Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

cevaplayınız. gore Okuyarak olaylann ve gelişmelerin iç yüzünü öğrenen bir kişi, öncelikle kendine olan güvenini artinr. Bu ise aynı zamanda düşünce ufkunu geliştirip, geniş bir görüş acısı sağlayarak kişiye olaylan inceleme yeteneği kazandırır. Ayrıca okuyan kişiler çok okumanın beraberinde getirdiği zengin kelime dağarcığına sahip oldukları için hikmetli ve etkileyici konuşarak hitap ettikleri kişilerde etki de uyandırırlar. Bu etki ise insanlarla ilişkileri güçlendirmekte, kişiye daha sosyal bir karakter kazandırmaktadır. Dahası, geniş kelime dağarcığı, insanın daha fazla kavramla düşünebilmesini de sağlar. Yani insanın düşünce kapasitesini ve kültür düzeyini artırır. Boş zamanlarını, çoğu zaman hiçbir yararlı bilgi aktarmayan televizyon karşısında geçirmek yerine kitap okuyarak değerlendiren bu kişiler, edindikleri bilgi ve kültür sonucunda toplum içinde etkin bir kişiliğe sahip olurlar. Tüm bu özellikler, kişilerin öncelikle kendileri için okumaları gerektiğinin çok önemli bir göstergesidir. Okuyarak kendini geliştiren kişiler ise elbette çevrelerinde gelişen olaylara da hâkim olacak ve toplum içindeki eğitim seviyesinde zamanla bir ilerleme sağlanacaktır. Bütün bunların sonucunda ---- . 23. Bu metin içerik bakımından dikkate alındığında metnin başlığı, 1. Okumanın Insana Kazandırdıkları 11. Okumanın Yaşamımıza Katkısı III. Neden Okumalıyız? sözlerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve Il C) Yalnız III E) I, II ve III Palme Yayınevi Aşağıdakilerden hangisi, bu parçadaki okuyan insan tipinin kazandığı davranışlar arasında yer almaz? A) Konuşmalanyla insanları etkilemek B) Insantarta göçkü ilişkiler kurabilmek C) Konuşmalarıyla etrafındaki herkesi susturmak -D) Toplamda onemli bir kişiliğe sahip olmak E) Olaylara farklı açılardan bakabilmek 25. 1. bir de bakmışsınız sizden başlayarak toplumda olumlu yönde büyük bir değişiklik olmuş 11 II. toplumlan kurtuluşunun yalnızca okumaktan geçmediğini, bilgilerin davranışa dönüşmesi gerektiğini anlarsınız II. neden Avrupa ülkelerinden geri kaldığımızı anlamış. boş heveslere kapılmamamız gerektiğinin bilincine varmış olursunuz Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarıdakilerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız 1 Diven Five C) Yanız III Diğer sayfaya g

2. Aşağıda verilen dizelerden hangisi yay ayraç içinde verilen anlam ilişkisine sahip değildir? A) Yıllardır bir kılıcım, kapalı kında Muzdaribim, bu duvarın dış tarafında (neden- sonuç ilişkili cümleler) B) Uzaniverse gövdem taşlara boydan boya Alsa bu soğuk taşlar alnımdaki ateşi (koşul- sonuç ilişkili cümleler) C) Daha dün bir çığ gibi inerken dağlarından Bugün karşımda sakin bir su hâlinde akti (karşıt anlamlı cümleler) D) Güldün Güller açılsın diye penceremin demirlerinde (amaç- sonuç ilişkili cümleler) E) Çayda akan su gibi, çölde esen yel gibi İşte bir günü daha kayboldu ömrümün (benzetme ilgisi kurma)

21. "Dil yarası, yaraların en derinidir." derler. Doğru sözdür. Bıçağın açtığı yara zamanla kapanır. Dil yarası, ruhun en gizli taraflarına doğru boyuna işler, bir türlü kapanmak nedir bilmez. Üstelik acı dilin zararları yalnız karşınızdakine de- ğildir. Kendi sahibini de dünya güzeli olsa çirkinleştirir. Nice güzel insanlar vardır ki dilleri yüzünden sevilmezler. "Şey- tan görsün yüzünü!" deyip köşe bucak kaçtığımız insanlar hep onlardır. Bu paragrafta düşünceyi geliştirmek için aşağıdakile- rin hangilerinden yararlanılmıştır? A) Karşılaştırma - tanık gösterme - örnekleme BÖrnekleme - tanık gösterme- benzetme Tanımlama - karşılaştırma - örnekleme D Karşılaştırma - örnekleme - benzetme EAçıklama - tanık gösterme- tanımlama

