İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

1. Ağılda oğlak toğsa arıkta oti öner. II. Anası teflük yufka yapar, oğlı tetik koşa kapar. III. Közden yırarsa könülden yeme yırar. Çeviri: 1. Ağılda oğlak da olsa ırmakta otu biter. II. Anası kurnazdır, yufkayı ince yapar; oğlu çeviktir yapılanı çifte kapar. III. Gözden uzak olan gönülden de uzak olur. Alsod Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Islamiyet öncesi Türk edebiyatına ait olduğuna B) Divan edebiyatında mersiye olarak adlandırıldığına C) Uzun gözlem ve deneyimlerin sonucunda söylenmiş olduğuna D) Günümüzde atasözü olarak anıldığına E) İlk örneklerine Orhun Yazıtları'nda rastlandığına IL H

1. Alın töpü yaşardı Urut otin yaşurdı Kölning suvin küşerdi Sığır buka möngreşür (Yamaçlar ve tepeler yeşerdi. Kuru otlarını gizleyip tazelerini çıkardı. Göllerin suyunu taşırdı. Sığırlar ve boğalar sevinçten böğrüşüyorlar.) Bu dizelerle ilgili 1. Ölçüsü hecedir. II. Dili ağırdır. III. Doğa konusu işlenmiştir.. IV. Koşma türüne örnektir. çıkarımlarından hangisine/hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I B) I ve II D) I, III ve IV C) I ve III E) III ve IV

3. 1. Kızıl sarıg arkaşıp Tipkin yaşıl yüzkeşip Birer birer kerü yürkeşip Yalnguk ani tanglaşur GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ II. Közden yırarsa könülden Gözden uzak olan gönülden yeme yırar. de uzak olur. GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİ Kızıl ve sarı ardı ardına yer- den bitiyor. Mor ile yeşil yüzyüze geliyor. Ve birbirlerine sarılıyor. Insan bu renk cümbüşünü görünce şaşırıyor. Yukarıdaki numaralandırılmış şiirlerin türleri aşağıdaki- lerden hangisidir? A) B) C) D) E) I Sav Destan Koşuk Destan Koşuk 11 Sagu Sav Sagu Koşuk Sav

5. Koydı bulut yağmurin Kerip tutar ak torin Kırka koytı ol karın Akın akar engreşür Günümüz Türkçesiyle: Bulut yağmurunu bıraktı (havaya) ak ağını gerip tutuyor O, karını kırlara bıraktı Sel(ler) inleyerek akıyor Yukarıda günümüz Türkçesiyle verilen dizelerin nazım biçimi aşağıdakilerin hangisidir? A) Ağıt B) Koşuk D) Sagu WORKWIN deneme E) Mani C) Mesnevi WORKWIN WORKW denenie deneme 2N WORKWIN deneme RKWIN WORKWIN WORKWIN WORKWIN

6. (1) Türklerin yazı ile tanışmasından önceki dönemi kapsayan Sözlü Edebiyat Dönemi, yaygın olan yuğ, sığır ve şölen adı ve- rilen törenler ile doğmuştur. (II) Bu edebiyat döneminde oluş- turulan destanlarda kahramanlık konuları, koşuk adı verilen eserlerde ise aşk ve doğa konuları işlenmiştir. (III) Eserler millî ölçümüz olan hece ölçüsüyle ve yalın, duru bir Türkçe ile ya- zılmış; şiirlerde yarım uyak kullanılmıştır. (IV) Eserlerde nazım birimi olarak çoğunlukla dörtlük, kimi zaman bent kullanılmış- tır. (V) Sözlü dönem eserleri anonim nitelik taşımaktadır ve bu ürünlerde şiir ile müzik iç içe tutulmuştur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? B) 11 DIV A) C) III EX V

4 KOŞUK Keldi esin esneyü Kadka tükel osnayu Kirdi bodun kasnayu Kara bulit kükreşür Ordi bulut ingraşu Aktı akın möngreşü Kaldı bodun tanglaşu. Kükrer taki mangraşur Kar buz kamnuğ erüşdi Tağlar suvi akışdı Kökşin bulit örüşdi Kayguk bolup üğrışür ✓ D) Karamanlık Bu dörtlüklerle örneği verilen nazım biçiminin işler konular arasında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Aşk B) Doğa Şar birt ko SO E) Olum A: CO

