Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları

7- 7- O er e e f 35 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Türkçe Şiir kitapları arasında "Hızırla Kirk Saat, Taha'nın Kita- bi, Gül Muştusu, Şahdamar, Körfez, Zamana Adanmış Sözler, Ateş Dansı ve Alın Yazısı Saati" bulunan Sezai Karakoç; 1950 yılında kaleme aldığı ancak kitaplaştırıl- masına 45 yıl boyunca izin vermediği ve bu süre boyun- ca fotokopi hâlinde elden ele dolaşan Mona Rosa adlı akrostiş şiiriyle geniş bir hayran kitlesine ulaştı. Necip Fazıl Kısakürek'in "Ruh gibi, Hazreti İsa gibi" diye ta- nımladığı, Ece Ayhan'ın "Sivil şiirin en iyi şairlerinden" şeklinde övdüğü, Cemal Süreya'nın "Öyle bir Müslüman ki Marx da bilir, Nietzsche de bilir, Salvador Dali de se- ver. Sıkışmış, sıkıştırılmış deha. Alçak gönüllülükle katı yüksek uçuyor. Şemsiyesi yok." ifadesiyle anlattığı bir sanatçıydı. 35. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır? A) Örneklemeye B Mecazlı ifadelere D) Karşılaştırmaya eniyi E) Okuru olay içinde yaşatmaya keh koleme almok Juan Alıntı yapmaya şourlem 85 tleyin. verh yer ✓ 36. Bu parçadan hareketle Sezai Karakoç'la ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Şiir türünde öne çıkan bir sanatçı olduğu B) Sr kitaplarında farklı anlayışlara yöneldiği n piirido söhret sınırlarını genişlettiği

A 2022-TYT/Türkçe A 23 Hastalığı karmaşık bir mekanik cihazın bağımsız parçala- rının bozulması olarak gören ve bunun ilaçlarla ya da cer- rahi girişimle düzeltilebileceğini varsayan geleneksel model, sürekli büyüyen bir sağlık sektörü oluşturdu. 1970 yılından beri, ABD'de kişi başına sağlık harcaması %2000 arttı. Ancak Dünya Sağlık Örgütünün 2000 yılında yayım- ladığı çarpıcı bir rapor; ABD'deki sağlık sistemi harcama- larının dünyada birinci sırada yer aldığını ama ABD'de "sağlıklı olmak" ve "sağlıklı kalmak" konusunda başarı sağlanamadığını ortaya koydu. Kısa süre önce Common- wealth Fund tarafından yayımlanan bir başka rapor da daha detaylı veriler sunarak buna destek verdi/Bu veriler, sağlık sorunlarıyla başa çıkmak için harcanan kaynakların giderek artmasına rağmen ABD'de kronik-ağrı durumları- nın, beyin ve bağırsak bozukluklarının veya klinik depres- yon gibi zihinsel hastalıkların tedavisinde çok az ilerleme kaydedildiğini göstermektedir. Çok sayıda sağlık uzmanı, fonksiyonel tip uygulayıcısı hatta klasik bilim insanı bu durumu, insan vücudunu anlama modelimizin eski oluşuna bağlamakta ve değişimin ufukta olduğunu düşünmektedir. Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma cümlelerine başvurulmuştur. Açıklamaya dayalı bir anlatım sergilenmiştir. CNesnel verilere dayalı saptamalarda bulunulmuştur. A D) Kanıları değiştirmek amaçlanmıştır. E) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. (2 LİMLERİ YAYINLARI

