Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları

19 ve 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Dede Korkut Hikayeleri, destan döneminden halk hikâyeciliğine geçişin ilk eseridir. Eser, bir ön söz ile 12 hikâyeden oluşmaktadır. Hikâyelerde Oğuzların kardeş ve diğer boylarla mücadeleleri yer alır. Eser, -Türkçesiyle oluşturulmuştur; eser ---- yazıya ge- çirilmiştir. 19. Bu parçadan yola çıkılarak Dede Korkut Hikaye- leriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Nazım ve nesir karışık oluşturulduğu B) Yer yer olağanüstü özelliklere yer verildiği C) Hikâyelerde ele alınan ilişkilerin toplumsal yapıyı ele aldığı D) Hikâyelerin içinde sadece mâni, ninni gibi halk edebiyatı ürünlerini barındırdığı E) Hikâyelerin destanlara kıyasla kesin bir sonla bittiği

3. Oğuzların hanı Bayır Han'ın Kazılık Koca isminde bir veziri varmış. Kazılık Koca bir gün akın için hanin- dan izin isteyerek Karadeniz'deki Düzmürd Kalesi'ne gitmiş, Kazılık Koca, kalenin sahibi olan tekfur ve adamlarıyla büyük bir savaşa girmiş. Amacı kaleyi ele geçirmekmiş. Ancak adamları ve kendi tekfurla adamlarını yenmeyi başaramamış. Bu parçadan yola çıkılarak eserin alındığı türle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Içerik ve anlatımına B) Oluşturulduğu döneme C) Döneminin zihniyet özelliklerine D) Hangi metin türü olduğuna E) Eserin yazarına

29. (1) Ahmet Yesevi'nin 12. yüzyılda halka Islamiyeti öğretmek amacıyla oluşturduğu bir eserdir. (11) Eserde, yazılış amacı doğrultusunda süslü ve sanatlı bir dil kullanılmıştır. (III) Eser, aynı za-- manda tasavvuf düşüncesinin ilk ömeği sayılır. (IV) Aruz ölçüsüyle yazılan örnekler de olma- sına rağmen eserin büyük bir bölümünde hece ölçüsüyle yazılmış hikmetlere yer verilmiştir. (V) Eser Hakaniye Türkçesi ile oluşturulmuştur. Numaralanmış cümlelerin hangisinde Divan-ı Hikmet'le ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir? A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Divanü Lügati't Türk'le ilgili verilen bir proje ödevi hakkın- da öğrenciler konuşmaktadır. Ayça: Divanü Lügati't Türk on birinci yüzyılda yazılmasına rağmen değeri çağları aşmış bir eserdir. Semih: Dediğin doğru artık eserin yazarı olan Ahmet Yesevi'yi hem Anadolu'da hem de diğer Türk diyarlarında tanımayan yok gibi. Hakan: Eserin içeriğine bakıldığında da epey kapsamlı. Yalnızca Arapça-Türkçe bir sözlük değil aynı zamanda coğrafya, tarih, folklor gibi alanlarda Türkleri tanıtan da bir eser. Gülçin: Eser Arapça-Türkçe değil Türkçe-Arapça bir söz- lüktür. Türkçe kelimelerin Arapça karşılıkları da verilmiş ve kelimeler cümle içinde kullanılırken İslam öncesi sözlü ürünler kullanılmıştır. Hangi öğrenci ya da öğrencilerin cümlelerinde Divanü Lügati't Türk'le ilgili bilgi yanlışı vardır? A) Semih C) Hakan - Gülçin E) Gülçin B) Ayça - Semih D) Semih - Hakan

I. Günün birçok saatinde dar sokaklarda başıboş dolaşır, eski - Anadolu evlerini seyrederdim. II. Çalıştık bahçıvanla sabah akşam baş başa ve bu üç gülü büyüttük üç yiğit arkadaşımıza. III. Oğullarının artık normal bir yaşam süreceğini sanan anne baba ona güzel de bir kız bularak onu baş göz etmişler. IV. Sahneye koyma güçlükleri yaşanmaması için Alâiye'nin Kızıl Kulesi'ni başmekân olarak tasarlamıştım. V. Filmin başkişilerinden biri olan Çakır'ın ölümünden sonra giyaben cenaze namazı bile kılındı.

