İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler Soruları
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
21 Temmuz 1969 tüm insanlık için çığır açıcı bir tarihti: In-
sanoğlu Ay'a ilk defa ayak bastı. NASA'ya ait Apollo 11 uzay
aracının Ay modülü Eagle 20 Temmuz'da Ay'a inmişti. Apol-
lo 11'in üç kişilik mürettebatından Neil Armstrong 21 Tem-
muz'da Ay'a ayak basan ilk insan oldu. Armstrong'u 20 da-
kika kadar sonra Buzz Aldrin takip etti. Michael Collins ise
bu sırada Ay yörüngesinde dönmekte olan komuta modů-
lü Columbia'daydı. Tahminen 530 milyon kişi televizyon ara-
cılığıyla bu tarihî ana ve Armstrong'un meşhur sözlerine ta-
nıklık etti: "Bir insan için küçük ama insanlık için dev bir
adım." Astronotlar Ay yüzeyinde geçirdikleri 2 saati aşkın
sürede çeşitli deneyler yaptılar, Ay toprağına ve kayaçları-
na ait örnekler topladılar ve Ay'ın yüzeyine bir ABD bayrağı
diktiler.
37. Bu parçadaki altı çizili sözle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A) Hem birey hem de toplum açısından büyük sonuç-
lar doğuran bir gelişmenin varlığına işaret edilmiş-
tir.
B) Bir benzetme üzerinden insanlık için çok önemli
bir gelişme somutlaştırılarak aktarılmıştır.
C) Anlamca birbirine yakın sözcükler kullanılarak bir
durumun etkisi artırılmıştır.
D) Bireysel açıdan önemsiz ama insanlık açısından
önemli bir durum, karşıt anlamlı sözcüklerle dile
getirilmiştir.
cevaplay
2009 yılında U
Sagalassos a
ne uzanıyor. .
varsayılan Sa
yer alıyor. En
zamanında y
en önemli ş
sarı yamaçla
antik kentle
yükseliş de
da yaşana
E) Önemsiz bir durumun insanlara sağladığı büyük
imkânlar kişileştirilerek anlatılmıştır.
geçiyor. 13
likte bu ta
kezi olan I
lindan bu
Üniversit-
arkeoloji
39. I
I
IL
r
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler5. İnsanoğlu 1800'lü yılların başında, makineler yardımı ile
görülebilir gerçekliği belirli levhalar üzerine kaydetmeye
başladı. O zamana kadar insan için gerçek görüntü
denen şey, ancak gözleriyle içerisinde bulunduğu
ortamda görebildiği şeylerdi. Fakat 1878 yılında,
insanlar tarafından merak konusu olan ve çok tartışılan
"Bir at dörtnala koşarken dört ayağı birden aynı anda
yerden kesilir mi?" sorusunun cevabı için Eadweard
Muybridge adlı bir fotoğrafçı birçok fotoğraf
makinesinden oluşan bir düzenek kurdu ve atın dört
ayağının aynı anda havalanabildiğinin de görüldüğü bir
dizi fotoğraf elde etti. Böylece insanın yaratılışından
gelen özellikleriyle görüp algılayamadığı bir olay,
araçlar kullanılarak kaydedilmiştir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
A) İnsan kimi zaman gerçek olanla gerçek dışı olanı
ayırt edemez duruma gelir.
B) Teknolojik araçlar, insana hiç alışık olmadığı bir
dünyanın kapılarını aralamıştır.
C) Gerçeklik anlayışı kişiden kişiye ve dönemden
döneme değişiklik göstermektedir.
ESEN YAYT
D) İnsan her yeni deneyim karşısında heyecan duyar
ve bakış açısını değiştirir.
