Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları

Aşağıdakilerden hangisi "Kutadgu Bilig ile Atabet- ül Hakayık"ın ortak özelliği değildir? A) İkisi de mesnevi nazım biçimiyle kaleme alın- mıştır. İkisi de siyasetname özelliği taşır. C) ikisi de didaktik yapıt özelliği taşır. D) İkisi de aruz ölçüsüyle kaleme alınmıştır. E) İkisinde de Arapça, Farsça sözcükler kullanıl- mıştır.

10. Böri koşnısın yimes. (Kurt komşusunu yemez) Efdeki buzagi öküz bolmas. (Evdeki buzağı öküz olmaz) Yukarıdaki savlar ve bunların anlamları aşağıdaki eserlerin hangisinde bulunabilir? A) Kutadgu Bilig B) Risaletü'n-Nushiyye C) Divanü Lügati't-Türk D) Atabetü'l-Hakayık E) Divan-ı Hikmet

V dil ek Ś ürk n de; ndiği n 24 in ini ispata nek adlı isinde E) II 6. yararış E) Ill ve Kitap bir münacatla başlar. Sonra peygamber ve dört halife övülür. Sonraki kısımda ise parlak bahar mevsimi ve Hükümdar Buğra Han'ın övgüsü yer alır. Onlardan sonra yedi yıldız ve on iki burç hakkında, bilgi ve akıl hakkında, dilin önemiyle ilgili konular sıralanır. Sonra ise asıl kısma geçilir. A) Mantıku't Tayr B) Atabetü'l-Hakayık Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? Divanu Lugati't-Türk UcDo Bes D) Divan-ı Hikmet E) Kutadgu Bilig

A) I-II DE B) II-III-IV C) II-IV E) IL T 2. I. Göktürk Kitabeleri Yollug Tigin tarafından yalnızca Gök- türk alfabesi ile yazılmıştır. Bu yönüyle Yollug Tigin, edebi- yatımızdaki ilk yazardır. A) I ve III II. Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiş taşlar, Göktürk Kitabeleri olarak bilinir. D) I ve IV III. Kül Tigin Kitabesi'ni Bilge Kağan diktirmiştir. IV. Tonyukuk Kitabesi'nde Vezir Tonyukuk, yalnızca Göktürk- lerin kahramanlıklarını anlatmıştır. Nazm V. Bilge Kağan kitabesi, Bilge Kağan vefat ettiğinde onun ani- sına oğlu tarafından diktirilmiştir. Nes karifie Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden hangilerinde bilgi yanlışı vardır? B) I, IV ve V C) Il ve V E) I, III ve V 3. 15. yüzyıl Divan şairlerinden olan sanatçı, 1441 yılında He- rat'ta dünyaya gelmiştir. Devlet adamı ve edebiyatçıdır. Ana- dolu dışında, Çağatay sahasında eser vermiş din dışı Divan şairidir. Aynı zamanda Hamse sahibi olan ilk Türk edebiya- ti sanatçısıdır. Lirik ve canlı bir anlatıma sahiptir. Kaşgarlı rak tanınan sanatçı, Muhâkemetü'l-Lügateyn adlı kitabında Mahmut'tan sonra Türk diline en büyük hizmet eden kişi ola- inturarak pek çok yerde Türkçenin

7. Atabelul Hakayık / Edip A. Jakolai (1) Dad İspehsalar Beg üçün bu kitap a Çıkardım ajunda atı kalsu tip Kitabını körgen eşitgen kişi b Şahımnı du'a birle yad kilsu tip c a → Düz sayılır (Bu kitabı, Dad İspehsalar Bey'in adı kalıcı olsun ve ona dua edilsin diye yazdım.) (11) Edip Ahmet atım edep, pend sözüm a Sözüm bunda kalur barur bu özüm a Kalür küz, keçer yaz, baru; bu ömür b Tüketür ömürni bu yazım küzüm a (Adım Edip Ahmet, sözüm öğüttür Özüm göçer, sözüm kalır Yaz geçer, güz gelir, ömür biter Yazım, güzüm, ömrüm tüketir) ->> Düz sayılır Aynı eserden alınan bu metinlerden hareketle aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? ilk Gea beim 840 A) Nazım biriminde beyit ve dörtlük kullanımı söz konu- beyit sudur. > burada beyit čineği yot amaz, Dign Leri8 101 B) Kim tarafından kaleme alındığı belirtilmiştir. datt C) Devrinin bir devlet büyüğüne ithafen yazılmıştır. + D) Arapça, Farsça sözcükler kullanılmaya başlanmıştır. E) Düz ve çapraz uyak düzeni vardır.

