Düşünceyi Geliştirme Yolları Soruları
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları1. Üşüyordum yine de uzunca bir zaman oracıkta öylece
dikilmiş, renk renk nazlı harflerden aldatıcı ışıkların
hayaletler gibi ıslak duvarın ve siyah siyah ışıldayan
asfaltın üzerinde ne güzel kayıp gittiğini içimden
geçiriyordum ki önceki düşüncelerimden biri yine
ansızın aklıma geldi.
Bu metnin özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden
hangisi yanlıştır?
Sanatsal bir metinden alınmıştır.
Estetik zevk vermek amacıyla yazılmıştır.
Gerçek anlamı dışında sözcükler vardır.
D) Öznellik ön plandadır.
E) Düşünceyi konu alan bir metindir.
4.
5.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıUmarım
29. Özlemek bir şeyleri, insanları, yeri ve zamanı... Özle-
meye değer bir şeyleri hâlâ barındırabilmek ruhumuzda
oldukça kıymetli. Zaman, tüketme çağının diğer adıdır
ve koca bir biçerdöver gibi önüne gelmeyeni de içerisine
alıyor: maddeleri, kişileri, sevgileri ve koskoca bir ömrü...
Herkes zorluk görmemiş kadar unutkan. Pamuklara sa-
rılmış gibi narin. Hiç sevilmemiş gibi kötü. Dünyayı kendi
etrafında döndürecek kadar bencil. Belki de "narsist" de-
meliyiz. Böyle bir çağda üretmek, okumak, dinlemek ve
anlamak suyunu içen herkes, kalbinde özlemi de filiz-
lendirmiştir. İnsan yüreği, hepsine öyle güzel ev sahipliği
yapıyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A Öyküleme
C) Genelleme
E) Saptama
B) Benzetme
D Somutlama
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıe'lu
1.
AKADEMİK
DESTEK
YAZIM KURALLARI
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sayıların yazımı ile ilgili
yanlışlık yapılmıştır?
A) On altı yaşına girince çok değişmişti.
B) Gazete gezisine on dört kişi katılmıştı.
C) İnsan bir buçuk saat randevuya geç gelir mi?
D) Çini tabağı doksan dört liraya satın almıştı.
E) Kardeşimin proje ödevi oniki sayfa tuttu.
bu konuyu anlıyan kimse yokmuş.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıB
B
25. Orhan Pamuk, 1952'de İstanbul'da doğdu. ) Cevdet
Bey ve Oğulları ve Kara Kitap romanlarında anlattığına ben-
zer kalabalık bir ailede, Nişantaşı'nda büyüdü. (H) Otobi-
yografik kitabı İstanbul'da anlattığı gibi çocukluğundan yirmi
iki yaşına kadar yoğun bir şekilde resim yaparak ve ileri-
de ressam olacağını düşleyerek yaşadı (IV) Liseyi, Istan-
bul'daki Robert Kolejinde okudu (Vİstanbul Teknik Üniver-
sitesinde üç yıl mimarlık okuduktan sonra, mimar ve ressam
olmayacağına karar verip okulu bıraktı ve aynı üniversitede
gazetecilik okumaya başladı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım
yanlış yapılmıştır?
AYT
B) II
C) HI
DYTV
E) V
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıen ve o
bir an
önce T
aşağıda
belli en
Sur
zara
kin
1. Bir yazar, öyküsünün ikinci baskısında değişiklikler yapar-
sa bu değişiklikler edebi açıdan ne denli iyi olursa olsun
ister istemez sanatçıya zarar vermiş olacaktır. İlk izlenimler
insanları sürükler, onların zihinlerinde yapışıp kalır. Onları
sonradan silmek ya da yok etmek isteyenin vay haline!
Bu parçaya dayanarak, aşağıdaki genellemelerin han-
gisine varılabilir?
A) Öykülerin ilk baskılarına pek çok hata bulunur.
B) Öykülerin ikinci baskısı, okuyucuda daha kalıcı izler bi-
3. M
rakır.
C) Sanatçı, eserini oluştururken okuyucuya belli bir görüşü
benimsetmek amacı gütmez.