E) İnsanın gerçeklik algısında teknoloji aracılığıyla
ilerlemeler olmuştur.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerTYT/Türkçe
17. Ünlü sanatçı, bütün yapıtlarında gerçek yaşamın bizzat
içinde bulunduğunu ve başkalarına göre yaşamı daha
içten, daha zengin yaşayan ve duyumsayan bir kişi
olduğunu hissettirmektedir. Yapıtlarında duygu ve
düşüncelerini ifade ederken içinde yaşadığı toplumun
değerlerini, yaşam tarzını ve birikimlerini de yansıtmayı
ihmal etmez. Ayrıca, insanların gözden kaçırmaya
yatkın olduğu ama önem vermesi gereken olayları da
tespit edebilme yeteneğine sahiptir. Bu durumda
okurlarına düşen görev, duyarlık göstererek onun
anlatmasıyla erişebildikleri güzellik ve bilgileri öğrenme
çabası içine girmeleridir.
Bu parçadan hareketle sözü edilen sanatçıyla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sanatsal tutumunun, toplum tarafından
benimsenmesini zorlaştırdığı
B) Yaşamla ile ilgili farkındalık oluşturduğu
C) Okurlarının, onun sanatsal emeğinin karşılığını
vermeleri gerektiği
D) Eserlerini oluştururken yaşadığı toplumun
kültüründen yararlandığı
E) Duygularını derinden yaşayan biri olduğu
19. Yen
Fra
ve
in
d
e
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikleren
erçek
dan
5
En küçük virüsten bakteriye ve parazitlere kadar tüm
yabancı organizmalar çeşitli hastalıklara neden olur.
(II) Bu nedenle temizlik çok önemlidir. (III) Özellikle
tuvalete girdikten sonra sabunla ve uzun süreli ellerin
yıkanması, sebze ve meyvelerin yıkanarak yenmesi
hastalıkların oluşmasını önlemek açısından önemli.
(IV) Bakterilerin sağlığımıza yararlı olduğunu biliyoruz.
(V) Bağışıklık sistemimizin gelişebilmesi için vücudu-
muzda özellikle yararlı bakterilerin bulunması büyük
önem taşıyor. (VI) Normal yaşamımızın bir parçası olan
bakteriler en fazla, bağırsaklarımızda bulunur. (VII)
Ancak bazı durumlarda vücudumuzdaki bakteri sayısı-
nın azalmasıyla çeşitli hastalıkların ortaya çıkabileceği
düşünülüyor.
Bu parça iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci
paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle baş-
lar?
A) II
B) III
C) IV
D) V
E) VI
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler16.
Herkesin yazar olabileceğini söylemek herkesin dok-
tor, berber, piyanist olabileceğini söylemekten çok
farklı değil aslında. Evet, herkes her şey olabilir ama
yine de kimi zaman bu bize imkânsız görünür. Çünkü
hep en yaratıcı ustalara bakarak yön tayin ediyoruz.
Yanlış olan bu. Yaşar Kemal, Dostoyevski ya da James
Joyce'a bakıp ne kadar çalışsak da onlar kadar büyük
yazarlar olamayacağımızı düşünürüz. Bu ne yazık ki
doğrudur. Ama bu her meslek her beceri için geçerlidir.
Nasıl ki tüm fizikçiler Hawking ya da Einstein olamıyor-
sa biz de o büyük yazarlardan biri olamayız.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
B
ADüşünceler örnekle pekiştirilmiştir.
anık göstermeye başvurulmuştur.
Öznel yargılara yer verilmiştir.
Anlatım bütünlüğü göz ardı edilmemiştir.
E) Koşul-sonuç içeren cümle kullanılmıştır.
Homo..
m sayla
im be
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerSIRA SENDE
Aşağıdaki paragrafın konusu nedir, verilenlerden belirleyip işaretleyiniz.
