Paragrafın Yapısı Soruları

olan 14. Dil, insanlar arasında iletişimi sağlayan önemli bir va- ısıyla mayat- sitadır. Dilimize sahip çıkabilmemiz için onu yabancı kelimelerin boyunduruğundan veya dış etkilerden ko- rumamız gerekmektedir. uğunu iği ile e göz parin- erinde Cekici ştıran a ilgi- gaları ede- dakika 6 II. Bir dili sahiplenmek sadece "Dilimizi koruyalım" de- mekle olmuyor. Dil konusunda toplumda öncelikle bir fikir birliğinin sağlanması gerekmektedir. Fikir birliğinin olmadığı yerde dilin gelişiminden de söz edilemez. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede yer alan önerinin gerçekleşememesinin nedeni belirtilmiştir. BI. cümlede anlatılan konuyu açıklayan nesnel ifadeler kullanmıştır. cümlede ifade edilen durumla ilgili karşılaştırmaya yer verilmiştir. cümlede yer alan açıklamanın gerçekleşebilme ola- Sılığı anlatılmıştır. 1. cümlede değinilen durumla ilgili benzetmeye yer ve- rilmiştir.

Gazeteci: Yazar: Evet. Ama burada ölçüyü iyi ayarlamak gerekir diye düşü- nüyorum. Toplumsal konulara değindiğim romanlarımda genellikle kendimi ön plana çıkaran bir tutum içerisinde olmadım. Genç yazarlara yol gösterebilme kaygısıyla yazdığım eserlerimde nadiren kendimden kesitler sun- dum. Fakat bu durumun sanatımın önüne geçmesine asla izin vermedim. Okurlarımın gönlünde az da olsa bir etki bırakabilmişsem bunda romanlarımda kendime ait izlerin fazla bulunmamasının önemli bir payı vardır diye düşünü- yorum. Bu diyalogda boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) Eserlerinizde toplumsal konulara yer veriyor musu- nuz? BOkurlarınızı etkileyebilmek sizin için önem teşkil edi- yor mu? -Sizi okuyup örnek alan genç yazarlara tavsiyeleriniz var mı? DL Bir yazarda biçim ve üslup kaygısının bulunması önemli midir? E) Romanlarınızda kendi hayatınızdan izler bulunuyor mu? 4

25. 1. Bu takvim, Çinliler tarafından da kullanılmış ancak bazı hayvanların yerleri ve isimleri değiştirilmiştir. II. Yılların hangi sırayla belirleneceğine karar vermek için bir sürek avı yapılır ve nehri geçiş sıralarına göre yıllara bu hayvanların ismi verilir. III. En yaygın olarak bilinen sıralama şu şekildedir: sıçan, si- ğır, pars, tavşan, balık, yılan, at, koyun, maymun, tavuk, köpek ve domuz. IV. Buna göre, bir Türk hükümdarı yılların birbirine karıştırıl- maması için yıllara hayvan isimleri verilmesini ister. TOP V. Kaşgarlı Mahmut, Divanü Lügati't-Türk'te Türklerin İslami- yet'ten önce kullandığı "12 Hayvanlı Türk Takvimi"nin nasıl oluştuğuna dair bilgi vermektedir. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu- racak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I -D) IV E) V B) II C) III

ran iksir Gerçeği a takdim -, zihnin- üm bun- n yeterli özelliği- 4. Sözcükler, nesnelerin ve duyguların dünyasına bir standart getiren Herkesin kullandığı bir eşya gibi, birbirine bağımlı bir yaşamı desteklemek kolaylaştırmak için kurulmuş bir dü- amacıyla zendir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) canlı bir varlıktır, farklı, toplum olmayı B) işlevsel bir mekanizmadır, özgün, anlaşmayı göstergelerdir, kendince, alışverişi D) yapay kurgulardır, ortaklaşa, iletişimi EX ortak bir dildir, başka, kültürel aktarımı