5. Metaforik kavramın işlenmesi sürecin- de anlam; kaynak alandan, hakkında bilgi sahibi olmadığımız hedef alana aktarılır. Kaynak alandaki kavram so- mut, hedef alandakiyse soyut olur. Ör- neğin günlük yaşamda sıkça kullanılan "Vakit nakittir." metaforunda para, kay- nak kavramı; zaman ise hedef kavramı ifade eder. "Zaman nedir?" sorusunun kesin yanıtını bilmiyoruz çünkü zaman soyut bir kavram. Ancak zaman hak- kında konuşmak ve onu istediğimiz bağlamda anlatmak da istiyoruz. Bu durumda zamanı hedef alana, onu an- latmak için kullanacağımız para kavra- mini ise kaynak alana yerleştiriyoruz. Bir bakıma bu metaforu kullanarak düz mantıkla kurulamayacak bir bağı soyutlama yoluyla tesis etmiş oluyoruz. Bu parçada boş bırakılan yere dü- şüncenin akışına göre aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? ----. A) Zaten insan zihni soyut kavramları değerlendirmede de en az somut kavramlardaki kadar yetkindir X Bu sayede amacımıza ulaşmanın yanında bir kelimeye yeni anlamlar kazandırarak dile katkı sağlarız Bunun gibi para da insan belleğinde tıpkı zaman gibi soyutlamalara uy- gun bir kavram olarak yer alır Zira hepimizin paranın ne olduğu, nasıl işlediği, parayla nelerin yapıla- bildiği hakkında az çok bilgisi var E) Hatta bu tercihimizle muhatabımıza iletmekte zorlandığımız örtük anla- mı açıkça söylemiş oluruz

8. Sanat sanat içindir anlayışı, sanat toplum içindir anla- yışından daha değerlidir. Çünkü sanatın gelişmesi ve daha kaliteli eserlerin ortaya çıkması için sanata önem verilmesi gerekir. Sanat anlayışının gelenek ve göre- nekle yoğrulması, dini terminoloji ile hemhal edilmesi yeni sanat dallarını da ortaya çıkarır. Böylece sanatın sanat için olduğu anlayışı daha da kuvvetlenir. hid Teamuigal obuvo A20 Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım teknik- Clerinden hangisi kullanılmıştır? A) Betimleme B) Öyküleme C) Açıklama D) Tartışma E) Kanıtlayıcı anlatım

X6wd 13. Artık dağlar sırtlarından kürklerini attılar. Fakat henüz sabahları serince olduğundan, omuzlarına sisten birer - atkı alıyorlar. Şimdi rüzgâr, ağaçlar arasında ılık ılık esiyor. sma Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Varlıkları eylem halinde verme B) Dokunmayla ilgili ayrıntılara yer verme C) İnsana özgü nitelikleri doğaya aktarma D) Görsel ögelere yer verme E) Doğaya özgü nitelikleri insanlara aktarma

2 Tartışmalarda en çok yapılan yanlışlardan birisi mantıksal safsataların kullanımıdır. Bu durum, insanlara mantıksal safsataların öğretilmemesinden kaynaklanır ve doğal olarak kişi kendisinin ya da karşı tarafın bunları kullandığının farkına varmaz. Herhangi bir argümanda tek bir mantıksal safsatanın bile varlığı o argümanı tamamen ortadan kaldıracaktır. Karşı tarafın sunduğu argümanlarda mutlaka bir ya da birden fazla safsataya rast gelirsiniz. Bilimsel olmayan düşünce sistemleri, bilimsel yöntemle tanımlanamadığı ya da desteklenemediğinden bu düşüncelerin savunucuları da sundukları argümanlara destek için başka şeylere başvururlar. Mantıksal safsataların çoğu, birbirine çok benzerdir ve aynı temel sorunları yaratır. 12. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılan mantıksal safsataların bir niteliği değildir? A) Kişilerin farkında olmayışı B) Mantık yürüterek bulunmalarının zor oluşu C) İnsanlarda konuyla ilgili farkındalık oluşturulmayışı D) Doğru olmadığı hâlde tartışmalarda çokça rastlanışı E) En ufak bir izinin görülmesinin, delilleri bütünüyle geçersiz kılışı 14

