Halk Şiiri Soruları
Lise Türkçe
Halk Şiiri12. En doğrusu dosta düşmanına iyilik etmen
lyilik seven kötülük edemez zaten
Dostuna kötülük ettin mi düşmanın olur
Düşmanınsa dostun olur, iyilik edersen
Bu dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Rubai
CITürkü
B) Murabba
DYŞarkı
ETMâni
Lise Türkçe
Halk Şiiri4. y Kutadgu Bilig, 11. yüzyılda Yusuf Has Hacip ta-
1069
rafından, insana mutlu olmanın yollarını göstermek
için kaleme alınmıştır. (II) Bu eser sadece ahlak der-
si veren kuru bir öğüt kitabi değil, insan hayatının
anlamıni tahlil ederek onun cemiyet ve dolayısıyla
devlet içindeki görevlerini belirleyen bir hayat fel-
sefesi sistemidir. (III) Karahanlı hükümdarı Tabgaç
Buğra Han'a sunulan eser, mesnevi şeklinde ve aruz
vezniyle 6645 beyit olarak yazılmıştır. (IV) Eserde
adaleti, aklı, saadeti ve devleti temsil eden dört kah-
ramanın çevresinde gelişen olaylarla yazar, devlet
idaresinin ve sosyal düzenin nasıl olması gerektiğini
anlatır. (V) Eser aynı zamanda İslamiyet öncesi Türk
edebiyatını, tarihini, coğrafyasını, folklorunu, mitolo-
jisini anlatan önemli bir kaynak niteliği taşır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han-
gisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) |
B) 11
C) III
D) IV
E) V
islamiyet öncesi
gecią donemi
Lise Türkçe
Halk Şiiri.
7.
şiir ve düzyazı olarak karışık yazılmış-
tir.
II. Olaylar şiirle, diyaloglar düzyazıyla an-
latılmıştır.
III. Namaz kılma, dua etme gibi dini un-
surlara yer verilmiştir.
IV. Ahenk; nesir kısmında secilerle, nazım
kısmında aliterasyonlarla sağlanmıştır.
V. Anlatıcı; tüm ayrıntıları bilen, ilahi anla-
ticinin bakış açısına sahiptir.
"Dede Korkut Öyküleri"yle ilgili olarak yu-
karıda verilen bilgilerden hangisi doğru
değildir?
A) I.
B) II.
C) III.
DIV. E) V.
Lise Türkçe
Halk ŞiiriKronometre Türk Dili ve Edebiyatı
Denemeleri
Kro
15. Nazım birimi genellikle dörtlüktür. Dörtlük sayısı tür-
lere göre değişkenlik göstermekle beraber, daha çok
3-8'dir. Hece ölçüsü ve daha çok yarım kafiye kullanı-
mi bu manzumelerin diğer özellikleridir. Dinî-tasavvufi
edebiyat ürünlerinde ve XVIII. yüzyıldan itibaren bazı
saz şairlerinin şiirlerinde aruz ölçüsü ve beyit nazım
birimi de kullanılmıştır. Dil sadedir; bazı İslami terim-
ler dışında yabancı kelime azdır. En çok aşk, sevgili,
gurbet, din ve tasavvuf, ayrılık, ölüm, vatan, zaman-
dan şikâyet gibi konular işlenmiştir. Mensur eser-
lerde cümleler kısa ve anlaşılırdır. Devrik cümle yok
denecek kadar azdır. Birtakım eski kelimeler yanında
mahallî kelimelere de rastlanmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada-tanıtılan
edebî geleneğe ait bir tür veya şekil değildir?
AKoşma
B) Şarkı
iahi
DĐestan
E) Türkü
li
Lise Türkçe
Halk ŞiiriAu-yy
5. (1) Kaygusuz Abdal Alevi Bektaşi halk şiirinin kurucusu-
dur. (II) Şiirlerinde hem aruz hem de hece ölçüsü kullanmış.
(III) Nefelerinin çoğuna gizli hiciv-mizah ögeleri katarak
insanların kusurlarıyla alay etmiştir. (IV) Budalaname adlı
eserinde 15. yy. halk şiirinin sade örnekleri vardır. (V) Bunun
dışında Kitab-ı Miglate de önemli eserleri arasında sayılır.
Bu parçada numaralanmış yerlerdeki bilgilerden hangi-
sinde bir yanlışlık yapılmıstır?
B) I.
C) II.
D) IV.
E) V.
Lise Türkçe
Halk ŞiiriAşağıdakilerin hangisinde İslamiyet öncesi Türk des-
tanları kronolojik sıralamaya göre doğru verilmiştir?