D) Her öykü yazarın duygu ve düşüncelerini ilettiği ortamın
izlerini taşır.
E) Bir yazar, yapıtının ilk baskısına çok özenmeli ve sonraki
baskılarında değişiklik yapmamalıdır.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıAşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi
olmaya en uygundur?
A Sanatçının da en önemli görevlerinden bir tanesi halkı
doğru yönlendirmek olmalıdır.
BY Evrensellik hem bilgi hem teknoloji alanında genelgeçer
ilkelerin var olduğunu öne süren, bu ilkelerin her yerde
mutlak geçerliliğini savunan bir anlayış biçimidir.
C) Tarih, geçmiş zamandaki olayları incelemenin yanı sıra
bahsettiğimiz bilgilerin keşfi ile de ilgilenir.
DY Geçmişi öğrenerek şu anki durum hakkında hüküm
vermek ancak bu şekilde mümkündür.
E) Bu yüzden, bazen uygulamalı dil bilim ve tarihî dil bili-
min parçası sayılan hususlar, bazı görüşlerde genel
dil bilimin içinde kabul edilebilir.
dildeki sözcüklerin köken-
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları5
B
18
5. Feldman Modeli'ne Göre Örnek Sanat Eleştirisi
Betimleme: Görülenlerin tanımlanması, ortaya
konulması aşamasıdır. Eser neden yapılmış, resimde
hangi nesneleri görüyorsunuz; hangi dokular, biçimler,
renkler mevcut. Bu bölümde yer alan bilgiler; açık,
görülür, somut, kişiselleştirilmemiş bilgilerdir.
Çözümleme: Bu aşama genellikle en karmaşık bölümdür
çünkü betimleme bölümüne çok benzer ve onunla iç içe
geçmesi mümkündür. Bu karışmayı engellemek için
tasarım prensiplerine odaklanmak önerilir; mesela
hareket, ritim, çeşitlilik, oran, vurgu, denge, kontrast gibi.
Bu bölümde olabildiğince detaya inmek yararlı olacaktır.
Yorum: Bu aşama en, yoruma açık bölümdür ve eserin
izleyici ile olan iletişiminin sözel olarak ifade edildiği bir
bölümdür.
Yargı: Bu son aşamada eserin başarılı mı yoksa başarısız
mi olduğu konusunda öznel görüşlere göre bir kanaate
vanılır. Aynı zamanda eser orijinal bir eser midir, değil
midir, bu eseri duvarınıza asar mıydınız gibi soruların
cevapları da bu aşamada belirtilir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi, bu sanat eleştirisi
yönteminde cevabı aranacak sorulardan biri değildir?
A) Eserde ön plan, arka plan nasıl düzenlenmiştir?
B) Eserin toplumsal bellekte nasıl bir karşılığı vardır?
C) Sanatçının üzerinde durduğu tema nedir?
D)) Bu eser insana neler hissettiriyor?
Eserde hangi dokular ya da çizgiler kullanılmıştır?
ESEN YAYINLARI
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yollarıisine
5. Gönlümle oturdum da hüzünlendim o yerde
Sen nerdesin, ey sevgili, yaz günleri nerde
Dağlar ağarırken konuşurduk tepelerde
Sen nerde o fecrin ağaran dağları nerde
Bu dizeler aşağıdaki şiir türlerinin hangisine
ait olabilir?
A) Dramatik B) Didaktik
D) Lirik
6.
C) Epik
Bize kâfir demiş Müfti Efendi
Tutayım ben ana diyem Müselman
Varıldıkta yarın Ruz-i Cezaya
İkimiz de çıkarız anda yalan
A) Lirik şiir
B) Satirik şiir
C) Dramatik şiir
D) Epik şiir
E) Pastoral şiir
E) Satirik
Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden
hangisine ait özellikler ağır basmaktadır?
Sub
7. Aşağıdaki beyitlerden hangisi epik bir şiird
alınmıştır?
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları3. I. Ziya Gökalp'in vurguladığı gibi, Türkçe güzel bir dil midir?
