Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatıtady jetsbA BibloTVA GV uboho b
nely62
ühöt in lignol am nem unum
5. Yusuf Has Hacip tarafından yazılan ve bugün hâlâ
I
uned ev lulungob
seri kabul edilen
har de
İslami Dönem Türk edebiyatının ilk eseri
plubrius || eleső
kitap Kutadgu Bilig'dir. Kut, Türkçede "mutluluk"
hasů mined)
demektir; Kutadgu Bilig, mutluluk bilgisi, devlet olma
bilgisi, devlet idaresi bilgisi anlamına gelir. Kitap
IV
C) III
insanların iyi bir siyasetle hem dünyada hem de
ahirette mutlu olabilmeleri için onlara bir yol çizer.
Tamamı hece ölçüsü ile yazılan kitapta sanatçı
V
insanlara ve yöneticilere yol göstermeye çalışmıştır.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir
bilgi yanlışı vardır?
A) I
B) II
D) IV
1
E) V
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayın
Kut Hoca Ahmed özdin kiçmey da'và kılma
Halk içinde aşık min dip tilge alma
Aşıklışı uluş işdür gafil bolma
Gal bolup Hak dlarin körmeng dostlar
(Kul Hoca Ahmet, kendi nefsini öldürmedikçe Tanrıya
ulaşma isteğine ilişme. Halk arasında "Ben âşığım" di-
yerek diline alma. Aşıklık zor bir iştir bunu iyi anla. Şaş-
kın olup Tannı yüzünü görmemezlik etmeyin dostlar.)
6. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylene-
mez?
A) Tasavvuf düşüncesini yansıtmaktadır.
B) Türkçe ve Arapça sözcükler birlikte kullanılmıştır.
C) Didaktik bir üsluba sahiptir.
D) Kafiye ve redife yer verilmiştir.
E) Söz sanatlarından fazlaca yararlanılmıştır.
1. VIDEO
7. Bu dizeler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış-
tır?
A) Divanü Lügati't Türk
B) Atabetü'l Hakayık
C) Divan-ı Hikmet
D) Kutadgu Bilig
E)
Mantiku't-Tayr
5. VIDEO
ens Yayınları
hissettiği
da ilginç bi
girdiği yıl k
hazırlatıp
sinin mük
mazhar ol
Metinde
hangisin
A)
Yun
B) Kas
C) Hoc
D) Yus
E) Ed
10. Kişi
ol-c
(Bi
ön
Ta
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı24. Süveyş Kanalı'nın açılmasının ardından gemilerin
Ain Akdeniz'de su boşaltması Akdeniz ve Ege kıyıla-
rında istilacı balık türü sayısı 7600'e yaklaştı. Özellikle
aslan balıkları ile balon balıkları, Akdeniz için çok büyük
sque ---- oluşturuyor. Çünkü bu balıklar zehirli olmalarından
telas dolayı hem insanlar hem de diğer deniz canlıları için
oldukça --
====
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda-
kilerden hangisi getirilmelidir?
====
A) sebebiyle önem - kötü
B) nedeniyle - tehlike - zararlı
QuluC) için - durum - faydalı
D) isteğiyle kaynak - değerli
E) amacıyla - talep - sakıncalı
PEVALO
-
edib
poyt
nep quyeto
esu numurso nel
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı14.
Eski Türkçe; Kök Türk, Uygur ve Karahanlı devir-
lerini içine alır.
Orhun Kitabeleri, Türk tarihinin ilk yazılı metinleridir.
Kuzeydoğu Türkçesi, XIII. yüzyıl ile XIV. yüzyıllar-
da Anadolu'da kullanılmıştır.
IV. Divan-ı Hikmet, Divân-ı Lugati't Türk Eski Anadolu
Türkçesiyle yazılmıştır.
20
V. Osmanlı Türkçesi, XVI. yüzyıldan XX. yüzyıla ka-
dar devam etmiş; bu dönemde Türkçe, Arapça ve
Farsçadan önemli oranda etkilenmiştir.
Yukarıdakilerden hangilerinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I ve II
Dll ve V
BIl ve III
E) IV ve X
III ve IV
6
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı6. Şair, gençlik yıllarından başlayarak Türk devlet teşkila-
ti içinde önemli görevlerde bulunmuş ve tecrübe sahibi
olmuştur. Gözlem gücüne dayanarak toplumu meydana
getiren insanlar ile bunların toplumdaki yerini ve göre-
sadece
vini belirtme yoluna gitmiştir. Bu sebeple
devletin başında bulunan idareci sınıfa değil, bütün hal-
ka hitap eden bir eserdir. Bu eseriyle ilk vasiyette bulu-
nan ve ilk öğüt veren şair de odur.
Bu parçada boş bırakılan yere Geçiş Dönemi eserle-
rinden hangisi getirilmelidir?
