İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

en Edebiyat umiyet Öncesi Türk Şiiri 3 12. 1. Divan-ı Lügati't-Türk II. Irk Bitig III. Dede Korkut Hikâyeleri IV. Sekiz Yükmek V. Orhun Abideleri Yukarıdaki numaralandırılmış eserlerden hangi- sinde ilk sav örnekleri vardır? A) II B) IV C) III D) V E) I 13. Yazılı dönem Türk edebiyatı ile ilgili olarak aşağı- daki bilgilerden hangisi yanlıştır? Türklerin yazıl As tir S E

iD Örnek. 1 Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı söz konu- sudur? A) Türk edebiyatının ilk yazılı eserleri, "İslamiyet'ten Önceki Türk Edebiyatı" döneminde ortaya çıkmıştır. B) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında "din, dil, coğraf- ya" değişikliği de etkilidir. İslamiyet'ten Önceki Türk Edebiyatı, Türklerin Orta Asya'da yaşadıkları devirlerde bütün Türk boyları arasında ortak ve büyük bölümü sözlü olan edebiyattır. D) İslamiyet'ten önceki şiirlerde hece ölçüsü kullanılmıştır. E) Yabancı dillerin etkisinden uzak olan İslamiyet'ten Önceki Turk Edebiyatı şiirlerinde; Allah sevgisi, cennet, cehennem gibi konular işlenmiştir. Çözüm 1

A) I ve II D) Yalnız III 1. Grup B) I ve III 1. Şu Destanı II. Göç Destanı III. Yaratılış Destanı IV. Bozkurt Destanı her nebo E) III ve IV C) II ve III (A II. Grup Altay-Yakut Sakalar (İskitler) Hunlar Göktürkler V Oğuz Kağan Destani Yukarıda I. grupta verilen destanların hangisi II. grupta verilen Türk boylarından birine ait değildir? A) I B) II C) III D) IVE) V Yanıt Yayınları

8. 11. Aşık Tarzı Halk Edebiyatı Dili halkın anlayabileceği sade bir dildir. IV. Semai, varsağı, koşuk, destan gibi nazım şekilleri kullanılmıştır. Aşk, doğa, kahramanlık, III yergi gibi temalar işlenmiş- tir. Dinin etkisi neredeyse hiç görülmez. Şairleri genellikle eğitim al- mamış halktan kişilerdir. Divan Edebiyatı Arapça ve Farsçanın etkisiyle ağır bir dil kul- lanılmıştır. Gazel, kaside, mesne- vi gibi nazım şekilleri kullanılmıştır. Aşk, din, ölüm gibi te- malar işlenmiştir. Dinin etkisi çok yoğun hissedilir. Şairleri medrese eğiti- mi almış sanatçılardır. Âşık tarzı halk edebiyatıyla divan edebiyatının karşılaş- tırıldığı numaralanmış ifadelerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Fatma Öğretmen Türk dili ve edebiyatı dersinde "Türk Edebiyatının Tarihi Dönemlerinden bahsetmiş ve ku- rulan devletlerin tarihî gelişimlerinde, yazılan eserle- rin de etkisi olduğunu söylemiştir. Uygur Türklerine ait eserleri sınıfa sormuş ve aldığı cevaplar şıklarda veril- miştir. Buna göre hangi öğrencinin verdiği cevap Uygur- lar Dönemi'nde yazılan eserlerden değildir? A) Didem Orhun Abideleri B) Tuğçe C) Ebru D) Selin E) Burcu →Altun Yaruk Irk Bitig Kalyanamkara ve Papamkara Sekiz Yükmek WT. 02 61005)

18. I. Edip Ahmet Yükneki tarafından XII. yüzyılda kale- me alınmıştır. II. Hece vezniyle ve dörtlüklerle yazılmıştır. III. Din ve ahlak kurallarını öğretici özellik taşır. IV. Yapıt "Gerçeklerin Eşiği" anlamına gelmektedir. V. İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatının özellikleri görülmeye başlanmıştır. Yukarıda numaralanmış cümlelerde verilen bilgi- lerden hangisi Atabetü'l Hakayık ile ilgili olamaz? A) I B) II D) IV E) V C) III

