Türkçenin inceliklerini ne öl-
bysmic çüde ortaya çıkardı?
E) Dil alanında uzmanlaşmayan kişilerin kitap ya-
yımlamasını nasıl karşılıyorsunuz?