A) Oğuz kağan - Alp Er Tunga - Bozkurt - Göç
B) Şu - Türeyiş - Bozkurt - Ergenekon
C) Alp Er Tunga - Oğuz Kağan - Ergenekon - Türeyiş
D) Ergenekon - Oğuz kağan - Türeyiş - Bozkurt
E) Şu - Oğuz Kağan - Türeyiş - Ergenekon
s
u
SH 6 u
a r1
Lise Türkçe
Halk ŞiiriTEST 3
Tork
sadakalelerden hangisinde Islamiyet öncesi yazılı
debiyatlariga verilen bilgi yanlıştır?
N. 10
Yukar
özell
A)
A) Göktürk ve Uygur alfabesi kullanılmıştır.
B) Uygur metinleri, daha çok Buda ve Mani dininin esaslarını
anlatan metinlerdir. +
C) Uygurlar Dönemi'nde "kökünç" adı verilen defterlere şiir-
ler yazılmıştır. +
D_Orhun Yazıtları, söylev türünün ilk örneği kabul edilir.
E) Orhun Yazıtları, Bilge Kağan'ın ağzından birlik ve bera-
berlik mesajı içerir.
Lise Türkçe
Halk ŞiiriC) Pir Sultan Abdal
D) Niyazi Misri
E) Kaygusuz Abdal
Aşağıdakilerden hangisi tekke edebiyatının temsilci-
Terinden birine ait olan bir şiirden alınmış olamaz?
A) Hakk'a âşık olan kişi / Akıtır gözünden yaşı
Pür nur olur içi dışı Tüter Allah diye diye
B) Cennet cennet dedikleri / Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene ver anları / Bana seni gerek seni
C) Ben eydiyrem kim ey gani / Nedir bu derdin dermanı
Zinhar esirgeme beni / Aşk oduna yak çaladım.
D) Çıkalım meydan yerine / Erelim Ali sirrina
Canu başı hak yoluna / Koyamazsın demedim mi?
E) Naz ile sallandı geldi / Gözleri kara bir güzel
Canıma bir ateş saldı / Yandırdı nara bir güzel
Edebiyot Soru Bankası
Lise Türkçe
Halk ŞiiriDede Korkut hikâyeleri türlü yönlerden önem taşır:
(1) Bu destanlar, Türk ruhundan çıkmış, Türk'ün öz benliğini vansıtan eserlerdir. (2) Bunlar, kendilerine yurt edin-
dikleri topraklar üzerinde boy atmışlardır. (3) Çerçeveleri savaşçı olmakla birlikte, bunlarda yankılanan asıl öz, yük-
sek bir ahlaka dayanmaktadır. (4) Soy sop içinde, aile icinde kök salmış bir ahlak, sağlam bir karakter, doğruluk
sözünün eri olma, gerektiği zaman kendini ortaya atma ve
insan olma, bu hikâyelerdeki kahramanların en belirgin çizgisidir.
hicbir sakıncayı düşünmeden kendini verme; kısacası
Ana ve eş sevgisi; yavuklunun bütün engellere, zamana karsı direnip süren, sönmeyen bağlılığı; oğul, baba, kar-
deş sevgisi, tek tek bütün hikâyelerin ana konuları olarak görülmektedir. Savaşta gözünü budaktan sakınmayan.
tek başlarına düşmanların, devlerin, hatta Azrail'in karşısına çıkan erkek kahramanlar, eş, çocuk ve arkadaşlarının
yanında uysal koca, baba ve arkadaşlardır. Kadınlar ve kızlar da en sıkışık zamanında erkeklerin yanında bir silah
arkadaşı olarak meydana çıkarlar.
8.
Dede Korkut hikâyelerinin önemi, numaralı cümlelerin hangisinde açıklanmıştır?
D) 4
B) 2
C) 3
A) 1
22
Lise Türkçe
Halk ŞiiriHalk Edebiyati
ilahiler, çeşitli tasavvuf gruplarında farklı isimlerle bilinir- :
ler. Bunlar şu şekildedir:
1. Nefes: Mevlevî tekkelerinde okunur.
II. Âyin: Alevî-Bektaşî tekkelerinde okunur.
III. Deme (deyiş): Alevîlerde cem törenlerinde okunur.
I. Cumhur: Mevlevî ve Bektaşî tekke ve dergâhlarında
okunur.
Yukarıdaki eşleştirmelerden hangileri yanlış yapıl-
mıştır?