1. Toprağı terk ederek ---- hayatın matah bir şey olmadığının anlaşılması yeni bir durum değil. Modern zamanlar ve onun örgütlenme biçimleri, insanları topraklarından yeni mekânlar kurmuştu. Kentler, ürettikleri yeni idealler ve imkânlarla cazibe merkezi olmaya başlamıştı. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) oluşturulmuş uzaklaştırarak - hayalî B) gerçek - inga edilen - sahip oldukları CY modern ayrıştırarak - yararsız DY sosyal-sürerek - hoşa giden E kuralmuş-koparıp - sundukları

Her sanatçı ister bilinçli ister bilinçsiz, içinde yaşadığı top- lumun bir tezahürüdür. Yazdıklarında bu toplumdan bir iz, bir koku, bir tat taşır. Bu bağlamda Türk öykücüleri de ya- şadıkları bu toprağın hikâyesini yazıyorlar. Elbette kendi algılarının, kendi dünya ve hayat görüşlerinin penceresin- den. Bu farklılığa da bir zenginlik olarak bakmak gerek. Farklı algılarla tamamlanmış oluyor. Öykünün edebiyatı- mızda saygın bir yeri var. Usta yazarlar ürün vermeyi sür- dürürken çok yetenekli gençler de öykü dünyasına katı- lıyor. Sanat-edebiyatın gitgide pazarlanabilir bir nesneye dönüştüğü, ürünün, yazının gidip yazarın geldiği ve so- nuç olarak genel bir kırılmanın ve yozlaşmanın yaşandığı günümüz edebiyat dünyasında; öykünün daha soylu bir duruş sergilediğini görüyoruz. Tüketime prim vermiyor, dolayısıyla tüketim medyasının pazarında hiçbir öykü mal- zemesi yok. Bu yüzden kendini takdim etmek isteyen ya- zar, öyküyü terk etmek zorunda kalıyor ve başka türle- rin kapısını çalıyor. Aslında öykünün bu soylu duruşu bo- şuna değil. Çünkü öykünün güçlü bir arka planı var bu topraklarda. 38. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? LA) Sanatçıların içinde yaşadığı halkın ürünü oldu- ğuna B) Öykünün toplumsal iletişime katkı sağladığına C)) Toplumun yaşadığı serüvenlerin yapıtlara konu olduğuna DY Türk edebiyatında öykünün önemli bir yeri oldu- ğuna LE Öykü dünyasında yalnızca usta sanatçıların bu- lunmadığına

A 1.-2. sorularda cümledeki veya parçadaki boşluğu anlam bakımından en uygun biçimde tamamlayan seçeneği bulunuz. 1. XVII. yüzyılda doğa bilimlerinin gösterdiği büyük iler- lemeye bağlı olarak "bilimsel bilgi"nin, ilham ve sezgi gibi diğer bilme yöntemleri karşısındaki üstünlüğü sistemleşmiştir. Descartes'in "Düşünüyorum, o hâl- de varım." cümlesiyle ifade ettiği gibi rasyonalizm, insanın kendisi ve içinde yaşadığı dünyayla ilgili bil- gisinin kaynağını doğrudan doğruya insanın aklında, mantık yürütme niteliğinde arıyor. Aklı, insan bilgisi- nin tek dayanağı hâline getiriyor. A) Dolayısıyla aklımız ve mantığımızı kullanarak cevap veremeyeceğimiz sorular bilim alanının dışına itilerek bu alanın sınırları daraltılmış olu- yor B) Bu yolla "düşünerek" değil hissederek ve hatta sezinleyerek ürettiğimiz bilginin de bilimsel bilgi gibi sistemleşebileceği düşüncesi yayılıyor Bu şekilde insanın hem kendi kaderi hem de doğa karşısındaki mutlak yenilgisi bir kez de insan manti- ğının yetersizliği fikriyle ortaya konuyor Sonuç olarak bilginin kıymetinin üretilme metoduyla değil insanlığa sağladığı faydayla ölçüldüğü yepye- ni bir bilgi anlayışı doğmuş oluyor E Bu anlayışa göre, bilginin ilham ve sezginin yanı sıra deney ve gözlem yoluyla üretilmesi düşün- cesi geçerlilik kazanıyor DC 1 N E V 1

