İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler Soruları

40. Bornova'da temmuz ayı çekilmez olurdu. Sıcaklık kırk dereceye ulaşır, rüzgârlı havalarda körfezin pis kokusu ve nemli hava sizi boğmak isteyen iki el gibi boğazınıza yapı- şırdı; nefes almakta güçlük çekerdiniz. Gözlerinizi kapadı- ğınızda, biraz da hayal gücünüz kuvvetliyse kendinizi Mısır'da veya başka bir Kuzey Afrika ülkesindeymiş gibi düşünebilirdiniz. Doğanın neden olduğu bu olumsuzlukla- rın yanında, bir de insanların neden olduğu çekilmezlikler vardı. Bunların başında, her köşe başında bulunan, adına kömürde sandviç denen şeyi satan büfeler geliyordu. Bu eziyeti çok iyi bilen yerli halk, temmuz gelmeden Borno- va'yı terk eder ve tatil yörelerine kaçardı. Neyse ki şimdi Bornova o kötü ününden kurtuldu. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Konuyla ilgili çeşitli ayrıntılara yer verilmiştir. B) Benzetme yapılmıştır. C) Birden fazla duyuyla ilgili izlenimlere yer verilmiştir. D) Eksiltili cümlelere yer verilmiştir. E) Yazar gözlemlerini yorum katarak anlatmıştır.

Ś Tanzimat Dönemi romanı için aşağ hangisi söylenemez? A) Eserler, acıklı konular üzerine kurulmuş B) Roman aracılığı ile toplumu eğitip düzeltmed amaçlanmıştır. C) Olaylar gerçek hayattan alındığı için yazarlar, ta- mamen nesnel davranmıştır. SHAREDON ani iki a niş halk to - tarafındar uzlaştırmaya yetişmiş sını lan, yerli hikây dan doğrudan D) Tasvirler, olayın içinde eritilmemiş, bir süs ögesi- www. olarak kullanılmıştır. E) Yazar, yer yer olayın akışını keserek okura bilgiler verir. DAN TU

Hasan Ali Toptaş takipçisi okurlar, onun "yazmaya başlama" serüvenini yazarın kendi ağzından duymuşlardır muhtemelen çünkü Toptaş kendisiyle yapılan söyleşilerde hoşsohbetle anlatır hikâyesini. Bu kez aynı hikâyeyi daha ayrıntılı biçimde, kendisi için yani Hasan Ali Toptaş adına hazırlanan bir kitapta anlatıyor. Mesut Varlık'ın hazırladığı Efendime Söyleyeyim adlı kitapta kendisiyle yapılan söyleşide yazar, çocukluğunda kitapların dünyasına girişini, geçirdiği bir hastalık sonucu kafasının bir bölümünün kelleşmesine bağlıyor. Diğer çocukların, onun kafasındaki saçsız yere bakıp da ona aynalı diye seslenmesi kelliğin çocuk utancını kendi içinde yaşamasına neden oluyor. Kafasındakinden daha büyük bir yara alıyor bu defa Hasan Ali ve kendi deyişiyle kasabalılara sırtını dönüp sadece yazarlarla konuşur gibi hissediyor ve şöyle diyor: "Okuyarak kendimi kelimelerin arasına saklayabildiğimi görünce, galiba daha sonra bunu yazarak da yapabileceğimi düşündüm." 37. Bu parçaya göre Hasan Ali Toptaş ile ilgili aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ulaşılabilir? A) Okurları ile sohbetleri olmuş ve bu sohbetlerde hayat hikâyesini anlatmıştır. B Mesut Varlık'ın yazdığı kitapta tüm hayatını Fayrıntılarıyla anlatmıştır. C) Yaşadığı bir utanç sonucu edebiyat dünyasına girmiştir. DY Çocukların hayatına dokunan eserler vermiştir. E Eserlerinde çocukluk anılarından faydalanmıştır. 38. Bu parçadan hareketle Hasan Ali Toptaş ile ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A) Bir söyleşi kitabında hayatından kesitler anlattığına FL Eğitim hayatı boyunca önemli yazarları takip ettiğine C) Yazma macerasının nasıl başladığına DY Çocuk yaşta geçirdiği bir hastalıktan ötürü fiziksel bir iz taşıdığına İnsanlardan, önce okuyarak sonra yazarak kaçtığına