II. Bu bakımdan üzerinde durduğu sosyal, bilimsel, dini ve
ahlaki esasları yaymak amacıyla şiirlerinde dil sorununu da
işlemişti.
III. Ziya Gökalp, bütün ömrünü Türklüğe adamış bir düşü-
nürdü.
IV.Gerçeklere büyük ağırlık veren Ziya Gökalp, dilin bir
milleti millet yapan unsurlar arasından özel bir yer tuttuğunu
biliyordu.
V. Onun gibi "Türkçülüğün Esasları"nı tespit eden Türkçü
bir düşünür için Türkçenin en güzel bir dil olarak seçilmesi
doğaldır.
Yukarıdaki numalaranmış cümlelerden bir paragraf
oluşturulmak istense sıralama aşağıdakilerden hangisi
gibi olur?
A) I-II-III-IV-V
C) III-V-IV-11-1
B) III-V-I-IV-II
D) IV-I-II-V-III
E) III-1-V-IV-II
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları8.
Her şeyi anlayışla karşılayarak olabildiği kadar hoş
görme durumuna hoşgörü adı verilir. Toplumdaki
huzur ve ahengin devam etmesi ancak bireylerin
hoşgörülü olması ile mümkündür. Eğer bir top-
lum, farklı anlayış, inanç ve kültürlere hoşgörü ile
yaklaşan bireylerden oluşmuyorsa orada kavga
gürültü hiç eksik olmaz. İnsanlar arasında bir tür-
lü dostluk filizlenemez.
Bu parçanın anlatımdan aşağıdakilerin hangi-
sinden yararlanılmıştır?
A) Tartışma
C) Benzetme
B) Tanımlama
D) Karşılaştırma
E) Tanık gösterme
KONU TESTI
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları44.
Bütün mesele tasarrufla anlatmaktır. Yani kelime ve cümle
israfı yapmadan anlatmak. Örnek mi istiyorsunuz? Me-
sela adam yalnız... Kendini çok yalnız hissediyor. Hava
kötü, hava bozmuş, ortada kalmış, ne yapacağını bilmiyor.
Şimdi orada bu adamın yalnızlığını anlatmak için beş sayfa
yazabilirsin. İşte şunu da hatırladı, bu da oldu, bunu da
hatırladı falan. Çok muhtemel ki bunu okumazlar bugünkü
şartlar altında... Benim şiirlerim de vardır. Orada ben
"kesik bir kol gibi yalnızlık" demişim. Şimdi "kesik bir kol
gibi yalnızlık" dediğin zaman iş biter. İkinci bir şeye lüzum
yok ki...
Aşağıdaki yargıların hangisi bu parçada anlatılmak is-
tenen düşünceyle ayni doğrultudadır?
A) Yazar anlatmak istediğini ayrıntılı biçimde anlatmalı,
kendini kısıtlamamalı.
B) Bazen kelimeler yetmez anlatmak için, bütün bildikleri-
nizin dışında başka bir kelime ararsınız.
C) Sanat yapıtının yetkinliği uzunluğuyla ölçülmez ama
içerik ne gerektiriyorsa o kadar uzun olabilir.
İyi eser, eklenecek şey kalmadığında değil, çıkarılacak
şey kalmadığında ortaya çıkar.
E) Eski kelimeler kullanmak bir eseri klasik yapmaz, önemli
olan halkın dilini yakalayabilmektir.
45. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, yazarın bu parçada
sözünü ettiği tasarruf anlayışına örnek gösterilebilir?
Sanata ilgi ve alaka gösterilmemesini hiç hoş karşıla-
mıyor, doğru bulmuyorum yani.
(B) Senin bu sevinçli, şen şakrak tavrın bizi üzüyor, mutsuz
ediyor.
Sanatçı, toplumdan derlediği olay ve hadiseleri kendi
süzgecinden, anlayışından geçirerek aktarır.
Sanatın topluma yol gösterme işlevinden yararlanmak
benim de hakkım.