8. 1. Hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimi terk edil- miş, yerini aruz ve beyit almıştır. TIDArap ve İran edebiyatının etkileri görülmeye başlamıştır. H. Ortaya konan eserlerde genellikle Karahanlı Türkçesi kullanılmıştır. IV İslam dininin öğretisini yaymayı amaçlayan, didaktik eserler yazılmıştır. Islami Dönem'e geçiş ürünleri ile ilgili olarak numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A) Yalnız I D) ve IV Yalnız III Ill ve IV e) I ve III

11. Çalışmaya çok genç yaşta () 15 yaşında () başladım. Oyunculuk sadece sette işinizi yapmayı ve karakteri canlandırmayı öğrenmek değil, başka şeyleri de yö- netmeyi öğrenmeniz gerekiyor. Özellikle anne olduk- tan sonra her şey, tüm öncelikleriniz değişiyor ) artık kendinizi, sağlığınızı, ailenizi düşünmeniz gerekiyor öncelikle () Oysa insan hiçbir şeyi kafasına takmıyor 20'li yaşlardayken () Bu arçada parantezle () belirtilen yerlere aşağı- daki noktalama işaretlerinden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) () () (!) (...) G) (.) (,) (;) (.) (.) B) () () (-) (...) (!) (-) (-) (;) (!) (!) EX-) (-) (.) (...) (...) TH 08168

5. On birimde rahmet-deryâ tolup taştı, Allah didim şeytan mindin yırak kaçtı Hãy u heves mâ vü menlik turmay köçti On ikidebu sırlarını kördüm muna On üçümde nefs hevânı kolga aldım Nefs başığa yüz ming belâ karmap saldım, Tekebbürni yirge urup basıp aldım On törtümde tofrak sifat boldum muna I. İlk dörtlükte uyak yoktur ama redif vardır. II. İkinci dörtlükte tam uyak ve redif var- dır. III. 12'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. IV. Kutadgu Bilig'den alınan bir eserdir. V. Geçiş Dönemi'ne ait bir eserdir. Yukarıda verilen dörtlüklere göre, öncüllerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

KAVRAMA 1. Divanü Lügati't-Türk ile ilgili aşağıdaki gılardan hangisi yanlıştır? A) 7500 Türkçe sözcüğe Arapça karşılıklar ve- en bir sözlüktür. L B) Alfabetik sırayla verilen sözcükler açıklanır- ken koşuk, sagu, sav örnekleri kullanılmıştır C) Eserin sonuna eklenen haritada Türklerin yaşadığı bölgeler gösterilmiştir. (D) Sözlüğün hazırlanma nedeni Türklere Arap dilinin inceliklerini öğretmektir. E) Yazıldığı dönemdeki Türk lehçeleri hakkında da bilgiler içermektedir.

Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1 17. Gönül gurbet ele varma Ya gelinir ya gelinmez Her dilbere meyil verme Ya sevilir ya sevilmez Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Varsağı B) Mani koşma D) Semai serci Varses Jes C) Koşma E) Gazel

14. Sözüm sözledim men bitidim bitig Sunup iki ajunni tutgu elig Bu Kün Togdi ilig tidim söz başı Yörigin ayayın ay edgü kişi Basa aydım emdi bu Ay Toldını Aningdın yarıyuri duk kut küni Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır? A) Kutadgu Bilig C) Garipname E) Divân-ı Hikmet B) Mantıku't- Tayr D) Atabet'ül-Hakayık

