Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıE
11. (1) Çocuk hikâyelerinde yalnızlık hatta hüzün duygusunu se-
viyorum. (II) Çocuk kitapları okurken bazen bilinçli, bazen bi-
linçsiz kendi çocukluğuma ulaşıyorum. (III) Bir anda içeride
bir iyileşme olduğunu hissediyorum. (IV) Gerçekte kitapları
böyle bir istekle ya da beklentiyle okumuyorum. (V) Fakat is-
ter istemez bunun gerçekleştiğini görebiliyorum.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa-
ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
LAY
A) I.de, tamlananı ortak olan ad tamlaması vardır.
B) Il.de, durum zarfı ve zaman zarfı kullanılmıştır.
e) Ill.de, sifat tamlamalarına yer verilmiştir.
D)
D) IV.de, edat ve bağlaç kullanılmıştır.
EX V.de, tamlayanı zamir olan bir ad tamlaması vardır.
13
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıl ve iklimsel
ken bazıları
sel değişik-
aşlamış ve
na girme-
edilenleri
ere kimi
da dev-
onlarca
an fak-
-hlikesi
mlarca
adele
rüyle
so-
ar de
unu
miş-
ik-
e-
1-
ÖZDEBİR
YAYINLARI
18.
AIL B
18-19. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Biyolojik çeşitlilik yönünden yağmur ormanlarını andıran
mercan kümeleri, global ekosistemin önemli parçaların-
dan biridir. Karada ormanlar dünya için ne ifade ediyorsa
mercanlar da okyanuslar için onu ifade eder. Mercanlar,
okyanusların akciğeridir. Mercan kümeleri okyanus dalga-
larına karşı doğal bir set oluşturarak kıyıları gelgitler ve taş-
kınlara karşı korumaktadır. Mercanlar deniz ve okyanus-
lardaki balıklar, kabuklular,yumuşakçalar, omurgalı, omur-
gasız tüm canlılar için barınma ve besin kaynağı olmakla
kalmayıp insanlar için de bir geçim kaynağıdır. Birçok bü-
yük canlının üremek için geldikleri mercan kümeleri, aynı
zamanda insanların yoğun olarak avladıkları balıkların bes-
lendiği ve ürediği yerlerdir.
Bu parçadan hareketle "mercanlar"la ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisi söylenemez?
Farklı türde deniz canlılarına yaşam alanı oluşturduğu
v bölgesi olarak kullanılmasının doğaya zarar verdiği
C Doğadaki dengenin sağlanmasında önemli bir yerinin
olduğu
Canlıların üremesi için güvenli bir yer özelliği taşıdığı
insanlar için ekonomik bir değerinin olduğu
19. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Koşula bağlılık
C) Açıklama
AY
E) Kural cümleler
20. Bir edebiyat dergisinin "Cain 10.0
22
B) Tanim
D) Terimler
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları21. İkinci Yeni şairlerinden Cemal Süreya'yı en çok etkileyen
kişi Ressam Chagall'dir. Chagall'ın göz figürleri, şairin
çalışmalarında sık sık görülür. Özellikle Güz Bitiği kita-
bında çocukluk anılarından dem vurduğu 11 Beyit şiirin-
de Chagall'in Ben ve Köy tablosuna gönderme yapmış-
tır. Şiir, "Mutsuzluğumu yeterince hak etmek için / Geri
döndüm kilometrelerce yürüdüm" sözleriyle başlar. Artık
her şeyi kabullenmiştir şair ve değiştiremeyeceğinin bi-
lincine varmıştır. Evrenin ona dayattığı fiziksel bariyerleri
aşamayacağını bildiğinden, şiirini "sihirli fasulye sınığı"
gibi kullanır. Şiirde, üvey annesinden "Kuyuya sarkıtan
kadın / Saçından kavrayıp kız kardeşimi" sözleriyle dem
vurur. Çocukluktaki saflığını, "Gökyüzünden başka şey
görmemiş / O göller" imgeleriyle idealize eder.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Karşılaştırma yapılmıştır.
B) Açıklayıcı bir yol izlenmiştir.
C) Sayıp dökmelere başvurulmuştur.
