Özne-Yüklem İlişkisi Soruları

7. Bir gemi yanaştı Samsun'a sabaha karşı Selam durdu kayığı, çaparası, takası Selam durdu tayfası Bir duman tüterdi bu geminin bacasından bir duman Duman değildi bu Memleketimin uçup giden kaygılarıydı Yukarıdaki dizelerde ek eylem almış kaç tane sözcük vardır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

KEL izili ad -? 7. du. uygu- irildi. 9. Ben hep senin çağrını çaldım Senden sessizlik yanıtı geldi Gelecekten beklenen sesin yerine Geçmişin anısızlık anıtı geldi Bu dörtlükte kaç isim tamlamasına yer veril- miştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

ştir. 4. Isparta, Türkiye'nin gül ve gülyağı üretim merkezidir. Yağcılıkta kullanılan güller, Anadolu'ya 19. yüzyıl sonlarına doğru Bulgaris- tan göçmenleri tarafından getirilmiştir. Isparta'da ise ilk yağ gü- lü üretimi 1888 yilinda, gül yağı üretimi de 1892 yılında Müftü- zade Ismail Efendi tarafından gerçekleştirilmiştir. 19. yüzyıl son- larında Türkiye'de gülcülük, öncelikle Bursa'da, Akdeniz Bölge- si'nin ve Ege Bölgesi'nin bazı yörelerinde yapılmaya çalışılmışsa da çeşitli nedenlerle nitelikli üretimde başarılı olunamamıştır. Ülkemizde Isparta ve Burdur yöresi, yağ gülü yetiştirilmesi için çok uygun toprak ve iklim şartlarına sahip olduğundan gülcülük tarımı başta Isparta'da olmak üzere bu yörede oldukça tutulmuş ve yaygınlaşmıştır. Bu parçadan hareketle gül yağı ve gül yetiştiriciliği ile ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisine varılamaz? A) Her bölgenin gülünden kaliteli yağlar elde edilemez. B) Yağ Için kullanılan güllerl göçmenler getirmiştir. C) Kaliteli gül yetişmesi için hava ve toprak uygunluğu gerekir. Isparta, gül yağı üretiminde dünyanın en önemli şehridir. E) Gül yağı üretiminin başlaması bir asrı geçmiştir. 109

O 14. (1) Taş evin koynuna sığınmış mahrem perde- yi araladı. (II) Varıp içeriye, odanın orta yerine doldu gün işığı. (III) Geç kalmışlık hissi uyandı yüreğinde. (IV) Gömme pencerenin böğrüne saklanmış sardunya çiçeklerinin kokusunu ilk defa duyuyormuş gibi oldu nefesi. (V) Her se- ferinde yeniden hisseder, içine çekerdi bu ko- kuyu. + DO 4 TÜRI Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, ortaçla kurulmuş sifat tamlama- si vardır. B). cümlede, üç sözcükte kaynaştırma harfi kullanılmıştır. C) III. cümlede, çatı özelliği aranmaz. D) IV. cümlede, zincirleme ad tamlaması var- dır. E) V. cümle, yapıca bağımlı sıralı bir cümledir.