Düşüncenin simgelerle canlandırılıp ifade edilmesi hayatın her alanında olduğu gibi edebiyatta da sıkça başvurulan
bir yoldur. En çok fabllarda gördüğümüz bu anlatım yolunun en güzel ürünlerinden biri Tevfik Fikret'in Devenin Ba-
Şı adlı şiiridir. Fikret bu şiirinde, Osmanlı Devleti'nin o günkü durumunu anlatmış fakat bundan açıkça bahsetmeye-
rek anlatmak istediğini eğretilemelerin ardına gizlemiştir. Yahya Kemal'in Sessiz Gemi adlı şiiri de buna örnek gös-
terilebilir. Bu şiirde de Yahya Kemal, ölümü bir gemi yolculuğuna benzetmiş yani yine bir simgeden yararlanmıştır.
Edebiyatta görülen simgesel anlatımdan
Anlatımda simge kullanımının zorluğundan
Edebî anlatımın yapaylığından
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler2.
Yirminci yüzyıla damgasını vuran en önemli
olaylardan biri işçi, diğeri beyin göçüdür. Yüzyı-
lin ortalarından itibaren sanayi ülkelerinin gerek-
sinimi nedeniyle bir ülkeden diğerine yoğun işçi
göçleri yaşanmıştır. Bu dönemde Türkiye'den
Almanya'ya çok sayıda işçi gitmiştir. Bugün
Almanya'da 3 milyona yakın Türk yaşamaktadır.
Bu parçada işçi göçüyle ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yaşanma nedenine
B) Yirminci yüzyılın önemli olaylarından olduğuna
C) Ne zaman başladığına
(D) Ulkemizde de yaşandığına
Yarattığı sorunlara
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler1.
içinde gereksiz sözcüğün yer almadığı cümlelere duru
cümle denir.
Bu tanıma göre aşağıdaki cümlelerden hangisi duru
bir cümledir?
A) Ortadoğu ülkeleri arasındaki var olan anlaşmazlık
günden güne büyüyor.
B)
İstenmediğini anlayınca sessizce dışarı çıktı.
C) Uzun yıllar bu karşılıklı yazışmalar devam etti.
D) Beş saat müddetle aynı konu üzerinde tartıştılar.
E)
Eğer bu okulu bitirdiği takdirde yeni bir okula
başlayacak.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerBu kitapta yeni ve çarpıcı olan; Batı edebiyatının yeni,
deneysel yanlarıyla Türk-Osmanlı-İslam kültür ve ede-
biyatının hikâyelerini başarıyla yan yana getirmesidir.
Bu kitabın sayfalarını çevirirken okur; romandaki
Alaaddin'in dükkânında olduğu gibi yüzlerce, binlerce
imge ve hikâyeyle karşılaşır. Roman; tuhaf ve sarsıcı
yanını, aynı anda işleyen pek çok unsurun ortak etki-
sinden alır. Bu; romanın benzersiz, zaman dışı niteliği-
ni oluşturur.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen ese-
rin bir özelliği değildir?
A) Özgünlük
B) Etkileyicilik C) İmgesellik
E) Öğreticilik
D) Olağanüstülük
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler30. Yunus Emre, Anadolu insanının Moğol istilasından bıktığı,
anarşi ve kargaşadan canından bezdiği bir dönemde onla-
ra Allah'ı, ebedî hayatı, sevgi ve hoşgörüyü hatırlatır.
Kuraklık ve korkudan dudakları çatlamış olan Anadolu'yu
ümit, aşk ve heyecanla şulayıp yeşertir. Huzur, sükûn ve
saadet devrinde Fuzûli, insanları aşkın zirvelerinde dolaş-
tırır, gerçek saadetin aşk istirabında olduğunu söyler.
Milletimizin en zorlu ve karanlık günlerinde yetişen İstiklâl
Marşı şairi Mehmet Âkif ise insanımızın yakasından tutup
şiddetle sarsarak onu uyarmaya, uyuşukluktan kurtarmaya
çalışır/ "Ye's öyle bataktır ki düşersen boğulursun / Ümmîde
sarıl sımsıkı, seyret ne olursun." diyerek onları mücadele-
ye teşvik eder.
inspulso dibe2
Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
your on
hangisi söylenemez?