Ben sizlere oldum kağan Alalım yay ile kalkan Nişan olsun bize buyan Bozkurt olsun bize uran Demir kargı olsun orman Avlıkta yürüsün kulan Daha deniz daha müren Gün tuğ olsun gök kurikan Yukarıdaki metin için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Anlatmaya baği metin örneği olan destandan alınmış- tır. B) Islam dinine özgü kavramlar içermektedir. C) Birlik ve fetih temalı epik şiir örneğidir. D) Sözlü dönem ürünlerine özgü motifler kullanılmıştır. Şiirde ahenk unsurlarına yer verilmiştir. E) [buyan: talih uran: savaş narası kulan: yabani at müren: ırmak kurikan: çadır] Golac, ka fiye, redif, alitorosyan asonens ve kelime tekrarl Aşağıdakilerin hangisinde verilen terimler arasında nlam ilgisi yoktur? yr: türkü, ezgi,şir ) Sagu agit 0 Yır şiir Sav atasözü S

2. Orhun Yazıtları'nda bahsi geçen aşağıdaki cümlelerden hangisi Bilge Kağan'ın ulus bilinci ile hareket ettiğinin göstergesidir? A) Dört taraftaki milleti tabi kıldım. B) Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. C) Tanrı buyurduğu için düşmanları bağımlı kıldım. D) Kardeşim Kül Tigin ve iki şad ile ölesiye yitesiye çalış- tim çabaladım. E) Çin halkının sözleri tatlı gelir, ipekli kumaşları yumuşak.

2 7. Türk edebiyatında Uygur Dönemi eseri olan Kalyanamkara ve Papamkara masal özelliği gösteren ilk eserlerdendir. Arap ve Iran kaynaklı Binbir Gece Masalları, Doğu toplumlarının hayal dünyasının ürünüdür. Kibritçi Kız masalıyla tanınan Grimm Kardeşler Almanya'da halk arasında yaşayan masalları derlemişlerdir. IV. Osmanlı Dönemi'nde sözlü gelenekten derlenerek hazırlanan Billur Köşk, ilk Türk masallarındandır. VTürk masallarında padişah, Hızır, derviş, hükümdar, Keloğlan vb. iyiliği temsil ederken devler, cadılar, vezirler kötülüğü temsil eder. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) 1/0) B) II C) All D) IV E) V Diğer Sayfaya Geçiniz.

14. Ey ki nehr-i kudretinden çeşmedür Nil ü Fırat V'ey ki bahr-i rahmetinden eşmedür ab-ı hayat Zikrün ile kullara katlu kapılar açılur ANO Fetholur adin anılsa kufl-i bab-ı müşkilat Söz senündür ey kadim-i lâ yezel ü bî zeval İki harfinden vücuda geldi cümle kâinat Nüh felek rakkas olupdur savt-i emründen senin Çerhe girmişler dönerler döne döne kat kat Göz açup her ne cihetten gözlesem senden dolu Fevk u taht u sağ u sol piş ü pes cümle cihat İçeriği dikkate alınacak olursa bu beyitlerin aşağıdaki türlerden hangisine ait olduğu söylenebilir? B) Münacat A) Tevhit D) İlahi AYT-2| KIRMIZI SERİ E) Mersiye feis Yayınları C) Naat 16. Kaderim Hiç kim İlk dize lanılmış si olma 6 çıkan s Boş bu lidir? A) me C) teş- 17. (1) 1 vanu 7500 dek önc Yaz rir. bir Bu Div A)

Krallar Karması 18) I. Ebu Said es-Siczî, astronomi ilminde, Dünya'nın döndüğünü ilk kez Galileo'dan altı yüz yıl önce söylemiştir. II. Zekeriya er-Râzî, Tip tarihinin önemli keşiflerinden kan dolaşımını keşfetmiştir. III. Birûnî, astronomi ile ilgili yaklaşık yetmiş kitap yazmış, Kopernik'ten yaklaşık beş yüz yıl önce Dünya'nın dön- düğünü söylemiş ve elips şeklinde hareket ettiğini iddia etmiştir. IV. Uluğ Bey, Semerkand'da rasathane kurarak astronomi ile ilgili ansiklopedik eserler kaleme almıştır. V. Ali Kuşçu, yıldızların yerlerini gösteren cetveller hazırla- mış, rasathaneler kurarak birçok öğrenci yetiştirmiştir. Müslümanların bilimde yaptığı çalışmalar hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III DHV EV