A) Kutadgu Bilig
C) Divanü Lugati't-Türk
B) Atabetü'l-Hakayık
D) Divan-ı Hikmet
E) Dede Korkut Hikâyeleri
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı17. Gamlı türkümle tepeden aşağı bıraktım
Bıraktım kendimi düşesiye, ölesiye
Bu acıdan sonra nasıl doğacaktım
Nasıl dönecektim aynı köye
Bu dörtlükte aşağıdakilerin hangisi yoktur?
A) Birleşik zamanlı eylem
Çekimli eylem
C) Basit yapılı eylem
Ad eylem
E) Ek eylem
www.ma
www.monopolkitabevi.com
6
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı8. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı MÖ 3 binli yıllardan
başlayarak Türklerin İslamiyet'i kabul ettiği XI. yüzyıl
ortalarına kadar sürer. Bu uzun dönemin Uygurlara ait
||
yazılı anıtlarının ortaya konduğu MS VI. yüzyıla kadar
olan bölümü sözlü edebiyat dönemi olarak adlandı-
rılır. Bu dönemde, edebiyat türleri içinde ilk doğan tür
olan şiir, sözlü edebiyatta önemli bir yer tutar. İslami-
IV
yet öncesindeki şiirde koşuk ve sagu nazım biçimleri
V
görülür. Bu şiirler kopuz eşliğinde birtakım törenlerde
söylenmiştir.
Bu parçadaki bilgi yanlışı numaralanmış yerlerin
hangisinden kaynaklanmaktadır?
C) III
A) I
B) II
(D) V
E) V
eis
Yayınları
ins
nu
Bu
gi
A)
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatılebiyat Sosyal Bilimler
10. Yapıt 15. yüzyılda yazıya geçirilmiştir. Yapıtın yazarı belli
değildir. Bu anlatılarda Oğuzların çevredeki boylar ile
aralanındaki savaşlar dile getirilir. Bazılarında ise Türk
lanı aşk, yiğitlik gösterisi, kahramanlık, boylar arasındaki
boylarının kendi iç mücadeleleri yer alır. Anlatıların konu-
savaşlardır. Yapıtta şiir ve düzyazı iç içedir.
Mikâye
C) Destan
Bu parçada tanıtılan eserin sonraki yüzyıllarda yerini
alacak olan tür aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-
tir?
fron
E) Tiyatro
B) Masal
D) Efsane
12. Hem
miştir
medn
tir. G
yüzc
Diva
yazı
diği
ve
ese
BL
le
A
C
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk EdebiyatıAşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Türklerin kullandıkları alfabelerin en eskisi Orhun
Yazıtları'ndaki Göktürk alfabesidir.
B) Uygur metinleri, genellikle dinî içeriğe sahiptir.
Divanü Lügati't Türk'teki manzum parçalar, savlar
eski Türk şiiri ve edebiyatı hakında bizi aydınlatır.
D) Sözlü gelenek; ölçü, tür, konu bakımlarından deği-
şerek yazılı edebiyata geçildiğinde tamamen orta-
dan kalkmıştır.
E) Eski Türk topluluklarında ozanların şiir söyleme di-
şında büyücülük ve hekimlik gibi görevleri de var-
dır.
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı30
15.
mat 19.50
Türk Dili ve Edebiyatı -
Sosyal Bilimler-1 Testi
Eser Adi
1. Kutadgu Bilig
II. Muhakemetü'l Lugateyn
1. Atabetü'l Hakayık
IV. Dede Korkut Kitabı
V. Divânu Lugati't - Türk
D) III ve V
.
Birleşek yar idi zâif ü nizâr
Eser Özelliği
Edebiyatımızın ilk mes-
nevisi, ilk siyasetnamesi,
ilk didaktik şiiri ve aruzun
kullanıldığı ilk eseridir.
Araplara Türkçeyi öğret-
mek ve Türkçenin Arapça
kadar zengin bir dil oldu-
ğunu göstermek amacıyla
Arapça yazılmıştır.
Yukarıdaki eser adları ile özellikleri eşleştirildiğinde
hangi iki eser adidista kalır?
A) I ve II
B) I ve IV
• Destan döneminden
halk hikâyeciliğine geçiş
döneminin en önemli
ürünüdür.
E) IV ve V
C) II ve III
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk EdebiyatıGenel Müdürlüğü
29. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nda 1980'den son
postmodernizm akımı etkili olmaya başlamıştır. Post-
modernist romanlarda, metinler arasılık, kolaj, pastiş,
üst kurmaca, parodi gibi anlatım teknikleri kullanılmıştır.
Postmodernizmde gerçeklikten çok, kurmaca ön planda-
dır. Somut gerçeklikle soyut gerçeklik iç içe verilir. Zaman
ve mekân klasik romanlardaki gibi çok belirgin değildir.