4. lyi ama sadece bizim mi ilgilimizi çeker Fuzuli, Yakup Kadri, Orhan Pamuk ve benzeri sanatçıların eserleri? Sadece biz mi beğeniriz, inanırız onlara? Başka ülkelerir ve çağların insanları da beğenmez mi, onlarda ilgi çekici yanlar, değerler bulamaz mı? Elbette bulur çünkü her insan, her çağ, her toplum az ya da çok kendini görür onların eserlerinde; kendi duyuş, düşünüş ve yaşayışından bir şeyler bulur onlarda çünkü onlar ----. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) insanı değerli kılan, özgün yapıtlardır B) bilinçli okurların ellerinde değer kazanır C) ulusal olduğu kadar evrensel nitelikler taşır D) okurun okuma zevkini geliştirir E) yazarının kitlelerce anlaşılmasını sağlar 14

Esi RİTİM 19 7. "Ne" veya "nedir" soruları, herhangi bir kavramın söylemsel sınırlarını çizmek için kullanılan tanımsal hatların merak uyandıran ifade biçimleridir. "Her şey zıttı ile bilinir." kuralından hareketle postmodernizmin nasıl bir kavram olduğunu ve neyi ifade ettiğini bilmek için, onun temel nedeni olan modernizm kavramına eğilmek yerinde olacaktır. Her ne kadar postmodernizm, modernizme zit bir kavramsal bütünlüğü ifade etmese de modernizmin içinden çıkan ve modernizm ötesi anlamına gelen bir söylemdir. Ancak her iki kavram da, eskilerin dediği gibi, "kapsamlı" kavramlardır. Bu bakımdan modernizm ve postmodernizmin genel kavram sınırlarına dikkat edilmelidir. Bu parçadan "postmodernizmle ilgili" olarak; I. Postmodernizm, modernizmin bir devamıdır. X II. Postmodernizmin ne olduğunu anlamak için çok dikkatli araştırmalar yapmak gerekir. III. Postmodernizmi anlamak için önce modernizmi anlamak gerekir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III D) II ve III E) I ve III C) T ve H

19 eleri Eski ile rifet um. Öz KONSANTRASYON PARAGRAF DENEMESİ zaman kitapları sondan 5. Biliyor musunuz, kimi başlayarak okurum. Biraz aklım karışır ama yine de eğlenceli olduğunu itiraf etmeliyim. Çoraplarımı ters giyer, kaldırım kenarlarında geriye doğru yürürüm. Bazen herkesin yaptığından farklı bir şeyler yapmak Kimi zaman, hayatta olması gerekenler olmaz. Dümdüz gidilen yollar, gizlenmiş sırlarla doludur. Hayata tersinden bakmak, görünmesi istenmeyen pek iyidir. çok şeyi gösterir. Bu iki parçada ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli, aşağıdakilerden hangisidir? A) İşleri tersinden yapmak eğlenceli olduğundan, göremeyeceğimiz şeyleri görmemizi sağlar ve sorunları çözmemize yardımcı olur. O B) Herkesin yaptığından farklı şeyler yapıp işleri tersinden yapmak, bazen iyidir çünkü hayat, her zaman normal akışında değildir; bazen tersten bakmak gerekebilir. C) Hayatın tüm gerçeklerini görmek istiyorsanız hayata tersten bakınız, yaptıklarınızı tersten yapınız. D) Çoğu insan; hayata farklı yönden bakınca nelerin değişebileceğini, görünmeyenlerin görülebileceğini bilmez. E) Gizlilikleri ortaya çıkarmanın yollarında biri, sıradan olanın dışına çıkıp bazen kitabı tersten okumak, veya geri geri yürümek ya da çorapları ters giymektir. 6. 1. Seyircilerden Galatasaray Lisesi'nin Hocası Berjo, locaların arasından sahneye dalar ve Necip Conin yerin 7. "Ne" veya söylemsel hatların me zıttı ile bilir HOCALARA GELDİK ********* nasıl bir ka için, onun eğilmek ye modernizm de moder anlamına da, eskile bakımdar kavram s Bu parça 1. Post II. Post dikka III. Pos anla yargıla A) Yalo 8. Balza olan (eksil geler realit

