Masal Türü ve Genel Özellikleri Soruları

12. Masal ve fabl türünün karşılaştırılmasına yöne- lik aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Masallar anonimdir, fablların bilinen yazarları vardır. B) Her iki türün amacı insanlara ders, öğüt vermek- tir. C) Her iki türde de mutlaka hikâye mutlu sonla bi- ter. D) Masal metinleri fabllara göre daha uzundur. E) Fabllardaki olaylar, masallarda anlatılanlara göre gerçeğe daha yakındır.

Konu Değerlendirme Testi 1. Hansel ve Gratel - Alman edebiyatı ingiliz Binbir Gece Masalları - İran edebiyatı Keloğlan Masalları - Türk edebiyatı VEzop Masalları - Yunan edebiyatı V. Pançatantra Masalları - Hint edebiyatı Yukarıda numaralanmış eserlerden hangisi karşı- sındaki millet edebiyatı ile uyuşmamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Aşağıdakilerden biri olamaz? A) Anlatmaya ba da da öyküle Binsan dişi va oluşturulan C) Dostluk, ya re vurgu ya Fabllar gen tinler olduğ E) Fablların k

ritmik EĞITIM YAYINLARI 13. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden değildir? A Genellikle tekerlemelerle başlar ve biter. BÖğüt verici bir özelliğe sahiptir. Olağanüstü olay ve kahramanlar vardır. D) Millî ve dinî unsurlar ağır basar. Olayın geçtiği yer ve zaman belli değildir. . Müstezat nazım

okura çıktığı dönem- inde yerini al- yüklenmiştir. kilerden han- C) Ani laştırmalardan larda daha çok bana. uç elma düştü, biri söyleyene, biri dinleyene, biri de 6. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden değildir? A) Girişte genellikle tekerlemeler bulunur. B) Bir yazar tarafından sonradan yazıya geçirilir. C) Gerçekçi kahramanların yanında daha çok, olağanüstü ni- 1 telikler taşıyan kahramanlara yer verilir. D) Birinci kişili anlatımla oluşturulur. E) Döşeme, serim, düğüm, çözüm, dilek bölümlerinden oluşur.

8. Geleneksel halk hikâyelerimizi ve masallarımızı derledi. Kendisi de masallar yazdı. Masalcı Baba olarak tanındı. Danimarka'da bulunan Andersen Kurumu; 1956 yılında Açıl Sofram Açıl ad- li eseriyle yazara, Dünya Çocuk Edebiyatı Onur Belgesi verdi. Dede Korkut Masalları adlı kitabıyla bu ödülü 1960 yılında tekrar kazandı. Türk çocuk edebiyatının önde gelen yazarlarındandır ve birçok masalın günümüz Türkçesiyle yeniden ortaya çıkarıl- ması için büyük çaba göstermiştir. Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir? A) Eflatun Cem Güney C) Saim Sakaoğlu B) Pertev Naili Boratav D) Yaşar Kemal E) Mustafa Ruhi Şiirin Bu p yanl ALL 12. Kahra me ar güm, re yaz Aşağı nek o A) Han C-8

3. I. Sabah olmuş, kalkmışlar. Ne görsünler! O canım kocaman konakların, evlerin yerinde yeller esiyor. Hiçbir şeyleri kalmamış. II. Onlara masal, bizlere sağlık, uzun ömür. Gökten düştü üç elma; biri benim, biri bu masalı söyleyenin, biri de dinleyenin. Bu parçalar sırasıyla aşağıdaki masal bö- lümlerinin hangilerinden alınmış olabilir? A) Düğüm - Dilek B) Döşeme - Dilek C) Döşeme - Serim D) Düğüm - Serim E) Döşeme - Düğüm MEB 20

Ulusların ilk edebî verimleri genel olarak şiir biçimindedir. İlk şiirlerin bir bölümü anlatmaya bağlı, olay kaynaklı destanlardır. İranlıların, Sümerlerin, Türklerin, Hintlilerin ve daha pek çok ulusun kendilerine özgü millî destanları vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada adı geçen uluslara ait destanlardan biri değildir? B) Gilgamış C) Ergenekon D) Şehname A) Kalevala Mahabharata