dir, ri ar ji IZ 28. İzleyici olarak, edebiyat dilinden sinema diline aktarılmış dil karşısında yeterince hassas değiliz. Ortalama izleyici, roman ve hikâyeden uyarlanmış filmleri izlerken metnin diliyle ilgilenmez. Ne izlediği filme ne de bu filmin temel alındığı roman veya hikâyeye dönük karşılaştırmalı bir değerlendirmesi vardır onun. Gerçi günümüzdeki çoğu yapımda, metnin dilinden herhangi bir iz bulmaya çalışmak da sonuçsuz bir çaba olacaktır. "İzleyiciyi ilgilendiren, seyrettiği filmdir." diye düşünenler elbette olabilir; bu durumda, dayandığı roman veya hikâyeyi bize unutturan filmi sorgulama hakkımız doğar. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Edebî eserlerden filme aktarılan yapımlarda aslına bağlılık filmin başarısını gösterir. B) Roman ve hikâyelerin sinemaya aktarılamayacak ayrı bir dil yapısı bulunmaktadır. C) Roman ve hikâye okuru, uyarlama filmleri izlerken esere sadakati önemli görmektedir. D) Kimi film uyarlamaları kaynak aldıkları edebî metinlerin önüne geçebilmektedir. E) Görselliğin kullanımı edebî metnin geniş kitlelerce tanınmasına olanak sağlayabilir.

5) Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz. vermiştir. Dünya edebiyatında, hikâye türünün ilk örneğini İtalyan yazar ..... Türk edebiyatında, olay hikayesinin öncüsü ...... ........, durum hikayesinin öncüsü .. .... 'dır. Hikayelerinde Ege ve Akdeniz insanlarından bahseden hikâyecimiz Edebiyatımızdaki ilk yerli hikaye..... Durum hikayesine...... ...... 'dir. ... tarzı hikaye de denir. ..'tir.

1. Howard Carter, gece boyunca rüyasında hep bir şeyler arayıp durdu. Rüyasında taş bir labirent içerisinde kay- bolmuştu. Burada silinmiş papirüslerden, mumya sar- gılarından başka hiçbir şey yoktu. Ama yine de labirent içerisinde yürümeye devam ediyor, taşlara gömülmüş gizli bir firavun mezarının kendisini beklediğini biliyor- du. Bu beklentiyle yürümeye devam ederken mezara yaklaştığını hayal ediyordu. Aniden bir parıltı gördü. Bu bir altın parıltısıydı. Bugüne dek sarf etmiş olduğu ça- baların semeresini almanın verdiği mutlulukla sevindi. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak I. Üçüncü kişili anlatıma başvurulmuştur. II. Kişileştirmeden yararlanılmıştır. III. Benzetmeye yer verilmiştir. IV. Okuru bilgilendirme amacıyla yazılmıştır. V. Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır yargılarından hangileri söylenebilir? A) I-II-III DU ILL IV BI-II-V C) I-III-L JULY

11-Demiryolu Hikâyecileri'nde, demiryolu hikâyecileri kısa hikâyeler yazarak demiryolundaki yolculara bu hikâyeleri satarlar. Yolcularsa bu hikâyelere çok ilgi göstermezler. Bu hikâyede aslında yazarın kendi hikâyesine rastlarız. Bu sebeple hikâyenin sonunda "Ben buradayım sevgili okuyucum, sen neredesin?" diye seslenir. Bu parçadaki anlatıcının "Ben buradayım sevgili okuyucum, sen neredesin?" sözünden aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) Hikâye türünde eser verdiğinden dolayı pişmandır. B) Eserleri okunmadığı için okurlarına sitem etmektedir. C) Yazdıklarının ileride anlaşılacağı ümidini taşımaktadır. D) Eskisi gibi bilinçli bir okuyucu olmamasından şikâyetçidir. E) Kendini başarısız gördüğünden hayal kırıklığı yaşamaktadır.

2. () Mimarlık, binaları ve diğer fiziki yapıları tasarlama ve kurma sanatıdır. (II) Uygarlığın en önemli göstergesi olan mimari yapılar, toplumsal değerlerin ve inançların birer sembolüdür. (III) Herhangi bir dönemi ya da kültürü tanımak için bu dönemin tarihini ve sanatını özellikle de mimarisini tanımak gerekir. (IV) Mimarlık insanla bu derece yakından ilgili olduğu için insanlar, farkında olmasalar da sürekli olarak iyi ya da kötü bir mimari ortamda yaşarlar. (V) Bu nedenle insanlar ve yöneticiler, daha mutlu bir toplum için mimariye önem vermelidirler. Mimarlığa ilişkin bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, tanımlamaya yer verilmiştir. JBL. BI. cümlede, karşılaştırma yapılmıştır. C) III. cümlede, bir yargı koşula bağlanmıştır. D) IV. cümlede, bir varsayıma yer verilmiştir. E) V. cümlede, bir öneride bulunulmuştur. DENEME-2

