Hikâye ve Yapı Unsurları Soruları

23. 21. Anadolu insanının yaşam koşulları, savaş yıllarında çekilen sıkıntılar, bağımsızlık, yanlış Batılılaşma, geçmişteki kahramanlıklar, vatan sevgisi tema olarak işlenmiştir. Bu dönem sanatçıları, Osmanlının en zor dönemlerinde yaşamış, pek çok savaş görmüş kişilerdir. Sanatçıların çoğu İstanbul dışına çıkmış gerek Balkanlar'da gerekse Anadolu'nun farklı yerlerinde bulunmuşlardır. Halkla iç içe olan sanatçılar, Anadolu'yu ve Anadolu insanını gözlemlemişler, tanımışlar ve eserlerinde bu gözlemlerini yansıtmışlardır. Bu sanatçıların ürünleri, millî bilincin oluşturulmasında önemli katkı sağlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılan dönemde hikâye türünde eser vermiş sanatçılardan (biri değildir? A) Aka Gündüz Reşat Reşat Nuri Güntekin C) Ahmet Hikmet Müftüoğlu Dy Refik DYRefik Halit Karay E) Kenan Hulusi Koray

4. 1 Odgurmiş Akıl || Kün Togdi Kanun ve adalet 111 Ay Toldi Saadet IV Ogdülmiş Akibet Yusuf Has Hacib'in Doğu Karahanlı hükümdan Tabgaç Buğra Han (Ebû Ali Hasan bin Süleyman Arslan)'a atfen yazdığı ve takdim ettiği Kutadgu Bilig adlı eseri alegorik (sembolik) bir anlatıma sahiptir. Eserde ismi geçen dört şahıs vardır ve bu şahıslar yukarıda belirtilen unsurlan temsil etmektedirler. hangisi ya da Yukarıdaki eşleştirmelerden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Il ve IV C) II ve III D) Yalnız IV E) I ve IV

KURUMLARI 14. 1940-1960 arası Türk hikâyeciliği üzerine bir çalışma yapmak uzun zamandır aklımdaydı. Oldukça zengin malzeme sunan bu dönem hikâyeciliği, farklı sanat yö- nelimleri doğrultusunda geliştiğinden öncelikle bu yöne- limleri belirleyip bir gruplandırma yaptım. Ortaya oldukça hacimli bir tablo çıkınca çalışmamı, dönemin öne çıkan eğilimi olarak gördüğüm için "toplumcu gerçekçi anlayışı benimseyenler"le sınırladım; bu anlayışı temsil eden tüm yazar ve yapıtları okudum ve inceledim. Dönemin diğer önemli eğilimi olan "bireyin iç dünyasını esas alanlar"ın hikâyelerini de okudum ancak bu hikâyeleri çalışmama dâhil etmedim. Bu açıklamayı yapan araştırmacıyla ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tarık Buğra'ya ait hikâyeleri çalışmasına katmamış fakat okumuştur. B) Ekmek Kavgası, Sarı Sıcak, Göl İnsanları adlı eserleri okumuş ve incelemiştir. C) Yaz Yağmuru ve Abdullah Efendi'nin Rüyaları adlı hikâye kitaplarını okumuştur. D) Semaver, Şahmerdan, Son Kuşlar çalışmasında aynı yazara ait yapıtlar olarak yer almıştır. E) Yaşar Kemal'i, çalışmasına tek bir yapıtıyla dâhil et- miştir. 1

JAYROS nimis isveç degdeba B Kitapçığı 7. Adam heyy, hey diye bağırmak istiyordu hem de ciğer- lerinin bütün gücüyle. Ama artık kendisi için değil, o bir yıllık evli için, onun adına, onun korku sinmiş, dert bü- rümüş evi adına. Ve adam ah gene, o ilk işsizliğindeki gibi genç olsaydım diye hayıflanıyordu, gene bir çiçekçi dükkânının vitrinini tekmelemek istiyordu. Üstelik bu se- fer mutlaka ama mutlaka bir demet karanfil alıp kaçmak için, o korku sinmiş, dert çökmüş evin erkeğine bir demet karanfil götürebilmek için. Ofisi ins28 non Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmıştır? disa Whst nabritest zextel 18 A) Bilinç akışı B) Diyalog umekesine yslo) (0 C) Üst kurmaca esmiest Hilleső * D) İç çözümlemed nein dnsinemisa msins Mai E) Özetleme sho Wasba se ne risic nümu UM

