Masal Türü ve Genel Özellikleri Soruları
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel ÖzellikleriAşıklar bunca zaman çektikleri zahmet ve meşak-
katleri unutup muratlarına erip Hakk'a şükreyledi-
ler. Cümlemizin hayırlı muradat maksudatlarımıza
nail ü meram eyliye, amin. Onlar ermiş muradına,
darısı cümlemize.
Bu parça masalın aşağıdaki bölümlerinin han-
gisinden alınmış olabilir?
A) Döşeme
B) Dilek
D) Çözüm
C) Serim
E) Düğüm
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özelliklericeyim." der
ikisi birden
günlerde bir
a köprü üs
n geçin, yol
arşılaşmış
kta zor du
e çok üzül
böyle kun
ilse de biz
dim etmek
i kuyuya
türlü iste-
r, hemen
afatasını
kuyuya
I cevap-
kalma-
kamaz-
"uvan?"
Dönüp
Serçe
Annem
güzel
ikidir.
- Fa-
alnız
alim
Stup
8
playınız.
Eee, bir ima, bin mana demişler! Gül Kız kocasının
da nevri döndüğünü sezmez olur mu, sezmiş ama
ne yapsın; elinden gelse elini saçak, saçını süpürge
la, tuzuyla pişirip kocacağızının da yüzünü güldüre-
edip her tarafı ayna gibi yapacak. Pişireceğini tadıy-
cek ama yürekte var, elinde yok! Bundandır, kendi
kendine yanıp yakılır, yeri göğü yaradana yalvarıp
yakarırmış: "Hey Allah'ım, iki elim on parmağım var
ama işe güce varmiyor. Varsa bile yaramıyor, ya kaş
yapayım derken göz çıkarıyorum ya da yaptığım işi
elime yüzüme bulaştırıyorum. Bu gidişle evim oca-
ğım başıma yıkılacak, görüp güvendiğim sensin. Sen
bana bir çare halk et Allah'ım!" diye... Bir gün yine
böyle ah u vah ederken evin içinde nur yüzlü bir ha-
tuncuk peyda olmuş. "A Gül Kız'ım, güllü kızım de-
miş; ne diye gözlerini sele veriyorsun! Yaratan senin
her parmağına bir hüner vererek yaratmış ama demir
bile paslanır işlemeye işlemeye...
Döşeme
10. Bu parça masalın hangi bölümünden alınmış ola-
bilir?
Çözüm
tne göre
Serim
12. Aç gözünü dedi zaman, Go
CYDüğüm
Dilek
biri. () Gül Kiz neye ugradigini
gördüklerine inanabimin ne duy
Allah, hayal mi bash beni ya
koymuş dolmamış, doluya koym
akil sir erdirememiş buna...
Bu parçada numaralanmış
de bağlaç kullanılmamıştır?
All
13. Senin olmayan bir gelece
kendine Geçmişte ettil
geç bu umutlardan bu
C
göre işler değil bunlar.
S
Bu parçada yay ayram
la aşağıdakilerden ha
işaretleri getirilmelic
**000
C:) (?) (.) (:)
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleribiliyor.
ğun hiperaktivite bakımından da değerlendirilmesi
gerekiyor. (1) Bir de yaş grubuna bakmak lazım.
(IV) 2 yaşındaki çocuklarda görülebilen "Terrible 2"
adlandırılıyor. (VI) Bu tip çocuklar 6 ay kadar aksi,
diye bir rahatsızlık var. (V) "2 Yaş Sendromu" olarak
geçimsiz kişilikler olarak karşımıza çıkıyorlar. (V)
Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci
paragrafın ilk cümlesi aşağıdakilerden hangisi
olur?
A) II
B) MI C) IV
lov
D) IV
13. 1. Matbaacılık, son milenyumda diğer bütün fikirler
kadar dünyayı değiştirdi.
II. Uçak gibi her ana gözümüzün önünde olan bir
et teknoloji değildi.
III. Etkileri öyle anında görülen türden değildi.
IV. Hatta hayatlarımızda sürekli elle dokunulur et-
kiler yaratan bankalar gibi bile değildi.
V. Yine de düşünce ve iletişim şeklimizi tamamen
değiştirdiği için matbaacılığın çok önemli etkileri
oldu.
D) Il ye' V
cu-
Bu parçanın anlam bütünlüğünün sağlanabil-
mesi için numaralanmış cümlelerden hangileri
yer değiştirmelidir?
