Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı Soruları

A KİTAPÇIĞI Geçmiş zamanların birinde Dell Dumrul isimli bir adam yaşarmig. Bu adam, yaşadığı yerde bulunan kuru bir çayın üzerine köprü yaptirmiş ve köprü den geçen insanlardan 30, geçmeyen insanlardan ise zorla 40 akçe alirmiş. Bir gün obadan bir feryat almış ve üzülmüş. Bunun üzerine Azrail'e çok kız- yükselmiş, Deli Dumrul bir yiğidin öldüğü haberini mig. Ona meydan okumayı çok istemiş ve bunun için Allah'a yalvarmiş. Bir gün Deli Dumrul'un ver- diği şölene Azrail de gelmiş ve Deli Dumrul ona kilicini savurarak öldürmek istemiş. Ancak Azrail güvercine dönüşerek uçuvermiş. Deli Dumrul da atına atlayarak Azrail'in peşine düşmüş. Yukarıda bir metni de verilen Dede Korkut Hika- yeleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) 15. yüzyılda yaşayan meçhul biri tarafından ya- zilmiştir. B) Hikayelerde olaylar şiirlerle, kahramanların duy- gu ve düşünceleri ise düzyazıyla dile getirilmiştir. C) Türklerin eski yaşam tarzlan ile ilgili ayrıntıların yanında Islam dini ile ilgili özellikler de bulun- maktadır. D) Hikayelerin konuları; aşk, yiğitlik gösterisi, kah- ramanlık ve Oğuzların çevredeki boylar ile kendi iç mücadeleleridir. E) Olağanüstü olaylarla gerçeğe uygun olaylar iç içe verilmiştir.

albIdoib qite prost in led nobo se il nabelAY ilipli 3. 78 Göktürk Yazıtları II. Mağara III. IV. Efrasiyab V. Ergenekon Destanı Divanü Lügati't - Türk Numaralanmış ifadelerden hangisi aşağıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez? A) Alper Tunga B) Hun Devleti C) Mit D) Sav E> Yolluğ Tigin (3 breftit III

A IL MILLÎ EĞİTİM MU 14. Gece; bülbül ağaran vakte kadar ağlarmış Eski Şiraz'ı hayal ettiren ahengiyle Bu dizelerle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sifat-fiil vardır, B Yüklemi basit zamanlıdır. SBirleşik fiil vardır. D) Etken çatılı bir cümledir. E) Birleşik yapılı bir cümledir.

14. Kutadgu Bilig ile ilgili aşağıda verilen bilgilerin hangi- sinde yanlışlık yapılmıştır? B A) 6645 beyitlik bir mesnevidir, eserde yer yer dörtlüklere de rastlanır. B) Çeşitli bölümlerde sagu, koşuk örneklerine yer veril- miştir. CDört kavramı temsil eden dört kişinin konuşmalarından meydana gelmiştir. DY Yusuf Has Hacip'in bilinen tek eseridir. EX Eser, alegorik özellikler gösterir.

2. frictob Türk edebiyatı kolay anlaşılabilmesi adına Mehmet Fuat Köprülü tarafından bölümlere ay- rılmıştır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi farklı bir su dönem içerisinde yer alır? A) Geçiş Dönemi B) Tanzimat edebiyatı C) Millî edebiyat D) Servetifünun edebiyatı E) Fecriâti edebiyatı

5. Deneme - 4 (1) İnsanlar günlük yaşamlarında bulun- dukları sosyal ortamlarda farkında ola- rak ya da olmayarak birbirleriyle iletişim içindedirler. (II) İnsan; hayatını devam ettirebilmek, ilişkiler kurabilmek ve kendi- ni ifade edebilmek için çevresiyle sürekli iletişim hâlindedir. (III) İnsanın olduğu her yerde, her zaman insana özgü ve belirli anlamlar ifade eden kurallar ve kalıplar ile gerçekleşen bir iletişim vardır. (IV) Kişiler arasındaki iletişim, sosyal bir varlık olan insanın yaşamını kolaylaştı- ran ya da zorlaştıran önemli bir olaydır. (V) Bu nedenle iletişim, insan yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Bu parçada numaralandırılmış cüm- lelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) X. cümle kurallı, olumlu ve birleşik bir cümledir. B) 11, cümle öge ortaklığı olan sıralı bir cümledir. CII. cümle birden fazla yan yargısı bulunan girişik birleşik cümledir. D) IV. cümle kuralli ve olumlu bir ad cümlesidir. V. cümle olumlu, kurallı ad cümlesidir.