A?
A) Kişileştirmeye yer verilmiştir.
B) Karşılaştırma yapılmıştır.
C) Örneklendirmeye başvurulmuştur.
D) Karşıt durumlara yer verilmiştir.
E) Gerçek anlamlarının dışında kullanılan sözcüklere yer
verilmiştir.
F
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özelliklermlış
Paragra
32. Yaşarken Alman edebiyatının klasikleri arasına girmiş
isimlerden Günter Grass, hep bir tabu yıkan olmayı,
kendi yüzyılıyla hesaplaşmayı seçti. Üstelik savaşı,
zulümleri, kötülükleri hatta kendini ve geçmişini
didik didik ederek yaptı bunu. Usta yazar, milliyetçi
sosyalizme ve küçük burjuvalara iyice sivrilttiği kalemini
batırırken daima uyanıktı ve uyanık tuttu. Kötülüğün,
sıradanlığının da tekrar edebileceğinin de farkındaydı.
Üstelik bunu belki de en iyi kendinden biliyordu. Bu
yüzden 79 yaşında kaleme aldığı otobiyografik romanı
Soğanı Soyarken'de hayatının sırlarını ortaya döktü.
Bu parçadan Grass'la ilgili olarak aşağıdakilerden.
hangisine ulaşılamaz?
G
A Dünya klasikleri arasında yer edinmiş bir
yazardır.
B) Ulusçu sosyalizme karşı eleştirel bir dille
yazmaktan kaçınmaz.
Otobiyografik romanıyla yaşamının gizlerini
ortaya koymuştur.
D)
Kötülüğün yok edilebileceğine inanmamaktadır.
E) Gerçeklerle yüzleşmekten geri durmamıştır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özelliklerkoyduktan
Om yapma-
= bıkmıştık.
o sinir bo-
h kulaklık"
larda olan
m istediği-
arkalar bu
(V) Kablo
ların şarj
ngisi an-
E) V
unan
rinde
olan
zdır.
yine
üze-
uğu
Ast-
35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Şiir çevirisi sırasında şiirin yeniden yazıldığını öne sür-
mek pek doğru gelmese de çeviri sırasında bir şeylerin
eksik kaldığı ya da fazladan eklendiği düşünülebilir. El-
bette bir dili, bir yazın evrenini, bir kültürü, bir duyguyu bir
başka dile olduğu gibi aktarmak neredeyse olanaksızdır.
Cervantes'in Don Kişot'unun da dediği gibi genel anlam-
da şiir çevirisi, bir halının ters yüzüne benzer; bir dilden
ötekine tercüme yapmak, tıpkı duvar halılarına tersten
bakmak gibidir, bir yüzü öteki yüzünün bir yansıması ola-
rak düşünülebilir. Çevirmen ise uluslararası zenginliklerin
aktarıcılığını yapan bir aracı konumundadır. Çevirmenin
iki dili de iyi bilmesi, sabırlı ve sorumlu davranması gere-
kir. Ayrıca çevirmenden kültürel alanın ötesinde, şiir dilini,
tarihsel geçmişi ve sanat akımlarını tanıması da beklen-
mektedir. Çeviri uğraşı sırasında iki metin arasında eş-
değerlik sağlayacak tüm koşulları yerine getirse bile, her
çevirmen şiiri kendince çevirecektir.
35. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarıla-
maz?
A) Şiir çevirisi yapmak, diğer edebî metinleri çevir-
mekten daha zordur.
B) Her çevirmen, aslında şiiri kendine göre yorum-
layıp çevirir.
Çeviri yaparken eksikler ya da fazlalıklar olması
mümkündür.
Çevirmen, kültür zenginliklerini aktaran önemli
bir aracı konumundadır.