rin- 50- ve ma dili dir. il- air V) DOFRES Ö- mi- ok- ek ve de n- Ji- su m iş r. 7- e e 1- QÖZDEBİR YAYINLARI 1 - Şiirlerinde ölüm gerçeği ile beraber, yaşam- daki güzellikleri de bir armoni eşliğinde sunma- yı başarır. Zaman zaman hayattaki zorluk ve si- kıntılardan tabiata ve düş âlemine sığınan şair, ruhundaki bu çatışma zeminini şiirlerine yansı- tır. Yaşamı boyunca muhtelif sıkıntılarla müca- delede kimi zaman yenik düşen şair, yarattığı düş ortamında mutluluğun sırlarını aramıştır. Şiirlerinde simgesel değerleri çok iyi işleyen Ta- rancı, bu özelliği ile dikkatleri üzerinde toplama- yı başarır. Yalnızlık, gariplik, iletişimsizlik, korku ve ölüm gibi konuları sürekli gündemde tutan Cahit Sıtkı, yaşamın geçiciliğini de göz önüne alarak hedeflerine, düşler dünyasında ulaşmayı tasarlar. Gerçeklerden kaçmak için çocuk dün- yasının kural tanımaz özgürlüğüne de zaman zaman kaçmak isteyen şair, şiirlerinde bu istek- lerini de yansıtır. 32. DENEME Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Türk edebiyatında ölüm temasını sıklıkla iş- Meyen birçok şair bulunmaktadır, bunlardan biri de Cahit Sıtkı'dır. B) Cahit Sıtkı Tarancı, Türk edebiyatında va- roluşu ve yokluğu orijinal bir biçimde değer- lendiren şairlerimizin en özgünlerindendir. C) Şiir kitaplarında çok sık kullanılan bir tema olan ölüm, bazen ayrıntıların yoğun verildiği bir şekilde ifade edilmiştir. D) Yalnızlık, ölüm temalı şiirler pek çok okura çekici gelse de bu temaları sürekli tercih eden bir okur kitlesi olduğu söylenemez. E) Hayatta istediğimiz her şeyi yaşayamadığı- mız zaman, mutlu olmak adına şiirlere si- ğınırız.

7 18. Cenap Şahabettin, Türk seyahat edebiyatını bir defa da Servetifünun nesriyle canlandıran yazılarıyla bu türün güzel örneklerini vermiştir. Hac Yolunda bu türde yazdığı önemli bir eserdir. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Zincirleme isim tamlaması vardır. B) Edat ve bağlaca yer verilmiştir. C) Her iki yüklem de etken çatılı fiildir. D) Birden çok fiilimsi kullanılmıştır. E) Bir isim niteleme ve belirtme sıfatı almıştır.

12. "Algida seçicilik", kişilerde olan algı sürecinde etkili olduğu kabul edilen psikolojik bir kavramdır. Kişiler çevrede bulunan kişilerden, nesnelerden ya da olaylardan birisine dikkatini daha fazla yöneltmek- tedir. Burada kişilerin deneyimleri, bilgileri ve ön yargılar da bu algılama sürecinde etkili olmaktadır. Buna göre aşağıdaki parçalarda verilenlerden hangisi, algıda seçicilikle ilişkilendirilebilir? A) E) B) Kitle iletişim araçları, sıradan bir sanatçıyı özellikle de eleştirmenlerin yani gerçek edebi- yatçıların hiç hoşlanmadıkları magazinel yön- temlerle büyük bir sanatçıymış gibi gösteriyor. Böylece orta düzeyde bir yazar, okurlara çok yetenekli bir yazarmış gibi sunuluyor. Fiziğe, kimyaya ya da öteki bilim dallarına ilgi duymayan insanlar için doğa olayları, çok da şaşırtıcı olmayan, basit olaylardır. Bilim adam- ları için ise bunlar, bulundukça ve keşfedildik- çe farklılaşan, tılsımlı yapı taşlarıdır. C) Kültür sözcüğü Latincede "ekip ürün almak, üretmek" anlamına gelen "cultura" sözcü- ğünden gelmiştir. Arapçada kullanılan "hars" sözcüğü de "toprağın işlenmesi" anlamına gelir. Yine Türkçede kullanılan "ekin" sözcüğü de "kültür" sözcüğüyle eş anlamlıdır. D) "Ya olmazsa..." gibi söylemler, kendi içinde sorduğu sorulara cevap bulamayan, yaptığı işe güveni olmayan bir ruh hâlinin söylemlerin- dendir. Bu şekilde düşünmek ve davranmak, kişiye yalnızca zarar verir ve derin üzüntüler yaşamasına yol açabilir. Hayatımız boyunca birçok insanla tanışırız. Gerek iş için gerek sosyal faaliyetlerde ya da komşulukta, okulda, yolculukta... Tanıştığımız insanların hepsini sevmek söz konusu olamaz ama ne olursa olsun onlara saygı duymak zorundayız.