A) I ve
C) I ve I Y
E) V
E) III ve V
C) II ve III
✓
E ADO DE
A) E
B)
D)
3.
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özelliklerik-
e
Masalın iki önemli kahramanı başvezirin kızı Şeh-
razat ve ülkeyi yöneten Sultan Şehriyar'dır. Şehri-
yar, zalim bir hükümdardır. Her gün bir genç kızla
evlenip ertesi sabah onu öldürmektedir. Akıllı ve
zeki bir kız olan Şehrazat, buna bir çare düşünür.
Şehriyar ile evlenir ve ona her gece bir masal an-
latır. Ama masalı hep en ilginç noktasında kese-
rek sultanı merak içinde bırakır. Sultan da masalın
devamını dinleyebilmek için her gecenin sonunda
Şehrazat'ın bir gün daha yaşamasına izin verir.
Şehrazat'ın masalları çok uzun sürer. Sonunda
Şehriyar, Şehrazat'ı öldürmekten vazgeçer ve ikisi
mutlu bir yaşam sürerler.
Bu parçada söz edilen masal aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Binbir Gece Masalları
B) Grimm Masalları
C) Billur Köşk Masalları
D) Ezop Masalları
E) Perrault Masalları
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri6. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde masal üzen
çalışma yapan araştırmacılardan biri değildir?
A) Pertev Naili Boratav
B) Naki Tezel
C) Tahir Alangu
D) Faruk Nafiz Çamlıbel
E) Eflatun Cem Güney
simip
mey
vislob
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri1,
37. Mona Lisa tablosunu herkes bilir. Bugüne kadar hiçbir tablo onun
kadar taklit edilmedi. Tablodaki gizemin Mona Lisa'nın gülüşün-
de olduğu söylenir. Pekâlâ bu gülüş neden bu kadar ilgi çekici?
Paris'teki Louvre müzesinin bir salonunda kalın bir cam vitrinin
arkasında sergilenen Mona Lisa tablosunu her yıl milyonlarca
ziyaretçi büyük bir hayranlıkla izliyor. Aynı salonda en az bu tablo
kadar hatta daha güzel eserler de sergilenmekte ama hiçbirinin
önünde Mona Lisa'daki kadar büyük bir izdiham yaşanmıyor. Her-
kes kim olduğu bile bilinmeyen bir kadının resmini mümkün oldu-
ğu kadar yakından görebilmek için cam vitrinin önündeki ahşap
engele kadar ulaşmak için büyük bir çaba harcıyor. Evet, tablodaki
kadının kimliği hâlâ bir sır perdesinin ardında gizli. Kimi uzmanlar
ressamın kendisini kadın kimliğiyle resmettiğini söylerken kimileri
Da Vinci'nin hiçbir model kullanmadığını, bunun yerine hayalindeki
bir kadını resmettiğini düşünür. Mona Lisa'nın diğer dikkat çeki-
ci bir özelliği de bakışları. İzleyici nereden bakarsa baksın, Mona
Lisa sanki hep doğrudan doğruya onun gözlerinin içine bakıyor
gibi duruyor. Leonardo da Vinci, bilimsel deneyimlerini eserlerinde
kullanan ender sanatçılardan biriydi. Eserlerinde özellikle de izle-
yicinin üzerindeki optik etkiye önem veren ve üç boyutlu görüntü-
lere yaklaşmaya çalışan ressam, her sanatçının eserlerini kusursuz
olarak yaratabilmesi için doğayı çok iyi bilmesi gerektiğine ina-
nırdı. Kim bilir belki de bu tabloyu bu kadar eşsiz kılan bilim ve
sanatın buluşmasıydı.
Bu parçada Mona Lisa tablosu ile ilgili olarak
Bilimden yararlanıldığı
II Nerede yer aldığı
IL İlginin abartıldığı
IV. Gizemli yanlarının olduğu
tespitlerinden hangileri yapılamaz?
A) Yalnız L
Dve III
UZMAN
YAYINLARI
B) Yalnız II
E) # ve IV
CYalnız III
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri2.000
simli
Idığı
Âşık
ka-
den
ve
Ankara Yayıncılık
B KİTAPÇIĞI
15. Aşağıdakilerden hangisi bir masalın döşeme
bölümünden alınmış olabilir?
5. Deneme
A) Keloğlan ile Can Kız ermişler muratlarına, bizler
çıkalım kerevetine.
Keloğ-
B) Kötü vezir yaptıklarından pişman olur ve
lan'dan aman diler "Ben ettim, sen etme." der.