çıktığı er, anıldı. Bir yla clar, e gibi i SİVRİ PARAGRAF-11 15-16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Edebiyatın ne olup ne olmadığı, bir işe yarayıp yaramadığı yüzyıllardır üzerine kafa patlattığımız bir meseledir. Bu cevaplar bazen tatmin edici, bazen de ikna etmekten çok uzak olabilmektedir ancak insanlığın yazıyla başlayan tarihinde en basit hâliyle edebî ürünlerin her daim bir meram anlatma, olan biteni kaydetme gibi amaçlar için kullanıldığını söylemek mümkündür. Edebî metinler üzerinden gerçekleşen bireysel arayışlar, hazlar, tanıklık ve yüzleşmeler daha büyük topluluklar veya toplumlar söz konusu olduğunda da geçerlidir. O yüzden millî anlatılar ya da millî edebiyatlar içerisinde millî anlatıların karşısına konumlanan tarafsız anlatılar, toplumsal birçok tartışma ve duygunun da tetikleyicisi olabilmektedir. ses hid 15. Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Anlatılarında suskunlukla geçiştirilen konuların daha fazla ilgi çektiğine B) Hakkı verilmeyen, yüzleşmelerin tam meydana gelmediği bir edebiyatın olduğuna C) Millî anlatılar ve tarihsel kurgular üzerine bir edebiyatın faydalarına D) Yazın üzerine yapılan değerlendirmelerin yetersiz olduğuna EX₂ E) Yazarların, düşüncelerini aktarma ve yaşananları kaydetme amacıyla eserler ortaya koyduğuna TY

3. İyi bir anlatımda, gereksiz sözcük bulunmaz. Güzel ve etkili bir anlatımda söz tekrarlarına yer verilmez. Ancak genç kuşaktan bazı yazarlar, bu ilkeyi ihlal ediyor. Cümlede aynı anlama gelen sözcükleri kullanıyor. Bu yazarlar; işlevi olmayan sifatları, ikilemeleri, deyimleri aynı cümlede kullanarak bir yeri, kişiyi, olayı, durumu okurun gözünde daha canlandıracağını düşünüyor. Oysa anlama katkısı olmayan bu sözler okuru yorar, onun dikkatini dağıtır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada eleştirilen bakış açısıyla yazılmıştır? A) Mehtap, küçük koyu pırıl pırıl aydınlatıyor. Denizin ölü dalgaları başından geçenleri kıyıya anlatıyor. Hafif bir meltem, gecenin sıcaklığını bastırmak için tüm soluğunu harcıyor. B) in cin uyanmadan denizin üstü boş gibidir. Bir gece balıkçılı ya da erkenci iki marti sezilir alaca karanlıkta. Amaçsız, kararsız oraya buraya süzülürler. CÇocuk, bir akasya ağacının altına yüzükoyun uzanmış gökyüzünü izlemekteydi. Ayaklarını yukarı kaldırmış bir ileri bir geri sallıyordu. Ağzının kenarındaki otu çiğniyordu. Küçük kulübenin ardında iki katlı, yaşlı ve yalnız bir ev vardır. Bir tek bırakılmışlık duygusu taşır. Güneybatıdan esen ilık lodosun eskitip yıprattığı yüzündeki camlarda yağmur izi görülür. Kan kırmızı yuvarlak bir külçe, dağların üstüne doğru yavaş yavaş inmeye başlar. Ufuktan misli görülmemiş bir ışık yağmuru boşanır. Çıplak şehrin çelimsiz gövdesi, erguvanlara bürünmüş olarak silkinip doğrulur. Kamp 2019