3. Bir grup bilim insanı, Büyük Piramit'in içinde başka boş- luklar olup olmadığını belirleyebilmek için kraliçe oda- sının güneybatı köşesine ve doğusuna doğru uzanan dar koridora Nagoya Üniversitesi tarafından geliştirilen muon dedektörlerini yerleştirdi. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İsim-fiil C) Sifat-fiil B) Özel isim D) Basit yapılı fiil E) Zincirleme sim tamlaması

1. (1) Türk edebiyatında destandan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi ürünü sayılan Dede Korkut Hikayeleri, Türk halk hikâyelerinin en eski örneği sayılmaktadır. (II) Islamiyet'ten önceki Türk edebiyatındaki aşığın yerini XV. yüzyıldan itibaren "saz şairi" adı verilen halk sanat- çılan almaya başlamış, böylece halk hikâyelerinde hem kahramanlık konuları hem de aşk konulan anlatılmıştır. (III) Ancak en önemli konulan kahramanlığın oluştur- duğu destanlardaki dışa dönük mücadele, konusu aşk ağırlıklı olan halk hikâyelerinde toplumun kendisine yani içe yönelmiştir. (IV) Böylece padişahlık-kulluk, zengin- lik-fakirlik, müslim-gaynmüslim gibi sosyal farklılaşmalar halk hikâyelerinin konularını oluşturan önemli faktörler olmuş, destanlardaki "alp" tipi de yerini yavaş yavaş halk hikâyelerindeki "âşık" tipine bırakmıştır. (V) Halk hikâyelerinde de başlangıçta destanlarda görüldüğü gibi kahramanlık konulan, ardından kahramanlık-aşk ve daha sonra sadece aşk konulan işlenmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Prf Yayınları

B 9.Sınıf/Türk Dili ve Edebiyatı 5. 1. Mavi el işinden bir gökyüzü kestim. Tuttum bir de sapsarı, yusyuvarlak bir ay oydum; yapış- tırdım. Evlerin damları şavklandı. Kâğıdın alt yanı açık mavi denizdi. Ayın kavun sarısı ışığı kiremitlerin üzerinden ağır ağır yürüdü, sokağa düştü. Sokağın sonu denize ulaşıyordu. Ipıssızdı. Insanlar evlerinde, pembe elişi pencerelerinin ardındaydılar. Ay işığı sokak boyunca yürüdü. Uyuyan sıska bir köpeğin dimdik kalkmış tüylerini yatırdı, üstünde sekti. Ayağını suya vurdu. C II. Vapur rıhtımdan kalkıp ta Marmara'ya doğru uzaklaşmaya başlayınca yolcuyu geçirmeye gelenler, üzerlerinden ağır bir yük kalkmış gibi ferahladılar: Çocukcağız Arabistan'da rahat eder. - Dediler, hayırlı bir iş yaptıklarına herkesi inandırmış olanların uydurma neşesiyle fakat gönülleri isli, evle- rine döndüler. Zaten babadan yetim kalan küçük Hasan, anası da ölünce uzak akrabaları ve konu komşunun yardımıyla halasının yanına, Filistin'in ücra bir kasabasına gön- deriliyordu. Hasan vapurda eğlendi; girl gırıl işleyen vinçle- re, üstleri yazılı cankurtaran simitlerine, kurutulacak çamaşırlar gibi iplere asılı sandallara, vardiya değişti- rilirken çalınan kampanaya bakarak çok eğlendi. Beş yaşında idi; peltek, şirin konuşmalarıyla da güverte yolcularını epeyce eğlendirmişti. 6. Aşağıdaki F li bir bakış A) Fatih ta oturur. küçücü on yed taptaze 1 yakın B) Evimiz nin pe bütün çıkac yerles çocu Mal s kenc hızlı reyi bak -Lal işçi çel D) Ista Bu iki parça için aşağıdakilerden hangisi söyle-L nebilir? 6 A) Her iki parçada diyaloğa yer verilmiştir. B) I. parçada zaman, II. parçada yer unsuru ön plan- dadır. 1 D) Iki parçada da hâkim bakış açısı kullanılmıştır. E) I. parça durum, II. parça olay hikâyesi örneğidir. S parçada gerçekçi, II. parçada hayalî unsurlar A vardır. A M yo ģi bi k C 1 E) E