18 1. "Yüzü yanıyordu. Elini yanağına götürdü. Başındaki ağırlık artmıştı. 'Annem gibi benim de bir yerime inecek bir gün. Ben dayanamam. Bu kızı doğuracağıma Allah canımı alsaydı. Gider şimdi onu uyandırır, sıkıştırırım. Uyku sersemliğiyle her şeyi söyler, söyletirim. Benim elimden kurtulamaz o. Anasıyım. Hakkımdır. Sekiz sene ben ona hem analık hem babalık ettim.' diye geçirdi içinden." Yukarıdaki parçada ağırlıklı olarak kullanılan anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir? A) Öyküleme D) Diyalog B) İç monolog C) İç çözümleme E) Betimleme

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı - 23. hikâye, masal, destan, menkibe ve fıkraları bir araya top- layan, “çerçeveli hikâyeler tipinde ve tekniğinde Arapça bir külliyattır. Külliyatta 264 masal bulunmaktadır. Eserin anlatım tekniği, çerçeve masalın içine giren diğer masalların uygun yerlerinde ikinci, üçüncü derecede çerçeveler meydana getir- meye de elverişlidir. Nitekim Şehrazâd'ın anlattığı masaldan herhangi birinin kahramanı, bazen bir vesile bulup karşısında- kine birbiri içinde devam edip giden masallar anlatır. Dilimizde de meşhur olmuş Alâeddin'in Sihirli Lambası, Ali Baba ile Kırk Haramiler, Gemici Sindbâd bunlardandır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi geti- rilmelidir? A) Pançatantra B) Kalyanamkara ve Papamkara C) Binbir Gece Masalları D) Kelile ve Dimne E) Billur Köşk 26

ri- el- u- r. CAP 8. Şehzade işin doğrusunu öğrenince ellerini çırpmış. Odaya giren Arap uşağa: - Çabuk bizim kadını çağırın! diye emir vermiş. Biraz sonra Arap kız odaya girmiş. Korkudan tir tir titriyor- muş. Şehzade: "Seni yalancı, hain kadın seni!" diye ba- ğırmış. Söyle bakalım, kırk katır mı istersin yoksa kırk satır mı? Arap kız: Kırk satırı ne yapayım, diye cevap vermiş, kırk katır isterim ki memleketime döneyim! Arap kızı hemen kırk katırın kuyruğuna bağlayıp dağ- lara salmışlar. Sarayda yeniden düğün hazırlıkları yapılmış. Şehzade ile Limon Kız'ı kırk gün, kırk gece süren görülmemiş şenliklerle evlendirmişler. Onlar ermiş muradına, darısı sizlerin başına. Bu parça bir masalın, döşeme, dilek, . düğüm, UV çözüm, serim bölümlerinin hangilerinden alınmıştır? A) Love N B) I ve NI C) II ve IV D) II ve V EXIV ve V

8. Her metin bir amaca yönelik olarak oluşturulur. Yazar, amacına ulaşmak için metninde bazı anla- tim yollarından yararlanır. Yani anlatım yolunu belirleyen temel etken yazarın amacıdır. Yazarın amacı okuyucuyu bir olay içerisinde yaşatmaksa o metinde ---- anlatım biçimini kullanır. Bu anlatım biçiminde bir olay; yer, zaman ve kişilere bağlana- rak anlatılır. Olaylar oluş sırasına göre verilir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) betimleyici B) öyküleyici C) diyalog yoluyla D) açıklayıcı E) lirik 12. 13.

6. Koca Ali, mescide girince her vakitkinden fazla bir kalabalık gördü. Daima üç kandil yakılırken bu akşam Ramazan gibi bütün kandiller yanmıştı. Daha namaz safları dizilmemişti. Kapının yanına çöktü. Yanında alçak sesle konuşanların sözleri- ne istemeye istemeye kulak kabarttı. Konya'dan iki garip derviş geldiğini, yatsı namazına kadar Mesnevi okuyacaklarını duydu. B ha Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Öyküleme vardır. B) Gözlemci bakış açısı ile anlatılmıştır. # C) III. tekil anlatıcılıdır.. A (D) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır. E) Deyimlere yer verilmiştir. kulak ka bo hikâye ye romanın kur-

zaman ir. aşk ve .. miştir. 1971 Ive Ill Prf Yayınları 4. Aşağıdakilerden hangisi Arif Nihat Asya'nın bir yapıtı değildir? A) Yastığımın Rüyası B) Heykeltraş C) Aynalarda Kalan D) Kova Burcu E) Bir Yudum Su da etki Asya) V. "Bir Yolcuya" şi edebiyatının en lerindendir. (Ne Onan) Yukarıdaki numara lelerle birlikte ver adlarından hangi ğiştirirse bilgi ya rilmiş olur? A) 1. ve II. BY I. ve IV. CII. ve Till.