BI 37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Türkiye'de görülen iribaş deniz kaplumbağası (caretta ca- retta) etçil, yeşil deniz kaplumbağası (chelonia mydas) ise otçul besleniyor. Deniz kaplumbağalarının denizdeki canlı çeşitliliğini korumada önemli bir rolü var. Kaplumbağala- rin kıyılarımızda bıraktığı yumurtaların çoğu çatlamıyor. Embriyolar mikroplar nedeniyle ölebiliyor, yumurtalar ye- ni yuvalar kazan diğer kaplumbağalar nedeniyle açıkta ka- labiliyor. Yumurtalarının ince kabuklarını kırıp çıkabilenler ise kuşlar tarafından yenmeden denize ulaşmaları gereken bir mücadeleye girişiyor. Bu arada kaplumbağaların deni- zanası sanarak gida amacıyla tükettikleri plastik poşetler, yutabilseler bile sindirim sistemlerini bozuyor. Bu neden- lerden dolayı yumurtadan çıkan kaplumbağaların yalnızca yüzde biri erişkinliğe ulaşabiliyor. Bu canlıların korunması için üreme sezonunda kumsala giriş yasaklanmalı ve böl- ge halkı eğitilmelidir. Ayrıca yüksek dalgaboylu (kırmızı, sa- ri) veya düşük basınçlı sodyum lambalarının kullanımı sağ- lanmalı, kumsallarda yanlış yapılaşma önlenmeli; yuva tah- ribatlarının kontrolü, kafesleme ve yer değiştirme yöntem- leriyle gerçekleştirilmelidir. ÖZDEBİR YAYINLARI 37. Bu parçadan "deniz kaplumbağaları" ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine ulaşılamaz? Doğal dengenin korunmasında pay sahibi olduklarına B) Değişik türlerinin olduğuna C)Yaşam alanlarının korunması noktasında toplumun bilinc- lendirilmesi gerektiğine D) Haklarında kesin bilgilere sahip olunmadığına E) Salt doğal şartlar nedeniyle risk altında olmadıklarına 38. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Terim kullanıldığı B) Açıklamadan yararlanıldığı e) Kurallı cümlelerle oluşturulduğu D) Anlatıcının duygusal etkilenmesinin yansıtıldığı E) Öneri nitelikli cümlelere yer verildiği 39-40. sorul Ferit Edgü, Türk edebiy fer kurar. Ki gü'nün rom cağı gibi m tının çizgis- casını sekt ri sokarak sına enge ler olduğu toplumun larındaki lendiğini ayeninde likle Bec gü'de ise ranışlar sini öne eden b 39. Bu pa kilerd feff q 40. E) Bu ya di A B

27. Bir ruh sağlığı kavramı olan narsizmin kökeninde mitolojik bir hikâye vardır. Çok güzel bir kız olan peri Ekho, Narkisoss adındaki avcıya ilk görüşte âşık olur ancak aşkına karşılık görmez. Bu durum karşısında günden güne eriyen Ekho, kara sevda yüzünden ölür. Vücudu kayalara, sesi bu kayalarda "eko" dediğimiz yankıya dönüşür. Olimpos Dağı'nda yaşayan tanrılar bu duruma çok kızarak Narkisoss'u cezalandırmaya karar verirler. Günlerden bir gün Narkisoss bir nehir kenarına gelir. Su içmek için suya eğildiğinde kendi güzelliğini görür ve kendine âşık olur. Tıpkı Ekho gibi günden güne erimeye başlar ve sadece kendini seyrederek ölür. Ölümünden sonra vücudu nergis çiçeğine dönüşür. Narkissos'un sudan yansıyan görüntüsüne âşık olması, bugün psikolojideki narsizm kavramının kökenini oluşturur. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? AY Başkalarının duygularını önemsemeyenler, bir gün bu tavırlarıyla yüzleşmek zorunda kalırlar. (B) Günümüzde kullanılan kimi sözcük ve terimlerin kökeni mitolojiye dayanmaktadır. e) Narsisizm, kendine hayranlık duyup diğer insanları önemsemeyenlerin rahatsızlığıdır. D) Dilimize yerleşmiş hemen her sözcük, tarihi bir olay veya mitolojik bir hikâyeyle ilgilidir. E) Psikolojide kullanılan kimi kavramlar, ismini yaşanmış olaylardan almıştır.