13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yüklem yapı bakımın- dan birleşik eylem değildir? A Babamın yıllarca yüzü gülmedi. B) Cantayı koyduğu yere bakmış ki yerinde yeller esiyor. C) Bizimle gitmekten son gün vazgeçtiler. D) Ali, ne yapacağını çok iyi biliyordu. E Tasarı yüzde beşlik bir maaş artışı öngörüyordu.

Bir bizim ovaların baharları böyledir Işığında şahin olup uçasın gelir 3. "Bir" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde yukarıda verilen dizedeki göreviyle kullanılmıştır? A) Yedi yaşında bir kızım, Büyümez ölü çocuklar B) Elverir ki bir gün bana derinden, Ta derinden bir gün bana "Gel" desin. C) Onun başına gelecekleri bir ben biliyorum Çünkü inandım onun bütün inandıklarına D) Yolumun karanlığa karışan noktasında, Sanki beni bekleyen, bir hayal görüyorum. E) İçimde ikinci bir insan gibidir Seni sevmek saadeti

işli fiil- 6. Aşağıdakilerden hangisinde gizli özne, sözde özne gö reviyle kullanılmıştır? Tubaboum A) Eylül ayında çalışma şartları yeniden düzenlendi. B) Toplantıda İstanbul'un trafik sorunu görüşüldü. C) Gösteriden sonra, dereceye girenlere ödülleri verildi. D) Tatilden döndükten sonra işlere dört elle sarıldı. E) Şirketin kârını artırdığı için plaketle ödüllendirildi. 9. DE STOV IF S ku E f

2. (1) Datça'da Hıdırellez bir dini bayram özeniyle kutlanır. (II) Evle- rin kapıları bereket getirsin diye ardıç dallarıyla süslenir. (III) Yi- yecekler sepetlere, çıkınlara konup kırlara çıkılır. (IV) Herkes en yeni giysilerini kuşanı (V) Hep beraber kurulan sofralarda ye- nilip içilir, hoş sohbetler edilir. et Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yükle- mi çatı bakımından farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Test - 1 (1) 1lk yapıtlarını milliyetçi bir bakışla kaleme almıştır. (II) Sahip olduğu büyük gözlem yeteneğinden dolayı zamania realizme, hatta naturalizme kaymıştır. (III) Roman ve öykülerinde çok değişik karakterlere ve çevrelere rastlanır (IV) Olaylardan çok karakterlere değer verdiği ve onları güçlü bir realizmle betimlediği görülür. (V) Gerek romanları gerek öyküleri teknik bir mükemmelliğe erişemediği gibi, zaman zaman mizahileşen üslubunda da bir özeniş göze çarpar. A) I. ve III. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangilerinin çatısı özne-yüklem ilişkisine göre ötekilerden farklıdır? D) III. ve V. ÖZNI B) II. ve IV. E) IV. ve V. CI ve IV. Asagidaki cümlelerin hangisinin yükleminde birişi karşı-

7. 1. UNESCO verileri, dünyada yedi binin üzerinde farklı dil konuşulduğuna işaret ediyor. II. Amazon Ormanları'nda yaşayan kabilelerden birine ait Arikapu dilini konuşanların tamamı bir minibüse sığabi- lir. Bu iki cümlenin ortak özelliği arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Üç ögeli cümle olmalan B) Belirtili nesneye yer vermeleri C) Yüklemlerinin birleşik fiilden oluşması D) Dolaylı tümlecin vurgulanmış olması E) Öznelerinin bir söz öbeğinden meydana gelmesi YAYINEVİ