E) Romanlarında insanın, bireyin iç sıkıntılarını, buhran-
larını anlatarak dile getiriyor.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıAllah'a ulaşma yolunda aynı fikirde veya benzer fi-
kirde olanların oluşturdukları topluluk.
. Bir tarikata yer alan ve o tarikatın kurallarını yerine
getiren kişi.
Tasavvufta en üst mertebeye ulaşmış kişi, olgun
kişi.
Allah'ın varlığında yok olma, tasavvufun en son
mertebesidir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki cümlelerden
herhangi biriyle ilişkilendirilemez?
A) İnsan-i kâmil
B) Tarikat
C) Fenafillâh
D) Derviş
●
E) Vahdet-i vücut
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme Yolları3. ---, eserlerinin sayısı 15'i bulan, verimli ve fazıl bir ilin
fikir ve tasavvuf adamıdır. Eserlerinin içinde en tanin-
mışlan, ilahi-name adlı Divan'ı ve bilhassa Marifetname
'sidir. Marifetname'nin sonunda Kıyafetname başlığı
altında yazılan manzum bölümde insan vücudunun,
insan uzuvlarının şekilleri ve manaları belirtilmiş, yapılan
tariflerde asırların müşahadelerinden ve tecrübelerinden
istifade edilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Hacı Bektaşi Velî
C) Hacı Bayram Velî
B) Yunus Emre
D) İbrahim Hakkı
E) Niyazi Mısrî
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıIn
U
4
A
8. Içinde hiç insan - nedeniyle karanlık fabrikalar da
denilen akıllı fabrikalar, iş ihtiyacını sensörler aracılığıyla
algılayan, uzaktaki diğer üretim araçları ile internet yoluyla
etkileşime giren ve iletişim ihtiyaç duydukları üretim
bilgisini bulut sistemler içerisindeki "büyük veri" yoluyla
alan akıllı makineler ve sistemleri içerir.
Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A)
B
****
olmaması görülebilen
bulunmaması - oluşturabilen
-
görülmemesi gerçekleştirebilen
D) calişmaması - kurabilen
Erastlanmaması - sağlayabilen
Diğer Sayfaya Geçiniz.
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıA
A
AYT
A
A
1
10. Aşağıdaki beyitlerden hangisinde bir olay ya da
durum kendi gerçek nedeninin dışında hayalî bir
nedene bağlanarak açıklanmıştır?
A) Sen olasın diyü yir yir asılup âyîneler
Gelene gidene eyler nazarı döne döne
B) Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mi
Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mı
C) Her yanedan ayagina altun akup gelür
Eşcâr-ı bâg himmet umar cüy-bârdan
D) Bâkî çemende hayli perişan imiş varak
Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan
E) Cihân-ârâ cihân içindedir ârâyı bilmezler
Ol mâhiler ki deryâ içredir, deryâyı bilmezler
Lise Türkçe
Düşünceyi Geliştirme YollarıB
AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1
B
*★★
22. "Çalışmakla, hazla ve ayaklanmayla heyecanlanan büyük
kitleler için şarkılar söyleyeceğiz; modern başkentlerde
devrimin çok renkli ve çok sesli dalgalarının; cephanelikle-
rin ve tersanelerin şiddetli elektrik ışığıyla mehtaplanarak
parlamış gece öfkesinin; dumanlar saçan yılanları yutan
açgözlü tren istasyonlarının; bulutlar üzerinde dumanlarıy-
la asılı duran fabrikaların; dev jimnastikçiler gibi nehirleri
bir ucundan bir ucuna birleştiren, güneşte bıçaklar gibi
parıldayan köprülerin; ufku koklayan serüvenci vapurların;
tekerlekleri rayları tüplerle gemlenmiş dev çelik atlar gibi
döven iri lokomotiflerin; pervaneleri rüzgârda bayraklar
gibi, tezahürat yapan kalabalıklar gibi ses çıkaran uçakla-
rın zarif uçuşlarının şarkısını söyleyeceğiz."
Bu sözler aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisinin
temsilcisine ait olabilir?
A) Sembolizm
B) Sürrealizm Freud
C) Dadaizm
aykısı
D) Kübizm
E) Fütürizm
24. C