29. Amazon yağmur ormanları, biyoçeşitlilik açısından dünyadaki en zengin noktalardan biri olup biyoçeşitlilik meraklıları için gö- rülmesi gereken yerlerin başında gelir. Buradaki yağmur orman- larının en karakteristik türlerinden biri de mavi morfo kelebekle- ridir. Güney ve Orta Amerika ormanlarında, özellikle Brezilya, Kosta Rika ve Venezuela ormanlarında bulunabilirler ancak ya- şam alanları Kuzey Amerika'ya kadar uzanır. Yaklaşık 30 kadar farklı mavi morfo kelebeği türü vardır. 20 cm kadar olabilen ka- nat açıklıkları ve parlak mavi renkleri dikkat çekicidir. Mavi renk sadece erkek kelebeklerin kanatlarında görülür, bu kelebeklerin kanatlarının alt yüzünde ormanlık alanlarda görülmelerini zor- laştıracak desen ve renklenmeler vardır. Dişilerdeyse kanat renk- leri mavi yerine kahverengi, sarı ve siyah tonlarında olur. Kanat- lardaki mavi renk aslında mavi renk pigmentinden kaynaklan- maz. Kanatların üzerinde bulunan mikroskobik pullar elmas şek- lindedir. Bu pulların üzerine gelen ışığın kırılması sonucu kanat- lar mavi renkte görünür. Bu parçada mavi morfo kelebekleriyle ilgili aşağıdaki soru- lardan hangisinin yanıtı yoktur? A) Yaşam alanları hangi bölgeleri içine almaktadır? B) Kaç farklı türü vardır? C Kanatlarındaki mavi rengin kaynağı nedir? D Ortalama ömürleri ne kadardır? E Bu kelebek türünde sadece mavi renk mi görülür? erikatla.com 31. Hem klas çiçekler v soyutlama luplaştırm gerçek, g siyle oluş sıdır üslup çeklerin s göre "Üsl rak yok sa soyarak natçının b gerek yok çimlendir maddi bc yüklendiğ görünür k Bu parça A) Nesn nın ö B) Islam C) Sana D) Türk E) Üslup ni bir

ünyası adığı inan Hint omisi ile esaplar, Mer. mlerin zlem den esi yönlü, bir endini nime 1 örüşü tizm lafi ma V de a A A A A 24. Yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi, bir milletin kalkınmasında en önemli ögelerden biridir. Ancak son yıllarda artan çevre duyarlılığı nedeniyle bu kaynakların değerlendirilmesi amacıyla başlatılan her türlü çalışma çevreci örgütlerin ve yöre halkının tepkisiyle karşılaşmakta. Doğanın ve çevrenin korunması elbette hassasiyet gerektiren bir konu. Elbette çocuklarımıza iyi bir doğal çevre bırakmalıyız. Ama öte yandan ülkenin ve gelecek nesillerin refahını da düşünmek gerekiyor. Hem zenginleşelim hem de doğal çevreye zarar vermeyelim demek ne kadar gerçekçi? Hayatımızın her alanında enerjiye bağlı yaşadığımız halde enerji elde etmek için yapılan çalışmaları engellemek basit bir romantizmden öte bir anlam taşımıyor. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine karşı çıkılmaktadır? A) Ulkenin kalkınması ve zenginliğin adil bölüştürülmesi elbette çok önemlidir, bu konuda atılacak adımları desteklemeye hazırız. B) Önemli olan kalkınmaktır, kalkınmış, insanları eğitimli bir toplum çevreyi bugün olduğundan çok daha fazla koruyacaktır. C) Birkaç şirketin zenginleşmesi adına doğayı talan etmeye kalkınma diyorlar, dünyayı yaşanmaz hale getiriyorlar, buna izin veremeyiz. Ülkenin yer altı kaynakları bu kadar zenginken bunları değerlendirmemek çocuklarımızın geleceğine yapılacak en büyük haksızlıktır. E) Ekonomisi güçlü bir devlet her konuda olduğu gibi doğayı koruma konusunda da gerekenleri çok daha iyi yapacaktır.

ATIM TEKNİKLERİ ka- an ga- min ini U- -ye hin en ye ya 3. Bugün Fransa'mo en büyük şairlerinden sayı- lan Char, Michaux, Audiberti fildişinden kule- lerinde yaşamakta, Valery'nin deyişiyle "Dil içinde dil kurmaktadırlar." Ileri denilen top- lumcu şiirin herkesçe anlaşılması gerektiği- ne, son yıllarda yazılan ileri şiirlerin ise değil herkesçe mutlu bir azınlıkça bile böyle kolay kolay anlaşılmadığına göre ortada toplumcu- luktan ve güdümcülükten de eser kalmamış demektir. Zor Orta Kolay Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Betimleme- örneklendirme B) Öyküleme-betimleme C) Tanık gösterme- öyküleme Açıklama-örneklendirme E) Açıklama-tanık gösterme 2