D) Kişisel düşüncelere yer verilmiştir.
E) Düşünceler alıntılarla desteklenmiştir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları24.
A
A
23. Yürüyordum. Yürüdükçe de açılıyordum. Evden kızgın
çıkmıştım. Belki de tıraş bıçağına sinirlenmiştim. Olur,
olur! Mutlak tıraş bıçağına sinirlenmiş olacağım. Otlanın
olması, pekâlâ bir meseledir. Kim demiş mesele değildir.
yeşil olması, denizin mavi olması, gökyüzünün bulutsuz
diye? Budalalık! Ya yağmur yağsaydı? Ya otların yeşili
mor ya denizin mavisi kırmızı olsaydı? Olsaydı o zaman
mesele olurdu, işte. Çukulata renginde bir yaprak, çağla
bademi renkli bir keçi gördüm. Biri arkamdan:
-Hişt, dedi.
Dönüp baktım. Yolun kenarındaki daha boyunu bosunu
almamış taze devedikenleriyle karabaşlar erik lezzetin-
de bana baktılar. Dişlerim kamaştı. Yolda kimsecikler
yoktu. Bir evin damını, uzakta uçan bir iki kuşu, yaprak-
ların arasından denizi gördüm. Yoluma devam ederken:
- Hişt hişt, dedi.
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerin hangisi söylene-
mez?
A) Kahraman bakış açısı kullanılmıştır.
B) Bilinç akışı tekniğinden yararlanılmıştır.
C) Dış dünya dönüştürülerek aktarılmıştır. V
Gündelik hayattan bir kesite yer verilmiştir.
E) Anlatıcının psikolojik durumuna değinilmiştir.
Gola
25. E
geçmişin tüm değerlerine ve kurallarına karşı çıkar.
plinolocmekte ve modernleşmekte olduğu-
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıICAT YA
29. Hepimize ayrılan bir yer var dünyada, hepimize
yetecek kadar çok yer var. Fakat kimse yerinden
memnun değil. Gözümüz hep başka insanların
yerinde, gölge gibi düşüyoruz insanların üzerine. Şuna
inanıyorum: Dünyada sana ayrılan yeri beğenip başka
insanlara özenmediğinde, yalnızca olmak istediğin
insan olmaya odaklandığında bunu başarıyorsun. Bu
dünya mutlu olmak isteyen herkese yeter.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İnsanların kıskançlık duygusu mutlu olmalarına
engeldir.
B) İnsan nüfusu ne kadar çok artsa da dünya
hepimize yeter.
C) Yapmak istediği işe girememek mutsuzluk sebebi
olabilir.
D) Bizim sahip olduklarımız belki de bir başkasının
ulaşılmazıdır.
E) Elimizdekilerle her zaman yetinmeyi bilmeliyiz.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıDENEME-5
man za-
aman-
da ne-
mat'ın
ci ku-
Ser-
abet-
kmet
kav-
bazi-
Türk
cade
em-
den
ta-
iş-
PIVA YAYINLARI
Hayal etmede güçlük çeken ve hayal edemeyen insan
larda "aphantasia" yani "zihin körlüğü" olarak adlandı-
rilan bir sağlık sorunu söz konusudur. Bu durumu bilim
adamları şöyle açıklar: Bir şeyleri hayal etmek istediği
nizde gözünüzde hiçbir şeyin canlanamaması. Her 50
kişiden birinde zihin körlüğü olduğu düşünülüyor. Sev-
diğiniz bir insanın yüzünü hayal ederken zorlanıyor ya
da beceremiyorsanız, uyurken koyunları saymayı ba-
şaramıyorsanız ve hayal edemiyorsanız siz de zihin
körlüğü ile karşı karşıyasınız demektir. Exeter Üniver-
sitesinden Adam Zeman, bu durumun bir beyin ha-
sarından kaynaklandığının düşünüldüğünü söylüyor.