Babasını henüz bebekken kaybeden keloğlan,
annesinin dizinin dibine oturur ve başını annesi-
nin dizine koyar.
D) Gökten üç elma düştü; birisi yiğit olanların başı-
na, birisi bu masalı dizip koşana, birisi de dinle-
yenlerin başına.
E) Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde,
kalbur saman içinde, cinler cirit oynarmış, eski
hamam içinde. Hamamcının tası yok. Oduncunun
baltası yok.
AY
17. H
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri9.
Fabl türünün ilk örneklerini Hint edebiyatında Beydaba,
Eski Yunan edebiyatında Aisopos (Ezop) vermiştir.
11
Didaktik şiire özgü nitelikler taşıyan bu türün önemli bir
111
ismi de Fransız yazar La Fontaine'dir. Türk
TV
edebiyatında ilk tabl çevirileri Şeyhi'nin Harnáme adlı
yapıtında yer alır.
Bu parçadaki altı çizili ifadelerden hangisi bilgi
yanlışına neden olmuştur?
AD
B) II
C) III
D) IV
E) V
YAYINLARI
LİMİT
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri5. Aşağıdaki parçalardan hangisi diğerlerinden farklı
bir türden alınmıştır?
A) Az gitmiş uz gitmiş, dere tepe düz gitmiş, bir de
bakmış arkasına ki yılan süzüle süzüle gelirmiş.
Delikanlı şaşırmış, olduğu yerde duraklamış. Yılan
dile gelmiş, babasının evine davet etmiş. Delikanlı
kabul etmiş, yola düzülmüşler, süzüm süzüm
süzülmüşler.
Jabl
B) Ne var ki yerin kulağı vardır, derler. Sarayın da
karşıya, denizin ortasına geçirilişini köpek gömüş,
kediyi bulmuş ona durumu anlatmış. Kediye seni
denizden karşıya geçireceğim, o kızın evine
gideceksin demiş. Jobl
C) Bir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur
saman içinde, bir Kara Böcü (böcek) varmış. Bu
böcü, aklına nerden esmişse esmiş, evlenmeye
karar vermiş ve er aramaya çıkmış. Uzun süre
gezmiş, dolaşmış, nihayet karşısına bir tilki çıkmış.
D) Bunlar silahlarıyla bekliyorlar, dev kızın parmağını
emmeye gelince onu öldürüyorlar. Bu kardeşler
devin karılarını alıyorlar, mal da kalıyor, zengin
oluyorlar. Bu kadınlar bu kızı istemiyorlar, aralarında
konuşuyorlar. Masal
E) Keçiciğin aklı bir karış havada ya, sürüsünü bir
yana bırakmış; bir başına otlaya otlaya çekip gitmiş.
Hain koca kurt, kaçırır mı; hemen görmüş keçiciği:
"Heh, işte ağzıma layık bir lokma. Yaşasın!" demiş.
Keçicik, bakmış can pazan. Hiç kurtuluş murtuluş
yok: "Eh, n'apalım, demek kaderimizde sana yem
olmak varmış kurt." demiş.
2667
7.
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri6. Aşağıdakilerden hangisinde Türk destanlarındaki
motiflerle ilgili yanlışlık yapılmıştır?
A) Kök-Böri: İslamiyet öncesi dönemde Türklerin totemi
bozkurttur. Savaş gününü temsil eder. Destanlarda
Tanrı kurt, anne kurt, ordular önünde yürüyen
"kumandan kurt" olarak görülür.
B) At: Göçebe kültürün zorlayıcı koşulları at ile aşılır.
At, Türklerin yaşamında çok önemli bir yer tutar. Bu
durum ata, Şamanizm'de dinse bir totem özelliği
kazandırır. Sahibini korur ve yol gösterir. Tehlikelere
karşı onu uyarır.
C) Işık: Kutsiyetten kaynaklanan hayat verici özelliğe
sahiptir. Türk anneleri, ilahi ışıktan doğar. Göğün 17.
katında göz kamaştıran işığı ile Türk tanrısı oturur.
D) Ağaç: Üç yönüyle yer alır. Sığınaktır. Ana ya da ata
varlığı. İnsanlığın yaratılışı hakkındaki Türk düşün-
cesine göre Tanrı, dünyadaki dokuz insan cinsini
bu insanlardan önce yarattığı dokuz dallı ağacın
gölgesinde barındırmıştır.
E) Yada Taşı: Bu motif destanlarda anne karnını temsil
eder. Sığınaktır. Bazen de ilahi buyruğun geldiği yer
olarak görülür.
