Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları

3. Suya virsün bağbân gülzârı zahmet çekmesün Bir gül açılmaz yüzün tek virse min gülzâra su Bu beytin nazım biçimi ve türü aşağıdakilerin hangi- sinde doğru olarak verilmiştir? A) Mesnevi - Fahriye B) Kaside-Münacaat C) Gazel-Mesnevi D) Kaside Naat E) Kaside-Terkib-i Bent

med gocuksun gelerinden ng biniyorsun süylerin Grpenyor inteleg iginden götürüyor bu haun günde, erken im duvarlarda gezerken rkaç satiria yand manki dört damla kand Dragirken baş başa bir şair arkadaga yukarıda verilen slizlerin Manma turulma vislantation. t, hece ölçüsü ve sade siirlerinde özlediği "yeni er aşağıdakilerden han- B) Altin Işık Oğreten Test Geçtiğim Yol phanesi Favaş Hikâyeleri adlı ştirme, memleket miştir. e aşağıdakilerin -tirilmelidir? n 17 35749 od zününü miydind a s ini ting As daani hingame de sér gün senin var, yar aman amain L Agadindm nay zaman 3 Di münt 10gritine 11 Get aman ámin s TEST Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangis! söylenemez? Tung uyak varde Bentlerle oluşturulmuştur. C) Yabancı kökenli sözcükler kullanm Aşık, çektiği çileyi bülbüle gikkyet etmiştir. Seslenmeden yararlanilmişt 5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ötekilerden farkl bir uyak kullanılmıştır? Balkan şehirlerinde geçerken çboukigum 1410 Her lahza bir alév gibi hasretti duyduğum 1310 er Gittim son diyara ki sérhäddidir yerin 12: Halá dilimdedir tüzú éngin denizlerin 121 Dindirmez anladim bunu hiçbir güzel kly 14 Bir bitmeyen süsüzlüğal bénzér bb agriy D) Yalniz bú sémti sevmek için ómrümüz kisa 141 Yázlár yavaşça bitmesé, günler kisálmasa 141 BY Fâni omur biter, bir uzun sonbahar blár 12 Yaprak, çiçek ve küş dáğil, tàrümår blár 115 Edebî Türler-Akımlar -Islam Öncesi-Islam ve Bahı Etkisindeki Türk Edebiyat-1 6. ---, MÖ 330-327 yıllanındaki olaylarla bağlantılıdır. Bu tarihlerde Makedonyalı İskender, İran'ı ve Türkistan'ı istila etmişti. Bu dönemdeki Saka hükümdan destanın başkahramanıdır. Destanda, Türklerin İskender'le mücadeleleri ve geriye çekilmeleri anlatılmaktadır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Alp Er Tunga Destani B) Şu Destani C) Gilgamış Destanı D) Oğuz Kağan Destani E) Satuk Buğra Han Destanı EDEBİYAT

5. I. Araştırmalar müziğin, acı ve ağrı yönetiminde fayda- ları olabileceğini göstermiştir. II. Fibramiyolji hastaları üzerinde yapılan bir çalışmada, günde sadece bir saat boyunca müzik dinleyenlerin, başka bir kontrol grubundakilere oranla ağrıda belir- gin bir azalma yaşadıklarını gözler önüne sermiştir. Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamış- THE B) I. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt- miştir. C) I. cümledeki bilginin dışında farklı örnekler sunmuş- tur. D) I. cümlede açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi üzerinde durmuştur. EI. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ör- nekle ele almıştır.

n B I 1 1 Tm Uygula 1. (1) Divanü Lügâti't Türk de Türk illerinin haritasına da yer veren Kaşgarlı Mahmut, Türkçe sözcüklerin açıklamalarını yaparken dört yüze yakın dörtlükten oluşan şiirlerle atasözlerini (sav) örnek olarak verir. (II) Divanü Lügâti't Türk, Türk dilinin ana eseri Türk edebiyatının ve folklorunun bir hazinesi olarak kabul edilmektedir. (III) Uygur Türkçesiyle yazılmış olan eserde 7500 civarında Türkçe sözcük Arapça olarak açıklanmıştır. (IV) Ayrica eser, Türk boylarının dilleri ve Türk illeri hakkında bilgi verir. (V) Ansiklopedik bir özelliği olan eser tarih, coğrafya, folklor gibi bilimler açısından kaynak görevi görmektedir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? B) IL A) C) III D) IV E) V

Islam felsefesi ve kültürünün etkisini taşıyan ilk ürünler Anadolu'da Selçuklular döneminde yazılmıştır. Ilk Islami eserler lirik şiirin en güzel örnekleridir. İlk Islami eserler Türklerin yeni dinlerine ve kültürlerine uyum sağlama sürecidir. Geçiş döneminde Türklerin en çok etkilendiği edebiyat Iran edebiyatıdır. Nitekim Kutadgu Bilig Iran- lıların milli destanı "Şehname'nin vezniyle yazılmıştır. 26. Geçiş dönemi ürünlerinde Arapça ve Farsçanın etkisiyle ağır bir dil kullanılmıştır. 27. Kutadgu Bilig iyi bir devlet adamında olması gereken özellikleri açıklayan bir siyasetnamedir. Divanü Lügatit Türk Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu göstermek amacıyla yazılmıştır. Divan-ı Hikmet göçebe Türklere Yesevilik tarikatının ilkelerini öğreten; cennet, cehennem tasvirleri yapan, Hz. Muhammet'in hayatı gibi dini konuları anlatan heceyle ve dörtlüklerle yazılmış bir eserdir. 23. 28. 29. AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Atabetül Hakayık erdemli bir insanda olması gereken özellikleri anlatan bir nasihatnamedir. Eserde beyitlerin yanında dörtlüklerin de kullanılması geçiş döneminin özelliğidir. 3. Özellik - Eser Eşleştirme 30.