Zihinde canlandırma olayı beynin çeşitli bölümleri ara-
sındaki iletişim ağının sonucunda oluşan bir olay. Bu
durumun nedeniyle ilgili şimdilik en ön plandaki fikir bu
iletişim ağının zarar görmüş olması. Bu fikir ayrıca bu
durumun neden beyin hasarları sonucunda oluştuğu-
nu da açıklayabiliyor. Durumu daha da karmaşıklaştı-
ran ise zihin körlüğünden muzdarip insanların bilinçli
şekilde hayal kuramıyor olmalarına rağmen rüya göre-
biliyor olmaları.
Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
olarak söylenmiş olabilir?
5.
Bugün ço
6
lişmiş du
di. Baba
sadece
tırlıyoru
muhtev
Fikret
bilinça
bi yok
A) Insan niçin hayal eder?
B) Hayal kurma ile ilgili son yapılan çalışmalar nelerdir?
C) Hayal kuramamanın sebepleri nelerdir?
D) Insan her şeyin hayalini kurabilir mi?
E) Hayal etmenin zorlukları nelerdir?
yaz K
yayım
Bu p
bi y
A)
B
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıMAESTRO
21. Geçmişteki iddialı birçok buluş, tasarım ya da projenin bu-
gün adı bile bilinmiyor. Ancak bu durumun tersine, değer gör-
meyen bazı fikirler; günü gelince hak ettiği ilgiye de ulaşabi-
liyor. Örneğin, bugünkü Amerikan bayrağı o zamanlar bir li-
se öğrencisi olan Robert Heft tarafından yalnızca bir ödev
olarak tasarlanmıştı. Heft'in, bugün ülkesini ve yüz milyon-
larca yurttaşını temsil eden bayrak projesi; o gün, özgün ol-
madığı gerekçesiyle öğretmenden 80 bile alamamıştı.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
A) Yeterince ilgi çekmeyen bir çalışma, farklı kişilerin bakış
açısı ve yaklaşımı ile gerçek değerini bulabilir.
B) Donanımı yeterli olmayan insanlar yüzünden insanlığa
faydalı olabilecek birçok proje fark edilmeden kaybol-
muştur.
C) Değeri konusunda herkesin üzerinde uzlaşabildiği bir
eser bulabilmek, iyi niyetli ancak olanaksız bir çabadır.
D) Yaşından ötürü deneyimsiz görülen birçok insan, kendi-
lerinden umulmayan başarılara imza atmıştır.
E Soyut konularda verilen yargıların önemli bir kısmı, baş-
ka zaman ve şartlarda aksi bir değerlendirmeye konu
olabilir.
23.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıB
TYT/ Türkçe
B
18. Garipçiler gibi şiirde teşbih, benzetme, mübalağa sanatı-
na karşıdır. Ancak sanki günlük dille yazılmış şiirin bu
yavanlığının ayrımındaymış gibi yeni sözcükler icat eder,
şiirini düzyazıları gibi şenlikli bir hâle sokar. Onun şiirini
okuduğumuzda çocuklarla dolu bir sokaktan geçtiğimiz
duygusuna kapılmamız belki biraz da bu yüzdendir.
"Hacivatın Karısı", "Kikirikname", "Bekârlar", "Meyhane"
bu soy şiirlerdendir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine
başvurulmamıştır?
A) Tanık göstermeye
C) Kişisel görüşlere_
E) Benzetmeye
B) Örneklemeye
D) Karşılaştırmaya
20. Walter Be
ses kayd
tiyatro e-
Yavuz Turgul, Gölge Oyunu'nu da varlığın sorgulanışı
anlamında bir Doğu masalı olarak nitelendirmektedir.
Abidin ve Mahmut'un hayatına giren Kumru'nun gizemli
güçlere sahip olması, kim olduğu ya da gerçekten var
olup olmadığı gibi sorular filmin bu masalsı yapısını güç-
endiren ögelerdir. Ayrıca Abidin ve Mahmut'un hikâyesini
ploton co hovoti do oplattıkları hikâyenin gerçekliği
oluşan
taşımay
bu yen
bir yer
eserde
Yenid
birçol
başk
Beni
aura
müz
dür
As
la
A
E
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıno 9
Sanus
15, Akıllı cihazların yaygınlaştığı bir dünyada artık şehirlerin de akıllı
hâle gelmesi gerekiyor. Toyota'nın Japonya'da sıfırdan inşa
etmeyi planladığı akıllı şehirde akla gelebilecek her şey akıllı
olacak. Evlerden sokaklara, trafikten kullanılan cihazlara insan
kullanımına açık bütün yapılar yeni teknolojilerle donatılacak.