3. Kaptanın takım arkadaşlarıyla yaptığı konuşmadan sonra basketbolcular maçı kazanacaklarına inanmaya başlamıştı. Bu inançla sahaya dönen oyuncular, kazanmak için son nefeslerine kadar mücadele etmişler ve maçı almışlar- dı. İnanmanın başarmak olduğunu fark eden oyuncular büyük bir sevinçle birbir- lerine sarıldılar. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi- nin örneği yoktur? A) Birleşik çekimli fiil B Zarf fiil C) Birleşik fiil D) Sifat fir E isim fiil

saatnda 12. Aşağıdaki dizelerden hangisinin uyağı öteki- lerden farklıdır? A) Yedi göllerde yedi iklim yaşadık Mutluyuz öylesine fakat ne yazık B) Gelmez bir daha böyle bir sonbahar İnsan o saltanatı bir defa yaşar C) Dillerde eski sevdaların tadı Herkes ömrünü yeniden yaşadı D) Taşına, toprağına şiirler katmış Yer yüzünde böyle bir cennet yaratmış Bakarken bir ağaca dalgın dalgın Duyduk hüznünü solan sonbaharın etterley rer 16. Sen gül da Ben dağ Sen açıl Ben sa Bu da lener

5. . "Mutluluk veren bilgi" anlamına gelen eser mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen eser din ve ahlak ko- nularını kapsar. "Türk dilinin toplu sözlüğü" anlamına gelen eser, sözlük ve dil bilgisi kitabıdır. "Hikmet şiirleri kitabı" anlamına gelen eser dinî ve öğretici bir eserdir. Bu cümlelerde aşağıdaki eserlerden hangisiyle ilgili bir bilgi verilmemiştir? ● A) Divan-ı Hikmet C) Divanü Lügâti't-Türk B) Kutadgu Bilig D) Kitab-ı Dede Korkut SEAtabetü'l Hakayık 91 10

s Dönemi Şiiri 5. Garip, fakir, yetimleri her kim sorar Râzı olur o kulundan Allah Ey habersiz, sen bir sebep, kendisi saklar Hak Mustafa öğüdünü işitip dedim ben işte Yedi yaşta Arslan Baba'ya verdim selâm Hak Mustafa emanetini eyleyin armağan İşte o zamanda binbir zikrini eyledim tamam Nefsim ölüp lâ-mekâna yükseldim ben işte Bu dizeler biçim ve içerik özellikleri dikkate alın- dığında aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? A) Yunus Emre C) Ahmet Yesevi B) Hacı Bayram Veli D) Kaşgarlı Mahmut E) Yusuf Has Hacip

8. 1. Divanü Lügati't-Türk - Arapça II. Kutadgu Bilig - İlk mesnevi III. Atabetü'l-Hakayık - Siyasetname IV. Divanü Lügati't-Türk - Ansiklopedik eser V. Divan-ı Hikmet - Hece ölçüsü Yukarıdaki numaralanmış eserlerden hangisi yanında verilen özellikle örtüşmemektedir? A) | B) II C) III D) IV E) V

7. 1. Bayburtlu Zihni II. Yunus Emre III. Âşık Ömer IV. Kaygusuz Abdal V. Âşık Paşa Yukarıda sanatçısı verilmeyen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Risaletü'n Nushiyye B) Garipname C) Şairname Açık ömer D) Sergüzeştname11021601 E) Marifetname

A Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 8. 9. 6 ● ● Dedikoduyu değil güzel sözü öğütleyen, sevgi ve hoşgörü içinde yaşamanın önemini anlatan, insanlara saygı duyma ve cömert olma gibi ahlaki değerleri ön plana çıkaran âdeta bir yaşam rehberidir. Yazılı Türk edebiyatının ilk dönemlerinden günümüze ulaşan ve XII. yüzyıla ait olan eser, Hakaniye lehçesi de denilen Karahanlı Dönemi Türkçesinin elimizde bulunan nadir örneklerinden biri olması ve Orta Asya Türk kültüründen izler taşıması dolayısıyla da edebiyatımız içinde ayrı bir yere sahiptir. Gazel biçiminde uyaklanmış 40 beyit ve mâni biçiminde uyaklanmış 101 dörtlükten oluşan eser, aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Bazı özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Göktürk Kitabeleri B Kutadgu Bilig C) Atabetü'l-Hakayık D) Divanü Lügati't-Türk E) Divan-ı Hikmet Denizli'de doğan Ismail Çetişli ilk ve ortaöğrenimini Denizli ve Isparta'da, yükseköğrenimini Erzurum'da Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde tamamladı. Dört yıl öğretmenlik yaptıktan sonra Fırat Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak çalıştı. Servetifünun'da Mensur Şiir A PALME YAYINEVİ 10. Mecr Ahi d Mecr Günc Mecn Müla Mecr Guya Mecr Bâg- Bu di söyle A) D B) M D) Te E) M 11. XIII. yü düşün dünya edilere olarak sıkıntıl ortaya samim

5 6. Aşağıdakilerin hangisinde daralmaya uğrayan bir keli- me vardır? A) Çocukların belli bir yaştan sonra diş fırçalamayı alışkan- lık haline getirmesi gerekiyor. B) Pastaneden poğaça almak için evden çıktı ama iki saat- tir eve gelmedi. Ses Bilgisi / Ünlüler ile İlgili Ses Olaylan Sen de gelirsin diye düşünmüştüm, neden yalnız bırak-- tın beni? D) Eskiden evlerde sular kesilirdi, suların günlerce diği olurdu. gelme- E) Arabayı tamire götürmesi gerekiyordu ama hiç boş vakti yoktu. Töğrenclişi

t 11. Bilge Tonyukuk ve Yollug Tigin tarafından yazılan 1 Orhun Yazıtları, Uygur alfabesi ile yalın bir dil kulla- || ||| IV nılarak kaleme alınmış; yapıtlarda Göktürklerin ba- ğımsızlıkları için Çinlilerle yaptıkları savaşlar ve bu V savaşlar sonunda devleti nasıl kurdukları anlatıl- mıştır. igi Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangi- sinde bir bilgi yanlışı vardır? C) III A) L B) II duklan anla Tarih, ani v şit ilk ömel D) IV ilk kez 189 kolog Th muştur. E) V Göktür Tür ğu m O

3. 12. yüzyılda Edip Ahmet tarafından yazılan "Atabetü'l Hakayık" bir ahlak ve öğüt kitabıdır.) Didaktik bir özel- lik gösteren yapıtta cömertlik, doğruluk, ilim gibi konular işlenmiştir (III) Kitabın giriş bölümü gazel biçiminde, asıl konuyla ilgili bölümleri ise dörtlük şeklinde yazılmıştır. Hece ölçüsüyle yazılan kitapta Hakaniye lehçesi kullanılmıştır. (V) Yazarın, eserinde Arapça ve Farsça sözcükleri de kullanması, Türkçenin bu dönemde Arap- ça ve Farsçanın etkisinde kaldığının bir göstergesidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? ATT STI (CNI) DIV E) V

A) Ahteri Sözlüğü C) TDK Türkçe Sözlük D) Kamus-1 Türki b. Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür. Kâşgarlı Mahmut tarafından Türkçenin Arap dili karşısında zengin bir dil olduğunu göstermek amacıyla hazırlanmıştır. Kültür ve dil tarihimiz açısından önemli olan bu eserde; hemen her söz; içinde geçtiği cümleler, şiirler, atasözleri ve deyimlerle örneklenerek verilmiştir. Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü B) Dîvânu Lugâti't-Türk C) Derleme Sözlüğü D) TDK Tarama Sözlüğü . Bilimsel çalışma yapan biri aşağıdaki sözlüklerden en çok hangisine ihtiyaç duya- bilir? A) Genel sözlük B) Terimler sözlüğü A.1. Ger Kelime anlamı, he- lak" dendi birden faz 5. U a. Ede ni m E