28 7. - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bilimsel bir tezi savunma amacıyla alanında uzman kişilerce yazılan bilimsel makalede yargılar, kesin ve ispatlanabilir niteliktedir. Bu tür makalelerde söz oyunlarına ve kapalı ifadelere yer verilmez, düşünceler doğrudan aktarılır. Kelimeler genellikle temel anlamlarında kullanılır, bilimsel terimlere yer verilir. Öğretme ve bilgilendirmenin amaçlandığı açıklayıcı anlatımla bir düşünceyi çürüterek yerine karşı düşünceyi yerleştirmenin amaçlandığı tartışmacı anlatım biçimleri hâkimdir. Alıntılardan yararlanılır; alıntı yapılan kaynak, kaynakçada gösterilir. Makalenin bilimsel yeterliliğine zarar gelmemesi için uzun alıntılardan ve alıntılara sıkça başvurmaktan kaçınılır. 1. Konu çeşitliliği Gerçek anlam III. Karşıt görüş DOW IV. Kanıtlama Bu parçada bilimsel makalenin yukarıdakilerden hangisiyle bağlantısından söz edilmemiştir? A) Yalnız I B) Yalnız IV D) I ve III E) III ve IV C) ve II

2. Modern çağ, müşkül meseleler çağıdır. Sürecin zor- luğundan ziyade giriftliği daha fazla başımızı ağrıtıyor sanki. Bugünün insanının muhatap kaldığı problem- ler, insanlık tarihi boyunca görülmemiş karışıklıkta. Bu karışıklığın bir sonucu olarak da aydın sayısında bir patlama var. Yani bireysel ve toplumsal anlamda problem çok olunca tespitçi aydın (?) da çok oluyor. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılaya- bilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Bir ülkenin komşularıyla olan ilişkisi, birbirinin içine girip karışmış çok boyutlu konular yumağı çevresinde değerlendirilmelidir. B) Türkiye; dış politikası, dinamizmi ile dünya siya- setinde öteden beri bir cazibe, müzakere ve tar- tışma merkezi olmuştur. C) İki komşu ülke arasında yaşanacak bir anlaşmaz- likta diğer komşuların izleyeceği strateji, genel- likle bekle-gör yaklaşımıdır. D) Asya, Avrupa ve Orta Doğu'yu birbirine bağlayan ülkemiz; tarih boyunca jeopolitik açıdan önemli bir konumda değerlendirilmiştir. E) Bir ülkenin sahip olduğu siyasal, kültürel ve eko- nomik etkenler o ülkenin dış politika yapım süre- cinde çok belirleyici rol oynamaktadır. b25

Hikâyelerinin konuları genellikle gazetelere yansımış olaylardan alınmıştır. Dili yer yer tutuk, düzensiz, bir kendini Bu parça, ufsdtklzzc3 Sanat eserinde insanı yadırgatacak kadar duygudan yoksundur. gösterir. ufsdt unter Boine hol om2624 Anlatımındaki A) Sanatçıya yönelik C) Tarihsel eleştiri ihs 30isgisinom 2işileri de bir kukladan farksizde. 3oihsnitesingomis c12nom26 B) Eseri konu alan ZCS D) Okura dönük Zoin c12nom2624

1. TÜRK DİLİ 3. ÜNİTE: ŞİİR VE EDEBIYAT Koşuk şiir şekli ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) "Sığır" ve "şölen" törenleri sırasında söylenen şiirlerdir. B) Konusu genellikle doğa, aşk, savaş ve yiğitlik gösteri- sidir. C) Halk edebiyatındaki "koşma"lara kaynaklık etmiştir. D) Uyak düzeni aaab, cccb, dddb şeklindedir. E) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılmıştır. A) Koşuk, tuyuğ, mani B) Türkü, şarkı, sagu C) Varsağı, ilahi, semai D) Gazel, varsağı, koşuk E) Mesnevi, ninni, semai 2. Aşağıdakilerin hangisinde tümüyle halk edebiyatı şiir ürünleri bir arada verilmiştir? 6. 4. 5.