28, "Abbasi halifeliğini tehdit eden Mısır Fatimi Devleti'ne karşı sefere hazırlandığım sırada Bizans İmparatoru Romanes Diogenes'in Anadolu'nun doğusuna ilerledi- ğini öğrendim. Şam'a doğru ilerlemekten vazgeçtim ve ordumla geri döndüm." REAGO PelotneoNY Bu parçada sözünü ettiği olayların sonucunda yaşa- nan savaş aşağıdakilerden hangisidir? A) Dandarakan -B) Malazgirt D) Miryokefalon C) Katvan E-Kösedağ

. İslam medeniyetinde yüksek seviyede ilmî araştırmalar ve tercüme faaliyetlerinin yapıldığı eğitim kurumlarıdır. Fiili anlamda kurucusu Abbasi halifesi Me'mun'dur. Bu eğitim kurumu aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılmıştır? A) Daru'l-hadis B) Rasathane D) Daru'l-kurra C) Şifahane E) Beytü'l-hikme

sinde satı- llerinin her reçleri bo- imi öngö- toplamda prumlu ol- acılar kısa mobillerin, düşük net Bulgulara e Polon- ullanıldı- mobiller- e ilgili, az zarar istenen ömür- 11 -r var- kleri- ünlü a bile 22. Gallup'un dünya çapında yaptığı araştırmada, çalışan- ların %65'i işlerinin en stresli yönünün yöneticileri oldu- ğunu, %75'i işlerine yabancılaşma sebeplerinin başın- da yöneticilerin geldiğini, %20'si de yöneticilerinin işten ayrılması için dua ettiğini söylemiştir. Araştırmaya katı- lanların tamamı hayatlarında en az bir defa "tahammül edilmesi imkânsız bir yönetici ile çalıştıklarını" ortaya koymuştur. Ayrıca insan kaynaklarının bilinen klişesini hatırlatayım, "İnsanlar işlerinden ayrılmaz, yöneticilerin- den ayrılır." Bugün de iş yaşamında görülen "büyük isti- fa dalgası"nın arkasındaki en önemli neden, çalışanları işlerine yabancılaştıran yöneticilerdir. ----. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Zira yönetim tek başına karar almak demek değildir, kararları alırken etkileşim içinde olmak iş yaşamında başarıyla birlikte kişisel huzuru da getirecektir B) Çünkü insanların büyük çoğunluğu kurumsal basa- maklarda yukarı çıktıkça daha kibirli ve yönettikleri kişilerin ihtiyaçlarına karşı daha duyarsız olur C) Yüzyıllardır devam eden yönetim sürecindeki temel problemlerin çözümü, liderlik vasfı olan kişilerin yö- netime getirilmesiyle olabilecektir D) Araştırmalar da gösteriyor ki olumsuz yöneticiliğin ta- vırlarında, yöneticilerin haksız tavırlarına direnmeyen ve işten ayrılan çalışanların da büyük payı vardır E) Bu sebeple yöneticilerin algısı değişmeyeceğinden onlarla meşru zeminde ilişkileri sürdürmek, iş haya- tındaki devamlılığın korunması açısından önem arz etmektedir 2