mez? şturul- a ilgili manda ardan 5 bilir? 1. Koní ból bütünlük bile tut kılınç, Könilik içinde-turur bu sevinç Negü ter eşit bu köni kilklığ er, Bu iki ajunuğ köni kilklığ yer II. Hoş gayibdin kulakımga ilham kildi Ol sebebdin Hakk'a signip kildim muna Barca büzürg yıghp manga inam birdi Ol sebebdin Hakk'a signip kildim muna Geçiş Dönemi eserlerinden alınmış bu parçalardan hare ketle dönem hakkında; Hem beyit hem dörtlük kullanılmıştır. Alem hece hem aruz ölçüsü kullanılmıştır. III. Eserlerde slami unsurlara yer verilmiştir. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız Dve Ill B) Yalnız II 2. C) I ve ll E) I, II ve III AXT (1) Dr Türkç birisi geçir alinn yet'in olara ile s- sade 3. içeri Bu yan A) I "TE çiş AL

E) Risaletü'n-Nushiyye -gimlis.sy (iespriel syinsxsH) elviesxhDT ineriss) (O yled 11. Ey fâni, niçin kendini aldatıyorsun; sen burada iki günlük misafirsin.siet nopels ev Adabi (3 - - Yunus Emre Edip Ahmet Yüknekî Lobi MIX (8 Bilirsin ki hayat ölmek içindir; ölüm hazırlanmıştır, sadece vaktini bekliyor. - Bir kapı açıldı, dünya kapısı; bir kapı daha açılır, o kapı ölüm kapısıdır ve herkes oraya girer. İki günlük avunma için kendini bile bile zorla ateşe (elatma. -ful) iblot VA-lebl liries aabrid.VI Yukarıdaki sözler Kutadgu Bilig'deki sembolik kah- neb ramanlardan hangisine ait olabilir? plinsy Cable A) Odgurmiş B) Ögdülmiş C) Bilge Kişi VI-D) Kün Togdi (8E) Ay Toldi-1 (A VI A

1. Hikayelerde olaylar nazım, kahramanların duy- gu ve düşünceleri nesirle dile getirilmiştir. II. Adını hikayeleri ilk kez söylediğine inanılan Dede Korkut'tan almıştır. III. Türk toplum hayatını, adetlerini, yaşayışlarını anlatan zengin bir kaynaktır. Eser hikaye-masal özelliği göstermekle birlikte destan nitelikleri de taşımaktadır. V. Sözlü edebiyat ürünü olan hikayelerde sade bir halk Türkçesi kullanılmıştır. Yukarıdaki bilgilerden hangisi Dede Korkut Hika- yeleri için doğru değildir? A) V. B) IV. C) III. D) II.

1 aşi A B) DY Hafif bir şeyler atıştırdı, acele bir işi oldug özür dileyerek sofradan ayrıldı. (Öznesi ortak sıralı cümle) 11. Nihal ile Behlül'ün evlilik konusunun herkesin yanında açılmasını doğru bulmuyorum. (Olumsuz fil cümlesi) I. Bütün hüzünlü şarkılar hatırlatır seni bana. II. Kurumuş bir çiçek buldum mektupların arasında. III. Yıllar ikimizden de çok şeyler götürmüş. IV. Sarı Çizmeli Mehmet Ağa bir gün öder hesabı. V. Gurbet ele düştü yolum yuvasız kuşlar misali. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi öge sayısı bakımından ötekilerden farklıdır?. A) I B) II D) IV B E) V

1. Gel gül dedi bülbül güle gül gülmedi gitti Bülbül güle gül bülbüle yâr olmadı gitti II. Yağmura kurdum salıncak Salın, kırma yumurcak, uyu uyuu III. Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine! Darısı yurdumuzun güzelleri başına! IV. Altınım alma beni, Dillere salma beni, Götür sarrafa göster, Kalp isem alma beni. V. Rizeli, dinleyenlere sorar: - Ağaçdadur, saridur, öteki nedur bilin bakalum? Aşağıdaki anonim halk edebiyatı türlerinden hangisi, yukarıdaki örneklemelerden hiçbiriyle eşleştirilemez? A) Bilmece B) Masal D) Tekerleme E) Mâni C) Ninni