6. Bireyin iç dünyasını anlatan hikâyelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kahramanların iç dünyası, tüm çıplaklığıyla esere yansır. B) Bunalımlara ve iç çatışmalara yer verilir. C) Anlamda realist bir bakış açısı öne çıkar. D) Yazarlar dış dünyayı duyumsadığı gibi anlatır. Okud yanı b. Öğre a. C. 198 ku M

-2 8. Sabahattin Ali'nin öykü ve romanlarındaki toplumsallığa karşılık hece vezniyle yazdığı şiirlerinde alabildiğine bir duygusallık egemendir. R. Korkmaz "Sabahattin Ali'nin şi- irleri genel olarak incelendiğinde karşımıza iç serzenişleri avutmaya, doyurmaya ve dindirmeye çalışan ve bu yüz- den de tezatların en uç noktalarına gidip gelen; zaman zaman cesur, kararlı ve kalender ama ekseriya vehimli, aciz, korkak, bedbin ve daha çok melankolik bir ben' şairi çıkar." der. nel Müdürlüğü Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliş- tirme yollarından hangilerine başvurulmuştur? A) Karşılaştırma - Tanık gösterme B) Karşılaştırma - Ornekleme C) Tanık Gösterme - Benzetme D) Tanımlama - Benzetme E Somutlama - Sayısal verilerden yararlanma

16 - 20. soruları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olanlar ve İmam Hatip Okulları öğrencileri/mezunları cevaplayacaktır. 16. Islam inancına göre ilk insan, aynı zamanda ilk peygamberdir. Hz. Âdem'den itibaren bütün peygamberler insanları Allah'ın varlığı ve birliği esasına çağırmışlardır. Ancak tarihin akışı içe- risinde sosyal ve kültürel şartların etkisiyle insanlar farklı inanç biçimlerini benimsemişlerdir. Böyle durumlarda Yüce Allah, pey- gamberler göndererek ilahi mesajını yenilemiştir. Bu metinden aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Vahiy kaynaklı dinlerin özünü tevhit oluşturur. B) Insanlığın ilk dini, tek tanrı inancına dayanır. C) Inanma insanın doğuştan getirdiği bir duygudur. D) Cok tanrılı dinler sonradan ortaya çıkmışlardır. E) Tevhit yeryüzündeki ilk inanma biçimidir. 17. Yüce Allah insanlara güç yetiremeyecekleri sorumluluklar yük- lememiştir. İslam dininde insanların dinî yükümlülüklerini yerine 20

21. 30-40 yıl öncesinde kriptoloji çok az sayıda kişinin bilip katkı sağladığı özel bir alandı. Bugün ise dijital cihaz- lar nedeniyle kriptoloji olmadan neredeyse bir gün bile geçiremez olduk. Her ne kadar farkında olmasak da te- levizyon, telefon, tablet ve bilgisayar gibi tüm cihazlar çalışmak için kriptolojiye bel bağlamış durumda. Şifre bilimi olarak da bilinen kriptoloji; mesajların düzen içinde şifrelenmesi, bu mesajların güvenlikli bir ortamda alıcıya iletilmesi ve iletilmiş mesajın deşifre edilmesi anlamına geliyor. Fazla teknik bir alan gibi zannedilse de basit te- meller üzerine inşa edilmiş bir bilim dalıdır. Kriptolojinin çalışma mantığını anlamak, günümüz dünyasında gü- venli iletişim için son derece önemli. Bu parçada kriptoloji ile ilgili aşağıdakilerden hangi- sine değinilmemiştir? Belirli bir kodlama sistemine dayandığına VB) Sanıldığı kadar karmaşık bir sistem olmadığına C) Kötü amaçlı kullanımlara açık olduğuna (D) Yakın zamanlara kadar çok fazla bilinmediğine E) Elektronik cihazların işleyişine katkı sağladığına

Şiirlerinde didaktik unsurlara ağırlık vermiştir. Akıcı bir dille toplum psikolojisini yansıtan ve nasihat bildiren eserler kaleme almıştır. Hikemi gazelleriyle edebiyatımızda ün kazanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, yukarıda bazı özellikleri verilen sanatçıya ait eserlerden biridir? A) Kanuni Mersiyesi C) Siham-ı Kaza E) Şikâyetnâme B) Hayriyye D) Hüsnü Aşk