Orhun Yazıtları ile ilgili aşağıda verilen bilgilerde hangisi doğrudur? ronalisay abo A) Türk dilinin tarihî gelişimine ışık tutar. 3) Deve derilerine yazılan metinlerdir. C) Öykü türünün ilk örnekleri kabul edilir. p) Uygur alfabesiyle yazılmıştır. ) Çince yazılmış, daha sonra Türkçeye çevrilmişt

3. Yas törenlerinde söylenen ve "yuğ" adı verilen şiirler, || halk edebiyatındaki ağıtların en eski biçimleridir. Ölen ||| kişinin iyiliğinden, ölümünün doğurduğu acıdan söz eder. Nazım birimi dörtlük, ölçüsü hecedir. IV V Bu parçada numaralanmış ifadelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Unite testi- 1 1. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile ilgili aşağıdaki bilgiler- den hangisi yanlıştır? A) Islamiyet öncesi dönem ağırlıkla sözlü, kısmen yazılıdır. B) Bu dönem ürünleri göçebe yaşamın izlerini taşımaktadır. C) Ergenekon, Oğuz Kağan ve Bozkurt bu dönemin destan türündeki önemli eserleridir. D) Sagu, sav, destan, koşma bu dönemin sözlü ürünleridir. E) Hece ölçüsü ile dörtlük, nazım biçimlerinin önemli özelliğidir.

14 (1) Türklerin oluşturduğu edebî dönemlerde varlığı belge- lere dayalı olarak ortaya konan ilk ve en eski dönem, Isla- miyet'in Kabulünden Önceki Türk Edebiyatı Dönemi'dir. CBu dönemde oluşturulan edebiyat; dil, anlatım, du- yuş ve zevk açısından yabancı edebiyatların etkilerin- den uzaktır ve ulusal bir edebiyat özelliği taşır. (I) Sözlü edebiyat ve yazılı edebiyat olmak üzere iki bölüme ayrılır. V) Bu dönemdeki sözlü edebiyat ürünleri arasında; ef- saneler, masallar, halk hikâyeleri yer almaktadır. (V) Bu dönemde oluşturulan ürünler; günlük hayattan izler taşı- yan, halkın konuştuğu dille söylenen, toplum kültürünü yansıtan ürünlerdir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bil- gi yanlışı vardır? All 3/11 ||| E) V ) IV Diğer sayfaya geçiniz O,

pex absümün y ". İslamiyet Öncesi Türk edebiyatı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Siirler hece ölçüsüyle söylenmiştir. B) Dörtlük nazım biriminden yararlanılmıştır. e) Daha çok, yarım kafiye ve redif kullanılmıştır. D) Ölüm, aşk, doğa, kahramanlık gibi konular işlenmiştir. Duygular, düşünceler hayal ve sembollerle anlatılmıştır.

Belirli ezgilerle söylenen ve halkın dertlerini, özlemleri- ni, sevinçlerini, dünya görüşünü vb. özelliklerini yansı- tan türkü, iki bölümden oluşur. Türkünün asıl sözlerinin yer aldığı bölüme bent; her bentten sonra gelen ve bu bentleri birbirine bağlayan bölümlere ise kavuştak ya da bağlama adı verilir. Bu parçaya göre aşağıdaki dizelerden hangisi bir türküden alınmış olabilir? A) Bahçelerde saz olur Gül açılır yaz olur Ben yârime gül demem Gülün ömrü az olur Bre ağalar bre beyler Ölmeden bir dem sürelim Gözümüze kara toprak Dolmadan bir dem sürelim C) Havada bulut yok bu ne dumandır Mahlede ölüm yok bu ne şivandır Şu Yemen elleri ne de yamandır Adı Yemen'dir gülü çemendir Giden gelmiyor acep nedendir DY Ormanda büyüyen adam azgını Çarşıda pazarda adam beğenmez Medrese kaçkını softa bozgunu Selam vermeye dervişan beğenmez E) Ağlarım çağlar gibi Derdim yar dağlar gibi Ciğerden yaralıyım Gülerim sağlar gibi Her gelen bir gül ister Sahipsiz bağlar gibi sto 11'%;