13. Aşağıdaki cümlelerde bulunan boşluklardan hangisine ayraç () içerisinde verilen kavram getirilemez? A) Mesnevi nazım şekliyle oluşturulan ----, Hakaniye Türk- çesiyle yazılmış olup sembolik bir anlatıma sahiptir. (Ku- tadgu Bilig) B) Bir masalda masala konu olan olayın anlatıldığı bölüme -- denir. (döşeme) C)) Günümüzde Moğolistan sınırlarında bulunan ----, Yollug Tigin ve Tonyukuk tarafından yazılmıştır. (Göktürk Kita- beleri) DY, Uygurların ana yurtlarından farklı sebeplerden dola- yı göç edişini anlatır. (Göç Destanı) E) Orta oyununun gerçekleştiği yuvarlak alana ---- denir. (palanga) MİRAY YAYINLARI

5. (1) Masallarda genellikle iyilik - kötülük, doğruluk - haksızlık gibi zit durumların temsilcileri olan kişilerin mücadelelerinden söz edilir. (II) Yer ve zaman kavramları belirsizdir. (III) Masallarda millî ve dini motiflere yer verilir. (IV) Türk masalları üzerinde bizde, Pertev Naili Boratav, Eflatun Cem Güney gibi kişiler ça- lışmıştır. (V) Binbir Gece Masalları, Andersen Masalları dünya- ca ünlü masallar arasındadır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Olay akışında genellikle mitolojik ögeler ile olağanüstü unsurlar barındıran ve çocuklar için 1 eğitici ve eğlendirici, yetişkinler içinse roman/ || hikâye ihtiyacını giderici bir halk edebiyatı ürünü olan masallar, inandırıcılık özelliğinden uzak bir anlatı türüdür. Başına, ortasına ve sonuna ahenkli birtakım kalıp sözler de eklenerek anlatılan masal, JY yüzyıllarca nesilden nesile aktarılan, anlatıldığı her dönem ve ortamdan bünyesine malzemeler katan ve ait olduğu toplumun dinî inanışlarına V vurgu yapan bir türdür. Masal'la ilgili bu parçada altı çizili bölümlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A)T B) 11 C)111 DIV

7. Fabl ile masalın karşılaştırıldığı aşağıdaki yar- gıların hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A Her ikisinde de insan ve insan dışı varlıklara, olağanüstülüklere yer verilir. B) Masallar kalıplaşmış tekerlemeler ile başlayıp biterken fabllarda buna rastlanmaz. ICY Ne masallar ne de fabllar, millî ve dinî özellik- ler gösterir. D) Masallar ve fabllar anonimdir, yaratıcıları belli değildir. E) Masallar daha çok düzyazı olarak karşımıza çıkarken, fabllar manzum veya mensur olabi- lir. 1

21. (1) Hint edebiyatındaki Pançatantra adlı eser ile Beydeba'nın yazdığı Kelile ve Dimne, Doğu'daki ilk masal/fabl örnekleridir. (II) Arap ve iran kay- naklı Binbir Gece Masalları, Doğu toplumlarının hayal dünyasının ürünüdür. (III) Grimm Kardeşler Almanya'da halk arasında yaşayan masalları der- leyerek Andersan Masalları adıyla yayımlamışlar- dır. (IV) Türk edebiyatında ise Uygur Dönemi eseri olan Kalyanamkara ve Papamkara, masal özelliği gösteren ilk eserlerdendir. (V) Billur Köşk Osmanlı Dönemi'nde sözlü gelenekten derlenerek hazırla- nan ilk Türk masallarındandır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- sinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi bileşik bir eylem değildir? A) İnsan, bu tür havalarda dışarı çıkmaz. B) Bahar gelmeden ağaçları aşılayıvermiştik. C) Ayağının altındaki toprak kayınca düşeyazdı. D) Bazıları halkın kültürünü yok sayıyor. E) Bu gürültüde kesinlikle çalışamayız.

