Geleneksel Türk Tiyatrosu Soruları

BATI ETKİSİNDEKİ TÜRK TİY 1. 4. Tanzi I. Ő bo OK00-10.05KT018 Tanzimat Dönemi tiyatrosuyla ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) Vatan, özgürlük, inançlar, aile ilişkileri gibi konular işlenmiştir. B) Yazarlar, tiyatrolarında öğretici olmayı hedeflemiş. lerdir. C) Oyunlarda teknik kusurlar vardır. D) Geleneksel Türk tiyatrosunun etkileri gözlenir. E) İlk tiyatro okulları bu dönemde kurulmuştur. II. Y III. K IV. o V. T yargil Allye

12.1. Asıl adı Ruşen Ali olan 16. yüzyıl halk ozani, Bolu 13. Bevi'nden babasının intikamını almak için dağlara çıkmış, kavganin ve özgürlüğün sembolü olmuştur. Bu olayı anlattığı koçaklaması çok tanınmıştır. (Köroğlu) II. 17. yüzyıl saz şairlerindendir. Aşık edebiyatının en üretken ismidir. 1500'e yakın şiiriyle yüzyıllar boyu süren bu geleneğin en ünlü ve en çok eser birakan şairi olmuştur. (Bayburtlu Zihni) III. 19. yüzyıl halk ozanıdır. Kayseri ilinin Develi (Eve- rek) ilçesinde doğmuş ve ismi daha çok memleke- tiyle anılmıştır. Hem hece hem aruzla şiirler söyle- miş, edebi sanatlarla birlikte atasözleri ve deyimleri ustalıkla kullanmıştır. (Seyrani) IV. Divan şiirinin etkisinde kalan çağdaşlarının aksine halk zevkine bağlı doğal söyleyişle ün kazanmıştır. IV. Murat'ın Bağdat Seferi'nde bulunan Genç Os- man için yazdığı destan, en tanınmış şiiridir. (Kayıkçı Kul Mustafa) V. Hayatı hakkında kesin bilgi bulunmamakla birlikte 17. yüzyılda Çukurova-Toroslar'da doğup yöre- nin Türkmen aşiretleri arasında yaşadığı anlaşılan ozan, âşık edebiyatının en önemli lirik şairlerinden- dir. (Karacaoğlan) Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde veri- len bilgi ayraç içindeki şairle ilgili değildir? A) B) II C) III D) IV E) V

27. Karagöz ile Orta Oyununun karşılaştırılmasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Orta Oyununun kişileri ve fasılları Karagöz oyunuyla büyük oranda benzerlik gösterir . B) Karagöz sinırlı sayıda kişiye, orta oyunu ise çok sayıda kişiye hitap etmesiyle birbirinden ayrılır. C) Her ikisinde de çeşitli mesleklerden yörelerden, uluslardan insanların mesleki ve yöresel özellikleri, ağızları, taklitleri edilir. D) Her iki türün de kişi sayısı fazladır ve birbirine benzer özellikte tiplere rastlanmaktadır. LE) İkisinde de gülmece ögesi, yanlış anlamalara, nüktelere ve güldürücü hareketlere dayanır.

10. Hacivat - Of .**.* hay Haak! "Hacivat, perde gazelini okur, konuşmaya başlar.) Yâr bana bir eğlence medet! Aman bana bir eğlence medet! Karagöz - (Atlar, boğuşmaya başlarlar.) Dur Hacivat sakalımı yoldun! Hacivat - Aman birader bırak. Burnumu kirdin. Karagöz - Kirilsin keratal Hacivat - Bak Karagöz'üm, sen benim kırk yıllık arkadaşım- sin, eğer dinlersen sana babamdan kalma birkaç nasihatım var. Bunları sana vereyim, adam olur- sun, bana dua edersin. Bu parça Karagöz oyununun aşağıda verilen hangi bölü- münden alınmıştır? B) Muhavere C) Fasil A) Mukaddime D) Bitiş E) Sunuş

MAZANIM ODAKLI SORULAR o A 1. Video GELENEKSEL TÜRK 1. HACİVAT - Vay! Sen mektebe başladın mı? 3. KARAGÖZ Başladım ya, ne sandın? HACİVAT Başladığınız mektep iptidai mi, yoksa rüştiye miydi? KARAGÖZ Ulan, ne eşeksin be! Iptidaiye başladım. HACİVAT Mürekkep yaladınız mı? KARAGÖZ Evet, yaladım. Bu parçayla ilgili olarak 1. Diyalog tekniği söz konusudur. II. Argo ifadelere yer verilmiştir . III. Güldürü unsuru ağız taklidine dayalıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! ar B) Yalnız II coretan C) Yalnız III D) I ve II E) I. Il ve III