Yaklaşık 700 dönümlük bir araziye kurulacak şehir için
çalışmalar gelecek yıl başlayacak. Woven City adı verilen şehir,
"yaşayan bir laboratuvar" olarak tanımlanıyor. Otonom araçların,
akıllı evlerin, robotların ve yenilenebilir enerji kaynaklarının
kullanılacağı şehirde ilk aşamada 2 bin kişinin yaşaması
hedefleniyor. Bu projeler ne kadar başarılı olur bilinmez ama en
azından böylesi deneysel çalışmaların yapılması gerekiyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
AÖrnekleme
C) Taninyama
E) Gerekçeli Anlatım
B) Nesnel Vener
D) Öznel Değerlendirme
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları3D yayınları
4. Sevda suya karışır, sızar kan dağlarına
1
Köpüren yüreğimde zıpkınlanır umutlar
Yüzün tunç gibi çöker ülkemin bağlarına
III
Irmaklar bilmediğin kadar hülyalı akar
IV
Her vadi bir yanıyla senin yüzüne bakar
V
Bu dizelerde numaralanmış söz gruplarından hangisi
ötekilerden farklı bir ögedir?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları5.
Koyun üzerini örten kara bulutlar, yerini masmavi gökyü-
züne bırakmıştı. Yılan gibi kıvrıla kıvrıla akan derenin sula-
ri, coşkulu türküler söyleyerek akıyordu. Vadi rengârenk
tomurcuk ve çiçeklere bürünmüştü. Arılar, türlü renkler-
deki kelebekler çiçek çiçek dolaşıyordu. Kuşlar semada
özgürce uçuyor, kuzular yemyeşil çimenler arasında ora-
ya buraya koşuşuyordu.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerin hangisi söy-
lenemez?
A) Karşıtlığa yer verilmiştir.
B) Benzetme ve kişileştirme vardır.
Dolaylı anlatım yapılmıştır.
D) Tekrarlardan yararlanılmıştır.
E) Betimleyici unsurlara yer vermiştir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıB
B
TYT
18. Bu kitabı okuyarak sevme sanatına ilişkin hazır bilgi-
ler edinmek isteyenler, düş kırıklığına uğrayacaklardır.
Tam tersine bu kitap, Burada yapılmak istenen,
okuyucuya sevgiye erişmek için harcadığı tüm çaba-
ların kendi kişiliğini bütünüyle yaratıcı yönde geliştir-
medikçe başarısız olacağını göstermek; komşusunu
sevme yeteneği, alçak gönüllülük, cesaret, inanç ve
disiplin kazanmadan sevgiden yana kişisel doygunlu-
ğa erişemeyeceğini kanıtlamaktır.
----.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) sevgi konusunda öğrenilecek bir şey olmadığını
her düzeyde ortaya koymayı hedeflemektedir
B) belli bir olgunluk düzeyine erişmeden kişinin sev-
giye ulaşamayacağını göstermeyi amaçlamaktadır.
C) insanların sevgiye ulaşmasının kendilerini özgür
hissetmelerine bağlı olduğunu ortaya koymaktadır
D sevmenin bilimsel doğruların çok ötesinde bir ey-
lem olduğunu dile getirmektedir
insanların sevme biçimlerinde değişiklik yapmanın
yollarını aramaktadır
19. Küçük bir çocukken çevremdekilere bulutlar hakkında
sorular.co wordum Robom
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıKendi sesinin yanı sıra toplumunun da sesi olan Yunus
Emre'nin şiirlerinde ölüme eşlik eden iki duygu, korku
ve endişedir. Ölümü kabullenemeyen insanın korku ve
endişesidir bu. Yunus Emre, toplumunun ölüm gerçeği
karşısındaki hislerini de kendi şiirlerine taşımıştır. Bu
korkuyu ve korkunun nedenlerini bir bir işledikten sonra
şiirinin işlevini koyar devreye. Toplumunun insanlarını ve
onlar üzerinden kendisiyle yaşayan ve kendisinden
sonra yaşayacak olan bütün insanları teskin etmeye
başlar. Ölümü korkulan bir şey olmaktan çıkarır ve
onları ölümle yaşamaya alıştırır.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Ölüm korkusu, her insanın olduğu gibi Yunus
Emre'nin de gündemini işgal etmiştir.