7. (1) Urartuların "Yukarı Deniz" dediği Van Gölü'nün batı kıyılarına bugün "Bitlis sahilleri" deniyor. (II) Zirveden aşağılara Bitlis coğrafyasına indikçe düzlüklerde Neolitik Dönem'den Urartu'ya, Selçuklu'dan Osmanlı'ya birçok kavmin izleri görülüyor. (III) Tarihî belge ve araştırmalara göre Bitlis'in en eski yerleşim yeri Ahlat'tır. (IV) Ahlat'ta bulunan 500'den fazla Neolitik Dönem mağarasından en çok bilineni, büyük bir ignimbirit bloğunun içi oyularak yapılmış ve yerleşim merkezi hâline getirilmiş Harabe Şehir Mağarası'dır. (M) Ignimbirit kolay işlenen bir taş olduğu için bölgedeki tüm evler bu taştan yapılıyor ve yazın serin, kışın sıcak tutan bu taşlar en çok Ahlat'ta işlendiğinden bu taşlara "Ahlat taşı" da deniyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki hangisi söylenemez? A) V. cümlede bu bölgedeki evlerin neden ignimbirit taşından yapıldığının gerekçesi aktarılmıştır B) IV. cümlede Harabe şehirin doğal yollarla oluşmadı- ğına değinilmiştir. C) III. cümlede Bitlis'te Ahlat'tan daha eski bir yerleşim yeri olmadığı aktarılmıştır. V D) II. cümlede aynı bölgede birden fazla uygarlığın yaşayışından geriye kalan belirtilerin olduğundan bahsedilmiştir. G I. cümlede tarihsel süreçle ilgili tanımsal bir ifade bulunmaktadır.

(1) Birkaç yıldır düşüncelerimin kendimden baş- ka amacı yok, yalnız kendimi sorguya çekiyor ve inceliyorum. (II) Başka bir şeyi incelediğim de oluyor ama onu da hemen kendime çekiyor, daha doğrusu, kendime mal ediyorum. (III) Şunu da söyleyeyim ki öğrendiklerimle hiç de yetinmi- yorum. (IV) İnsanın kendini anlatmasından daha zor ve daha yararlı hiçbir şey yoktur. (V) Üstelik meydana çıkmak için insanın süslenmesi, kendi- ne çekidüzen vermesi gerekiyor, ben durmadan kendimi düzenliyorum çünkü durmadan anlatı- yorum. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümleler- den hangisi anlam akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

10. Gözlerini açtığında kendini bir bataklıkta bulduğun için şaşkınlık içindesin. Peki, ama buraya nasıl geldin? Sakin kalmaya çalışarak elini cebine atıyorsun, ama telefonun artık orada değil. Gözlerini kısarak olabildiğince uzağa bakmaya çalışıyorsun, ancak yoğun sis görüşünü kısıtlı- yor. Yavaşça ayağa kalkıyorsun, derin bir nefes alıyorsun ve yürümeye başlıyorsun. Bu parçada anlatıcı türlerinden hangisi kullanılmış olabilir? A) değişken anlatıcı B) çoklu anlatıcı C) üçüncü şahıs anlatıcı D) birinci şahıs anlatıcı E) ikinci şahıs anlatıcı nin içindeki bir karak-

23. (1) Tutunabilmek dünyaya zaman zaman öyle zordur ki bazen sadece vazgeçersin, bazen akıntıya karşı ısrarla kürek çekersin, bazen ikisini de beceremezsin. (II) Ne gidebilirsin ne de kalabilirsin. (III) 25 Ocak 1882 tarihin- de dünyaya gözlerini açan Adeline Virginia Stephen ise tüm bu sanrıları kelimelere dökebilen eşsiz bir kadındı. (IV) Yaşamının her döneminde kendiyle ilgili imtihanı olan Virginia, vakti geldiğinde tüm yaşamı adına teşekkür edeceği Leonardo Woolf ile evlendikten sonra literatür tarihine adını Virginia Woolf olarak kazıdı. (V) Yıllarca üzerinde analizler yapılan fenomenolojik dili, kusursuz tasvirleri, kafasının içinden geçen birer sanrıydı. (VI) Ka- fasındaki sesleri susturamamaktan her zaman muzdarip olduğunu dile getiren Virginia'nın duymaktan keyif aldığı ve eserlerinde de yer verdiği mektuplarında sıkça dile getirdiği bir şey vardı. O da müzikti. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Sadece o anın içinde anlık bir varoluşla yetinir- sin." cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V