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri27 Masal; çocukların hayal dünyalarını süsleyen, besleyen,
geliştiren önemli bir türdür. Tarihin derinliklerinden gelen
bu önemli türün çocuk eğitimine katkısı olduğu kadar
tarihçilere, dil bilimcilere de yararı oldukça fazladır. Zira
masallar, dönemin kültür ve dil yapısını yansıtmaktadır.
Bu açıdan, toplumun kültürel devamlılığının
sağlanmasında da büyük bir öneme sahiptir.
Bu parçada masalın hangi yönü üzerinde
durulmaktadır?
A) Evrensel nitelikler taşıdığı
B) Didaktik yönünün olduğu
İçerik zenginliğinin bulunduğu
Edebî yönünün öne çıktığı
E) Sosyal problemleri yansıttığı
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleriüç kar-
5şeme
ne alin-
ya da
nsanla-
okura
önem-
erini al-
nmiştir.
Aşağıdaki kalıplaşmış masal ifadeleri, bulundukları yere gö-
re gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?
A) Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine.
B) Bir varken, bir yokken, zaman zaman içindeyken, kalbur sa-
man içindeyken, fareler kedilere berberken dünyaya hükme-
den bir İskender Padişah varmış.
C-Az gitmişler, uz gitmişler, dere tepe geçmişler, en sonra bu
kuyunun başına gelmişler.
D) Var varanın, sür sürenin... Habersiz bağa girenin, hâli ya-
man demişler...
E) Gökten üç elma düştü, biri söyleyene, biri dinleyene, biri de
bana.
ildir?
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel ÖzellikleriÖz-
ce-
7
24. Bir varmış bir yokmuş... Evvel zaman içinde, kalbur
saman içinde develer tellal iken, pireler berber iken ben
babamın beşiğini tingir mingir sallar iken birden ip koptu
beşik devrildi. Babamın kafası yarıldı. Eyvah! Kaç kaça-
bilirsen dön köseyi.
İçerik özellikleri dikkate alındığında bu parça, masa-
lın hangi bölümünden alınmış olabilir?
A) Serim
B) Çözüm
C) Düğüm
D) Döşeme
E) Dilek
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri16. O, Keloğlan'ı testten geçirmek istercesine tekrar sorar:
- Şu gördüğün kız çok güzel, şu tavus kuşu çok güzel
ama şu ayı çok çirkin ve çok kötü! Buna ne dersin? Ke-
loğlan, artık ilk şaşkınlık ve korkudan kurtulmuştur. Yine
cevabı yapıştırır:
-
- Gönül neyi severse güzel odur sultanım! Aldığı ce-
vaptan çok hoşlanan dev:
- Aferin, sen akıllı bir çocuğa benziyorsun, diyerek Ke-
loğlan'a hemen yanındaki ağaçtan kopardığı üç tane
büyük narı verir.
Bu parça aşağıdaki masal bölümlerinin hangisin-
den alınmıştır?
A) Dilek
D) Serim
B) Düğüm
C) Döşeme
E) Çözüm
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri27. Aşağıdaki masal-ulus eşleştirmelerinden hangisi
yanlıştır?
A) Perrault Masalları - Fransız Edebiyatı
B) Andersen Masalları - Hint Edebiyatı
C) Grimm Kardeşler Masalları - Alman Edebiyatı
D) Keloğlan Masalları - Türk Edebiyatı
(E) Binbir Gece Masalları - Arap Edebiyatı
Lise Türkçe
Masal Türü ve Genel Özellikleri5
16. Zamanın birinde, çok uzun zaman önce Pers adı verilen
bir ülkede yaşlı bir adam yaşarmış. Adam, yaşamını
tüccarlık yaparak idame ettiriyormuş. Bu yaşlı tüccarın iki
tane de oğlu varmış. Ama oğulları beyaz ile siyahın zıtlığı
gibi birbirlerine zit insanlarmış. Adamın oğullarından
birinin adı Ali, diğeri de Kasım imiş. Büyük olan oğul
Kasım parayı oldukça fazla severmiş. Ve aynı zamanda
da oldukça zenginmiş. Ama o kadar zenginliğine rağmen
çok da pinti biriymiş.
Ali Baba ve Kırk Haramilerden alınan bu parça
masalın hangi bölümüne aittir?
B) Serim
A) Döşeme
D Dilek
E) Düğüm
d çö
Çözüm
Diğer sayfaya geçiniz.