1. . Bir şiirin işlediği konuya göre aldığı isme nazım türü denir. ● Şiirin nazım biçimi belirlenirken nazım birimi, kafiye düzeni, ölçü vb. sekil özellikleri esas all nır. Buna göre Türk şiirinde kullanılan nazım tür ve biçimleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Tevhit, münacaat, naat, mersiye, methiye, hic- -viye ve fahriye divan şiirinde kullanılan nazım türleridir. B) Gazel, kaside, mesnevi, kıt'a ve müstezat be- yitlerle; tuyuğ, rubai, murabba, şarkı, muham- mes, terkibibent ve terciibent bentlerle kurulan divan şiiri nazım biçimleri; sagu, koşuk ve des- tan ise İslamiyet öncesi Türk şiirinde kullanılan nazım türleridir. C) Güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt, ninni, ilahi, nefes, deme, nutuk, şathiye ve devriye halk şiirinde kullanılan nazım biçimleridir. D) Sone, terzarima, triyole, balat, serbest nazım Batı etkisinde gelişen Türk şiirinde kullanılan nazım biçimleridir. E) Mâni, türkü, koşma, semai, varsağı ve destan halk şiirinde kullanılan nazım biçimleridir.

20. İlk Türk devletlerinde uygulanan "Töre" ile ilgili aşa- ğıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kurultayda alınan kararlar töre olarak kabul edilirdi B) Töreler koşullar ve imkanlara göre değişebilirdi C) Adalet ilkesinin gereği olarak herkes töreye göre eşitti D) Törenin başında ("kam" adı verilen din adamları vardı E) Kağan töreyi düzenleyebilirdi

gösterir. 9. 8 Semai.... hece ölçüsüyle yazılır. Koşmadan ayrılan tek yönü de budur. 10. dadaloalu... 19. yy halk şairlerimizdendir. divan şiirine hâkimiyetiyle tanınan bu şairimizin koşma ve semaileri ünlüdür. 08 108 av m6 11. 8'li hece ölçüsüyle söylenen semaiden farklı olarak yiğitçe bir söyleyişin sbs (behey, bre, hey) hâkim olduğu...! aşık edebiyatı nazım şekillerindendir. 12. Avşar Türklerinden olan návit] .özlü ve içli bir dil ile yiğitçe söyleyişi bir 622167 arada kullanır ve türkü türünde başarılı olmuştur, Düzenleyicisi pek bilinmeyen .....çağdan çağa ve yöreden yöreye kırpılmalara uğrayabilir. Her zaman bir ezgi ile bev 13. nin içeriğinde değişikliklere, bozulmalara ve dzimlinellux ab heilbise missn söylenir. may Aşık veysel t Ahmet Kutsi Tecer tarafından nümus 14. 20. yy'ın en önemli halk şairi olan.. keşfedilmiş; insan, yurt ve toprak sevgisini değişik bir üslupla dile getirmiştir. ..'nın "Genç Osman 15. Yeniçeri ozanlarının en tanınmışlarından olan..... Destanı" edebiyatımızın yapma destanları arasında sayılmaktadır. ' yürüyerek gelip ilk şiirlerini arvaine QURON

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde İslamiyet öncesi Türk şiiriyle ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) Daha yazının bulunmadığı dönemlerde, dinsel tören- lerde söylenmiştir. B) Bu şiirlerde kullanılan Türkçenin saf, katışıksız ve özgün olduğu görülür. C) Koşmalar, bu dönem Türk şiirinin en belirgin örneklerin- dendir. D) O dönemdeki Türk yaşayışını, zihniyetini yansıtan ürün- lerdir. Tyrk E) Şamanizm, Maniheizm, Budizm gibi dinlerin etkisi hisse- dilmektedir. uygurlarda (yazılı Dönere) TE loğru k yapıl daki i uz öld re ve tır. ( itelik

E) V da D) Ağit 6. Güle naz 3 Bülbül eyler güle naz 1 Girdim bir dost bağına Ağlayan çok gülen az E) Şarkı Bu mânide olduğu gibi bazı mânilerin ilk dizeleri diğer di- zelerden daha kısa olur. Böyle mânilere - - - - mâni denir. D) cinaslı Bu açıklamada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) düz B) ayaklı C) Ninni E) yarım C) yedekli