C 12. - 13. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. D Mahmut Yesari; kısa ömrüne sığdırdığı on dokuz roman, iki hikaye kitabı ve çok sayıda tiyatro oyunuyla yaşadığı döne- me damgasını vurmuştu. Dönemin klasik anlatım kalıplarını aşan bir tarzı vardı Yesari'nin. Hikâyenin akışına paralel ola- rak roman kahramanının iç dünyasını da vermeye çalıştı. Bi- linç akışına yaklaşan iç monologlar kullandı. Popüler türde eserler vermesine rağmen sosyal adaletsizliğe yaptığı vur- guyla dikkat çekti; popüler romanı edebî romana bağlayan halkalardan biri oldu. Ölümü üzerine bir yazı kaleme alan Refik Halit Karay, çok iyi özetlemişti onu: "Rahmetli Mahmut Yesârî, neslinin içinde tek doğuştan romancıydı; içinden ge- leni geldiği gibi yazardı. Şöyle bir cümle kursam hoş düşer, şurasını şöyle yapsam başka tesir eder, demezdi. Bu itibar- la romanlarında ne elitleri kendisine çekmeye çalışan Yakup Kadri'ye ne de orta sınıftan taraftar bulmak gayreti sezilen Reşat Nuri'ye benzerdi." Mahmut Yesari de pek çok meslek- taşının akıbetine uğradı, zamanın üzerine serptiği toz bulu- tunun altında kaldı. 12. Bu parçada Mahmut Yesari ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisine değinilmemiştir? AV Edebiyatımızın üretken yazarlarından biri olduğuna BY ortay BY Ortaya koyduğu eserlerle çağını etkilediğine Alışılageldik anlatım yöntemlerinin dışına çıktığına D) Kişilerinin psikolojik durumunu yansıtmaya çalıştığına E) Sanat kaygısından çok, toplumsal yarar gözettiğine

ir ve ✓ in K en eri unları Si riskli erine -ğu ak 3. Dünyaya açılan penceremiz olan yüzümüz, 42 kasın farklı hareketleri sonucunda sürekli olarak değişiyor. Amerikalı psikolog Paul Ekman'ın araştırmasına göre insanlar, 19 farklı gülümseme türü dâhil olmak üzere binlerce farklı yüz ifadesi üretebilir. Ancak bunlardan yalnızca biri "gerçektir" ve bu "Duchenne gülümsemesi" olarak bilinir. Gülümseme, sözsüz sosyal iletişimin en önemli araçlarından olduğundan kişinin benlik algısında ve sosyal kimliğinde oldukça büyük öneme sahiptir. Güzel bir gülümseme toplumda, kişiyi kabullendirici bir rol oynar, estetik olmayan bir gülümseme ise kişinin mutsuz, huysuz, asabi biri olarak algılanmasına sebep olabilir. İyi, samimi insan ilişkilerinin, tanışmanın gelişimindeki önemli faktörlerden birisi gülümsemedir. Fakat ayrımına kimi zaman varamadığımız bir durum var ki o da karşı tarafın gülümsemesinin ne kadar içten olduğunun bilinebilmesidir. I. Gülümsemeyi sağlayan kasların anatomik yapısı X. Gülümsemenin sosyal ilişkiler üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri ll. Doğal ve sosyal gülümseme arasındaki temel farklar Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma alanına girer? Yalnız I D) Il ve III B) Yalnız II ET, H ve III I ve III 4. 1. Geçmişten günümüze gazetecilik; halkın okuryazarlık becerisinin