13. Aşağıdaki açıklamaların hangisi ayraç içindeki terimle ilgili değildir? A) Gölge oyununda sarhoş, zorba, kaba kuvvetine gü- venen kavgacı tiptir. (Hayalbaz) B) Orta oyununda gösterinin sergilendiği alana denir. (Palanga) C) Dekorunu bir iskemle, mendil ve baston oluşturduğu tek kişilik halk tiyatrosudur. (Meddah) D) Hacivat'ın bir müzik eşliğinde perdeye girip "of, hay, haak!" diyerek perde gazeline başladığı bölümdür. (Mukaddime) E) Orta oyununun kültürlü, aydın ve saray ağzıyla ko- nuşan başkişisidir. (Pişekâr)

8. Arzbar: Pişekár: Galiba beni tanımadınız birader? Kavuklu: Hayır tanımadım. Pişekâr: Canım, bir kerre yüzüme iyice bak. Kavuklu: Canım tanımadım, zorla mi tanıtacaksın? Çekil de yoluma gideyim diyorum, buralarda duracak hâlde değilim. Ona da sen sebep oldun. Bir de yolumdan alıkoymak istiyorsun. Tekerleme: Pişekâr: Evet, şimendüfere bininiz, hadi! Kavuklu: Ne o acelen ne? Pişekâr: Efendim, hareket. Kavuklu: Çenene bereket, dur da ne diyeceğimi, nerede kaldığımı hatırlayayım. Bir orta oyununda bu parçaların yer aldığı bölüm aşağıdakilerden hangisidir? B) Muhavere A) Fasil C) Mukaddime E) Palanga D) Prolog

E) Oğuz kağan Desta SINAV 7. Arzbar: Pişekâr: Galiba beni tanımadınız birader? Kavuklu: Hayır tanımadım. Pişekâr: Canım, bir kerre yüzüme iyice bak. Kavuklu: Canım tanımadım, zorla mi tanıtacaksın? Çekil de yoluma gideyim diyorum, buralarda duracak hâlde değilim. Ona da sen sebep oldun. Bir de yolumdan alıkoymak istiyorsun. Tekerleme: Pişekâr: Evet, şimendüfere bininiz, hadi! Kavuklu: Ne o acelen ne? Pişekâr: Efendim, hareket. Kavuklu: Çenene bereket, dur da ne diyeceğimi, nerede kaldığımı hatırlayayım. Bir orta oyununda bu parçaların yer aldığı bölüm aşağıdakilerden hangisidir? A) Fasil C) Mukaddime B) Muhavere D) Prolog E) Palanga

2. "Karagöz oyunu" ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangi- si yanlıştır? A) Önceden hazırlanmış yazılı bir metin olmadığından, doğaçlama esasına dayanır. V B) "Çelebi", "Tuzsuz Deli Bekir", "Beberuhi" oyuncu tip- lerindendir. C) Karagöz oynatan kişilere "hayali" (hayalbaz) adı verilir. D) Halk arasında "kol oyunu" olarak da bilinir. E) Baş oyunculardan biri, cahil halk tipini temsil eden "Karagöz”dür.

CHOC 21. Şairin amacı, duyuşta ve söyleyişte yalınlık olmalıdır. Bunun için halkın konuşma dili esas alınmalıdır. Nazımla şiiri bir tutan anlayış aşılmalıdır. Birer nazım ögesi olan vezin ve kafiyenin şiirde yeri yoktur. Vezin ve kafiyeye dayalı olan ahenk de şiirden atılmalıdır. Mevcut şiirin temel yanlışlarından biri olan yapaylığın yalınlaştırılması, doğallaştırılması gerekmektedir. Şiirin doğallaşmasını engelleyen söz ve anlam sanatlarına gerek yoktur. Şiir "müreffeh sınıfların" temsilcisi olamaz. Onun yönelmesi gereken toplum kesimi, ekonomi ve zevk bakımlarından gelişmemiş halk katmanı olmalıdır bir başka deyişle, şiir azınlığın değil; çoğunluğun sanatı olmalıdır. Şiirin söz konusu toplumsal yönelimi eski ve mevcut şiirin amaçla- rıyla uygulamaya dönüştürülemez. Parçada verilen görüşler, aşağıdaki şairlerden hangi- sine ait olabilir? A) Orhan Veli Kanık C) Behçet Necatigil B) Edip Cansever D) Attila İlhan E) Cahit Zarifoğlu 212112202 6