A) Yalnız 1
C) I ve II
B) Yalnız II
E) Il ve IV
D) I ve III
Lise Türkçe
Halk ŞiiriCESİ TÜRK EDEBİYATI
4. Tanrı yine buyurdu: Bitsin, dokuz dalı da
Dallar çıktı hemence, dokuzlu bu dağıda
Kimse bilmez Tanrı'nın düşüncesi ne idi
Soylar türesin diye şöylece emir verdi
Dokuz kişi kılınsın; dokuz dalın köyünden
Dokuz oymak tünesin, dokuz kişi özünden
Bu dizeler aşağıdaki destanlardan hangisine
olabilir?
).
A) Türeyiş
B) Bozkurt
C) Ergenekon
D) Yaradıliş
E) Göç
2)
Lise Türkçe
Halk ŞiiriFarsça sözcükleri kullananlar da olmuştur.
7. Dede
Korkut hikâyeleriyle ilgili
verilen
aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Destahdan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi
A)
ürünüdür.
to
B)
12
hikâyeden
oluşan
Dede
Korkut
hikâyelerinde şiirle düzyazı iç içedir.
10
C) Öykülerde
Müslüman
Oğuzların
yaşamlarından,
Müslüman.
olmayan
komşularıyla
savaşlarından
SÖZ
edilmektedir.
D)
Dresten ve
Vatikan kütüphanelerinde
öykülerin iki özgün örneği bulunmaktadır.
E) 13. yüzyılda oluştuğu sanılan hikâyeler, 17.
yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
8.
Lise Türkçe
Halk ŞiiriAtabetü'l-Hakayık" adlı eserle ilgili aşağıdakilerin han-
isinde verilen bilgi yanlıştir?
12. yüzyılda, Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazıl-
mıştır.
Eserde Kutadgu Bilig'e göre daha az yabancı (Arapça,
Farsça) kelime kullanılmıştır.
Eserin içinde hem dörtlükler hem beyitler vardır.
Bir öğüt kitabıdır, "nasihatname" niteliği taşır.
Bilgi, bilgisizlik, yerinde konuşmak, cömertlik, alçak
gönüllülük eserde işlenen konular arasındadır.
Lise Türkçe
Halk Şiiriİşte gidiyorum çeşm-i siyahım
Önümüzde dağlar sıralansa da
Sermayem derdimdir servetim ahım
Karardıkça bahtım karalansa da
Haydi dolaşalım yüce dağlarda
Dost beni bıraktı ah ile zarda
bea0
Ötmek istiyorum viran bağlarda Lendisne
bon thon
yole
Ayağıma cennet kiralansa da
6. Bu şiirle ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi dagrudur?
AV Halk edebiyatının aşık tarzı bölümüne aittir.
B) Koşma nazım şekliyle koçaklama türünde ya-
zılmıştır.
CYNazım
birimi beyittir.
D) Teması dostluktur.
E) Arapça ve Farsça sözcükler ağırlıklı olduğun-
dan anlaşılması zordyr.
Lise Türkçe
Halk ŞiiriTürk Edebiyatı / Sözlü Ede
yogut
1. İslamiyet Öncesi Türk şiiri ile ilgili aşağıdaki “Doğru
(D) / Yanlış (Y)" değerlendirmelerinin hangisinde yan-
lışlık yapılmıştır?
A) Bu dönemde ortaya çıkan koşma nazım şekli sonra-
dan halk edebiyatında da kullanılmıştır. (D)
B) Sagu adı verilen törenlerde ölüm konulu şiirler söy-
Tenmiştir. (Y)
C) 7'li hece ölçüsü ile söylenen savlarda kahramanlık
konusuna yer verilmiştir. (Y)
D) ilk dönem ürünleri, dinî törenlerde ortaya çıkmıştır. (D)
E) Koşuk ve sagu adı verilen şiirler, şamanlar tarafından
bağlama adı verilen saz eşliğinde söylenirdi. (Y)
5
Lise Türkçe
Halk ŞiiriI.
1. 12. yüzyıla ait bu esek, Hakaniye Türk-
da tasa
çesiyle yazılmıştır.
sevi'nin
II Bu eserde hadis ve Arapça beyitlere
II.
erinde
dayanarak çeşitli ahlaki öğütler yer
II. Kitapta hem beyit hem de dörtlük na-
zim birimleri kullanılmıştır.
e kar
alır.
IV. Eserde yer alan beyitler ve dörtlükler
aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
hece
sam
V. Bu eser geçiş dönemi edebiyatı ürün-
lerinden olup eserde 40 beyit, 101
Numaralanmış cümlelerin hangisinde,
Edip Ahmet'in Atabetü'l-Hakayık adlı ese-
riyle ilgjli yanlış bilgi verilmiştir?
C) I.
dörtlük yer alır.
D) IV. E) V.
A) I.
B) II,
• Divan-ı Hikmet
• Atabetü'l-Hakayık
7.