(1) Sanat, geçmişte gücün, inançların ve ideolojilerin emir eri gibi düşünülmüştür. (II) Günümüzde de benzer şekil- de ele alınmaktadır. (III) Bugün sanat anlayışımız biçim değiştirmekle birlikte çok farklı bir yaklaşım içerisinde olmadığımızı söyleyebilirim. (IV) Gelecekte sanatın asıl amacı ve işlevine dönük iyi yönde değişim ve dönüşüm kesinlikle olacaktır. (V) Ancak insanın gereksinimleri ve bu gereksinimleri karşılama biçimi çok belirgin biçimde yön ve şekil değiştirmeyecektir. (VI) Bilgi ve kullanımı ne kadar gelişirse gelişsin, insanın tutumu, bu gelişime koşut değişime uğramayacaktır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? B) III C) IV AM 11 D) V E) VI

(1) Romanesk mimari, 10. yüzyıldan başlayarak 12. yüzyıla kadar Avrupa sanatına yön vermiştir. (II) Avrupa kıtasının değişik bölgelerinde, değişik tarihlerde farklı özellikler gösteren bu tarz, başlangıçta, dinî propagandayı hedeflemiştir. (III) Bu tarza yön veren kişiler din adamlarıdır. (IV) Bu devirde yapılan savaşlar ve zor yaşam koşulları nedeniyle sığınacak bir yer arayan insanlara ulaşmak isteyen kilise çevreleri, kişisel yaklaşımlardan çok, toplumsal bir anlayışı tercih etmiştir. (V) Dönemin bütün mimari ürünleri de böylelikle topluluklara hizmet edecek nitelikte büyük boyutlu yapılar olmuştur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra, "Bu devrin ürünü olan bütün sanat eserleri de bu yüzden yoğun bir dinî özellik taşımaktadır." cümlesi getirilmelidir? A) I C) III O D) IV E

13. (1) Yıldız, ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, yoğun ve karanlık uzayda ışık saçan gök- yüzünde bir nokta olarak görünen plazma küresi- dir. (II) Yıldızların parlamasının nedeni çekirdek- lerinde meydana gelen çekirdek kaynaşması tep- kimelerinde açığa çıkan enerjinin yıldızın içinden geçtikten sonra dış uzaya ışınım ile yayılmasıdır. (III) Dünya'dan çıplak gözle görülebilen yaklaşık 6 bin dolayında yıldız vardır. (IV) Dünya'ya en yakın yıldız, aynı zamanda Dünya üzerindeki yaşamın kaynağı da olan Güneş'tir. (V) Gün işığı dâhil ol- mak üzere Dünya üzerindeki enerjinin çoğunun kaynağı Güneş'tir. (VI) Diğer yıldızlar, Güneş'in ışığı altında kalmadıkları zaman yani geceleri gök- yüzünde görünürler. Numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın anlam bütünlüğünü bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V E) VI

TYT / Türkçe Dance 29 şiirde imge kavramı sürekli karşımıza çıkar, peki nedir, imge? (II) İmge, şiirde anlama ulaşma yolunu daha etkili ve canlı hâle getiren, anlamla başka şeyler arasında ilin- ti kuran zihinde canlandırma biçimidir. (III) Bir bakıma bir hayal yaratmadır, hayal söz konusu olduğu için seçilen şeyler dünyada var olan bildik cisimler ya da olaylar ol- mak zorundadır. (IV) Şiirin de kullandığı asıl madde, insan yaşantısı olduğu için bu yaşantıyı şiirleştirmek işi imgeye düşer. (V) İmgenin şiirde nasıl ve ne kadar kullanılması gerektiği tartışma nedeni olmuştur. (VI) Örneğin Garip akı- mına karşı bir tepki olarak gelişen İkinci Yeni, direkt ola- rak anlatılan günlük yaşantının yerine imgeyi koymuştur, onlara göre imge bir bakıma anlam yolculuğunun bizde bıraktığı güzel manzara olmuştur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? (A) II By Ill TV D) V EVT