11. Tasavvufî Türk halk edebiyatının ilk örneği olan 12. yy. da Ahmet Yesevi tarafından yazılmış; önce sözlü gelenekte oluşmuş, sonra yazıya geçirilmiş- tir. Yapıt halk diliyle, dörtlüklerle ve hece ölçüsüyle yazılmıştır. Hakaniye Türkçesiyle yazılan bu yapıtta Yesevilik tarikatının öğretisi yapılmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Divanu Lūgati't-Türk B) Atabetü'l Hakayık C) Kutadgu Bilig D) Kitab-ı Dede Korkut E) Divan-ı Hikmet

4. fu Biligdin urur men sözümke ula Biligligke ya dost özüngni ula Bilig birle bulunur saadet yol Bilig bil saadet yolını bula Günümüz Türkçesiyle (Bilgiden atarım sözlerime temel: Ey dost, bilgiliyle hep beraber ol; Mutluluk yolu bilgi ile bulunur, Bilgi edin ve mutluluk yolunu bul.) Mutluluke Jere bigi Kutagu Bilig Yukarıdaki dizeler dil, biçim ve içeriği dikkate alın- dığında aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmış olabilir? Test A) Atabetü'l-Hakayık B) Divanü Lügati't-Türk CRisaletü'n-Nushiyye DY Göktürk Yazıtları E) Kutadgu Bilig Etkinlik Aşağıda v (D) veya retleyiniz Yusuf Has Hacip (M.yy) Ded tan yeci en 2 De es ta 3 4

Aruz ölçüsü kullanılmıştır. Mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. Alegorik bir eserdir. Ahlaki-didaktik bir özelliği vardır. Siyasetname niteliği taşımaktadır. Bazı özellikleri verilen eser, aşağıdakilerden hangi- sine aittir? 3. • ● . ● ● Dimi hikret A) Hoca Ahmet Yesevi C) Ali Şir Nevai Az Y B) Edip Ahmet Yüknekilo< D) Kaşgarlı Mahmut Diven E) Yusuf Has Hâcip :) kale LEGAL Bu ha

3- 7- r. E 4. Kul Hâce Ahmed nasihatnı özüge kil Ey bîhaber halknı koyub özüngni bil Tağdın ağır günahing bâr özüngge kel Hakk cemâlin körsetmese damen bolay Bu dizeler biçim ve içerik açısından incelendiğinde aşağıdakilerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Risaletü'n Nushiye C) Divan-ı Hikmet B) Atabetü'l Hakayık D) Kutadgu Bilig E) Divanü Lügati't-Türk

2 13. 1. Edebiyatımızın ilk mesnevisi, aruzla yazılmış ilk büyük eserdir. II. Destan, koşuk, sav, sagu örneklerine ilk kez yer verilen eserdir. III. Hakaniye lehçesiyle Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan eserin dili Arapça, Farsça kelimelerden oluşan ağır bir dildir. IV. Sade bir dille yazılan eserde İslamiyeti yaymak amaçlanmıştır. 162 Yukarıdaki numaralı cümlelerde özelliği veril- meyen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Divan-ı Hikmet B) Mantıku't Tayr C) Divan-ı Lügati't Türk D) Atabetü'l Hakayık E) Kutadgu Bilig