Dilin imkânları sonuna kadar kullanılmış, standart dilin
yanı sıra sokak dili ve yerel dillerin anlatım olanaklarına
yer verilmiştir. Latife Tekin'in ----, Orhan Pamuk'un ----
Oğuz Atay'ın İhsan Oktay Anar'ın -A-- adlı eser-
leri postmodern roman anlayışıyla yazılmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki eserlerden
hangisi getirilemez?
A) Puslu Kitalar Atlası
CYKorkuyu Beklerken
hâk
dir. 13
miştir.
32. Os
MILLI
B) Siyah Hatıralar Denizi
D) Kara Kitap
E) Sevgili Arsız Ölüm
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk EdebiyatıEtkinlik
İslamiyet'in kabulünden sonraki ilk yazılı edebiyat ürünleriyle ilgili olarak aşağıda verilen yargılardaki boş-
lukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.
1. "Mutluluk veren bilgi" anlamına gelen
tarafından yazılmıştır.
adlı eser
7.
adlı eser cömertliğin, ahlâ-
2. Edib Ahmet Yükneki tarafından yazılan
kın, doğruluğun, alçak gönüllülüğün, bilginin yararlarından söz eden dizeler içermektedir.
3. Divan-ı Hikmet adlı eser
tarafından yazılmıştır ve
bir nitelik taşımaktadır.
4. Kaşgarlı Mahmut'un hazırladığı Divanü Lügati't Türk adlı yapıt Türk dilinin ilk
5. Kutadgu Bilig adlı yapıt,
nazım biçimiyle ve
dir.
6. Atebetü'l Hakayık'taki şiirlerde nazım birimi olarak hem
ölçüsüyle yazılmış bir
hem de
kullanılmış-
..; ideal bir toplumun nasıl yönetilmesi, ideal bir hükümdarın nasıl olması ge-
rektiğini ve çevresindekilerin ona nasıl hizmet edeceğini anlatan bir yapıttır.
8. Geçiş dönemi eserleri olarak da bilinen İslamiyet'in kabulünden sonraki ilk yazılı edebiyat ürünleri
Türkçesinin dil özelliklerini yansıtmaktadır.
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı35
5.
Bilig birle alim yokar yokladı
Biligsizlik erni çökerdi kodi
Bilig yind usanma bil ol hak resul
Bilig cinde erse siz arkang tidi
(Bilgi ile âlim yukarı yükseldi
Bilgisizlik insanı bıraktı geri
Bilgi ara, usanma, bil ki Hak Resul
Bilgi Çin'de olsa arayın dedi)
Bu dörtlük bilginin faydası, bilgisizliğin zararları, di-
lin korunmasının zorunluluğu, dünyanın dönekliği,
alçak gönüllülük ve kibirlilik, zamanın bozukluğu
konularını içeren bir eserden alınmıştır.
Bu bilgiye dayanarak dörtlüğün aşağıdaki
eserlerin hangisinden alındığı söylenebilir?
Atabetü'l Hakayık
BKadgu Bilig
C) Muhakemetü'l Lugateyn
D) Mizanü'l Evzan
E) Divan-ı Hikmet
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiy
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatıen
www.sinavyayın.c
1
8
Dad İspehsalâr big üçün bu kîtâb
Çıkardım ajunda atı kalsu tep
Kitâbimni körgen işitgen kişi
Şahımga du'â birle yâd kiisu tep
Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden
alınmış olabilir?
A) Kutadgu Bilig
B) Dîvânu Lugâti't-Türk
C) Danişmendnâme
D) Atabetü'l-Hakayık
E) Divan-ı Hikmet
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı6
Tapug taş yarar, taş başığ yarar.
(Tapug: Hizmet, ibadet)
Yukarıdaki söz aşağıdaki eserlerden hangisinden
alınmış olabilir?
A) Kutadgu Bilig
B) Dîvânu Lugâti't-Türk
C) Atabetü'l-Hakayık
D) Divan-ı Hikmet
E) Muhakemetü'l Lügateyn
4
1
1
S
1
1
L
$
1
L
1
1
1
1
1
R
L
Lise Türkçe
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı4.
Kutadgu Bilig'in yazarı Balasaqunlu Yusuf'un yaşamına
1
ilişkin yeterli bilgimiz yoktur. Eserine gelince, bu eser,
Islamiyet etkisindeki Türk edebiyatının ilk büyük verimi
11
olarak kabul edilir. Kutadgu Bilig, insana dünya ve ahiret-
Şiiri
te mutlu olabilmek için izlenecek yolu göstermek amacıyla
yazılmıştır. Hece ölçüsüyle yazılmış bu nasihat kitabı bir
|||
IV
mesnevidir.
V
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir
bilgi yanlışı vardır?
AXI. ( B) I
DNV.
E) V.