Serve olmuştur L₁ B) Servetifünun dönemindeki şairler, şiirlerinde üslup olarak açık ve sanatlı bindil tercih etmiştir. C) Siiri, düzyazı ve konuşma diline yaklaştıran Servetifünun şairleri, farklı akımların etkisiyle çeşitli nazım biçimlerini kullanmıştır. D) Servetifünun dönemi şairleri, şiirlerinde estetik anlayışlara uygun ve müzikalite yönünden ahenkli kelimelere yer vermiştir. E) Fransız şiirinin etkisiyle gerçeklerden uzaklaşan Servetifünun şairleri, toplumdan uzak bir şiir ortam oluşturmuşlardır. 32. Her insan gibi ben de gizli sırlarımı kimseyle paylaşmadım. Her gizli sir, eninde sonunda başkalarına iade ediliyor. Elimdeki mevcut birikimi ise hiçbir şekilde başkasına anlatmadım. Bu parçaya göre, yazarın metninde bulunmayan anlatım niteliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Özlülük C) Yalınlık E) Açıklık tanım yayınları — B) Duruluk --D) Özgünlük

bizim kızımıza m wate par en fu at e a ne an ein o A) Özgünlük C) Etkileyicilik KI -tanım yayınları z Kays adı ile Kanes olarak kulland çağında Kolayca doğrulanabilir ki büyük yazarlar, olayların nedenleri üstüne yazarken yalnız en doğru bildikleriyle yetinmez; bir ince buluş, bir güzellik getirmek koşuluyla inanmadıklarını da yazarlar. Bir şeyi ustaca söylediler mi yeterince doğru ve yararlı söz etmiş olurlar. Asıl neden hangisidir, kesinlikle bilemeyiz; birkaçını bir araya getirir bakarız, doğru olan bunlardan biri midir, diye. E) Açıklık Bu parçaya göre, büyük yazarların insanları etkilemesini sağlayan asıl etken aşağıdakilerden hangisidir? caktır. Su B) Biçem D) Içerik Vüc fonks . İster sa seansind yaşayabil kahwin

TINLARI 14 4. (1) 4.000 yıl önce Babil tabletlerine yazılmış olan Gılgamış Destanı'nın bugün hâlâ okunuyor olması oldukça ilginç. (II) Bu destan, günümüze kadar ulaşmış en eski edebî eser. (III) Yazının ortaya çıkmasından önce hikâye anlatımı ko- nusunda değişik görüşler var. (IV) Yazıldığı tarihten bin yıl sonra bile bu şiirden alıntılar yapılmış olması, hikâyenin ne kadar popüler olduğunu gösteriyor. (V) Bu hikâyede dile ge- tirilen dostluk gibi temel unsurlarının ondan sonra yaratılan birçok hikâyede yer bulması ise daha da ilginç. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) I Ok B) II C) IIP D) IV E) V Diğer sayfaya geçiniz.

Çürümüş tahta, paslı teneke ve kerpiç yığınından ibaret evleriy- le işçi mahallesi sanki bir seldi, bir seldi de bu sel, uzak, çok uzaklardan yuvarlana yuvarlana, köpüre köpüre, korkunç ana- forlar yapa yapa gelmiş, yıllardan beri mahallenin nabzı gibi atan fabrikanın ağır, beyaz taşlarla örülü, kalın, sağlam ve yüksek dört duvarına dört yandan yüklenmiş, ama duvarları aşamadan, takılmış kalmıştı. Yukarıdaki soruları bu parçadan hareketle cevaplayınız. n 1. Bu parçada romanın hangi ögesi öne çıkarılmıştır? 2. Bu parçanın anlatım biçimini belirleyiniz. 3. Yazarın çevre betimlemelerini bu şekilde anlatmasındaki ama- cını yazınız. Tootmi