çevirinin başarılı olabilmesi için çevirmen, her iki
dile de hâkim olmalıdır.
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özelliklerat
e
1. Çek asılı, Avusturyalı yazar Franz Kafka, kırk bir
yıl yaşadı.
II. Ölümünden sonra dünyaya bıraktığı ise yalnızca
bir yazarın ürünleri değil, Ernst Fischer'in deyişiy-
le, başlı başına bir dünya edebiyatıydı.
III. Kafka gibi yazarlar gündeme geldiğinde salt kalı-
cılıktan söz etmek, onları anlatabilmek bağlamın-
da çoğu kez yetersiz kalır.
IV. Goethe'den bu yana kavramlaşmış olan dünya
edebiyatı söyleminin, bitmekte olan yüzyılımızda
temellerine en gerçekçi bir biçimde belki de bu
yazarda kavuştuğu saptanır.
V. Önemli olan, bu kalıcılığın nereden kaynaklandı-
ğı konusunda belli bir çözümleme yapabilmekte-
dir.
A) II-III
D) IV-V
B) I-II
E) II - V
C) III-IV
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken ÖzelliklerTYT DENEME SINAVI 08
BBB
27 ve 28. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Tüm hayvanlar bir tür sosyal yelpazede var olur. Bir
tarafta yalnız yaşayan hayvanlar diğer tarafta ise
topluluk halinde yaşayan hayvanlar var. Ancak sosyal
sahnenin şampiyonları kesinlikle böceklerdir. Karıncalar,
arılar, termitler ve eşek arıları tam sosyal hayvanlar
olarak adlandırılır. Birbirlerine o kadar bağımlıdırlar
ki tek başlarına yaşayamazlar. Birlikte inşa ederler,
birlikte yaşarlar ve yeni doğanları yetiştirmek, tehditlerle
mücadele etmek için de iş birliği yaparlar. Gerekirse
toplumun selameti için kendilerini feda ederler. Bristol
Üniversitesindeki bilim insanları, bu süper sosyal
böceklerin hastalık riskini nasıl azalttığını bulmak için
karınca kolonileri üzerinde çalışma yürüttüler. Ortaya
çıkan cevaplar ise gerçekten büyüleyici. Birincisi,
bu hayvanlar kusursuz bir hijyene sahipler. Yuvaya
girdiklerinde mantar sporu gibi tehditleri kontrol etmek
için birbirlerini temizlerler. El dezenfektanı yok ama onun
yerine mikropları tamamen yok etmek için ağızlarından
formik asit püskürtürler. İkincisi, herkes üzerine düşen
sorumluluğu yerine getirir. Eğer bir karınca hastalandıysa
üzerindeki sorumluluğu bilir ve kendisini yuvadan ayırır.
27. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan
bangisine ulaşılamaz?
29.
Zararlı canlılar birlikte yaşamaktadır.
B) Karıncalar sosyal bilinçle hareket etmektedir. P
C) Bazı böcekler yalnız yaşayamaz.
D) Hayvanlar âlemindeki yaşam farklılık göstermektedir.
2) Doğa, gizemiyle bilim insanlarının ilgisini çekmektedir.
f
28. Bu parçada karıncalarla ilgili olarak aşağıdakilerden
Endlein
dinilmemistir?
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özelliklersebebi para
çmasi.
buna doların
= artışı ülkede
Hiği için
kamız, faizi
playısıyla TL
i enflasyon
bir ortamda
lişini
eğildir.
ey
i yatırım
ir. Üretimin
emektir.
arı ile
arıya mai
mesi
in
ünü
ekir.
ilerden
noktaları
dirip ele
farklı
konu
aktadır.