3 MEB KAZI ÖSYM'NİN P 2. E) Altın Boynuz'un kötü görünümü nihayet değişmişti. Eski bir taş köprü ile dere geçildikten sonra fakir mahallele- re giriliyor ve sefalet, bütün dehşeti ve çirkinliğiyle başlıyor- du. Ortalarında akan çirkin sularında sarı çıplak çocuklarla çamurlu köpekler oynayan eğri büğrü sokaklar... Tezekten, çamurdan yapılmış yarı yarıya toprağa gömülü penceresiz kulübeler... Birçoğunun aralık kapılarından pis kokulu du- manlar tütüyor. Başları yamalı peştamallarla sarılı, dizlerin- den aşağısı çıplak kadınlar... Eski hasır parçaları üzerinde güneşleyen iskelet gibi ihtiyarlar. Küçülmüş ihtiyarlara ben- zeyen yüzlerindeki yaralara sinekler üşüşmüş, şiş karınlı, çarpık, sıska vücutlu çocuklar... Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Benzetmeye başvurulmuştur. B) Kahraman bakış açısı kullanılmıştır. Eksiltili cümlelere yer verilmiştir. D) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır. Görsel ögelere yer verilmiştir. E) 5. rültülü, katı düzen susuyor, ba çevremde Bu parçada aşağıdaki duyu c gili bir ayrıntıya yer verilmen B) İşit A) Görme D) Koklama Bu yazan bir kez daha tebri bir eser olan bu yapıtıyla z oluyor. Bu parçada altı çizili sä aşağıdakilerden hangisi A) Kalıcılığı yakalamış B) Anlamsal derinliğe s C) Gelenekten beslene D) Bilinen konuların dis

1, 3 12. Türklerin İslamiyet ile VIII. yüzyıldan itibaren temas kurduğu kabul edilir. Toplu ve yaygın bir şekilde İslamlaşma ise X. yüz- yılda görülür. İslami Türk edebiyatının ilk önemli eseri olan Ku- tadgu Bilig'in yazıldığı tarih 1069'dur. Bu eser - - Türkçesi ile ---- yazılmıştır. Türkçesi yazı dili, tarihsel süreç içerisinde biri diğerinin devamı olan üç edebî dil hâlinde varlığını sürdürmüş- tür: "Karahanlı" (XI. yüzyıl), "Harezm-Altınorda" (XII-XV. yüz- yıllar) ve "Çağatay" (XV-XIX. yüzyıllar). ‒‒‒‒ Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Doğu B) Bati D) Azerbaycan C) Kuzeydoğu E) Osmanlı

1. Tanzimat şiiri, divan şiirinin nazım biçimleriyle oluş- turulmuştur. (II) Gazel, kaside gibi nazım biçimleri sıkça kullanılmış, müstezatın kuralları yıkılmış ve "ser- best müstezat" denen yeni bir biçim oluşturulmuştur. (III) Şairlerin hece ölçüsüyle şiirler yazma ideali olduğu hâlde şiirlerin büyük bir kısmı aruz ölçüsüyle yazılmıştır. (IV) Türk şiirinde daha önce görülmeyen bazı kavram- lar, bu dönem şiirinin özünü oluşturmuştur. (V) Şiir, bu dönemde, birtakım duygu ve düşünceleri topluma aktar- makta önemli bir araç olarak görülmüştür. Tanzimat şiiri hakkında bilgi verilen bu parçada, numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yan- lışı vardır? AT (B) I DY IV EYV C) III

Eser Adi Atabetü-i Hakayık 11. Divānu Lügatit Türk IV. III. Dede Korkut Kitabi V. Kutadgu Bilig Divan-ı Hikmet Eser Özelliği Busere Ahmet Yesevinin öğrencileri tarafından Kuşaklar boyu ekleme çıkarma yapıldığından eser, "Yesevilik tarikatının ortak eseri gibi sayılabilir. D) III ve V Kaşgarlı Mahmut'un yazdığı eserde yer alan edebiyat ve kültür ögeleri, eserin ilk folklor derlemesi olarak nitelendirilmesini sağlamıştır. Oğuzların sosyokültürel hayatını kurgusal bir anlatımla ele alan bu eser birçok hikâyeden oluşur. Yukarıdaki eser adları ile özellikleri eşleştirildiğinde hangi iki eser adı dışta kalır? A) I ve II B) I ve IV E) IV ve V 161 C) II ve III