taşıyla z, sabir ü başı elikanlı mişler. J Masal-miş'li geçmiş zaman, şimdiki zaman ya da geniş zamanla anlatir Masalda zamanın gerçek zamanla ilgisi yok. ZAMAN tur "Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde kalbur saman içinde bir zamanlar, eski zaman içinde gibi kavramlarla zaman belirtilir. Bu görselde verilen bilgiler göz önünde bulundurulduğunda; 1. Havanın çok sıcak olduğu bir yılbaşı gecesi ufak ayakları çıplak, küçük bir kız alışveriş dükkânlarının bulunduğu sokağa gel- miş. Soğuktan tir tir titriyormuş. Az önce neredeyse bir arabanın altında kalıyormuş. Can havliyle kendini kaldırıma atarken ayağındaki terlikler fırlayıp bir kenara uçmuş. II. Bir zamanlar ülkenin birinde, uyanık bir tüccar yaşarmış. Halkın güvenini kazanmış biriymiş. Uzak ülkelerden mal getirip kendi ülkesinde satarmış. Bir gün gene geziye çıkması gerekmiş fakat elinde henüz satamadığı yüz kilo kadar hurma varmış. Bunları bir arkadaşına emanet etmiş. III. Sıcak bir yaz günüydü. Alice bir ağacın gölgesinde kuş seslerini dinliyordu. İşte bu sırada Alice'nin önünden bir elinde saat tutan smokinli bir tavşan hızla geçti. Tavşan hem koşuyor hem de kendi kendine söyle mırıldanıyordu: - Acele etmeliyim, bugün çok geç kaldım! IV. Bir zamanlar yuvalarında güven içinde yaşayan iki güvercin vardı: Bazende ve Nevazende. Günlerden bir gün Bazende güvenli yuvalarından ayrılıp gezip dolaşma sevdasına kapıldı. İsteğini arkadaşına açtı: - Burada sıkıldım. Görmediğim yerleri görmek, bilmediğim şeyleri öğrenmek istiyorum. V. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde. Ormanın birinde üç arkadaş yaşarmış. Kurt, karga ve çakal. Bir de ormanın kralı aslan varmış. Ormanın yakınından geçen kervanın sahibi, güçten düşmüş bir deveyi bu ormana bırakmış. Deve burada yiyip içecek, sağlığına kavuşunca da sahibi onu alacakmış. Deve ormanda yer içerken aslana rastlamış: - Sen nereden çıktın, demiş aslan. parçalarının hangilerinin by açıklamaya uymadığı söylenebilir? Yalnız I B) I ve II C) I ve III 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Soru Bankası D) III ve IV EXIV ve V Haufen Herr J 117

5. DÜNYA EDEBİYATINDA MASAL Dünya edebiyatında masal türündeki ilk eser, Hint ede- biyatının ürünü olan ve Beydeba'nın yazdığı "Kelile ve Dimne " sayılabilir. Fabl şeklindeki bu eserin dışında, " Bin- bir Gece Masalları" da bu türün güzel örneklerindendir. Avrupa'da ise masalcılığın temellerini Fransız sanatçı La Fontaine (Lafonten) atmıştır. Dünya edebiyatındaki başlı- ca masal yazarları arasında Alman edebiyatında " Grimm Kardeşler " ve Danimarka edebiyatında " Andersen " öne çıkmıştır. Bu metinde verilen bilgileri tamamlamak için Türk ede- biyatında da en tanınmış masal olarak, olur? I. Keloğlan Masalları II. Simbad III. Ali Baba ve Kırk Haramiler numaralanmış masallardan hangilerinin verilmesi doğru A Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II C) I ve III E) Yalnız II

O 154 I. IV. Keloğlan - Şans ve zeka Uvey anne - Zulüm Üvey kız kardeş - Kıskançlık Köse Çalışkanlık, başarı Yaşlı adam-lyilik, yardım Türk masallarında ana karakter ve sembolize ettiği de- ğerler eşleştirmesinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır? AYI. B) II. Crill. D) IV. EV.