Deneme 1
15. Minimalist filmler, abartılı oyunculukların ve iri iri
lakırdıların olmadığı, hayata oldukça yakın
filmlerdir. Anlatması gerekenden fazlasını
anlatmayı, göstermesi gerekenden fazlasını
göstermeyi gereksiz bulan bir görüşü temsil
eden akım, "seçkin bir sadecilik" olarak
nitelendirilebilir. Sadeci, kimi zaman da belgeci
bir tutumun, yaşamla paralel gelişen bir filmsel
yapının oluşumudur. Yapay efektler ve bol
aksiyonla yoğrulmuş sinema anlayışına karşın
hayatın bir parçası gibi duran filmler üretmeye
çalışan minimalist yönetmenler, "gerçeği
gerçekle düzeltmek" adına arındırılmış bir
estetik anlayışı gözetmektedirler. Muhtevası en
aza indirgenmiş bir sanata ulaşmanın
hedeflendiği bu akımda, biçim içeriğe tekabül
eder. Bresson'un deyimiyle "bir kemanın yettiği
yerde ikincisini kullanmamak" gerektiğini
düşünen minimalistler, kendiliğindenlik, tazelik
ve yalınlık peşinde olmuşlardır. Hakikiyle
sahtenin karışımının sahteyi verdiğini
düşündüklerinden bu ikisini ayırma ihtiyacı
hissetmişlerdir.
Bu parçadan hareketle minimalist filmlerle
ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
Ana karakterler, genellikle, topluma uyum
sağlayamayan ayrıksı kişiler olarak perdeye
aktarılır.
B) Bilgisayar marifetiyle hazırlanan hızlı
kurguya sahip fantastik aksiyon sahneleri
yer almaz.
C) Teknik olanaklarla oluşturulmuş yapay
dekorlar yerine atmosfer tasarımını doğal
çevre üzerine kurar.
D) Gerçek hayat yapay, süslü ve abartılı
anlatımları kaldırmadığı için yalın söyleyiş
hâkimdir.
E) Senaryo ve kurgusunda şaşırtmacalı sonlar,
sürpriz finaller, beklenmedik olaylar yoktur.
tonguç kampüs
16. Don F
hayra
edem
zama
gerçe
yapılı
düşm
her y
büyü
ve-E
Sanc
belag
"dom
Tarih
uzm
Cen
impa
yön
ege
arttı
Cer
oku
Bu
har
A)
B)
C
D
E
Lise Türkçe
İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler"Or
7
n
TYT
0:0
D
24. Tam zamanlı çalışan insanlar için, hiçbir iş yapmadan
yaşamak harika bir fikir olarak görünebilir. Ancak yapılan
araştırmalar, kişinin emeklilik sonrasında ve yaşlandıkça
günlük bir amacının olmasının, iyi bir yaşlanmanın temel
bir unsuru olduğunu ortaya koyuyor. 2017'de yayımlanan
bir çalışmada 4.000'den fazla kişide fiziksel yaşlanmanın iki
yaygın işareti ölçüldü: Zayıflayan kavrama ve daha yavaş
yürüme hızı. Bu sonuca göre bir amaç sahibi olanların
kavramalarının zayıflama olasılığı %13, daha yavaş yürüme
olasılığı ise %14 azalıyor. Ancak, bir amaç sahibi olma ve
bununla bağlantılı pozitif etkiler, kişiden kişiye büyük oranda
değişiklik gösteriyor.
Bu parçada sözü edilen araştırma aşağıdakilerden
hangisine cevap almak amacıyla yapılmıştır?
A
Beynin yaşla birlikte gelişebildiği düşüncesi doğru
olabilir mi?
O
3-
W
B Yaşlılığı pozitif bir şekilde algılamak, yaşam süresinin
uzamasında etkili mi?
Kişinin fiziksel sağlığıyla bir amaç sahibi olması
arasında doğrudan bir ilişki var mı?
D) İnsanlar, ileri yaşlarda yeni amaçlar peşinde koşmak
için yeterli donanıma sahip mi?
E) Zihinsel yavaşlamayla damgalanan ileri yaştaki insanla
bir amaç peşinden koşabilir mi?