D) Cahit Sıtkı Tarancı-Ömrümde Sükût E) Ziya Osman Saba-Nefes Almak 10- Minimal (küçürek) hikâye konusunda aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır A) Antam, anlatılan şeyde değil, anlatılmayan, gizlenen şeyde ortaya çıkar. B) Kişi sayısı, zaman, mekân gibi unsurlar sınırlı olup, hikâyede verilmeyenlerin okur tarafından tamamlanması beklenir. C) Bu hikâye türünün ortaya çıkışında farklı sanat dallarındaki minimal yaklaşımın edebiyata yansıması etkili olmuştur. Dimgesel anlatımdan faydalanarak kurgulanır ve belirleyici özellikleri kısa, çelişkili, tutarsız olmasıdır. E) Türk edebiyatında Ferit Edgü ve Necati Tosuner bu türde eserler veren yazarlardandır.

Romanda yazarın varlığını duyuran bir şey de "özetleme"dir. Sinekli Bakkal'ın başında, Tevfik ve Emine'nin evlenmeleri, sonra boşanmaları ve Rabia'nın on bir yaşına kadar olan çocukluğu, yaşadığı mahalle, hepsi ilk on beş sayfada özetlenerek anlatılır. Bu yöntem ister istemez anlatıcının varlığını belli eder, zira geçmişe ait bu olayları bize anlatıcının kendi aktarır. 14. Bu eleştiri yazısının türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçıya dönük eleştiri B) Esere dönük eleştiri C) Topluma dönük eleştiri D) Tarihsel eleştiri .SINIF TÜR EM 2. YAZ

3. 15. yüzyılda Mercimek Ahmet'in Farsçadan çevir- diği Kabusname, 15. yüzyılda derlenip yazıya ge- || çirildiği tahmin edilen Dede Korkut Hikâyeleri, 17. yüzyılda Evliya Çelebi'nin Keşfü'z Zünun'u düz- IV yazı türümüzün öyküye kaynaklık eden ilk ürünleri olarak alınabilir. Klasik Osmanlı düzyazısının ürün- lerinden olan gazavatnameler ile menakıbnameler V de yine bu türün kaynakları arasında sayılabilir. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi bilgi yanlışlığına yol açmaktadır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. (1998 - ÖYS) 6.

19. İlk hikâyelerinde Anadolu kasaba halkının yaşayışını anlatan Kemal Bilbaşar Irgatların Öfkesi, Cevizli Bahçe 1 || adlı eserlerindeki hikâyelerinde esnafın, tüccarın, me- murun çalıştığı dedikodulu, dalavereli eğlence hayatı- ni tasvir eder. 1944'te yayımlanan Pazarlık adlı kita- ||| binda II. Dünya Savaşı'nın getirdiği ahlaki çöküntüyü vurguncu zenginler karşısında ezilen küçük insanları ve rüşvet, kaçakçılık gibi yeni para kazanma yollarının halk arasında yayılışını anlatır. Büyük hikâye formun- da yazılan Kölelik Dönemeci adlı eseri Osmanlı Devle- IV ti'nin ekonomik sıkıntıya sokuluşunu ele alan tarihî bir romandır. Sam Amca adlı eserinde ise Anadolu köy V gerçeklerini bütün çıplaklığıyla kaleme almıştır. Bu parçadaki altı çizili ifadelerin hangisinde yan- lışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV

2. Halk hikâyeleri, modern hikâye, Dede Korkut Hikâyeleri ve mesnevilerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Batı etkisinde gelişmiş olmaları BY Doğu edebiyatının etkisi altında olmaları C) Kurgusal bir olay örgüsüne sahip olmaları DY Divan edebiyatı geleneğinin etkisi altında olmaları E) Anlaşılır bir dille oluşturulmaları 10. Sınıf Deneme Sınavı 07

DİL BİLGİSİ Tamlayanı zamir olan belirtili isim tamlamalarında tam- lanan eki düşebilir. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamayı ör- nekleyen bir tamlama vardır? A) Şimdi ne zaman bunalsam bana yaşamın kapısını açan o kitapların bendeki izlerine sığınırım. B) Çocuklarda ve gençlerde kendini biriyle özdeşleş- tirme, onların etkilendikleri kişiye bakarak yaptıkları hareketlerde gözlenebilir. C) Acı deneyimlere yol açan pek çok sorunun kökenin- de, insanların birbirini anlamaması yatmaktadır. D) Birçok kent vardır, oraya gitmeseniz de çeşitli kitap- lar okuyarak o kent hakkında bilgi edinmeye çali- şirsiniz E) Bizim öyküler konularını niçin yaşamdan alıyormuş, niçin hayalî ögeler barındırmıyormuş, diye merak ediyor. 8 6. Bana göre nasıl "tarihî roman" diye bir roman yoksa ama