16. Rasputin denince akla gelen ilk şey onun gözleridir. Fotoğraflarda bile baktığı kişiyi delip geçen hipnotize edici sabit bakışları, insanı olduğu yere mihlayan bir güce sahip. Ardından o vahşice dağınık sakalları, keçe gibi siyah saçları ve Doğu'ya özgü ceketi geliyor akla. Çok sayıda tarihçinin ve biyografi yazarının da fark ettiği gibi Rasputin'in hayatına dair gerçekleri kurgudan ayırmak neredeyse imkânsız. İsminin anlamı dahi şiddetli tartışmalara konu oluyor. Tarihçilerin büyük bir kısmı isminin, doğduğu köye atıfta bulunduğunu iddia ediyor. Rus dramaturg ve Rasputin biyografisinin yazarı Edward Radzinsky ise onun isminin, "ahlaksız ve işe yaramaz kişi" anlamına gelen "rasputa" kelimesinden geldiğinde ısrarcı. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Karşılaştırma 6) Tanık gösterme E) Tartışma B) Betimleme D) Benzetme

eketi ola- eğişimler rklılıklar, pışması, rtinalar, bülans, rmal bir en bazı açık ve dilmesi ümkün eden- ilir ve alinde sine dan şti- ya yı A A 23 Teknolojinin bütün imkânlarının cömertçe kullanıldığı bir zaman dilimindeyiz. Bu nedenle "okuma" eylemi- ni ihmal ediyor, okuma alışkanlığı edinmiş gençler de yetiştiremiyoruz. Yetiştiremediğimiz bu gençlikten de nitelikli eserleri seçmelerini, okumalarını, eleştirmelerini beklemek biraz kuru gürültü oluyor. Gençler okumuyor, kalabalıktan okuyamadığı için seçip sorgulamıyo sıyrılamıyor. Galiba bu biraz da biz öğretmenlerin suçu, kendimiz iki sayfa bir şey okumazken çocuğa okuması için baskı kuruyoruz Hâlbuki, önce kendimiz okumalı, sonra da kitabı sevdirmeye çalışmalıyız. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? ve A) Gençler, daha çok fantastik eserleri okumak iste- -mektedir. B Çeşitli pekiştireçlerle gençlere okuma alışkanlığı ka- zandırılabilir. C) Teknolojik imkânlar azaltıldığı ölçüde okuma alış- kanlığı artacaktır. D) Okuma alışkanlığına rol model olmanın önemi bü- yüktür. E) Okuma alışkanlığı ailede başlayıp okulda devam eden bir süreçtir.

72. Sensizlik dişlerini kalbime batırıyor. Bir küçücük kuş olsam gelip konsam eline. Bu dizelerde aşağıda verilen ses olaylarından hangi- si vardır? A) Ünsüz Benzeşmesi - Ünsüz Değişimi B) Ünlü Düşmesi - Ünsüz Düşmesi C) Ünsüz Değişimi - Ünsüz Düşmesi D Ünlü Daralması - Ünsüz Benzeşmesi E) Ünlü Düşmesi - Ünsüz Değişimi

D PARAGRAFTA ANLATIM BİÇİMLERİ V GELİŞTİRME YOLLARI Işte Bilan sırtlarında çamların altındayım. Böyle güzel bir göl- gelikte uzanmadan olur mu hiç? Aşağıda İskenderun soluk almaya mecalsiz, güneş altında dümdüz yatıyor. Serinlik, gölgelik içinden o kızgın yerlere hayretle bakıyorum. Aşağısı bana bahar içindeki bir bahçeden Afrika çöllerinde geçen bir seyahat romanı okuyormuşum gibi çok uzak, çok korkunç fakat yarı yalan gibi görünüyor. Zavallı küçük, şirin, beyaz Iskenderun bu dümdüz ve sımsıcak ova ile sımsıcak denizin arasında ümitsizlikten bıkıp yarısı suda, yarısı karada serili kalmış. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A Sözde soru cümlesine yer verilmiştir. B) Pekiştirilmiş sözcükler kullanılmıştır. Birden fazla duyudan yararlanılmıştır. D) Nesnel anlatım ağır basmaktadır. Bir varlığa, insana özgü nitelik aktarılmıştır. 3. Ha or ba ri t