12. (1) Karagöz ve orta oyunu geleneksel Türk tiyatrosunun belli başlı türlerindendir. (II) Bunlar, önceden yazılmış ve ezberlenmiş metinlere dayanmaktan ziyade gösteriyi ön plana alır. (ill) Orta oyununda asıl konunun işlendiği bölüme "fasil" adı verilirken Karagöz'de bu bölümün adı "muhavere"dir. (IV) Zaman zaman her iki oyuna da müzik eşlik eder. (V) Kişiler açısından bir karşılaştırma yapılırsa Karagöz'deki Hacivat'ın orta oyunundaki karşılığı Pişekâr, Karagöz'ün karşılığı ise Kavuklu'dur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) ! B) 11 C) D) IV E) V

Do Yazılı metne dayanmaz. Doğaçlamadır. II. Yanlış anlamalar ve güldürü ön plandadır. Başlıca tipleri "Daryazen" ve "Hayalbaz"dir . vu. Orta oyunu çok aktörlü, çalgili bir oyundur. W. Çalgının işe karşması, sadece başta ve sahneye yeni giren her aktörü haber verme sırasındadır. Oyun, sahne olarak kabul edilen ve etrafı seyircilerle çepeçevre çevrilmiş bir alanda oynanır, Orta oyunu ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden han gisi yanlıştır? A) 1 B) II C) IN D) IV E) V

9. 1. Yazıll metne dayanmaz. Doğaçlamadır. II. Yanlış anlamalar ve güldürü ön plandadır. Başlıca tipleri "Dayrezen" ve "Hayalbaz"dır. III. Orta oyunu çok aktörlü, çalgili bir oyundur. IV. Çalgının işe karışması, sadece başta ve sahneye yeni giren her aktörü haber verme sırasındadır. V. Oyun, sahne olarak kabul edilen ve etrafı seyircilerle çepeçevre çevrilmiş bir alanda oynanır. Orta oyunu ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden han- gisi yanlıştır? A) B) II C) III D) IV E) V Diğer sayfaya geçiniz. ►►►

1.- 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 3 Piş Hacivat · Hoş geldin Kara- göz'üm! Karagöz - Hoş bulduk kel ka- falı kara üzüm! göl rür Ka ne Pi: ook sü ka Köyün Hacivat - Nereden gelip nere- ye gidiyorsun? Karagöz - Bir yere gittiğim yok da, oğlumla kaç saattir oku- ma-yazma çalıştık, biraz gezeyim dedim. Hacivat - Tabii iyi yaptın efendim, kafan balon olmuştur. Karagöz - Hay hay, kafam balon oldu da uçmasın diye boynuma yapıştırdım. PH ş ya K P K F Hacivat – Hemen yanlış anlama, yani uzun zaman ders çalışmaktan kafan şişmiştir. Karagöz - Kafam pişti de soğutmaya çıktım. Hacivat - Allah iyiliğini versin! Neyse çalışmalar iyi gidiyor mu? Karagöz - Hem de nasıl iyi gidiyor, bilemezsin Hacı Cav- cav! Sen söyle de müdür ilkokul diplomamı hazırlasın. Bu parça Karagöz oyununun hangi bölümünden alın- mıştır? 3. A) Mukaddime C) Fasil B) Muhavere D) Bitiş E) Başlangıç 4. 2. Aşağıdakilerden hangisi Karagöz oyununun bir özelli-

BENİM HOCAM 12. (1) Meddah sanatı daha çok kahvehanelerde sunulan bir gösteri olduğu için seyirci - dinleyicilerle iç içe olan bir türdür. (II) Meddah'ın taklitli anlatımında kullandığı değ- neği ve makreme denilen peşkiri ya da mendili vardır. (III) Meddah bu iki aracı farklı tipleri yansılarken çeşitli formlar- da kullanır. (IV) Karagöz, Karagöz oynatıcısının hünerine bağlı olarak çeşitli tipleri yansılayan tasvirlerin el peşrevi diye isimlendirilen sopalarla perde arkasından oynatıl- masıdır. (V) Tüm şarkı, türkü, ses ve görüntü etmenlerini hayalbaz ve sandıkar birlikte yapar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) BY II A DIN SAV i Diğer sayfaya geçiniz. ►►► So

18 2. \) XVIII. yüzyıldan itibaren geleneksel Türk tiyatrosunda yerini aldığı bilinen orta oyunu; o dönemin sosyal, kül- türel ve siyasi yaşamından izler taşır. (11) Herhangi bir yazılı metne bağlı kalmadan belli bir konu çerçevesinde, canlı oyuncular tarafından, doğaçlama olarak oynanır. (III) İçinde belirli dekorları olan sabit bir sahnesi vardır. (IV) Başlıca kişiler, Karagöz oyununda olduğu gibi tip özelliği gösterir; bu tipler okumamış kesimi temsil eden Kavuklu ile aydın kesimi temsil eden Pişekâr'dır. (V) Ka- ragöz oyununda olduğu gibi Osmanlı coğrafyasının her köşesinden oyuncu tipleri, oyuna dâhil olabilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) iv E) v