Islamiyet öncesi Türk edebiyatı, Türklerin bilinmeyen bir geçmişten İslam dinini kabul ettikleri döneme kadar sürdürdük- leri edebî dönemdir. Bu edebiyat, () sözlü ve yazılı olmak üze- re iki koldan gelişmiştir. Sözlü dönemin ürünleriyle ilgili bilgiler Kaşgarlı Mahmut'un ((III) "Divan-ı Lügati't Türk" adlı yapıtıyla Çin kaynaklarından elde edilmiştir. Dil, yabancı etkilerden uzak ve günlük konuşma dilinden farksızdır. Şairlere (Y) "şaman, ozan, baksı, kam, kopuz" gibi adlar verilmiştir. Bu kişiler, aynı zamanda din adamlığı, doktorluk, büyücülük gibi görevleri de üstlenmiştir. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? AYT B)11 C) III DYV EV

5. "Halk şiirinde genellikle yarım uyak kullanılır. Bu açıklama halk şiirinin, I. Gerek içerik gerek tema bakımından İslamiyet öncesi Türk şiir geleneğiyle benzerlikler göstermesi II. Yüksek ve ideal olandan çok hayatın gerçeklerine yönelik olması III. Sözlü gelenek içinde çoğunlukla doğaçlama söylenmesi IV. Zamanında yazıya geçirilmediği için süreç içerisinde değişikliğe uğraması V. Saz eşliğinde, halkın günlük konuşma diliyle oluşturulması özelliklerinden hangisiyle ilişkilendirilebilir? D) IV. A) I. B) II. C) II. E) V.

E şu narman 8. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Yazılı Edebiyat'ın özelliklerinden biri değildir? A) Orhun ve Yenisey Yazıtları bu dönem eserlerin- dendir. B) Bu dönemde Türkler kendi alfabelerini kullanmış- lardır. C) Uygur Yazıtları'ında genel olarak dinî konular iş- lenmiştir. D) Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı olan Divânü Lügati't Türk bu dönemde yazılmıştır. E) Göktürk Yazıtları'nda Türklerin devlet geleneğine yer verilmiştir.

ne 1 lerini taşır. deston K Aşağıdakilerin hangisinde İslamiyet önce- si Türk edebiyatı ile ilgili yanlış bir bilgi ve- rilmektedir? A Göktürk Kitabeleri, Türk edebiyatının ilk yazılı metnidir ve bu abidelerden ikisini Yollug Tigin yazmış, ilk anıtı ise vezir Ton- yukuk kendisi yazmıştır. BDSölen ve sigir törenlerinde söylenen ko- şuklar işledikleri konu yönüyle halk ede- biyatındaki koşmaya benzer. Samanların söylediği bu şiirlerin ilk örneklerini Kasgar- li Mahmut yazıya geçirmiştir. A MUBA YAYINLARI Türeyiş destanı Uygur hakanının üç kızını insanoğluyla evlendirmeyi uygun bulma- yıp onları bir tanrıyla evlendirmesini konu alan bir destandır. Uygurlara ait olan diğer destan ise Göç destanıdır. 4. C bu (0) he CE SESS ai Se Ta h g Z K re b Uygur yazılı metinleri daha çok dini içerik- lidir. 38 harfli Uygur alfabesi ile yazılan bu eserler Maniheizm ve Budizm hakkında dir. R Say Yug törenlerinde kopuz eşliğinde söylenen des şiirlere sagu adı verilirdi. Bu şiirlerde ya- bancı dillerin ve kültürlerin etkisi yoktur. HONE A a aksule 2 B h