B) Yunus Emre'nin ölümü ele alışı, zihinlerdeki ürkütücü
ölüm imgesini bertaraf etmek biçiminde
düşünülmelidir.
C) Yunus Emre de çağdaşları gibi toplumsal zihniyetin
etkisiyle şiirlerinde ölüm temasını işlemiştir.
D) Şairin görevinin topluma sözcülük etmek olduğunu
bilen Yunus Emre, bu çizgisinden taviz vermemiştir.
E) Kendi döneminin ölüme karşı çarpık bakışından
rahatsızlık duyan Yunus Emre, şiirleriyle bunu
eleştirmiştir.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıYazmak, kendi sesini aramanın serüvenidir. Önceleri
kafanın içinde dönüp duran seslerin çoğu
başkalarınındır. Sevdiğin, etkilendiğin yazarların gölgesi
ister istemez yazdıklarının üzerine düşer. Okuma alanın
genişledikçe bütün bunların sentezinden yavaş yavaş
kendi sesini fark edersin. Arayış başlamıştır.
Rüyalardakine benzer bir durumla karşı karşıyasındır.
Kendi sesine yaklaştığını sandığın anda onun ne kadar
uzağa kaçtığını hissedersin. İşte bu noktada
rakiplerinin başka yazarlar değil, kendin olduğunu
anlaman için bir fırsat çıkmıştır önüne. Bunu
değerlendirebilirsen sesinin peşine takılıp yeni ülkeler
keşfeden bir gezgin gibi keyifli bir yolculuğa çıkarsın.
Fark edemezsen, sürekli kendini başkalarıyla kıyaslayıp
kıskanarak yaşamını cehenneme çevirirsin. Çok
sevdiğin yazarlardan ayrılıyorsan onlar gibi kendi
sesinin peşine düştüğün içindir; hâlâ birilerine
benziyorsan bu yolculuk henüz başlamamış demektir.
5.
Bu parçadan hareketle "Yazmak nedir?" sorusunu
aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar?
Ozgün yazarları sıkça okumak
BKendi biricikliğini bulmaya çalışmak
Tutarlı düşüncelere sahip olmak
D) Kendini yazınsallık açısından sorgulamak
E) Yeni biçimler denemek
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları20. Yeni çıkan şiir kitabınız Dar Çağ dolayısıyla
sanat görüşünüzü açıklar mısınız?
-
-
-
Şiir bir gerilim diye düşünüyorum. Şairin haya-
tını dolduran, zorlayan bireysel ya da sosyal
sorunların onu günlerce tedirgin edişidir şiir. Bu
rahatsızlık, şairde, ondan kurtulma isteği uyan-
dırır.
Bu kitabınızda önceki şiirlerinize göre bir de-
ğişme yapmak istediniz mi?
Değişmek istediğimi ancak biçim yenilemele-
rinde aramak gerekir. Şiirde öz ve biçim eşit
değerde önemlidir. Biçim değişir ne var ki öz
büyük küçük eklemeler, beslemelere rağmen
değişemez.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
B) Söyleşmeye bağlı anlatım vardır. V
C) Karşılaştırma yapılmıştır. ✔
D) Tanımlamaya yer verilmiştir.
E) Bilgi verme amacı ağır basmaktadır.
21.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıAşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde veri-
len sanat yoktur?
A) Gülüm beni terk edecek
Hasretiyle öldürecek
(İstiare)
B) Bir bulut gezer yayla yayla Anadolu'yu
Bir baştan başa selam götürür
(Teşhis)
C) Vefasız Aslı'ya yol gösteren bu,
Kerem'in sazına cevap veren bu
(Tevriye)
dırımla
D) Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır
(Teşbih)
2 Benzetme
E) Bir gün dolu dizgin boşanan atlarımızla
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla
(Mübalağa)
✓