(1) Dede Korkut Hikâyeleri, Türk edebiyatında destan geleneğinden halk hikâyesi geleneğine geçiş eseri olarak değerlendirilmektedir. ( Hem olağanüstü hem de gerçek olaylar iç içe olduğundan eser destan ve halk hikâyesi özelliği göstermektedir. (III) Anado- lu'nun çeşitli yörelerine dair bilgi veren hikâyelerin 15. yüzyılın sonlarına doğru Anadolu'da yazıya geçi- rildiği tahmin edilmektedir. (IV) Hikâyelerde anlatılan o dönem Türk halkının hem İslamiyet'in kabulünün öncesi hem de İslamiyet sonrası kültürel özelliklerini taşıdığı görülür. (V) Halkın ortak malı olan ve halkın bizzat kendi özelliklerini yansıtan Dede Korkut hikâ- yelerinin yazarı belli değildir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin- de bilgi yanlışı yapılmıştır? AM B) I C) III D) W E) V

65. Şiirlerinde Karahanlı Türkçesini kullanmıştır. Dinî ve ta- savvufî nitelikteki bu şiirleri dörtlükler hâlinde, hece ölçü- süyle yazmıştır. Dörtlükleri koşma tarzında kafiyelemiştir. Şiirlerin bir kısmında aruz ölçüsüne yer vermiştir. Sade bir dille coşkulu bir şekilde yazdığı şiirlerde dinî düşünceleri halkın anlayacağı bir şekilde işlemiştir. Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden han- gisidir? A) Yusuf Has Hacip B) Kaşgarlı Mahmut -C) Ali Şir Nevai D) Edip Ahmet Yükneki E) Ahmet Yesevi Diğer sayfaya geçiniz.

devlet adamlarına yöneticiliğe ilişkin bilgiler veren yapit- lann genel adidir. Daha çok, hükümdarlar için yazılmış olan bu yaptlarda onlann sahip olması gereken nitelikler anlatilir. Ideal bar deviet örgütünün nasıl olması gerektiği belirtilir ve kötü yönetimlerin, zararli sonuçlan açıklanarak yöneticiler uyane Kuran'dan, hadislerden ve tarihten de ömekler gös tenien bu yapıtlarda, geçmişteki kötü olaylar, zalim, dene- yimsiz ve cahil hükümdarların ve vezirlerin yol açtiği felaket- er, Gylüler ve fikralar anlatir. Nizamülmülk ve bu türün begani omeklerini vermiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangi sinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? Aj Turud-Nefi Sy-Erzurumlu Dari Hame- All Gir Neve tha-Hoca Dehhani Synetname-Yu Has Hacip 3

11. 1 I. Grup Nef'i Şeyh Galip - II. III. Nâbî IV. Taşlıcalı Yahya V. Baki SIVE- Kars II. Grup Surnâme Şâh u Geda Siham Kaza Fezail'i Mekke +453334 1. grupta verilen şairlerden hangisinin eserine II. grupta yer verilmemiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V

Ad Kün-Toğdı (Gün Doğdu) Ögdülmiş (Övülmüş) Odgurmiş (Uyanmış) Ay-Toldi (Ay Doldu) İş / Görev Padişah Bilge Vezir Sofu ilke Mutluluk Akıl Akibet Adalet Bu tablodaki yanlışlığın giderilmesi için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? A) Kün-Toğdi" ile "Ay-Toldi", "akibet" ile "mutluluk yer değiştirmelidir. B) "Ögdülmiş" ile "Odgurmiş", "adalet" ile "mutluluk" yer değiştirmelidir. COdgurmiş" ile "Ay-Toldi", "adalet" ile "akıl" yer değiştirmelidir. D)/"Vezir" ile "sofu", "adalet" Ale "akıl" yer + Me değiştirmelidir. E Mutluluk" ile "adalet", "sofu" ile "vezir" yer değiştirmelidir.

Ot dese ağız köymez. Suv bermeske süt ber. Teve silkinse eşgekke yük çıkar. Ermegüge bulit yük bolur. Bu cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) İlk örneklerine Divan-ı Lügati't-Türk'te rastlanır. B) Divan edebiyatında darbimesel denilmektedir. C) Yuğ adı verilen törenlerde söylenen sözlerdir. D) Öğüt verir niteliktedir. E) Sözlü dönem ürünlerindendir. G www.pelikankitabevi.com.tr 7. 1. 6. yüz II. Belli b III. Edebi IV Göktü V. Türkle Yenisey hangisi y A) I

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 7. I. Türk edebiyatında mersiye nazım türüyle yazılan ilk eserdir. II. Türk edebiyatında aruzla yazılan ilk eserdir. . Alegorik bir eserdir. V. Eserin adı "kutlu olma bilgisi" veya "mutluluk veren bilgi" anlamına gelir. V. Eser, devlet yönetimiyle ilgili öğütler verir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde Kutadgu Bilig-ile ilgili bilgi yanlısı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. . ● Karaha ni ile gerçel olmanı nüsha= Türk c Türkçe cıyla y kalem Bu parç lerden h A Atab