sra- lan ek- na- mış- az- de- ne- ine ey- sid ya şah bir W ft A 13. Hanlar hanı Han Bayındır yılda bir kez toy idüp Oğuz biglerin konuklar idi. Gine toy idüp atdan aygır, deveden buğra, koyundan koç kırdurmış idi. Bir yere ağ otak, bir yere kızıl otak, bir yere kara otak kurdurmış idi. Kimün ki oğlı, kızı yok, kara otağa kondurun, kara kiçe altına dö- şen, kara koyun yahnısından önine getürün, yir ise yi- sün, yimez ise tursun gitsün, dimiş idi. Oğlı olanı ağ ota- ğa, kızı olanı kızıl otağa kondurun; oğlı kızı olmayanı Al- lah Ta'âla kargayupdur, biz dahi kargaruz, bellü bilsün, dimiş idi. Oğuz bigleri bir bir gelüp yığnak olmağa başla- dı. Meğer Dirse Han dirler idi, bir bigün oğlı, kızı yoğ idi. Soylamış görelüm hanum ne soylamış: Salkum Salkum tan yilleri esdüginde, Sakallu bozaç turgay sayradukda, Sakalı - uzun tat eri banladukda, Bidevi atlar issini görüp okradukda, Aklu karalu seçilen çağda, Göksi gözel kaba tağlara gün degende, Big yiğitler, cilasunlar birbirine koyulan çağda, Alar sabah Dirse Han kalkubanı yirinden örü turup kirk yigidin boyına alup Bayındır Han'un sohbetine gelür idi. 13 (0 (93) SIT (3 Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Destan geleneğinden halk hikâyesine geçiş sürecinin ürünü olup yazarı Dede Korkut'tur. 120X B) Türklerin İslamiyet'i yeni kabul ettiği dönemde oluştu- ğundan Arapça, Farsça sözcükler fazla değildir. C) 14-15. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini yansıtır. Üslubunda seci ve aliterasyonlara, sözcük tekrarları- na dayalı güçlü bir ahenk vardır. E) Tahkiye bölümlerinde nesir, konuşmalarda ise nazım kullanıldığı görülür.

A KİTAPÇIĞI 13. Ruhu zenginleştiren oldukça dingin bir havası var Kaş'ın. I www.ebalo! om Turuncu rengin hâkim olduğu gün batımını seyretmek || insana ayrı bir keyif veriyor. Hava kararınca bu kez göz- ARTI ler bir başka yere kilitleniyor. Kaş'ın hemen karşısında, "Şuradan üç, beş kulaç atsam bir nefeste giderim." IV denecek kadar yakında duran "Meis Adası"nın ışıkla- ri parlıyor. Ege ve Akdeniz Bölgesi'nin çok yerinde Yu- nan adalarının gece ışıkları gözlenir. Ama Kaş'a akan parlaklığın oluşturduğu kompozisyon bir başka. lilek ibmilie Divo nemo (0 Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir? quio sbis sasvic p se frem -nupA) 1.bnion B) II. o C) ID) IV. I. EYV. 15. () a dig y SON ncılık Ⓡ STH

24. Edebiyat bir sanat verimi olarak elbette yaşananlardan bes- lenerek yola çıkıyor. Henüz hiç kimse başka bir gezegende yaşayıp da üretmediğine göre, sanatçı yaşadığı dünyanın sorunlarını taşıyor eserlerinet Bilimkurgu, ütopya, fantastik gibi edebî türler buna ayak uyduruyor. Ancak eserde bazen de dar bir kapıdan bakmak, kendi hayalinin, inanç odağının uzantısını arayarak bulmak gibi gaflete de düşebiliyor insan. Daha somut olarak bir ülkede yaşanan, konuşulan her şe- yin edebiyata kurgulandığını düşünmek saçma olmaz. Ya- ni kimilerinin dediği gibi edebiyatın toplumla ilgili olmadığı tamamen yalandır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A)örnekleme yapılmıştır. B) Betimleme vardır. D) Tartışma yazısıdır. k Kara Kutu YA C) Tanık gösterilmiştir. E) Isim cümlesi yoktur.

9. AYT 04 ● Divan-ı Hikmet Kutadgu Bilig AA • Atabetü'l-Hakayık Yukarıda verilen eserlerin ortak özellikleri arasında aşa- ğıdakilerden hangisi gösterilemez? Didaktik bir içeriğe sahip olma BY Hakaniye lehçesi ile yazılma C) Tasavvufî nitelikler taşıma D) Beyit ve dörtlüklere yer verme E) Geçiş Dönemi eserleri olma F

15. . 11. yüzyılda Yusuf Has Hacip tarafından yazıl- mıştır. İslamiyet etkisinde yazılan ilk edebî eserdir. Eserin adı, mutluluk veren bilgi anlamına gelir. Yukarıda bazı özellikleri verilen eser aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Kutadgu Bilig B) Divân-ı Lügati't - Türk C) Divân-ı Hikmet D) Atabetü'l-Hakâyık D) Vesiletü'n-Necât 104GNLYKS121718 5